Sayın Yetkililer 

Dağıtılan karların vergilendirilmesine ilişkin olarak 4842 sayılı Kanunla yapılan değişikliklere İDEAL 2003/84 sayılı Duyurumuzda yer verilmişti. Hatırlanacağı üzere bu Duyuruda, 2003 yılı öncesi karlarının dağıtımı ile 2003 yılı ve sonrası yıllarda oluşan karın ne şekilde dağıtılacağı konuları üzerinde durulmuştu. 

5024 sayılı Kanunla yürürlüğe giren enflasyon düzeltmesi uygulaması kar dağıtımında da yeni düzenlemeler yapılması ihtiyacını doğurmaktadır. Ancak bugüne kadar Maliye Bakanlığı’ndan uygulamaya yönelik açıklama yapılmamıştır. 

Bu nedenle kar dağıtımı yapmak isteyen firmalarımıza yol göstermesi amacıyla Müşavirliğimiz görüşünü aktarmamamızın yararlı olacağı düşünülmüştür.  

 

I- 2003 YILI VE ÖNCESİ YILLARDA OLUŞAN KARLARIN DAĞITIMI  

I.1. 2003 Yılı ve Öncesi Yıllarda Oluşan Karlar Sıfırlanmıştır. 

Vergi Usul Kanunu’na 5024 sayılı Kanunla ilave edilen geçici 25 inci madde gereğince, 2003 yılı bilançoları enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuştur.  

Düzeltme işlemi sırasında 2003 ve öncesi yıllarda oluşan karlar, enflasyon düzeltme hesabıyla kapatılmış, diğer bir ifadeyle sıfırlanmıştır.  

Müşavirliğimiz; kayıtlarda yer almayan karın dağıtımı sonucunu doğurabilecek işlemlerin önüne geçmek için, 2003 ve öncesi yılların karını dağıtmak isteyen firmalara öncelikle 2003 yılı bilançolarını enflasyon düzeltmesine tabi tutmalarını tavsiye etmiştir. Böylece düzeltme sonucu zarar oluşup-oluşmadığının; kar oluşuyorsa ne tutarda bir kar bulunduğunun görülmesi gerektiğini belirtmiştir.  

Nitekim daha sonra yayımlanan 17 seri nolu Vergi Usul Kanunu Sirkülerinde, 2003 yılı hesap dönemine ait düzeltme öncesi geçmiş yıl ve/veya cari dönem ticari karının bulunması ve bu tutardan 01.01.2004 tarihinden sonra kar dağıtımı yapılmış olması halinde, kar dağıtımı adı altında gerçekleştirilen bu neviden ödemelerin, işletmeden çekilen değer olarak addedilmeyeceği ancak, elde edenler açısından vergiye tabi gelir olarak dikkate alınacağı belirtilmiştir.   

 

I.2. 31.12.2003 Tarihli Bilançonun Düzeltilmesiyle Ortaya Çıkan Geçmiş Yıl Karının Dağıtımı 

Hatırlanacağı üzere; İDEAL 2004/118 sayılı Duyurumuzda 31.12.2003 tarihli bilançonun düzeltilmesiyle ortaya çıkan geçmiş yıl karının dağıtımına yönelik açıklamalar yapılmıştı. 

Müşavirliğimiz, 31.12.2003 tarihli bilançoların düzeltilmesi sonucu oluşan geçmiş yıl karlarının;

·        ortaklara dağıtılabileceğini,

·        sermayeye ilave edilmesi halinde kar dağıtımı sayılmayacağını,

·        ancak dağıtılan karın, kar dağıtımının yapıldığı yılın matrahına ilave edilerek %10 oranında tevkifata tabi tutulacağını

belirtmişti. 

Daha sonra 17 seri nolu Vergi Usul Kanunu Sirkülerinde de, düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl karının vergiye tabi tutulmayacağı, ancak herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin bu dönemde vergiye tabi tutulacağı ve kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilmesi halinde bu işlemin kar dağıtımı sayılmayacağı ifade edilmiştir. 

 

Beyan Edilecek Gelir Vergisi Matrahının Hesaplanması 

Gelir Vergisi Kanunu’nun 22 nci maddesi gereğince; tam mükellef kurumlardan elde edilen kar payının yarısı gelir vergisinden müstesnadır. 

Gelir Vergisi Kanunu’nun 86 ncı maddesinin 1 inci fıkrasının ( c ) bendindeki düzenlemeler gereğince, istisna edilen kar payı hariç vergilendirilecek menkul sermaye iradı 103 üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2005 yılı için 15.000.-YTL) aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edilecektir. 

Kar dağıtımı sırasında uygulanan %10 oranındaki vergi tevkifatı, Gelir Vergisi Kanunu’nun 121 inci maddesi gereğince hesaplanan vergiden mahsup edilecektir.  

 

II- 2004 VE SONRASI YILLARDA OLUŞAN KARIN DAĞITIMI  

II.1. Kazancı Yatırım Teşvik Belgesi ile Yatırım İndirimine Tabi Tutulmuş Şirketlerde Kar Dağıtımı 

Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 61 inci maddesi gereğince; kazancı yatırım teşvik belgesi ile yatırım indirimine tabi tutulmuş Şirketlerde, yatırım indiriminden yararlanan kazanç üzerinden dağıtılsın dağıtılmasın %19,8 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılmaktadır. 

ü     Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 62 inci maddesindeki düzenlemelere göre ise, yatırım indirimine tabi tutulmuş karların dağıtımında, dağıtılan kazanç, ayrıca tevkifata tabi tutulmayacak; istisnalar dışındaki kazançlara isabet eden kar tevkifata tabi tutulacaktır. 

ü  Yatırım indirimi istisnasına tabi tutulup %19,8 oranında gelir vergisi tevkifatı uygulanan karın dağıtımında, G.V.K. nun 86 ncı maddesinde yer alan istisna uygulanmamakta olup; bu kar paylarının tamamı beyan edilecektir. Yatırım indirim istisnası dışında olup da %10 oranında menkul sermaye iradı tevkifatına tabi tutulan kar payları, G.V.K. madde 86’daki tutarı aşması halinde gelir vergisine tabi olacaktır.

 

Beyan Edilecek Gelir Vergisi Matrahının Hesaplanması 

G.V.K.’nun geçici 62 nci maddesinin 3 üncü fıkrası gereğince; 2004  yılı  ve  sonrası  yılları  kazançlarından, kullandıkları  “yatırım teşvik belgelerine” göre yatırım indirimi uygulayan mükelleflerin kar dağıtımından elde ettikleri kazançlar için beyan edecekleri gelir vergisi matrahı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır. 

Ø  Elde edilen kar payının 1/9’u, dağıtılan kara ilave edilecektir.

Ø  Bulunan tutarın yarısı için, o yılın gelir vergisi oranı uygulanarak, gelir vergisi hesaplanacaktır.

Ø  Yatırım indirimi istisnası dışında kalan ve %10 oranlı tevkifata tabi tutulan kazancın dağıtılımında, bu kar payları için G.V.K.’nun 86/1-c maddesindeki şartlar dikkate alınarak, beyanname verme durumu tespit edilecektir. (2005 yılı için 15.000 YTL)

Ø  Beyanname verilmesi halinde, hesaplanan vergiden, beyannameye intikal ettirilen tutarın  1/5’i indirilmek suretiyle ödenecek vergi hesaplanacaktır.

   

II.2. Kazancı Yatırım Teşvik Belgesi ile Yatırım İndirimine Tabi Tutulmamış Şirketlerde Kar Dağıtımı 

G.V.K.’nun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının 6 numaralı bendinin (b) alt bendi gereğince; 

Ø  tam mükellef kurumlar tarafından;

- tam ve dar mükellef gerçek kişilere, dar mükellef kurumlara (Türkiye’de bir işyeri veya daimi temsilci aracılığıyla kar payı elde edenler hariç)

- gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara, gelir ve kurumlar vergisinden muaf olan dar mükelleflere

- gelir ve kurumlar vergisinden muaf olanlara

dağıtılan kar paylarının tamamı; % 10 oranında gelir vergisi tevkifatına tabi olmaktadır.   

Ø  Karın sermayeye ilavesi kar dağıtımı sayılmayacaktır. 

Ø  Tam mükellef kurumlardan kar payı alan tam mükellef kurumlar için tevkifat yapılmayacaktır.

 

Beyan Edilecek Gelir Vergisi Matrahının Hesaplanması 

Gelir Vergisi Kanunu’nun 22 nci maddesi gereğince; tam mükellef kurumlardan elde edilen kar payının yarısı gelir vergisinden müstesnadır. 

Gelir Vergisi Kanunu’nun 86 ncı maddesinin 1 inci fıkrasının ( c ) bendindeki düzenlemeler gereğince, istisna edilen kar payı hariç vergilendirilecek menkul sermaye iradı 103 üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2005 yılı için 15.000.-YTL) aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edilecektir. 

Kar dağıtımı sırasında uygulanan %10 oranındaki tevkifat Gelir Vergisi Kanunu’nun 121 inci maddesi gereğince hesaplanan vergiden mahsup edilecektir.  

 

Bilgilerinize sunulur. 

Saygılarımızla

Gaziantep, 04.01.2006