Sayın Yetkililer 

Gelir Vergisi Kanunu'nda değişiklik yapan 202 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle 28.02.1963 tarihinden itibaren vergi mevzuatımıza giren yatırım indirimi istisnası uygulaması, Gelir Vergisi Kanunu'nun Ek 1 ila 6 ncı maddelerinde yer almış; bu maddeler 4842 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 24.04.2003 tarihine kadar yatırım indirimi uygulamasını belirlemiştir.

4842 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanunu'nun Ek 1 ila 6 ncı maddeleri yürürlükten kaldırılmış, yatırım indirimi uygulaması, Gelir Vergisi Kanunu'nun mülga 19 uncu maddesinde yeniden düzenlenerek 24.04.2003 tarihinden geçerli olmak üzere bu maddede yer almıştır.

Diğer taraftan, aynı tarih itibariyle eski düzenlemelere göre başlatılmış bulunan yatırım indirimi uygulamalarının devamını sağlamak üzere, yine 4842 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanunu'na geçici 61 inci madde eklenmiş, bu madde ile eski hükümlerin uygulanmasına da imkan verilmiştir.

Geçici 61 nci maddede ayrıca, eski hükümleri uygulamak durumunda olan mükelleflerden dileyenlere, 24.04.2003 tarihinden itibaren yapacakları yatırım harcamaları için yeni hükümleri uygulamaları imkanı getirilmiş; daha sonra, Gelir Vergisi Kanunu'na 5024 sayılı Kanunla geçici 65 inci madde ilave edilerek, bu madde ile mükelleflere yeni uygulamayı tercih etme imkanı tekrar verilmiştir.

Müşavirliğimiz, tüm bu gelişmeleri 2003 ve 2004 yıllarında hazırlamış olduğu çeşitli duyurularla (2003/61, 2003/118, 2003/136, 2004/64, 2004/76, 2004/80, 2004/120) açıklamaya çalışmış, bu duyurularda zaman zaman (enflasyon düzeltmesi dönemlerinde yatırım indirimi uygulaması gibi) yeni uygulamalara da değinmiştir.

Müşavirliğimiz, eski ve yeni düzenlemelerin bir arada uygulandığı yatırım indirimi istisnası ile ilgili olarak, iki farklı uygulamanın bir arada ve toplu olarak ele alınmasının faydalı olacağını düşünmüş, her iki uygulamayı aşağıdaki başlıklar itibariyle kısaca özetlemeye çalışmıştır.

 

I- ESKİ ve YENİ UYGULAMAYA TABİ YATIRIMLAR

Yatırım teşvik belgesine dayalı eski uygulamayla, belgeye dayalı olmayan yeni uygulamaya göre yatırım indirimine tabi tutulacak harcamalar şunlardır:

 

I.1- Eski Uygulamaya Tabi Yatırım Harcamaları

   ·  24.04.2003 tarihinden önce alınan yatırım teşvik belgeleri kapsamındaki yatırım harcamaları

   ·  24.04.2003 tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamındaki yatırım harcamaları

 

 I.2-Yeni Uygulamaya Tabi Yatırım Harcamaları

  ·  24.04.2003 tarihinden sonra yapılan teşvik belgesiz yatırım harcamaları

  ·  24.04.2003 tarihinden sonra “Yatırım Teşvik Belgelerine” ilave edilen iktisadi kıymet harcamaları

  ·  Eski hükümlerin uygulanabileceği yatırımlarda, yeni düzenlemelerin uygulanmasını tercih edenlerin 24.04.2003 tarihinden sonraki yatırım harcamaları

 

Ø 24.04.2003 Tarihinden Sonra Yatırım Teşvik Belgelerine İlave Edilen İktisadi Kıymetler

Yukarıdaki açıklamalardan da görüldüğü gibi, teşvik belgelerinde 24.04.2003 tarihinden itibaren yapılan revize işlemleri önem arz etmekte, ilave niteliğindeki iktisadi kıymetler yeni uygulamaya tabi tutulmaktadır.

Ancak, yatırım kararlarındaki revizyonlar nedeniyle yatırım kapsamında bulunan bir iktisadi kıymetin benzer bir iktisadi kıymetle değiştirilmesi veya projenin uygulanması açısından zorunlu bulunan değişiklikler, 1 seri numaralı Gelir Vergisi Sirkülerinde de belirtildiği gibi ilave edilmiş iktisadi kıymet olarak değerlendirilmeyecektir.

 

Ø 24.04.2003 Tarihinden Önceki Global Listelerinin Saklanması Zorunluluğu

24.04.2003 tarihinden sonra global listelere ilave edilen iktisadi kıymet harcamalarının yeni hükümlere tabi olması nedeniyle; revize edilmiş global listelerde eski ve yeni hükümlere tabi yatırım harcamalarının tespiti amacıyla, revize öncesi global listelerin (noter veya yeminli mali müşavir tasdikli olarak) muhafaza edilmesi, 1 sayılı Gelir Vergisi Sirkülerinde de değinildiği gibi zorunlu bulunmaktadır.

 

II-ESKİ VE YENİ UYGULAMALARIN BİRLİKTE DEĞERLENDİRİLMESİ

II.1- Eski  ve Yeni Uygulamalarda Teşvik Belgesi ve KDV İstisnası

Eski uygulama, esas itibariyle Yatırım Teşvik Belgesine dayalı iken, yeni uygulamada herhangi bir belge sözkonusu değildir.

Dolayısı ile eski uygulamada, yatırım teşvik belgeleri ve eki olan yerli ve ithal global listelerde yer alan yatırım harcamaları, yatırım indirimine tabi tutulurken; yeni uygulamada, Gelir Vergisi Kanunu'nun 19 ncu maddesindeki belirlemelere uyan her harcama için yatırım indirimi  uygulanmaktadır.

 

Ø  Yatırım Teşvik Belgesi ve KDV İstisnası

Bilindiği gibi, Katma Değer Vergisi Kanununun 13 üncü maddesinin (d) bendinde “yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makine ve teçhizat teslimleri” nin katma değer vergisine tabi olmayacağı hükmü yer almaktadır.

Dolayısı ile, yatırım indiriminde “Yatırım Teşvik Belgesi” uygulamasına son veren yeni düzenlemede, 24.04.2003 tarihinden sonraki müracaatlara göre verilen yatırım teşvik belgeleri, daha çok makine ve teçhizatlarda katma değer vergisi istisnasına yöneliktir.

İDEAL 2004/120'de de belirtildiği gibi, 11.11.2004 tarih ve 2004/8127 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla 03.12.2004 tarihinden itibaren, Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 13 üncü maddesinde yer alan istisnalar için uygulanacak asgari tutar (kdv hariç) 100 YTL olarak belirlenmiştir.

 

Ø  Hizmet Sektöründe Yatırım Teşvik Belgesinde Yer Alan Demirbaşlar, Yatırım İndirimi Uygulaması ve KDV İstisnası

69 sayılı Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (1.1) bölümünde de belirtildiği gibi; sarf malzemeleri, yedek parçalar ve demirbaşlar makine teçhizat kapsamına girmemekte ve yatırım teşvik belgesinde yer alsa dahi demirbaşlar, katma değer vergisi istisnasından yararlanmamaktadır.

Ancak, yine 69 sayılı Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin aynı bölümünde, hizmet sektörüne ait yatırım teşvik belgesinde yer alan doğrudan ve zorunlu olarak hizmet üretiminde kullanılacak masa, sandalye, koltuk, dolap, mefruşat gibi demirbaşlar katma değer vergisi istisnasından yararlanacaktır.

Dolayısı ile, 11.11.2004 tarih ve 2004/8127 sayılı B.K.K. ile getirilen 100 YTL’lık KDV istisnasında harcama sınırı; hizmet sektöründeki yatırım teşvik belgeli demirbaş harcamalarında uygulanabilecektir.

Ancak (24.04.2003 tarihinden önceki tarihli yatırım teşvik belgeli harcamalar hariç) Gelir Vergisi Kanunu'nun 19 uncu maddesinde belirlenen sınırın altındaki harcamalar yatırım indiriminden faydalanamayacaktır.

 

II.2- Yatırım İndiriminin Konusu

a) Eski Uygulama

Yatırım indiriminin konusu yukarıda da açıklandığı gibi, yatırım teşvik belgesi ve eki global listelerde yer alan yatırım harcamaları ile belgede belirlenmiş olan yatırırım  harcama tutarlarıdır.

Gerçekleşen yatırım harcamasının belgede belirtilen tutardan fazla olması halinde, fazlalık, yeniden değerleme oranı ile çarpım sonucu bulunan tutarı aşmıyorsa, revize koşulu aranmaksızın yatırım indiriminden yararlanılacak; aşıyorsa, yatırım indiriminden revize sonrasında faydalanılacaktır.

Yatırım harcamasının, yatırım teşvik belgesinde belirlenen şartlar ve sürelerde gerçekleşmemesi halinde, yatırım indiriminden faydalanılabilmesi için; değişikliklerin üç ay içinde Hazine Müsteşarlığına bildirilmesi ve onayının alınması şarttır. Değişiklik veya süre uzatım talebinin 3 ay içinde Hazine Müsteşarlığına bildirilmemesi veya Hazine Müsteşarlığının onay vermemesi halinde, yatırım indirimi ile ilgili istisna hakkı kaybedilecektir. 

b) Yeni Uygulama

Yatırım indirimin konusu, Gelir Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinde belirlenen yatırım harcamalarıdır.

Maddede yatırım indiriminin konusu; bedeli belli bir tutarın üzerinde olan ve yeni iktisadi kıymetler olarak belirlenmiştir.

 

Ø  Yatırım İndirimine Tabi Harcamalar

    -  Kazancı bilanço esasına göre tespit edilen işletmelerin faaliyetlerinde kullanılmak üzere satın alınan veya imal edilen

   ·  yeni

   ·  ve bedeli belli bir tutarın üzerinde olan (2004 için 6 milyar TL, 2005 için 10.000 YTL ) amortismana tabi iktisadi kıymetler

    -    mal ve hizmet üretim yeri olarak kullanılmak üzere inşa edilen binalar

    -    mal ve hizmet üretimi ile doğrudan ilgili alet, edevat, mefruşat ve demirbaşlar (yeni ve asgari tutarın üzerindeki harcamalar)

    -    yatırım indiriminden yararlanan iktisadi kıymetlerin kullanılabilmesi için gerekli olan bilgisayar programları (yeni ve asgari tutarın üzerindeki harcamalar)

    -   ekonomik ömrü 5 yıldan daha uzun olan özel maliyet bedelleri (5228 sayılı Kanunla ilave edilmiş olup, 31.07.2004 tarihinden sonraki harcamalar yatırım indiriminden

        faydalanacaktır.)

    -  Petrol Kanunu ve Maden Kanununa göre yürütülen arama ve sondaj faaliyetleri için yapılan ve aktifleştirilen harcamalar

 

Ø  Yatırım İndirimine Tabi Olmayan Harcamalar

    -  Binek  otomobil ve benzeri kara taşıtları.Yat, kotra, tekne ve benzeri deniz araçları ile uçak ve helikopter gibi hava taşıtları (işletmenin esas faaliyet konusuyla ilgili        olanlar hariç)

    -  Satın alma suretiyle iktisap edilen veya üretim yeri olarak inşa edilmeyen binalar

    -  Arazi ve arsalar

    -  Gayri maddi haklar

    -  Ekonomik ömrü 5 yıldan kısa olan özel maliyet bedelleri

    -  Mal ve hizmet üretimi ile doğrudan ilgili olmayan alet, edevat, mefruşat ve demirbaşlar

    -  Bedelsiz olarak iktisap edilen iktisadi kıymetler

    -  Yüzer havuzlar ve 12 yaşından küçük gemiler hariç, daha önce kullanılmış iktisadi kıymetler

    -  Yurtdışındaki yatırımlarda kullanılmak üzere alınan iktisadi kıymetler

 

Ø  Yeni Uygulamada İktisadi Kıymetin Bedeli

Yeni uygulamada iktisadi kıymet için belirlenen asgari harcama tutarı belirlenirken, o iktisadi kıymetin ekonomik ve teknik bütünlüğü esas alınır.

Örneğin asgari harcama tutarının belirlenmesinde bilgisayar sistemini oluşturan donanım malzemeleri; okul sıra ve masaları; lokanta işletmesinde tabak, çatal, bıçak ve bardak bedellerinin tamamı dikkate alınır.

Bu iktisadi kıymetler yenilenirken de, yapılan harcamalar topluca değerlendirilerek yatırım indirimine konu edilecektir.

 

Ø  Yeni Uygulamada Alet, Edevat, Demirbaşlar

Alet, edevat ve demirbaşların yatırım indiriminin konusuna girip girmediği, işletmenin faaliyet konusuna göre ayrı ayrı belirlenmek durumundadır. 

Üretim sürecine doğrudan katılmayan masa, sandalye, televizyon, telefon, faks gibi cihazlar yatırım indirimi konusuna girmezken; örneğin, otel işletmeciliğinde masa, sandalye, televizyon gibi demirbaşlar yatırım indiriminin konusuna girmektedir.

 

Ø  Yeni Uygulamada Binalar

Yukarıdaki açıklamalardan da görüldüğü gibi, yeni düzenlemede yatırım indirimi uygulaması ile üretim faaliyeti arasında bağlantı kurulmuş, özellikle bina inşaatında doğrudan ilişkilendirilmiştir.

22 sayılı Gelir Vergisi Sirkülerinde de değinildiği gibi; idari bölüm, depo, yemekhane, laboratuar gibi bölümler fabrika binasında veya müştemilatında ise, üretim yeri olarak değerlendirilecek; aksi halde yatırım indirimine konu edilmeyecektir.

Fabrika binasında bulunsa dahi; lojman, spor salonu, sosyal alan gibi yerler ise yatırım indirimi uygulamasından faydalanamayacaktır.

Diğer taraftan; üretim yeri olarak (fabrika veya hizmet işletmelerinde hizmet faaliyet binası) satın alınan binalar veya inşa edilen binanın maliyetinde yer alan arsalar, yatırım indiriminden yararlanamayacaklardır.

24.04.2003 tarihinden önce inşasına başlanmış ve teşvik belgesinde yer almayan üretim yeri inşaat harcamalarının 24.04.2003 tarihinden sonra yapılan bölümü, yatırım indiriminden faydalanacaktır.

Aynı şekilde, mevcut üretim yerinin genişletilmesi amacıyla yapılan inşaat harcamaları da yatırım indiriminden yararlanacaktır.

Ancak, mal veya hizmet üretim yeri olmayan mevcut bir binanın üretim yeri haline dönüştürülmesi için yapılan tadilat harcamaları, yeni inşaat yapılmaması nedeniyle yatırım indirimi kapsamında değerlendirilmeyecektir.

 

Ø  Yeni Uygulamada Taşıtlar

Yeni uygulamaya ilişkin açıklamalardan görüldüğü gibi, binek otomobiller yatırım indirimi kapsamı dışında tutulmuştur.

Bir taşıtın binek otomobil konumunda olup olmadığı ise 22 sayılı Gelir Vergisi Sirküleri'nde belirtildiği gibi aracın niteliğine göre belirlenecektir. Bir aracın (örneğin panel- van) sadece binek otomobil değil de yük taşımak amacıyla kullanılabilecek bir yapıda olması halinde (panel-van’ın arkasında koltuk ve cam bulunmaması gibi), bu taşıt binek otomobil kapsamında değerlendirilmeyecektir.

 

II.3- Yatırım İndirimi Uygulanacak Harcamalar

Eski ve yeni uygulamada yatırım indirimi istisnası, bilanço esasına göre tespit edilen ticari veya zirai kazançlara uygulanmaktadır.

Her iki uygulamada da, yatırım indirimi uygulamasına, yatırım konusunu oluşturan aktif değerlere ilişkin harcamaların yapıldığı (bedelin borçlanılması veya ödenmesi veya iktisadi kıymetin işletmenin aktifindeki herhangi bir hesaba kaydedilmesi veya tasarruf edilebilir duruma gelmesi harcama sayılmaktadır) takvim yılından başlanılır ve indirimden yararlanılacak tutara ulaşılıncaya kadar devam olunur.

 

Ø  İthal Edilen Mallarda Yatırım İndirimine Tabi Harcama

Her iki uygulamada da yurtdışından sağlanacak yatırım mallarına ait harcamalara ilişkin yatırım indirimi, malların kat’i ithallerinin yapılıp gümrükten çekilerek işletmenin aktifindeki bir hesaba alındığı tarihte uygulanacaktır.

 

Ø  Kur Farkları, Faiz Giderleri ve Yatırım İndirimi

Eski Uygulama

Eski uygulamada, iktisadi kıymetin aktife alındığı dönem sonuna kadar ortaya çıkan ve maliyete intikal ettirilen kur farkları ve faiz giderleri, GVK 187 sayılı Tebliği gereğince yatırım harcaması olarak addolunacak ve bu harcamalar için de yatırım indirimi uygulanabilecek; daha sonraki dönemlerde ortaya çıkan kur farkları ve faiz giderleri maliyete intikal ettirilse dahi, bu harcamalar için yatırım indirimi uygulanmayacaktır.

Yeni Uygulama

Yeni uygulama ile ilgili düzenlemelerde, bu konu hakkında herhangi bir açıklama bulunmamakta olup; Müşavirliğimiz aynı uygulamanın, yeni düzenlemede de geçerli olacağı düşüncesindedir.

 

Ø  Öngörülen Harcama ve Yatırım İndirimi

Eski Uygulama

01.01.1999 tarihinden sonraki yatırım teşvik belgesine dayalı yatırımlarda, öngörülen harcamalar üzerinden yatırım indirimi istisnası uygulanması mümkündür.

Yeni Uygulama

Yeni uygulamada, harcama esası dışında bir uygulamaya yer verilmemiş olup, öngörülen harcamalar yatırım indirimine konu edilemeyecektir.

  

II.4- Yatırım İndiriminde Oranlar

a) Eski Uygulama 

Eski uygulamada yatırım indirimi oranı, yatırım teşvik belgesinde yazılı olan orandır. Bu oran, bölge ve sektör ayırımına göre %40, %100, %200 olabilmektedir.

b) Yeni Uygulama

Yeni uygulamada bölge ve sektör ayırımına dayalı farklı yatırım indirimi oranı uygulamasına son verilmiş ve yatırım indirimi oranı %40 olarak belirlenmiştir.

 

II.5- Yatırım İndiriminde Endeksleme

a) Eski Uygulama 

Gerçekleşen harcamalar üzerinden hesaplanan, ancak kazancın yetersiz olması nedeniyle indirim konusu yapılamayan istisna tutarı, izleyen yıllarda yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle dikkate alınacaktır. (01.01.1995 öncesi teşvik belgelerinde endeksleme söz konusu değildir.)

01.01.1995-31.12.1997 tarihleri arasındaki teşvik belgelerinde endeksleme üç yılla sınırlı, 01.01.1998 sonrası teşvik belgelerinde endeksleme sınırsız uygulanmaktadır. 2003 yılında kazancın yetersiz olması nedeniyle yararlanılamayan ve 2004 yılına devreden yatırım indirimi tutarları %11,2 oranında endekslenerek, 2004 yılı kazancından düşülecektir.

b) Yeni Uygulama 

Gelir Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinde, 5024 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, endekslemede yeniden değerleme oranı yerine toptan eşya fiyat endeksinde meydana gelen artış  oranı esas alınmıştır.

Dolayısı ile, 01.01.2004 tarihinden itibaren kazancın yetersiz olması nedeniyle dikkate alınamayan istisna tutarı, izleyen dönemlerde TEFE de meydana gelen artış oranında dikkate alınacaktır.

2003 yılında kazancın yetersiz olması nedeniyle yararlanılamayan ve 2004 yılına devreden yatırım indirimi tutarları, %13,8 oranında endekslenmek suretiyle 2004 yılı kazancından düşülecektir.

 

II.6- Yatırım İndirimi ve Finansal Kiralama

a) Eski Uygulama

Finansal kiralama yoluyla edinilen yatırım teşvik belgesine dayalı iktisadi kıymetler için, kiralayan firma yatırım indiriminden faydalanabilecektir.

b) Yeni Uygulama

Yeni uygulamada yatırım indirimi istisna uygulaması teşvik belgesine bağlı olmaktan çıkarılmış olup; teşvik belgesinin kiralayan firmaya devri diye bir konu mevzu bahis değildir.

Kiralayan firma, iktisadi kıymetle ilgili harcamalarını yatırım indirimine tabi tutacak ve kira sözleşmesi ile kiracı firmaya teslim edecektir. Kiracı firmanın, kiraladığı iktisadi kıymet için yatırım indirimi uygulaması ise mümkün değildir.

 

Finansal Kiralamada Kiracının Tercihi

1 seri nolu Gelir Vergisi Sirkülerinde, “Kiracının teşvik belgesine bağlı yatırımları için yeni hükümlerin uygulanmasını talep etmiş olması halinde, kiralayan da bu düzenlemeye göre hesaplanan tutarda istisnadan yararlanabilecektir.” denilmektedir.

 

II.7- Yatırım İndiriminde Enflasyon Düzeltme Farkları

a) Eski Uygulama

Eski hükümlere tabi yatırım harcaması bulunanlar, enflasyon düzeltmesi sonucu yatırım indiriminden yararlanan iktisadi kıymetlerle ilgili olarak oluşan düzeltme farklarını dikkate alamayacaklardır. 

b) Yeni Uygulama

Yatırım indirimi uygulamasında, GVK’nun 19’ncu madde hükümlerini uygulayan mükellefler enflasyon düzeltmesi uygulanan dönemlerde yatırım indirimi istisnası tutarının hesaplanmasında, iktisadi kıymetin hesap dönemi sonundaki düzeltilmiş değerini esas alabileceklerdir.

Diğer bir ifadeyle, yatırım indirimine konu edilen iktisadi kıymetin enflasyon düzeltmesi sonucundaki düzeltme farkını, (24.04.2003-01.01.2004 tarihleri arasında yapılan harcamalar hariç olmak üzere) yatırım indirimi olarak değerlendirebileceklerdir.

 

Ø  24.04.2003 - 01.01.2004 Tarihleri Arasında Yapılan Yatırım Harcamaları

Yatırım indirimi istisnası tutarının tespitinde, 01.01.2004 tarihine kadar yapılan yatırım harcamaları GVK’nun geçici 65’nci maddesi gereğince, düzeltilmiş değerleri ile dikkate alınamayacaktır.

Dolayısıyla, gerek 2003 yılı bilançolarının düzeltilmesi sırasında, gerekse daha sonra yapılacak enflasyon düzeltmesi sonucunda bu harcamalara ilişkin oluşan düzeltme farkları yatırım indirimine konu edilemeyecektir.

 

Ø  01.01.2004 Tarihinden Sonra Yapılan Yatırım Harcamaları

Enflasyon düzeltmesi uygulanan dönemlerde 01.01.2004 tarihinden itibaren yatırım indirimine tabi iktisadi kıymete ait düzeltme farkları yatırım indirimi olarak dikkate alınabilecektir. 

Ancak, iktisadi kıymetin aktife alındığı hesap döneminden önceki hesap dönemlerinde gerçekleşen harcamalar, gerçekleştirildikleri dönem sonundaki düzeltilmiş değerleri ile dikkate alınabilecek, izleyen dönemlerde enflasyon düzeltmesi nedeniyle bu harcamalardan kaynaklanan farklar üzerinden yatırım indirimi istisnası hesaplanamayacaktır.

 

II.8- Yatırım İndiriminde Stopaj Uygulaması, Beyanı ve Ödeme Süresi

a) Eski Uygulama

Gelir Vergisi Kanununun geçici 61 inci maddesi gereğince, 24.04.2003 tarihinden  önce alınmış veya müracaat edilmiş teşvik belgelerine göre yatırım indiriminden faydalanan kazançlar üzerinden; kar dağıtımı yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın %19,8 oranında tevkifat yapılacaktır.

Kurumlar vergisi mükellefleri tarafından gerçekleştirilen yatırım indirim tevkifatları, Nisan ayı muhtasar beyannamesi ile 20 Mayıs tarihinde beyan edilecek ve Gelir Vergisi Kanununun 4842 sayılı Kanunla değişik 119 uncu maddesi gereğince, beyanname verilen ayın 26 ncı günü akşamına kadar, bir defada ödenecektir.

b) Yeni Uygulama

4842 sayılı Kanununun 12 nci maddesi ile, yatırım indiriminde stopaj uygulamasına ilişkin G.V.K.’nun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının 6 numaralı bendinin (b/ii) alt bendi değiştirilmiş ve kurumlarda yatırım indiriminde stopaj uygulamasına son verilmiştir.

 

II.9- Yatırım İndirimine Konu Edilmiş İktisadi Kıymetlerin Satışı

a) Eski Uygulama

Teşvik mevzuatı gereğince; yatırım tamamlama vizesi yapılmış, fiili ithal tarihi itibariyle 5 yılını, yurtiçinden temin tarihi itibariyle 2 yılını doldurmuş, ihracat taahhüdü ile ilgili yükümlülükleri yerine getirilmiş ve fon kaynaklı kredi ihtiva etmeyen teşvik belgesi kapsamı makine ve teçhizatın devir, temlik veya satışı serbesttir.

Yatırıma konu aktif değerlerin yatırım tamamlanmadan topluca veya kısmen devri halinde, devreden ve devralan yönünden sonuçları Gelir Vergisi Kanununun mülga Ek madde 5’de açıklanmıştır.

b) Yeni Uygulama

Yatırım indirimi istisnasına konu iktisadi kıymetlerin, iki yıl içinde elden çıkarılması halinde; yararlanılan yatırım indirimi istisnası için herhangi bir işlem yapılmaz. Ancak kullanılmamış (devreden) yatırım indirimi istisnası uygulama hakkı varsa, bu haktan yararlanılamaz.

İktisadi kıymetin iki yıldan sonra elden çıkarılması halinde yatırım indirimi uygulaması, yatırım indirimi tutarlarının tamamen kullanılacağı tarihe kadar devam eder.

 

III- YATIRIM İNDİRİMİ İSTİSNASI UYGULAMA SIRASI

Maliye Bakanlığının 20.06.2003 tarih ve 1 sayılı Gelir Vergisi Sirküleri ile, bir mükellefin hem 24.04.2003 tarihinden önce geçerli olan hükümlere hem de bu tarihten sonra geçerli olan hükümlere göre tespit edilen yatırım indirimi istisnası bulunması halinde, hangisine öncelik verileceğinin mükellefin kendisinin belirleyeceği hüküm altına alınmıştır.

Ancak; 23 nolu Gelir Vergisi Sirküleri gereğince, yapılan tercihin sonraki vergilendirme dönemlerinde de devam ettirilmesi, yani tercihin değiştirilmemesi gerekmektedir.

Dolayısıyla, 2003 yılında tercihlerini yapmış mükellefler, bu tercihlerini 2004 yılında da sürdürmek durumundadır. 

 

IV- YATIRIM İNDİRİMİ UYGULAMASINDA YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR TASDİK ZORUNLULUĞU

35 sıra nolu Yeminli Mali Müşavirlik Genel Tebliği gereğince, Gelir Vergisi Kanunu'nun 19 uncu veya geçici 61 inci maddeleri çerçevesinde yatırım indiriminden faydalanmak durumunda bulunan ve yatırım harcaması belli bir tutarın üzerinde bulunan mükelleflerin, Yatırım İndirimi Tasdik Raporu ibraz etmeleri gerekmektedir.

Bu tutar, 2003 yılı yatırım harcamaları için 250 milyar TL olarak belirlenmiş olup, Maliye Bakanlığı'nın tasdik raporu düzenlenecek yatırım harcaması miktarını belirlememesi halinde, 32 sayılı SMMM ve YMM Tebliği gereğince yukarıdaki had, yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacaktır.

Tam tasdik sözleşmesi düzenlemiş olan mükelleflerin, yatırım indirimi istisnasından yararlanmaları için ayrıca yatırım indirimi tasdik raporu ibraz etmelerine gerek bulunmamaktadır.

Yararlanılması Yeminli Mali Müşavirlerce tasdik raporu ibraz şartına bağlanan konularda, tasdik raporunu zamanında (gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri ile birlikte veya beyannamenin verildiği ayı takip eden iki ay içinde) ibraz etmeyen mükellefler, Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 227 nci maddesi gereğince tasdike konu haktan yararlanamayacaklardır.

 

Bilgilerinize sunulur.

Saygılarımızla

Gaziantep, 25.01.2005