Sayın Yetkililer 

12.03.2008 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 5746 sayılı Kanunla, araştırma ve geliştirme faaliyetlerine yeni vergisel teşvikler getirilmiş ve destekler sağlanmıştır.

Ayrıca, Kanunun 5 inci maddesi ile; Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarında yer alan % 40 oranlı Ar-Ge indirim oranı % 100’e çıkarılmıştır. 

5746 sayılı Kanun hükümleri ile Ar-Ge harcamalarına getirilen teşvik ve destek düzenlemeleri ile % 100 oranlı Ar-Ge indirimi uygulaması; 01.04.2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek ve 31.12.2023 tarihinde sona erecektir.    

 

I- DESTEKLENEN ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİ 

   5746 sayılı Kanunla vergisel teşviklere ilişkin mevzuatımıza yeni kavramlar ilave edilmiş, bu kavramlar ve desteklenen araştırma ve geliştirme faaliyetleri, Kanunda tek tek sayılmıştır.       

 

I.1- Teknoloji Merkezlerinin Faaliyetleri  

     12.04.1990 tarihli ve 3624 sayılı Kanuna göre oluşturulan teknoloji merkezi   işletmelerin araştırma ve geliştirme faaliyetleri desteklenmektedir.          

 

I.2- Ar-Ge Merkezlerinin Faaliyetleri  

      Ar-Ge merkezleri, kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan sermaye şirketlerinin (dar mükellef kurumlar dahil) organizasyon yapısı içinde ayrı  bir birim şeklinde örgütlenmiş departmanlarıdır. 

      5746 sayılı Kanun bu birimlerden münhasıran yurtiçinde araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan ve Ar-Ge birikimi ve yeteneği olan en az elli tam zaman eşdeğer personeli istihdam eden Ar-Ge Merkezlerinin araştırma ve geliştirme faaliyetlerini desteklemektedir. 

       Asgari Ar-Ge personeli sayısının hesabında, fiilen ve tam zamanlı olarak çalışan personelin üçer aylık geçici vergi dönemleri itibariyle ortalaması esas alınacaktır.   

 

I.3- Ar-Ge Proje Faaliyetleri         

      Kanundaki tanımlamalara göre bir projenin Ar-Ge projesi olabilmesi için;

·     amacının, kapsamının, genel ve teknik tanımının yapılmış olması,

·     süresinin, bütçesinin, özel şartlarının, diğer kurum kuruluş gerçek ve   tüzel kişilerce sağlanacak ayni nakdi destek unsurlarının belirlenmiş olması,

·     sonuçta doğacak fikri ve mülkiyet haklarının paylaşım esaslarının tespit edilmiş olması,

·     Ar-Ge faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel esaslar çerçevesinde hazırlanmış olması

gerekmektedir.  

5746 sayılı Kanun, yukarıdaki Ar-Ge proje faaliyetlerini desteklemektedir.  

 

I.4- Rekabet Öncesi İşbirliği Proje Faaliyetleri  

     Birbirine rakip birden fazla kuruluş;

·     rekabet öncesinde,

·     verimliliği artırmak ve mevcut duruma göre daha yüksek katma değer sağlamak üzere,

·     ortak parça ve sistem geliştirilebilir veya platform kurabilirler.

·     Bu amaçla, ölçek ekonomisinden yararlanmak suretiyle yeni süreç, sistem ve uygulamaları tasarlayabilirler.  

 

5746 sayılı Kanun, bu işbirliği projelerinden;

·     fizibiliteye dayanan

·     bilimsel ve teknolojik niteliğe sahip

·     Ar-Ge faaliyetlerine yönelik olan projeleri desteklemektedir.

 

I.5- Tekno Girişim Faaliyetleri

      5746 sayılı Kanun;

·     örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir lisans programından bir yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrencilerin,

·     yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin,

·     lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini ön başvuru tarihinden en çok beş yıl önce almış kişilerin tekno girişim faaliyetlerini desteklemektedir. 

 

Teknogirişim faaliyetleri ise;

·     merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından desteklenmesi uygun bulunan (desteklenen)

·     katma değer ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yüksek,

·     bir iş planı çerçevesinde teşebbüse dönüştürülebilecek,

·     teknoloji ve yenilik odaklı

iş fikirleri ve girişimler olarak tanımlanmıştır.

 

 

II- ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN TANIMI VE YENİ KAVRAMI  

    5746 sayılı Kanunda, yukarıdaki tanımlarda geçen “araştırma ve geliştirme faaliyeti” ile “yeni” kavramları da tarif edilmiştir.                 

 

II.1- Ar-Ge Faaliyeti

         5746 sayılı Kanunda;

·     İnsan ve toplumun bilgi dağarcığının artırılması ve bu dağarcığın yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlayarak kullanılması için sistematik bir temelde         yürütülen yaratıcı çalışmalar,

·     çevre uyumlu ürün tasarımları veya yazılım faaliyetleri,

·     alanında bilimsel ve teknolojik gelişme sağlayan; bilimsel ve teknolojik belirsizliğe odaklanan; çıktıları özgün, deneysel bilimsel ve teknik içerik taşıyan faaliyetler

        araştırma ve geliştirme faaliyeti olarak tanımlanmıştır.

 

II.2- Yenilik

     5746 sayılı Kanunda yeni kavramı;

·      yeni bir ürün,

·      yeni bir hizmet,

·      yeni uygulama yöntem veya iş modeli fikri ile oluşturulan süreç ve süreçlerin neticeleri

olarak tanımlanmıştır.

 

Ancak, bu yeniliklerin desteklenmesi için,

·     sosyal ve ekonomik ihtiyaçlara cevap vermesi,

·     mevcut pazara başarıyla sunulabilmesi,

·     ya da yeni pazarlar yaratabilmesi

şartları aranmaktadır.

 

 

III- DESTEK VE TEŞVİK UNSURLARI

III.1- Ar-Ge İndirimi

         Araştırma ve yenilik harcamalarının tamamı gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin ticari kazançlarının tespitinde indirim konusu yapılacaktır.

         Vergi matrahından indirilen bu harcamalar;

·     bir iktisadi kıymet oluşturuyorsa, ayrıca amortisman yoluyla giderleştirilecek,

·     iktisadi kıymet oluşturmuyorsa, doğrudan gider yazılacaktır.

Kazancın yetersiz olması nedeniyle indirim konusu yapılmayan tutarlar; yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle sonraki hesap dönemine devredilecektir.

 

v      Ar-Ge İndirimi Uygulanacak Harcamalar  

      Aşağıda sayılan araştırma/geliştirme ve yenilik harcamalarının tamamı vergi matrahlarının tespitinde Ar-Ge indirimi olarak dikkate alınacaktır.

·     Teknoloji merkezi işletmelerindeki Ar-Ge ve yenilik harcamaları,

·     Ar-Ge merkezlerinin Ar-Ge ve yenilik harcamaları,

·     (Kamu kurum ve kuruluşlarınca desteklenen)

       (Kanunla kurulan vakıflar tarafından desteklenen)

       (Uluslararası fonlarca desteklenen)

       Ar-Ge Projeleri ve Yenilik  Projelerine ilişkin harcamalar,

·     Rekabet öncesi işbirliği projelerindeki Ar-Ge ve yenilik harcamaları,

·     Teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlar tarafından gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik harcamaları 

500 ve üzerinde tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge Merkezlerinde, o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik harcamaları vergi matrahından indirildikten sonra, o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik harcamasının bir önceki yıla göre artışının yarısı ayrıca indirilecektir. 

 

III.2- Gelir Vergisi Stopajı Desteği

       Aşağıda çalışma yerleri ve sayıları belirtilen personelin Ar-Ge faaliyetleri ve destek kapsamı faaliyetlerde çalışmaları karşılığında elde ettiği ücretlerin;

·     doktoralı olanlar için % 90’ı

·     diğerleri için % 80’i

gelir vergisinden istisna edilmiştir.

 

III.2.1- Desteklenen Çalışma Faaliyetleri

       Gelir vergisi stopaj desteği, kamu personeli hariç, aşağıdaki faaliyetlerde çalışan Ar-Ge personeli ve destek personeli için uygulanacaktır.

·     Teknoloji merkezi işletmelerinde çalışanlar,

·     Ar-Ge merkezlerinde çalışanlar,

·     (Kamu kurum ve kuruluşlarınca desteklenen)

          (Kanunla kurulan vakıflar tarafından desteklenen)

          (Uluslararası fonlarca desteklenen)

          (TÜBİTAK tarafından yürütülen)

          Ar-Ge Projeleri ve Yenilik Projelerinde çalışanlar,

·     Teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde çalışanlar,

·     Rekabet öncesi işbirliği projelerinde çalışanlar

 

III.2.2- Poje Destek Personelinde Sayı Sınırı     

         Gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanacak olan destek personeli tam zaman eş değer sayısı; toplam tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının yüzde onunu geçemeyecektir.

         Gelir vergisi stopaj desteğinde, Ar-Ge personelinin sayısında herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır.

         Ar-Ge personeli, araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde doğrudan görevli araştırmacı ve teknisyenler; destek personeli bu faaliyetlerde doğrudan ilişkili yönetici, teknik eleman, sekreter, işçi, benzeri personeldir.  

 

III.3- Sigorta Pirimi Desteği          

Aşağıda çalışma yerleri ve sayıları belirtilen personelin Ar-Ge faaliyetleri ve destek kapsamı faaliyetlerde çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan;

·     sigorta primi işveren hissesinin yarısı,

·     her bir çalışan için beş yıl süreyle devlet tarafından karşılanacaktır.

 

III.3.1- Desteklenen Çalışma Faaliyetleri 

       Sigorta primi desteği, kamu personeli hariç, aşağıdaki faaliyetlerde çalışan Ar-Ge personeli ve destek personeli için uygulanacaktır.

·     Teknoloji merkezi işletmelerinde çalışanlar

·     Ar-Ge merkezlerinde çalışanlar

·     (Kamu kurum ve kuruluşlarınca desteklenen)

         (Kanunla kurulan vakıflar tarafından desteklenen)

         (Uluslararası fonlarca desteklenen)

         (TÜBİTAK tarafından yürütülen)

         Ar-Ge projeleri ve yenilik projelerinde çalışanlar

·     Rekabet öncesi işbirliği projelerinde çalışanlar

·     Teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde çalışanlar

·     4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun geçici 2 nci maddesi uyarınca ücreti gelir vergisinden istisna olan personel

     

III.3.2- Proje Destek Personelinde Sayı Sınırı

         Ar-Ge personelinin tamamı için sigorta prim desteği uygulanacaktır.

         Ancak, sigorta prim desteğinden yararlanacak destek personeli tam zaman eş değeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının yüzde onunu geçemeyecektir.

         Ar-Ge personeli, araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde doğrudan görevli araştırmacı ve teknisyenler; destek personeli bu faaliyetlerde doğrudan ilişkili yönetici, teknik eleman, sekreter, işçi, benzeri personeldir. 

 

 

IV- DAMGA VERGİSİ İSTİSNA DESTEĞİ

    5746 sayılı Kanun kapsamındaki her türlü Ar-Ge faaliyetleri ve yenilik faaliyetleri ile ilgili olarak düzenlenen kağıtlar, damga vergisinden istisna edilmiştir.    

 

 

V- TEKNOGİRİŞİM SERMAYE DESTEĞİ

    Teknogirişim sermaye desteği;

·     Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri (genel bütçeli idareler) tarafından karşılanmaktadır.

·     Teknogirişim faaliyetlerine bir defaya mahsus olmak üzere, teminat aranmaksızın ve sermaye karşılığı hibe olarak verilmektedir.

·     Her bir girişimciye verilecek hibe tutarının sınırı 100.000 YTL’dir. (Daha aşağı tutar da hibe edilebilir.)

·     Kamu idarelerinin tamamının bütçesine konulacak destek hibe tutarı, her takvim yılı için 10.000.000 YTL ile sınırlıdır. Bu tutarlar takip eden yıllarda yeniden    değerleme oranında artırılır.

 

 

VI- DESTEK ÖDEMELERİNİN MUHASEBE KAYDI

·     Kamu kurum ve kuruluşlarından,

·     Kanunla kurulan vakıflardan,

·     Uluslararası fonlardan

alınan destekler özel bir fon hesabında gösterilecektir.

 

Bu fon;

·     vergiye tabi kazancın tespitinde ve

·     ilgili yılda yapılan Ar-Ge harcaması tutarının tespitinde

dikkate alınmayacaktır.

     Bu fonun elde edildiği hesap dönemini izleyen beş yıl içinde sermayeye ilavesi dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakli veya işletmeden çekilmesi halinde, zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğratılmış sayılır.    

 

 

VII- REKABET ÖNCESİ İŞBİRLİĞİ PROJELERİNDE AR-GE HARCAMALARININ TUTARI

      İşbirliğini oluşturan kuruluşlar, işbirliği projesi için yaptıkları katkıları özel bir hesaba aktarırlar. Bu hesap, işbirliğini oluşturan kuruluşlardan biri adına açılır ve buna ilişkin hükümlere işbirliği protokolünde yer verilmek zorunluluğu vardır.

      Özel hesaba aktarılan bu tutarlar, işbirliği projesindeki kuruluşların harcamanın yapıldığı dönemdeki Ar-Ge harcaması olarak kabul edilir.

      Proje hesabında toplanan tutarlar, proje dışında başka bir amaçla kullanılamaz ve bu hesabı açan kuruluşun kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınmaz.

 

 

VIII- 5746 sayılı KANUNDAKİ DİĞER DÜZENLEMELER

VIII.1- Destek Şartlarının Taşınıp Taşınmadığının Tespiti

5746 sayılı Kanun kapsamındaki destek ve teşvik unsurlarından yararlananların Kanunda öngörülen şartları taşıdıklarına ilişkin tespitler, en geç iki yıllık süreler içinde TÜBİTAK tarafından yapılacaktır.

 

VIII.2- Destek Şartlarının İhlali

              5746 sayılı Kanunda öngörülen şartların ihlali veya teşvik ve destek unsurlarının amacı dışında kullanılması halinde, zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler yönünden vergi ziyaı doğmuş sayılacak ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilecektir.

 

VIII.3- 5746 sayılı Kanun ile Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarındaki    Ar-Ge İndirimine İlişkin Düzenlemeler

              5746 sayılı Kanunda yer alan indirim, istisna ve desteklerden yararlananlar; Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarında yer alan aynı mahiyetteki hükümlerden (Ar-Ge indirimleri) ayrıca yararlanamazlar.

 

Bilgilerinize sunulur.

Saygılarımızla

Gaziantep, 14.03.2008