Sayın Yetkililer, 

İndirimli orana tabi işlemlerde aylık mahsup uygulamasına geçilmesi gerektiği konusu Müşavirliğimizin İDEAL 2006/24 sayılı Duyurusunda ele alınmıştır. Maliye Bakanlığı konuyla ilgili düzenlemeleri 11.07.2006 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 99 seri nolu KDV Genel Tebliği ile belirlemiş olup; Müşavirliğimiz, aşağıdaki açıklamaların yapılmasında yarar görmüştür. 

 

I. İNDİRİMLİ ORANA TABİ İŞLEMLERDE İADE UYGULAMASI 

İndirimli oranda vergilendirilen mal ve hizmetlerin tesliminde, bu mal ve hizmetler için yapılan alımların genel oranda vergiye tabi olması, indirilemeyen verginin doğmasına yol açmaktadır. 

Diğer bir ifadeyle; alışlar dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisinin, satış sırasında tahsil edilen katma değer vergisinden fazla olması, satıcının üzerinde kdv yükü bırakmakta ve bu tutarların indirilememesi halinde sonraki döneme devreden katma değer vergisi giderek büyümektedir.   

İndirimli orana tabi işlemlerde indirilemeyen katma değer vergileriyle ilgili olarak, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 29 uncu maddesinin ikinci fıkrasında düzenleme yapılmış ve bu tutarların aylık olarak mahsup edilebileceği ve indirilemeyen katma değer vergisinin iadeye konu edilebileceği belirtilmiştir.

 

I.1. İndirimli Oran Uygulamasının Kapsamı 

99 seri nolu KDV Genel Tebliğinde belirlenen indirimli orana ilişkin mahsup ve iade uygulamaları; tam istisna (ihraç kayıtlı satışlar dahil) ve kısmi istisna uygulamalarının dışındaki uygulamalardır. 

Tam istisna uygulamaları KDV Kanunu’nun 11/1-a maddesinde gösterilen ihracat istisnaları ile 13, 14 ve 15 inci maddelerinde gösterilen istisnalardır. İhraç kayıtlı satışlar ise, KDV Kanunu’nun 11/1-c maddesinde düzenlenmiş ve 99 sayılı KDV Genel Tebliğinde tam istisna kapsamında değerlendirilmiştir. Bu istisna uygulamaları nedeniyle doğacak katma değer vergisi mahsup ve iade işlemleri, ilgili istisnalara ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde iadeye konu edilecektir. 

Kısmi istisna uygulamaları ise KDV Kanunu’nun 17 nci ve bazı geçici maddelerinde (geçici 10, 15, 19, 20, 21, 23) gösterilen istisnalardır. Bu istisnalar dolayısıyla yüklenilen vergilerin iadesi söz konusu olmayıp, yüklenilen bu vergiler işin mahiyetine göre gider, maliyet veya kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır. 

 

İhraç Amaçlı Teslimlerde Mahsuben İade 

99 seri nolu KDV Genel Tebliğinin 1.4.2. bölümünde; indirimli orana tabi malların katma değer vergisi uygulanarak (tecil-terkin uygulaması yapılmaksızın ve ihraç edilmeleri şartıyla)

·    Dış ticaret sermaye şirketlerine

·    Sektörel dış ticaret şirketlerine

·     Yarıdan fazla hissesine sahip olunan şirketlere

·      Kendi hisselerinin yarısından fazlasına sahip olan mükelleflere

tesliminden doğan yılı içindeki mahsup taleplerinin , miktara bakılmaksızın; inceleme raporu, yeminli mali müşavir tasdik raporu ve teminat aranılmadan yerine getirileceği açıklanmıştır. 

Bu uygulamadan yararlanabilmek için malların oldukları gibi ihraç edilmeleri zorunludur.

 

I.2. Mahsuben İade Sınırı 

2006/10379 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile indirimli orana tabi işlemler için mahsuben iade alt sınırı 2006 yılı için 10.000 YTL olarak belirlenmiş, izleyen yıllarda bu tutarın yeniden değerleme oranında artırılacağına hükmedilmiştir. 

Bakanlar Kurulu Kararına göre, 2006 ve izleyen yıllarda gerçekleştirilecek indirimli orana tabi işlemler için geçerli olmak üzere; Bakanlar Kurulunca indirimli vergi oranına tabi tutulan teslim ve hizmetler dolayısıyla yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisinin 10.000.-YTL’yi aşan kısmı yılı içinde mahsuben iade edilecektir. 

Yılı içinde mahsuben iade edilemeyen vergi, Kanun gereği nakden iade edilecektir. 

 

I.3. Mahsubu Talep Edilebilecek Borçlar 

İndirimli orana tabi işlemlerden doğan KDV alacakları, 11.07.2006 tarihinden geçerli olmak üzere 2006 Ocak ve izleyen vergilendirme dönemlerinde mükellefin kendisine ait vergi borçları (ithalde alınan vergiler dahil) ile SSK prim borçlarına mahsup edilebilecektir.  

Ayrıca 01.10.2006 tarihinden itibaren bu alacakların, elektrik ve doğalgaz borçlarına mahsup edilmesine de imkan tanınmıştır.  

 

I.4. Mahsuben ve Nakden İade Talep Dönemleri 

Yılı içinde mahsuben iade edilecek kdv tutarının hesaplanmasına ilgili yılın Ocak döneminden itibaren başlanacaktır. Kümülatif olarak yapılacak hesaplamada, iade tutarının belirlenen sınırı geçtiği dönemde aşan kısmın, izleyen dönemde ise tamamının mahsuben iadesi talep edilebilecektir.  

Nakden iade talebi ise, izleyen yılın en erken Ocak dönemiyle ilgili olarak Şubat ayı içinde, en geç yine izleyen yılın Kasım dönemi ile ilgili olarak Aralık ayı içinde yapılabilecektir.

 

I.5. İndirim Yoluyla İade Tercihinden Vazgeçilemez 

96 sayılı KDV Genel Tebliğinde indirimli orana tabi işlemlerle ilgili katma değer vergisi iade alacağını indirim yoluyla giderme tercihinde bulunan mükelleflerin, daha sonra bu tercihlerinden vazgeçerek nakden veya mahsuben iade talebinde bulunamayacakları belirtilmiştir.  

 

II. İLGİLİ YILDA AYLIK MAHSUP TUTARININ BELİRLENMESİ 

Mahsuben iade talepleri Ocak ayından başlamak üzere kümülatif olarak hesaplanacaktır. İade edilebilir katma değer vergisinin 10.000 YTL’den fazla olduğu dönemde, aşan kısım aşağıda gösterildiği gibi mahsuben iadeye konu edilebilecektir. 

 

II.1. Ocak Ayı Hesaplaması 

İndirimli orana tabi işlemler nedeniyle yüklenilen vergiden indirimli orana tabi işlemler nedeniyle hesaplanan katma değer vergisinin çıkarılması sonucunda bulunan fark, Ocak ayı sonraki döneme devreden katma değer vergisi ile karşılaştırılır. Küçük olan tutar Ocak ayı iade edilebilir kdv’sidir. 

İade edilebilir kdv 10.000 YTL’den fazla ise; aşan kısım Ocak ayı mahsuben iade alınacak tutardır. Bu dönemden sonra aylık iade uygulamasına geçilmektedir. 

İade edilebilir kdv 10.000 YTL’den düşük ise; bu tutar Şubat ayı hesaplamasına dahil edilecektir. 

 

II.2. Şubat Ayı Hesaplaması 

II.2.1. Ocak Ayında Mahsuben İade Uygulanmış İse 

Ocak ayında 10.000 YTL’nin üzerinde iade edilebilir kdv hesaplanmış ve üstü için mahsuben iade uygulanmış ise; Şubat ayında indirimli orana tabi işlemler nedeniyle yüklenilen vergiden indirimli orana tabi işlemler nedeniyle hesaplanan katma değer vergisinin çıkarılması sonucunda bulunan fark, Şubat ayı sonraki döneme devreden katma değer vergisi ile karşılaştırılır. Küçük olan tutar Şubat ayında (10.000 YTL’nin üzerinde olup olmadığına bakılmaksızın) mahsuben iade edilebilir.

 

II.2.2. Ocak Ayında Mahsuben İade Uygulanmamış İse 

Ocak ayında mahsuben iade uygulanmamış ise; Şubat ayında indirimli orana tabi işlemler nedeniyle yüklenilen vergiden indirimli orana tabi işlemler nedeniyle hesaplanan katma değer vergisinin çıkarılması sonucunda bulunan fark, Ocak ayı iade edilebilir kdv’si ile toplanır. Bulunan tutar Şubat ayı sonraki döneme devreden katma değer vergisi ile karşılaştırılır. Küçük olan tutar Şubat ayı iade edilebilir kdv’sidir. 

Bu şekilde kümülatif olarak hesaplanan iade edilebilir kdv 10.000 YTL’den fazla ise; aşan kısım Şubat ayı mahsuben iade alınacak tutardır. (Bu dönemden sonra iade edilebilir kdv’nin 10.000 YTL’nin üzerinde olup olmadığına bakılmaksızın aylık iade uygulamasına geçilmektedir.) 

İade edilebilir kdv 10.000 YTL’den düşük ise; bu tutar Mart ayı hesaplamasına dahil edilecektir. 

 

II.3. Sonraki Dönemlerde Mahsup Tutarlarının Hesaplanması 

Yukarıdaki açıklamalardan da görüldüğü gibi, indirimli orana tabi teslimlerde, yıl içinde mahsup edilebilecek katma değer vergisi miktarının hesaplanmasında;

·      Her ayın iade edilebilir katma değer vergisi, ilgili dönemin indirimli orana tabi işlemleri nedeniyle yüklenilen vergisinden, indirimli orana tabi işlemler nedeniyle hesaplanan katma değer vergisinin çıkarılması sonucunda bulunan farkın, ilgili dönem devreden katma değer vergisiyle karşılaştırılması sonucu bulunmaktadır. Küçük olan tutar, o dönemin iade edilebilir katma değer vergisidir.

·       İlgili dönem iade edilebilir tutarının,

-      iade sınırının üzerinde olması halinde, sınırı aşan kısmın mahsubu talep edilebilecektir.

-      İade sınırının altında olması halinde, bu tutar sonraki dönem iade edilebilir tutarına eklenecek; bu eklemeler, iade edilebilir tutarın iade sınırının üstüne çıkmasına kadar devam edecektir.

·       İade edilebilir tutar, iade sınırının üzerine çıktıktan sonra,

-      bu tutarın mahsubu talep edilmişse, sonraki dönemlerde hesaplanan iade edilebilir tutarın, iade sınırının üzerine çıkıp-çıkmadığına bakılmaksızın, iade edilebilir tutarın mahsubu talep edilebilecektir.

-      Bu tutarın mahsubu talep edilmemişse, mahsubu talep edilmeyen bir önceki ay iade edilebilir kdv tutarı saklı tutulur ve sonraki dönem iade edilebilir kdv iade sınırının üzerine çıkılıp- çıkılmadığına bakılmaksızın ayrıca o ay için hesaplanır.    

 

II.4. Yüklenilen Verginin Hesaplanması 

76 sayılı Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde, indirimli orana tabi işlemlerin bünyesine giren vergilerin hesabına, genel imal ve idare giderleri ile amortismana tabi iktisadi kıymetler dolayısıyla yüklenilen vergilerden, bu işlemlere isabet eden tutarların dahil edileceği belirtilmiştir. 

 

II.5. Sonraki Döneme Devreden Kdv’nin Bulunmaması  

Herhangi bir dönemde, sonraki döneme devreden kdv bulunmuyorsa iade edilebilir kdv de sıfır olacağından; o ayla ilgili mahsup talebinde bulunulamayacaktır. 

Sonraki döneme devreden katma değer vergisinin bulunmaması, bir başka deyişle ödenecek katma değer vergisinin doğması, Müşavirliğimize göre önceki aylarda doğan mahsup hakkının saklı tutularak, hesaplamalara yeniden başlanılmasını gerektirecektir.  

 

II.6. İzleyen Yılda Nakden İade Tutarının Belirlenmesi

Önceki yılda mahsup yapılmamışsa veya iade edilebilir kdv’nin bir kısmı mahsup edilmişse, izleyen yılda önceki yılla ilgili nakden iadenin oluşup-oluşmadığı tespit edilmelidir. 

Öncelikle geçmiş yılla ilgili kümülatif bir hesaplama tablosu oluşturulmalıdır.  Yılın her döneminde indirimli orana tabi işlemler nedeniyle yüklenilen vergiden indirimli orana tabi işlemler nedeniyle hesaplanan katma değer vergisi çıkarılır, bulunan fark, önceki dönemin iade edilebilir kdv’si ile toplanır. Bulunan tutar ilgili ayın sonraki döneme devreden katma değer vergisi ile karşılaştırılır. Küçük olan tutar ilgili ayın iade edilebilir kdv’sidir. 

Aralık ayına kadar bu şekilde hesaplama yapılır. Aralık ayı sonundaki nakden iade edilecek kdv; iade edilebilir kdv’den, belirlenen sınırın (10.000 YTL) ve yıl içinde mahsuben iade alınmış tutarların çıkarılması sonucu tespit edilir.  

               

II.6.1. İzleyen Yılın Ocak Ayında İade Talep Edilmesi 

Yukarıdaki şekilde bulunan iade kdv, en erken izleyen yıl Ocak ayı KDV Beyannamesi ile talep edilebilir. 

Ancak yine bu tutar, Ocak ayı sonraki döneme devreden kdv’si ile karşılaştırılır ve küçük olan tutar nakden veya mahsuben iade edilir. Sonraki döneme devreden kdv’nin bulunmaması halinde ise nakden iade edilecek tutar da bulunmayacaktır.

 

II.6.2. İzleyen Yılın Sonraki Aylarında İade Talebi  

Önceki yılın iade talebi izleyen yılın en geç Kasım ayı beyannamesi ile talep edilebilir. 

Ancak iade alınacak tutar, o ayın sonraki döneme devreden kdv’si ile karşılaştırılmaz. İade talebinin yapıldığı aya kadar olan tüm sonraki döneme devreden kdv’ler ile karşılaştırılır. En küçük tutar, önceki yılın nakden iade edilecek tutarını gösterir.

 

II.7. İhraç Amaçlı Teslimlerde Mahsuben İade Tutarının Belirlenmesi 

Yılın başından limitin aşıldığı döneme kadar (bu dönem dahil) ihraç amaçlı teslim kapsamına giren teslim bedelleri toplamı, aynı dönemdeki indirimli orana tabi bütün işlem bedelleri toplamına oranlanarak, bu oran, limiti aşan iade tutarına uygulanarak, incelemesiz/teminatsız mahsup tutarı hesaplanacaktır. 

Limitin aşıldığı dönemden sonra ise, sadece o dönemdeki işlemler için aynı oranlama yapılarak, incelemesiz/teminatsız mahsup tutarı belirlenecektir.

 

III. MAHSUBEN VE NAKDEN İADE TUTARLARININ BEYANNAMEDE GÖSTERİLMESİ  

Bakanlar Kurulunca belirlenen sınır aşılıncaya kadar KDV beyannamesine 406 nolu kodla kayıt yapılmayacaktır. 

Sınırın aşıldığı dönemde 9 nolu tabloda 406 kodla açılan satırın “teslim ve hizmet bedeli” sütununa yılın başından sınırın aşıldığı dönem dahil indirimli orana tabi teslimlere ilişkin matrah toplamı, iadeye konu olan kdv sütununa ise mahsuben iade tutarı yazılacaktır. 

Sınır aşıldıktan sonra ise; sadece o dönemde gerçekleşen işlem bedeli ve hesaplanacak mahsuben iade tutarı yazılacaktır.

Yılı içinde mahsup edilemeyen vergiler için izleyen yılda yapılacak nakden iade taleplerinde, yine 9 nolu tabloda 450 kodla bir satır açılarak, bu satırın teslim ve hizmet bedeli sütununa önceki yıl toplam işlem bedeli, iadeye konu kdv sütununa ise yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda belirlenen iade tutarı yazılacaktır.

 

IV. MAHSUBEN VE NAKDEN İADEDE USUL HÜKÜMLERİ   

IV.1. Teminatsız, Teminatlı ve İnceleme Raporuyla Yerine Getirilecek Mahsup ve İadeler 

-       4.000 YTL’ye kadar olan mahsup ve iadeler dilekçe ve eki belgelerle idarece gerçekleştirilecektir.

-       4.000 YTL’nin üzerindeki mahsup ve iadelerde, 4.000 YTL’nin üzerindeki tutar için teminat gösterilerek, dilekçe ve eki belgelerle idarece gerçekleştirilecek; teminatlar YMM veya vergi inceleme raporu ile çözülecektir.

-       4.000 YTL’nin üzerindeki mahsup ve iadeler, YMM veya vergi inceleme raporu ile yerine getirilecektir.

-       İhraç amaçlı teslimlerden doğan yılı içindeki mahsup talepleri, miktara bakılmaksızın inceleme raporu, yeminli mali müşavir tasdik raporu ve teminat aranmadan yerine getirilecektir. 

YMM tasdik raporlarında ihracat istisnasından doğan kdv alacaklarının iadesiyle ilgili limitler uygulanacaktır. Ancak 2006 yılı içindeki indirimli orana tabi işlemlerden doğan iade taleplerinde, tam tasdik sözleşmesinin bulunmaması halinde de miktara bakılmaksızın mahsuben iade işlemi yapılabilecektir. 

 

IV.2. 4.000 YTL’nin Altında veya Teminat Karşılığı Mahsup ve İadelerde Dilekçe Ekinde Verilecek Belgeler 

Mahsup talebi dilekçeyle yapılacak olup, dilekçeye

·        Takvim yılı başından mahsup hakkının doğduğu döneme kadar yapılan alışlara ilişkin fatura ve benzeri belgelere ilişkin liste

·        Aynı dönemlerde indirimli orana tabi satışlara ilişkin fatura ve benzeri belgelerin listesi

(fatura düzenleme haddinin altında kalan tutarlar ile aynı mükelleften yapılan alımların toplamı yukarıdaki listelere tek tutar olarak yazılabilecektir.)

·         Takvim yılı başından mahsup hakkının doğduğu döneme kadar iade edilecek vergi tutarının hesaplanmasına ilişkin olarak dönemler itibarıyla hazırlanacak tablo

·         Mahsup hakkının doğduğu dönemden itibaren sadece mahsup talep edilen vergilendirme dönemine ait

-         indirilecek kdv listesi

-         indirimli orana tabi işlemlere ait satış faturaları

-         yüklenilen kdv tablosu

eklenecektir.

  

IV.3. İhraç Amaçlı Teslimlerde Aranılan Belgeler 

İhraç amaçlı teslimlerde, yukarıdaki belgelerin yanı sıra ihracatı gerçekleştiren mükelleften bir yazı alınacaktır. Bu yazıda

-       ihracata ilişkin gümrük beyannamesinin tarih ve sayısı

-       belgeyi talep eden imalatçının ad, soyad veya unvanı ile bağlı olduğu vergi dairesi, vergi kimlik numarası, fatura veya benzeri belgenin tarih-numarası, malın cinsi, miktarı, bedeli, kdv oranı ve hesaplanan kdv tutarı

bilgileri yer alacaktır.   

Ayrıca yılın başından cari döneme kadar, aylar itibarıyla ve kümülatif sütunlara da yer verilmek suretiyle ihraç amaçlı teslim  bedelleri ile bunlar dışındaki diğer indirimli orana tabi işlem bedelleri ve toplamlarını gösteren listenin de eklenmesi gerekmektedir. (birden fazla işlem varsa toplamları alınarak, tek tutar olarak ifade edilecektir.)

  

IV.4. Yılı İçinde Mahsup Edilemeyen Vergilerin İadesinde Aranılan Belgeler 

İade talebi dilekçeyle yapılacak olup,

·       İade hakkı doğuran işlemin yapıldığı yıla ait alış ve satış faturalarının listesi (fatura düzenleme haddinin altında kalan tutarlar ile aynı mükelleften yapılan alımların toplamı tek tutar olarak belirtilebilecektir.)

·       Yıllık iade tutarının hesaplanmasına ilişkin tablo,

·       Yılı içinde mahsup edilen tutarları aylık olarak gösteren tablo (yılı içinde mahsup edilemeyen tutar da tek satır olarak gösterilecektir.)

·        İadenin talep edildiği yılın ilk döneminden iadenin talep edildiği döneme kadar aylar itibarıyla devreden kdv tutarlarını gösteren tablo

dilekçeye eklenecektir.  

Bu kapsamdaki nakden ve mahsuben iade taleplerinde 84 seri nolu KDV Genel Tebliğinde yer alan ve bu Tebliğe aykırı olmayan açıklamalar geçerli olacaktır.

 

V. 2005 TAKVİM YILINA AİT İADE TALEPLERİ   

2005 yılı içinde gerçekleşen indirimli orana tabi işlemlerden doğan iade alacakları, aylık mahsup sınırının 2006 yılı için belirlenmesi nedeniyle 74, 76, 85 ve 98 seri nolu KDV Genel Tebliğlerindeki açıklamalar çerçevesinde yıllık olarak ve nakden iade edilecektir. (98 seri nolu KDV Genel Tebliği gereğince yıllık nakden iade alt sınırı 10.000 YTL olarak uygulanacaktır.)   

Bilgilerinize sunulur. 

Saygılarımızla

Gaziantep, 11.07.2006