Gayrimenkul Sermaye İratlarının Beyanı ve Vergilenmesi
Sayı
:
2005/62
İlgili
:
Yönetim, Muhasebe
Sayın Yetkililer
Gayrimenkul sermaye iratları, Gelir Vergisi
Kanunu’nun 92 nci maddesi gereğince elde edilen gelir dönemini izleyen yıl 15
Mart tarihine kadar beyan edilecek ve aynı Kanunun 117 nci maddesi gereğince
Mart ve Temmuz ayları içinde ödenecektir.
Gelir elde eden aile bireyleri, beyannameleri kendi
adlarına düzenleyecek ve imzalayacaklardır.
Beyanname vermek zorunda olan kişinin küçük veya
kısıtlı olması halinde beyanname yine bu kişiler adına düzenlenecek olup, bu
kişiler adına veli veya vasi beyannameyi imzalayarak, hangi sıfatla imzaladığını
beyannamede belirteceklerdir.
I – Mesken
Kiralarında Vergi Uygulaması
Ticari, zirai veya mesleki kazançlarını yıllık beyanname
ile bildirmek durumunda olanlar, hiçbir hadde bağlı olmaksızın mesken
kiralarını beyan edeceklerdir.
I.1- Mesken
Kiralarında İstisna Kazanç
Yıllık beyanname vermek durumunda olmayanlar ise, Gelir
Vergisi Kanunu’nun 21 inci maddesinde yer alan istisna haddinin üzerindeki
tutarı beyan etmek durumundadırlar.
İDEAL 2005/09’da da belirtildiği gibi, 2004 yılı için 1.800.-YTL
olarak uygulanacak istisna haddi, her mesken için ayrı ayrı uygulanmayacak,
elde edilen toplam hasılattan indirilecektir.
Gelir
Vergisi Kanunu’nun 74 üncü maddesi, beyan edilecek safi gayrimenkul sermaye
iradının tespiti için, indirilebilecek giderleri düzenlemiştir.
Safi
iradın tespitinde gerçek gider yöntemi kullanıldığında,74 üncü maddede sayılan giderler
indirilecektir. Ancak mesken kiralarında gerçek gider toplamının istisna tutarına isabet eden kısmı indirim
konusu yapılmayacaktır.
Götürü
gider yönteminde ise, istisnadan sonraki
gayrisafi iradın %25’ i kira tutarından indirilecektir. Ancak götürü gider
yöntemini seçenler iki yıl süreyle bu
yöntemden dönemezler.
II – İşyeri Kiralarında Vergi Uygulaması
Gelir Vergisi
Kanunu’nun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının 5/a bendi gereğince, işyeri
kiracıları %22 oranında tevkifat yapmak zorundadırlar.
II.1- Beyan Edilecek İşyeri Kiraları
Ticari, zirai veya mesleki kazançları
nedeniyle beyanname vermek durumunda bulunmayan ve sahibi oldukları işyerlerini
kiraya verenler, İDEAL 2005/09’da da
belirtildiği gibi, G.V.K.’nun 86 ncı maddesinde belirtilen tutarın altındaki
(2004 yılı için 14.000.-YTL olarak belirlenmiştir.) işyeri kira gelirlerini
beyan etmeyeceklerdir. İşyeri kira geliri bu tutarın üzerinde ise elde edilen
kira beyana tabi tutulacaktır.
Gayrimenkul
sermaye iradı sahiplerinin işyeri kira gelirleri yanında, mesken kira
gelirlerinin de bulunması halinde, yukarıdaki tutarın hesabında (meskenlerde
istisna tutarı düşüldükten sonra), toplam kira geliri esas alınacaktır.
II.2- İşyeri Kiralarında Safi İradın Tespiti
İşyeri kira
gelirlerinde safi irat tespit edilirken G.V.K.’nun 74 üncü maddesi gereğince,
mesken kira gelirlerinde olduğu gibi gerçek giderlerin veya %25 oranlı götürü
giderin indirilmesine imkan tanınmıştır. (Götürü gider yönteminden iki yıl
süreyle vazgeçilemez.)
III – Gayrimenkul Sermaye İratlarında
Beyanname Üzerinden İndirilebilecek Giderler
Gayrimenkul
sermaye iradı sahipleri, beyan edecekleri gelirlerini yukarıda belirtildiği
şekilde hesapladıktan sonra, beyan edecekleri gelirlerinden Gelir Vergisi
Kanunu’nun 89 uncu maddesinde belirtilen indirimleri, maddede belirtilen
şartları dikkate almak suretiyle (sigorta primleri, eğitim ve sağlık
harcamaları, vs) uygulayabileceklerdir.
Bu çalışma, İdeal Yeminli Mali Müşavirlik Ltd. Şti./Gaziantep tarafından hazırlanmış olup; tümü ya da bir kısmı şirketin yazılı izni olmaksızın çoğaltılamaz, dağıtılamaz, özetlenemez ve yayınlanamaz.