Sayın Yetkililer  

V.U.K. mükerrer 298 inci maddesinin (A) fıkrasının 8 inci bendinde; Maliye Bakanlığına verilen yetkiler sıralanmıştır.

Maliye Bakanlığının yetkileri arasında, mükellef veya meslek grupları ya da mükelleflerin aktif toplamları veya ciroları itibariyle, enflasyon düzeltmesinde toplulaştırılmış yöntemler kullanılmasına izin verme ve toplulaştırılmış yöntem uygulanabilecek kalemleri belirleme yetkisi de yer almaktadır.

Maliye Bakanlığı bu yetkisini 13.08.2004 tarihinde yayımlanan 338 seri nolu V.U.K. Genel Tebliğinde  kullanmış ve stoklarla sınırlı olmak üzere mükelleflerin düzeltme kat sayıları yerine, 2 türlü toplulaştırılmış yöntemden herhangi birini kullanmasına imkan sağlamıştır.

Müşavirliğimiz, 27.07.2004 tarihli ve İDEAL 2004/92 sayılı duyurusundaki monografide; (Maliye Bakanlığının bu yetkisini henüz kullanmamış olması nedeniyle) stokların değerlemesinde düzeltme katsayısı yöntemini kullanmış, toplulaştırılmış yöntemleri kullanmamıştır.

2004 yılı ikinci ve sonraki geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi uygulamasının yapılacağını dikkate alan Müşavirliğimiz, bu yöntemlerin hatırlanmasının faydalı olacağını düşünmüştür.

1- Toplulaştırılmış Yöntemler

a) Basit Ortalama Yöntem

Mükellefler, stokların düzeltmeye esas tutarlarını, düzeltmede esas alınacak tarihlere bağlı kalmaksızın, dönem ortalama düzeltme katsayısı ile çarpmak suretiyle düzeltme işlemini gerçekleştirebileceklerdir.  

30.06.2004 tarihli bilançonun düzeltilmesinde, dönem ortalama düzeltme katsayısı aşağıdaki hesaplamadan da görüleceği üzere 1,0076’dır.

Dönem Ortalama Düzeltme Katsayısı = Mali Tablonun Ait Olduğu Aya Ait Tefe / (Mali Tablonun Ait  Olduğu Aya ait TEFE  + Bir Önceki Geçici Vergi Dönemine ait TEFE)/2 

Dönem Ortalama Düzeltme Katsayısı = Haziran 2004 TEFE / ( Haziran 2004 Tefe + Mart 2004 TEFE)/2                          

Dönem Ortalama Düzeltme Katsayısı = 7.982,7 / [(7.982,7 + 7.862,2) / 2] = 1,0076

b) Hareketli Ağırlıklı Ortalama Yöntem

Bu yöntemde düzeltme katsayısı, enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş dönem başı stokun ilgili dönemin sonuna taşınmış değeri ile dönem içi alış ve giderlerin enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş değerleri toplamının, dönem başı stok ile dönem içi alış ve giderlerin enflasyon düzeltmesine esas alınacak tutarların toplamına bölünmesi ile hesaplanır ve düzeltmeye esas tutar olarak da dönem sonu stokun enflasyon düzeltmesine esas alınacak tutarı alınır. Bu hesaplamada amortisman ve reel finansman giderleri, endekslenmeden dikkate alınır.

Hareketli Ağırlıklı Ortalama Düzeltme Katsayısı = (Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmuş Dönem Başı Stokun İlgili Dönemin Sonuna Taşınmış Değeri + Dönem İçi Alış ve Giderlerin Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmuş Değerleri) / (Dönem Başı Stok + Dönem İçi Alış ve Giderler)

9 seri nolu V.U.K. Sirkülerinde, stok devir hızına göre yapılan düzeltmenin iktisadi ve teknik icaplara uygun olmayacak şekilde orantısız çıkması durumunda basit ortalama yöntemin tercih edilmesinin uygun olacağı belirtilmiştir.

2- Seçilen Toplulaştırılmış Yöntemden Üç Hesap Dönemi Sonuna Kadar Dönülemez

V.U.K. mük. 298 inci maddesinde, toplulaştırılmış yöntemlerden birini seçen mükelleflerin, seçtikleri yöntemden, bu seçimi yaptıkları hesap dönemi dahil, üçüncü hesap döneminin sonuna kadar dönemeyecekleri hüküm altına alınmıştır.

3- Stoklarda Reel Olmayan Finansman Maliyetinin İndirimi

V.U.K. mük. 298 inci maddesinde, toplulaştırılmış yöntemlerle düzeltmeye tabi tutulan kıymetlerin alış veya maliyet bedeline intikal ettirilen reel olmayan finansman maliyetlerinin indirilmesi mükellefin tercihine bırakılmıştır. 

 

Bilgilerinize sunulur.

Saygılarımızla 

Gaziantep, 13.08.2004