Sayın Şirket Yetkilileri

İDEAL 2003/121 ve İDEAL 2003/122 sayılı duyurularımızda finansal kiralama işlemlerinin kiracı ve kiralayan açısından muhasebe kayıtlarına yer verilmiştir. Hatırlanacağı üzere verilen örnekte iktisadi kıymetin net bilanço aktif değeri ile kira ödemelerinin bugünkü değeri birbirine eşitti.

Bu tutarların birbirine eşit olmaması durumunda veya kiralayanın kiralamaya konu iktisadi kıymetin üretimini/ alım-satımını yapması halinde Müşavirliğimiz, muhasebe kayıtlarını Vergi Usul Kanunu 319 nolu Tebliğ’de yapılan açıklamalar doğrultusunda aşağıdaki gibi değerlendirmiştir.

1- Net Aktif Değerin Bugünkü Değerden Küçük Olması Durumu

Vergi Usul Kanunu 319 nolu Tebliğ’de; iktisadi kıymetin net bilanço aktif değerinden kira ödemelerinin bugünkü değerinin düşülmesi sonucu bulunan tutarın sıfır veya negatif olması halinde, iktisadi kıymetin iz bedeliyle değerlenip, aradaki farkın iktisadi kıymetin elden çıkarılmasından elde edilen kazanç gibi işleme tabi tutulacağı ve gelir kaydedileceği belirtilmiştir.

İDEAL 2003/122 sayılı Duyurumuzdaki örnek doğrultusunda, makinenin net aktif değerinin 20.000.000.000.-TL olması halinde yapılması gereken muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olmalıdır.

120- Alıcılar                   16.926.138.000                             

220- Alıcılar                   47.704.552.000                              





                    124- Kazanılmamış Fin. Kiralama    9.807.386.200 

                            Faiz Geliri 



                    224- Kazanılmamış Fin. Kiralama    24.823.303.800

                         Faiz Geliri  



                    253- Makine-Tesis-Cihazlar            19.999.999.900



                    679- Diğer Olağandışı Gelir/Kar     10.000.000.100



Sözleşme kaydı (Makine 100.-TL  iz bedelle kayıtlarda bırakılmıştır)

2- Net Aktif Değerin Bugünkü Değerden Büyük Olması Durumu

İktisadi kıymetin net bilanço aktif değerinden kira ödemelerinin bugünkü değerinin düşülmesi sonucu bulunan tutarın pozitif olması halinde, pozitif fark kiralayan tarafından amortismana tabi tutulacaktır.

İktisadi kıymetin net bilanço aktif değerinin 35.000.000.000.-TL olması halinde:

120- Alıcılar                   16.926.138.000                             

220- Alıcılar                   47.704.552.000                              





                    124- Kazanılmamış Fin. Kiralama    9.807.386.200 

                         Faiz Geliri 



                    224- Kazanılmamış Fin. Kiralama    24.823.303.800

                         Faiz Geliri  



                    253- Makine-Tesis-Cihazlar            30.000.000.000



Sözleşme kaydı (5.000.000.000.-TL aktifte bırakılmıştır) 



730- Üretim Gideri                      1.000.000.000





                    257- Birikmiş Amortisman               1.000.000.000



Dönem sonu amortisman kaydı

Kiralayan, aktifindeki 5.000.000.000.-TL’lık makine için sonraki yıllarda yeniden değerleme de yapabilecektir.


3- Kiralayanın Kiralamaya Konu İktisadi Kıymetin Üretimini veya Alım-Satımını Yapan Ticari İşletme Olması Durumu

Rayiç bedel ve maliyet bedelinin kullanılacağı böyle durumlarda yapılması gereken muhasebe kaydı, normal bir satış işlemi gibi olacaktır.

Rayiç bedeli 30.000.000.000.-TL olan makinenin maliyet bedeli 24.000.000.000.-TL ise:

120- Alıcılar             16.926.138.000

220- Alıcılar             47.704.552.000





                    124- Kazanılmamış Fin. Kiralama    9.807.386.200 

                         Faiz Geliri 



                    224- Kazanılmamış Fin. Kiralama   24.823.303.800

                         Faiz Geliri  



                    152/153- Mamul/Ticari Mal            24.000.000.000            



                    649/679- Diğer Gelir/Kar                  6.000.000.000

Bilgilerinize sunulur.

Saygılarımızla


Gaziantep, 27.08.2003