Vergi kimlik numarası kullanımının yaygınlaştırılması hakkındaki 4358 sayılı Kanunun⁽¹⁾ 2 nci maddesinde; “Kamu idare ve müesseseleri ile diğer gerçek ve tüzel kişiler, Maliye Bakanlığınca belirlenecek işlemlerin yapılması sırasında, bu işlemlere muhatap veya taraf olan gerçek ve tüzel kişilerin vergi kimlik numarasını tespit etmek ve bu işlemlere ilişkin belge, hesap ve kayıtlarında vergi kimlik numaralarına da yer vermek zorundadırlar. Belirlenecek işlemlere muhatap veya taraf olan kişiler, vergi kimlik numaraları olmadığı takdirde, işlemlerin tamamlanmasından önce vergi kimlik numarası almak zorundadırlar.

Bu Kanuna göre vergi kimlik numarası tespit etme, belge, hesap ve kayıtlarında gösterme mecburiyeti kapsamına alınan kurum ve kuruluşların özel mevzuatlarında yer alan vergi kimlik numarasının kullanımını engelleyici veya kısıtlayıcı mahiyette olan hükümler uygulanmaz.

Bu Kanunda geçen “vergi kimlik numarası” tabiri, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun⁽²⁾ 8 inci maddesi uyarınca gerçek ve tüzel kişilere verilen vergi numarasını ifade eder....” hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun⁽³⁾ 8 inci maddesinde; “(1) Türkiye’ de herhangi bir amaçla en az altı ay süreli yabancılara mahsus ikamet tezkeresi alan yabancılar, Genel Müdürlükçe yabancılar kütüğüne kayıt edilir. Bu kütüğe kayıt edilen yabancılar, her türlü nüfus olaylarını nüfus müdürlüklerine beyan etmekle yükümlüdürler. Diplomatik misyon mensupları bu hükmün dışındadır...” hükmü yer almaktadır.

Yine aynı Kanunun 69 uncu maddesinde; “(1) Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler yüzseksen gün içerisinde Bakanlıkça hazırlanarak Bakanlar Kurulunca yürürlüğe konulur...” hükmüne yer verilmiştir.

Bu hükme istinaden yayımlanan Türkiye’de Oturan Yabancıların Nüfus Kayıtlarının Tutulması Hakkındaki Yönetmeliğin⁽⁴⁾ “Yabancılara kimlik numarası verilmesi” başlıklı 5 inci maddesinde; yabancılar kütüğünde kayıtlı bulunan kişilerin kaydına ulaşmak, nüfus kayıtları arasında bağ kurmak, kamu kuruluşlarında yabancılarla ilgili olarak tutulan kayıtları ilişkilendirmek ve kimlik numaralarının zorunlu tutulduğu diğer işlemlerde karşılaşabilecekleri sıkıntıları gidermek amacıyla yabancılar kimlik numarası verileceği, yabancılar kimlik numarasının, kurumlar ile diğer gerçek ve tüzel kişilerin her türlü işlem ve kayıtlarında esas alınacağı belirtilmiştir.

4358 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak, yabancı kimlik numarası bulunan yabancıların yabancı kimlik numaralarının vergi kimlik numarası olarak kullanılmasına ilişkin açıklamalara aşağıda yer verilmiştir.

1-Yabancı Kimlik Numarası Kullanımına İlişkin Hususlar

1.1. Yabancı kimlik numarası bulunan yabancılar için vergi kimlik numarası olarak yabancı kimlik numarasının kullanılmaya başlanıldığı tarihten itibaren belgelerde vergi kimlik numarası satırına yabancı kimlik numarası yazılacaktır.

1.2. Vergi Usul Kanununun 8 inci maddesinin son fıkrasına istinaden çıkarılan 240⁽⁵⁾, 247⁽⁶⁾ ve 262⁽⁷⁾ Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile 4358 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan 1⁽⁸⁾ ve 2⁽⁹⁾ Seri No.lu Vergi Kimlik Numarası Genel Tebliğlerinde belirtilen işlemlere taraf olan ve işlemleri gerçekleştirecek kişi ve kuruluşlara vergi kimlik numaralarını ibraz etmek zorunda olan yabancı kimlik numarası bulunan yabancılar vergi kimlik numarası olarak, yabancı kimlik numaralarını ibraz edeceklerdir.

2- Vergi Usul Kanunu Hükümlerine Göre Düzenlenmesi ve Kullanılması Zorunlu Belgeler Hakkında Yapılacak İşlemler

2.1. Öteden beri faaliyetine devam eden ve yabancı kimlik numarası bulunan yabancı uyruklu gerçek kişi mükellefler, halen kullanmakta oldukları Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre düzenlenmesi ve kullanılması zorunlu belgeleri tükeninceye kadar kullanmaya devam edeceklerdir. Yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten itibaren bastırılacak veya tasdik ettirilecek belgelerde ise yabancı kimlik numaraları vergi kimlik numarası olarak kullanılacaktır.

2.2. Öteden beri faaliyetine devam eden ve yabancı kimlik numarası bulunmayan yabancı uyruklu gerçek kişi mükellefler, bu Tebliğin yayım tarihi ile uygulamasının başladığı tarih arasındaki herhangi bir tarihte yabancı kimlik numarası almaları halinde, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre düzenlenmesi ve kullanılması zorunlu belgeleri tükeninceye kadar kullanmaya devam edeceklerdir. Yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten itibaren bastırılacak veya tasdik ettirilecek belgelerde ise yabancı kimlik numaraları vergi kimlik numarası olarak kullanılacaktır.

2.3. Öteden beri faaliyetine devam eden ve yabancı kimlik numarası bulunmayan yabancı uyruklu gerçek kişi mükellefler, yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten sonraki bir tarihte yabancı kimlik numarası almaları halinde Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre düzenlenmesi ve kullanılması zorunlu belgeleri tükeninceye kadar kullanmaya devam edeceklerdir. Yabancı kimlik numarası aldıkları tarihten itibaren bastırılacak veya tasdik ettirilecek belgelerde ise yabancı kimlik numaraları vergi kimlik numarası olarak kullanılacaktır.

2.4. Bu Tebliğin yayım tarihi ile uygulamasının başladığı tarih arasındaki herhangi bir tarihte mükellefiyet tesis ettiren ve mükellefiyet tesis edildiği tarihte yabancı kimlik numarası bulunan yabancı uyruklu gerçek kişi mükellefler, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre düzenlenmesi ve kullanılması zorunlu belgelerini vergi dairelerince kendilerine verilen on haneli rakamdan oluşan vergi kimlik numaraları ile bastıracak veya tasdik ettirecek olup, bastırdıkları veya tasdik ettirdikleri belgeleri tükeninceye kadar kullanmaya devam edeceklerdir.

Ancak, yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten itibaren bastırılacak veya tasdik ettirilecek belgelerde ise yabancı kimlik numaraları vergi kimlik numarası olarak kullanılacaktır.

2.5. Bu Tebliğin yayımlandığı tarihten sonra mükellefiyet tesis ettiren ancak mükellefiyet tesis edildiği tarihte yabancı kimlik numarası bulunmayan yabancı uyruklu gerçek kişi mükellefler, vergi mükellefiyetinin tesis edildiği tarihten sonra yabancı kimlik numarası almaları halinde Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre düzenlenmesi ve kullanılması zorunlu belgeleri tükeninceye kadar kullanmaya devam edeceklerdir.

Söz konusu mükellefler yabancı kimlik numaralarını;

- Yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten önce almaları halinde, yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten,

- Yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten sonra almaları halinde ise yabancı kimlik numarasının alındığı tarihten

itibaren bastıracakları veya tasdik ettirecekleri belgelerde vergi kimlik numarası olarak kullanacaklardır.

3- Ödeme Kaydedici Cihazlar Hakkında Yapılacak İşlemler

3.1. Öteden beri faaliyetine devam eden ve yabancı kimlik numarası bulunan yabancı uyruklu gerçek kişi mükelleflerden 3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanun⁽¹⁰⁾ gereğince ödeme kaydedici cihaz kullananlar, ödeme kaydedici cihazlarını, yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihe kadar cihazlarının kullanma kılavuzlarından yararlanarak (cihaz mührünü bozmadan) tuşlarına basmak suretiyle fiş üzerine yabancı kimlik numaralarını vergi kimlik numarası olarak yazacak şekilde programlayacak veya aynı işlemi yetkili servislere yaptırabilecektir.

3.2. Öteden beri faaliyetine devam eden ve yabancı kimlik numarası bulunmayan yabancı uyruklu gerçek kişi mükelleflerden, bu Tebliğin yayım tarihi ile uygulamasının başladığı tarih arasındaki herhangi bir tarihte yabancı kimlik numarası alan ve 3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanun gereğince ödeme kaydedici cihaz kullananlar, ödeme kaydedici cihazlarını yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten itibaren bir ay içerisinde, cihazlarının kullanma kılavuzlarından yararlanarak (cihaz mührünü bozmadan) tuşlarına basmak suretiyle fiş üzerine yabancı kimlik numaralarını vergi kimlik numarası olarak yazacak şekilde programlayacak veya aynı işlemi yetkili servislere yaptırabilecektir.

3.3. Öteden beri faaliyetine devam eden ve yabancı kimlik numarası bulunmayan yabancı uyruklu gerçek kişi mükelleflerden, yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten sonraki bir tarihte yabancı kimlik numarası alan ve 3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanun gereğince ödeme kaydedici cihaz kullananlar, ödeme kaydedici cihazlarını yabancı kimlik numarası aldıkları tarihten itibaren bir ay içerisinde, cihazlarının kullanma kılavuzlarından yararlanarak (cihaz mührünü bozmadan) tuşlarına basmak suretiyle fiş üzerine yabancı kimlik numaralarını vergi kimlik numarası olarak yazacak şekilde programlayacak veya aynı işlemi yetkili servislere yaptırabilecektir.

3.4. Bu Tebliğin yayım tarihi ile uygulamasının başladığı tarih arasındaki herhangi bir tarihte mükellefiyet tesis ettiren ve mükellefiyet tesis edildiği tarihte yabancı kimlik numarası bulunan yabancı uyruklu gerçek kişi mükelleflerden 3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanun gereğince ödeme kaydedici cihaz kullananlar ödeme kaydedici cihazlarında vergi dairelerince kendilerine verilen on haneli rakamdan oluşan vergi kimlik numaralarını kullanacaklardır.

Ancak, yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten itibaren bir ay içerisinde, ödeme kaydedici cihazlarını cihazlarının kullanma kılavuzlarından yararlanarak (cihaz mührünü bozmadan) tuşlarına basmak suretiyle fiş üzerine yabancı kimlik numaralarını vergi kimlik numarası olarak yazacak şekilde programlayacak veya aynı işlemi yetkili servislere yaptırabilecektir.

3.5. Bu Tebliğin yayımlandığı tarihten sonra mükellefiyet tesis ettiren ancak mükellefiyet tesis edildiği tarihte yabancı kimlik numarası bulunmayan yabancı uyruklu gerçek kişi mükelleflerden, mükellefiyet tesis edildiği tarihten sonraki bir tarihte yabancı kimlik numarası alan ve 3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanun gereğince ödeme kaydedici cihaz kullananlar;

- Yabancı kimlik numaralarını yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten önce almaları halinde yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten itibaren bir ay içerisinde,

- Yabancı kimlik numaralarını yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten sonra almaları halinde ise, yabancı kimlik numarası aldıkları tarihten itibaren bir ay içerisinde

ödeme kaydedici cihazlarını cihazlarının kullanma kılavuzlarından yararlanarak (cihaz mührünü bozmadan) tuşlarına basmak suretiyle fiş üzerine yabancı kimlik numaralarını vergi kimlik numarası olarak yazacak şekilde programlayacak veya aynı işlemi yetkili servislere yaptırabilecektir.

4-Diğer Hususlar

4.1. Yabancı kimlik numarası bulunan yabancı uyruklu gerçek kişiler, vergi kimlik numarası olarak ikamet tezkeresi veya yetkili makamlardan alacakları yazılarda belirtilen yabancı kimlik numaralarını ibraz ederek işlemlerini gerçekleştireceklerdir.

4.2. Bugüne kadar Vergi Usul Kanununun 8 inci maddesinin son fıkrası ve 4358 sayılı Kanun uyarınca vergi kimlik numarasının kullanımına yönelik olarak yayımlanan tebliğler ile getirilen düzenleme ve zorunluluklar geçerli olduğundan, söz konusu tebliğlerde yer alan uygulamalara aynen devam edilecektir.

4.3. Öteden beri faaliyetine devam eden ve yabancı kimlik numarası bulunan yabancı uyruklu gerçek kişi mükelleflerin, yabancı kimlik numaralarını yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihe kadar bağlı oldukları vergi dairesine bildirmeleri zorunludur.

4.4. Öteden beri faaliyetine devam eden ve yabancı kimlik numarası bulunmayan yabancı uyruklu gerçek kişi mükelleflerin, bu Tebliğin yayım tarihi ile uygulamasının başladığı tarih arasındaki herhangi bir tarihte yabancı kimlik numarası almaları halinde, yabancı kimlik numaralarını en geç yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten itibaren bir ay içerisinde bağlı oldukları vergi dairesine bildirmeleri zorunludur.

4.5. Öteden beri faaliyetine devam eden ve yabancı kimlik numarası bulunmayan yabancı uyruklu gerçek kişi mükelleflerin, yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten sonra yabancı kimlik numarası almaları halinde, yabancı kimlik numaralarını yabancı kimlik numarası aldıkları tarihten itibaren bir ay içerisinde bağlı oldukları vergi dairesine bildirmeleri zorunludur.

4.6. Bu Tebliğin yayımlandığı tarihten sonra vergi mükellefiyeti tesis edilen ve vergi mükellefiyetinin tesis edildiği tarihte yabancı kimlik numarası bulunmayan yabancı uyruklu gerçek kişilerin, vergi mükellefiyetinin tesis edildiği tarihten sonra yabancı kimlik numarası almaları halinde, yabancı kimlik numaralarını yabancı kimlik numarası aldıkları tarihten itibaren bir ay içerisinde bağlı oldukları vergi dairesine bildirmeleri zorunludur.

4.7. Gelirleri ücret, gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlardan veya bunların birkaçından ibaret olan yabancı uyruklu gerçek kişi mükelleflerden bu Tebliğin yayımlandığı tarihte yabancı kimlik numarası bulunanlar, yabancı kimlik numaralarını en geç bu Tebliğin yayımlandığı tarihten sonra verecekleri ilk beyanname ile birlikte bağlı oldukları vergi dairelerine bildireceklerdir.

Gelirleri ücret, gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlardan veya bunların birkaçından ibaret olan yabancı uyruklu gerçek kişi mükelleflerden bu Tebliğin yayımlandığı tarihten sonraki bir tarihte yabancı kimlik numarası alanlar, yabancı kimlik numaralarını en geç yabancı kimlik numarası aldıkları tarihten sonra verecekleri ilk beyanname ile birlikte bağlı oldukları vergi dairelerine bildireceklerdir.

Bu Tebliğin yayımlandığı tarihten sonra ücret, gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlardan veya bunların birkaçından dolayı adlarına mükellefiyet tesis edilen ve vergi mükellefiyeti tesis edildiği tarihte yabancı kimlik numarası bulunmayan yabancı uyruklu gerçek kişiler, vergi mükellefiyetinin tesis edildiği tarihten sonra yabancı kimlik numarası almaları halinde, yabancı kimlik numaralarını en geç yabancı kimlik numarası aldıkları tarihten sonra verecekleri ilk beyanname ile birlikte bağlı oldukları vergi dairelerine bildireceklerdir.

4.8. Yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten itibaren 3⁽¹¹⁾ Seri No.lu Vergi Kimlik Numarası Genel Tebliğinin “1.2 - Yabancı Uyruklu Olan Kişiler” başlıklı bölümünde yer alan “Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde olmayan yabancı uyruklu gerçek kişilere, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası verilmediğinden, bunlar vergi dairelerince kendilerine verilen on haneli rakamdan oluşan vergi kimlik numaralarını kullanmaya devam edeceklerdir.” şeklindeki düzenleme yabancı kimlik numarası bulunan yabancı uyruklu gerçek kişiler için uygulanmayacaktır.

5-Uygulamanın Başlama Tarihi

Vergi Kimlik Numarası Genel Tebliğleri ile yukarıda belirtilen Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde, vergi kimlik numarasını tespit etme ve kullanma yükümlülüğü getirilen gerçek ve tüzel kişiler, yabancı kimlik numarası bulunan yabancı uyruklu gerçek kişilerin anılan tebliğlerde belirtilen işlemleri için vergi kimlik numarası olarak yabancı kimlik numarasını tespit etme ve kullanmaya 01/07/2010 tarihinden itibaren başlayacaklardır.

Tebliğin yayımı tarihinden 01/07/2010 tarihine kadar, vergi kimlik numarasına ilişkin eski düzenlemeler geçerli olacaktır. Bu sebeple bu Tebliğin yayım tarihinden 01/07/2010 tarihine kadar ilgili işlemler için vergi kimlik numarası aranmaya devam edilecek; yabancı kimlik numarasının temin edilebilmesi durumunda isteğe bağlı olarak ve vergi kimlik numarasına ek olarak yabancı kimlik numarası kullanılabilecektir.

01/07/2010 tarihinden itibaren ise yabancı kimlik numarası bulunan yabancı uyruklu gerçek kişiler için bahse konu olan tüm işlemlerde vergi kimlik numarası olarak yalnızca yabancı kimlik numarası kullanılacaktır.

Tebliğ olunur.

--------------------------------------------

1    04.04.1998 tarih ve 23307 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

2    10.01.1961 tarih ve 10703 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

3    29.04.2006 tarih ve 26153 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

4    20.10.2006 tarih ve 26325 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

5    28.06.1995 tarih ve 22327 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

6    10.01.1996 tarih ve 22519 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

7    06.02.1998 tarih ve 23250 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

8    18.04.1998 tarih ve 23317 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

9    19.06.2001 tarih ve 24437 (M) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

10  15.12.1984 tarih ve 18606 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

11  29.08.2006 tarih ve 26274 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.