Konusu : Enflasyon Düzeltmesi Uygulaması
Tarihi : 02.01.2004


Sayısı : VUK-2/2003-2/ Enflasyon Düzeltmesi Uygulaması-1
İlgili olduğu maddeler : Vergi Usul Kanunu Mükerrer Madde 298, Geçici Madde 25


1.Giriş

30.12.2003 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 5024 sayılı Kanunla enflasyon muhasebesi ile ilgili olarak Vergi Usul Kanununun Mükerrer 298 inci maddesinde değişiklik yapılmış ve Kanuna Geçici 25 inci madde eklenmiştir.
Mükerrer 298 inci maddedeki değişiklik 1.1.2004 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek olup, bilanço esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri bu tarihten itibaren maddede yer alan şartların gerçekleşmesi halinde geçici vergi dönemlerinin sonu itibariyle mali tablolarını enflasyon düzeltmesine tabi tutacaklardır.

Vergi Usul Kanununa eklenen Geçici 25 inci madde ile de 31.12.2003 tarihli bilançoda yer alan parasal olmayan kıymetlerin nasıl düzeltileceği hükme bağlanmıştır. Kendisine özel hesap dönemi tayin edilen mükellefler için Geçici 25 inci maddeye göre düzeltilecek bilanço 2004 yılı içinde biten hesap dönemi sonundaki bilançodur.

2. Enflasyon Düzeltmesi ve Geçiş Uygulaması

5024 sayılı Kanunla değiştirilen Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesinin (A) fıkrasının (2) numaralı bendinde enflasyon düzeltmesi, “mali tablonun ait olduğu tarihteki satın alma gücü cinsinden hesaplanmasını ifade eder” şeklinde tanımlanmıştır. Buna göre enflasyon düzeltmesi, mali tablolarda yer alan kıymetlerin Türk Lirası değerlerinin tablonun ait olduğu tarihteki değerine irca edilmesinden ibaret bir işlemdir. Düzeltme, parasal olmayan kıymetlerin enflasyon düzeltmesinde dikkate alınacak tutarlarının düzeltme katsayıları ile çarpılması suretiyle gerçekleştirilecektir.

Mükerrer 298 inci maddenin (A) fıkrasının (1) numaralı bendinde, kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin fiyat endeksindeki artışın, içinde bulunulan dönem dahil son üç hesap döneminde %100'den ve içinde bulunulan hesap döneminde %10'dan fazla olması halinde mali tablolarını enflasyon düzeltmesine tabi tutacakları belirtilmiştir. Söz konusu bu hüküm 31.12.2003 tarihinde (Kendisine özel hesap dönemi tayin edilen mükellefler için 2004 yılı içinde) biten hesap dönemi için dikkate alınmayacaktır. 5024 sayılı Kanunla Vergi Usul Kanununa eklenen Geçici 25 inci maddeye göre, 2003 yılı hesap dönemi (kendisine özel hesap dönemi tayin edilen mükellefler için 2004 yılı içinde biten hesap dönemi) sonunda düzenlenen mali tablolar her halükarda enflasyon düzeltmesine tabi tutulacaktır.

Anılan tarih itibariyle sadece 31.12.2003 tarihli bilançonun (kendisine özel hesap dönemi tayin edilen mükellefler için 2004 yılı içinde biten hesap dönemi sonundaki bilançonun) düzeltilmesi gerekmektedir.


3. 2003 Yılı Hesap Dönemi İşlemleri

5024 sayılı Kanunla değiştirilen Mükerrer 298 inci madde hükümleri 1.1.2004 tarihinden sonrasına ait mali tablolar için hüküm ifade edecek, ancak 31.12.2003 tarihli bilançonun düzeltilmesine ilişkin olarak Geçici 25 inci maddede hüküm bulunmaması halinde mükerrer 298 inci madde hükümleri de dikkate alınacaktır. Diğer bir ifade ile 31.12.2003 tarihli bilanço (kendisine özel hesap dönemi tayin edilen mükellefler için 2004 yılı içinde biten hesap dönemi sonundaki bilanço) 5024 sayılı Kanunla Vergi Usul Kanununda yapılan değişiklikler göz önünde bulundurulmaksızın, önceki hükümlere göre düzenlenecek; ancak düzenleme işleminden sonra, 31.12.2003 tarihli bilanço (kendisine özel hesap dönemi tayin edilen mükellefler için 2004 yılı içinde biten hesap dönemi sonundaki bilanço) için, anılan Kanunun Geçici 25 inci madde hükümleri dikkate alınarak enflasyon düzeltmesi yapılacaktır.


Osman ARIOĞLU
Bakan a.
Gelirler Genel Müdürü