Bilindiği üzere, 26⁄5⁄2008 tarihli ve 26887 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan 5763 sayılı İş Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması
Hakkında Kanunun 24 üncü maddesi ile, 31⁄5⁄2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 81 inci maddesinin birinci
fıkrasına, (ı) bendi eklenmiş olup sözkonusu bendde;
"Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki
sigortalıları çalıştıran özel sektör işverenlerinin, bu maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendine göre malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden,
işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanır.
İşveren hissesine ait primlerin Hazinece karşılanabilmesi için, işverenlerin
çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak bu Kanun uyarınca aylık prim ve
hizmet belgelerinin yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna vermeleri,
sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden
tutarı ile Hazinece karşılanmayan işveren hissesine ait tutarı yasal süresinde
ödemeleri, Sosyal Güvenlik Kurumuna prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin
gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmaması şarttır. Ancak Kuruma olan
prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı
borçlarını 21⁄7⁄1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanunun 48 inci maddesine göre tecil ve taksitlendiren işverenler ile
29⁄7⁄2003 tarihli ve 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununa ve 22⁄2⁄2006
tarihli ve 5458 sayılı Sosyal Güvenlik Prim Alacaklarının Yeniden
Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile
diğer taksitlendirme ve yapılandırma Kanunlarına göre taksitlendiren ve
yapılandıran işverenler bu tecil, taksitlendirme ve yapılandırmaları devam
ettiği sürece bu fıkra hükmünden yararlandırılır. Bu fıkra
hükümleri Kamu idareleri işyerleri ile bu Kanuna göre sosyal güvenlik
destek primine tabi çalışanlar ve yurt dışında çalışan sigortalılar hakkında
uygulanmaz. Hazinece karşılanan prim tutarları gelir ve kurumlar vergisi
uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmaz. Bu fıkrayla
düzenlenen destek unsurundan diğer ilgili mevzuat uyarınca ayrıca yararlanmakta
olan işverenler aynı dönem için ve mükerrer olarak bu destek unsurundan
yararlanamaz. Bu durumda, işverenlerin tercihleri dikkate alınmak suretiyle
uygulama, destek unsurlarından sadece biriyle sınırlı olarak yapılır. Bu Kanun
gereğince yapılan kontrol ve denetimlerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak
bildirmediği tespit edilen işverenler bir yıl süreyle
bu fıkrayla sağlanan destek unsurlarından yararlanamaz. Bu fıkranın
uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı tarafından müştereken
belirlenir."
hükmü yer almaktadır.
5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasına eklenen (ı)
bendi 1⁄10⁄2008 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş olup, sözkonusu bend
hükümlerinin uygulanmasına ilişkin Maliye Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı ile müştereken belirlenen usul ve esaslar
doğrultusunda Sosyal Güvenlik İl⁄Merkez Müdürlüklerimizce yürütülecek işlemler
aşağıda açıklanmıştır.
2- Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları Prim Oranın İşveren
Hissesine Ait Kısmından Beş Puanlık İndirimin Kapsamı
2.1- Kapsama giren işverenler
5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin (ı) bendine göre; malullük,
yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranının işveren hissesine ait kısmından
yapılması öngörülen beş puanlık indirimden, anılan Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıları çalıştıran, özel sektör
işyeri işverenleri yararlanabileceklerdir. Dolayısıyla, resmi nitelikteki
işyerleri için sözkonusu prim indiriminden yararlanılması mümkün
bulunmadığından, mahiyet kodu (1) ve (3) olarak tescil edilen işyerleri ile
resmi nitelikte olduğu halde mahiyet kodu (2) olarak tescil edilen işyeri
işverenleri sözkonusu indirimden yararlanamayacaklardır.
2.2- Kapsama giren sigortalılar
5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin (ı) bendine göre; malullük, yaşlılık
ve ölüm sigortaları prim oranının işveren hissesine ait kısmından yapılması
öngörülen beş puanlık indirimden, özel nitelikteki işyerlerinde, aynı Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendi kapsamında çalıştırılan ve uzun vadeli sigorta kollarına tabi bulunan
sigortalılardan dolayı yararlanılabilecektir.
Buna karşın, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ve yurt
dışında çalışan sigortalılardan dolayı Kanunun 81 inci maddesinin (ı) bendinin
açık hükmü nedeniyle; aday çırak, çırak ve öğrencilerden, harp malulleri ile
3713 ve 2330 sayılı Kanunlara göre vazife malullüğü aylığı alanlardan yalnızca
kısa vadeli sigorta kollarına tabi olanlardan, ceza infaz kurumları ile
tutukevleri bünyesinde oluşturulan tesis, atölye ve benzeri ünitelerde
çalıştırılan hükümlü ve tutuklulardan, Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen
meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerlerden
dolayı ise uzun vadeli sigorta kollarına tabi bulunmamaları nedeniyle; beş
puanlık prim indiriminden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
3- Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları Primleri İşveren
Hissesinden Beş Puanlık Kısmının Hazinece Karşılanmasına İlişkin Usul ve
Esaslar
3.1- İşverenin, Kuruma prim, idari para cezası ile bunlara ilişkin
gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin işveren hissesinin
beş puanlık kısmının Hazinece karşılanabilmesi için, işverenlerin, muaccel
sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve bunlara ilişkin
gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması gerekmektedir.
İşverenlerin muaccel borçlarının bulunup bulunmadığı hususu ise, her bir işyeri
bazında ayrı ayrı değerlendirilecektir.
Buna göre, uygulama, işverenin Türkiye genelindeki tüm işyerleri
bazında değil, sigorta prim indiriminden yararlanılacak işyeri bazında yapılacak
olup, kapsama giren bir işverenin aynı veya farklı Sosyal Güvenlik İl⁄Merkez
Müdürlüğünde işlem gören birden fazla işyeri dosyasının bulunması halinde, beş
puanlık prim indiriminden, muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi,
idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu
bulunmayan işyerlerinden dolayı yararlanılabilecek, buna karşın, muaccel sigorta
primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme
cezası ve gecikme zammı borcu bulunan işyerlerinden dolayı ise, (sözkonusu
borçlar ödenmediği sürece) bahse konu sigorta prim indiriminden
yararlanılamayacaktır.
Örnek 1- A Limited Şirketinin, Adana Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünde
işlem gören işyerinden dolayı muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi,
idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun
bulunmamasına karşın, Dışkapı Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğünde işlem gören
işyerinden dolayı muaccel sigorta prim borcu ile gecikme cezası ve gecikme zammı
borcunun bulunduğu varsayıldığında, bahse konu işveren, Adana Sosyal Güvenlik İl
Müdürlüğünde işlem gören işyerinde çalışan ve kapsama giren sigortalılardan
dolayı sözkonusu indirimden yararlanabilecek, buna karşın Dışkapı Sosyal
Güvenlik Merkez Müdürlüğünde işlem gören işyerinin muaccel sigorta primi borcu
ile gecikme cezası ve gecikme zammını ödemediği sürece bahse konu indirimden
yararlanamayacaktır.
Muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile
bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları bulunmayan özel
nitelikteki işyeri işverenlerinin sözkonusu sigorta prim indiriminden
yararlanabilmeleri için, aylık prim ve hizmet belgelerini 5510 sayılı Kanun
türünü seçmek suretiyle yasal süresi içinde Kuruma göndermeleri
gerekmektedir.
İşverenlerin aylık prim ve hizmet belgelerini 5510 sayılı Kanun türünü
seçmek suretiyle Kuruma göndermeleri sırasında, Kurum veri tabanından ilgili
işyerinin muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile
bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunup bulunmadığı
sorgulanacak ve yalnızca muaccel borcu bulunmayan işyerleri için 5510 sayılı
Kanun türü seçilebilecektir.
Kapsama giren sigortalılara ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin
5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle Kuruma gönderilmesi halinde, bu
nitelikteki işyerlerinin tahakkuk eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları
primlerinin işveren hissesine isabet eden beş puanlık kısmı için Hazine
tahakkuku oluşturulacak olup, sigortalı hissesi ile Hazinece karşılanmayacak
olan işveren hissesi prim tutarlarının tamamının yasal süresi içinde ödenmesi
halinde, beş puanlık prim indiriminden yararlanılmış olunacaktır. Dolayısıyla,
5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle Hazine tahakkuku oluşturulmuş olsa da
sözkonusu indirimden, gerek 5510 sayılı Kanun türü, gerek diğer teşvik
kanunlarına ilişkin kanun türü, gerekse kanun türü seçilmeksizin düzenlenmiş
olan aylık prim ve hizmet belgelerinden kaynaklanan sigorta primlerinin,
sigortalı hissesi ile Hazinece karşılanmayacak olan işveren hissesinin tamamının
yasal süresi içinde ödenmiş olması kaydıyla yararlanılabilecektir.
Öte yandan, muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para
cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları bulunan
işverenler, bahse konu borçlarının tamamını ödemeleri halinde, sözkonusu sigorta
prim indiriminden, yasal verilme süresi sona ermemiş ilk aylık prim ve hizmet
belgesinden başlanılarak yararlanabileceklerdir.
Örnek 2- (D) Anonim Şirketine ait muaccel 1.500,00 YTL sigorta primi,
200,00 YTL işsizlik sigortası primi ve 350,00 YTL gecikme cezası ve gecikme
zammı olmak üzere toplam 2.050,00 YTL tutarındaki borcun 10⁄11⁄2008 tarihinde
ödendiği varsayıldığında, muaccel borçların, 2008⁄Ekim ayına ilişkin aylık prim
ve hizmet belgesinin Kuruma son verilme süresinden (23⁄11⁄2008 tarihinin Pazar
gününe rastlaması nedeniyle ilk iş günü olan 24⁄11⁄2008 tarihinden) önce ödenmiş
olması nedeniyle, 2008⁄Ekim ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesi,
muaccel
borçların ödendiği 10⁄11⁄2008 tarihinden, 2008⁄Ekim ayına ilişkin aylık
prim ve hizmet belgesinin Kuruma son verilme süresi olan 24⁄11⁄2008 tarihine
kadar 5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle gönderilebilecektir.
5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde
öngörülen sigorta prim indiriminden yararlandıktan sonra, takip eden aylarda,
kapsama giren borçlardan herhangi birinin veya birkaçının ödenmemiş veya eksik
ödenmiş olması halinde, sözkonusu borçlar
ödeninceye kadar beş puanlık prim indiriminden yararlanılması mümkün
olamayacaktır.
Örnek 3- Muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para
cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmayan (A)
gerçek kişisinin, 5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle düzenlemiş olduğu
2008⁄Ekim ve Kasım aylarına ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinden
kaynaklanan borçlarını yasal süresi içinde ödemiş olması nedeniyle sözkonusu
indirimden yararlanmış olmasına rağmen, 2008⁄Aralık ayına ilişkin aylık prim ve
hizmet belgesinden kaynaklanan borçlarını ödemediği varsayıldığında, sözkonusu
işveren, 2008⁄Aralık ayına ilişkin 5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle
düzenlemiş olduğu aylık prim ve hizmet belgesinden dolayı sigorta prim
indiriminden yararlanamayacağı gibi, takip eden aylarda da, muaccel sigorta
primi ve işsizlik sigortası primi ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme
zammı borçlarını ödemediği sürece 5510 sayılı Kanun türünü seçemeyecek,
dolayısıyla muaccel borçlar ödenmediği sürece takip eden aylarda da sözkonusu
indirimden yararlanamayacaktır.
Sigortalı çalıştırılan bir işin veya işyerinin başka bir işverene
devredilmesi halinde, işyerini devir alan işveren, devir eden işverenin;
işyerinin miras yoluyla intikali halinde ise, işyeri kendisine intikal eden
işveren, vefat eden işverenin; muaccel borçlarından dolayı (idari para cezası
borçları hariç) müteselsilen sorumlu olduğundan, işyerini devir alan veya işyeri
kendisine intikal eden işverenlerin sözkonusu indirimden yararlanabilmeleri
için, devir veya intikal tarihinden önceki dönemlere ilişkin muaccel sigorta
primi, işsizlik sigortası primi ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme
zammı borçlarının yanı sıra devir veya intikal tarihinden sonraki dönemlere
ilişkin muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile
bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması
gerekmektedir.
29⁄6⁄1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabi
şirketlerin nevilerinin değişmesi, birleşmesi veya diğer bir şirkete katılması
durumunda, sigorta prim indiriminden yararlanılabilmesi için, bu nitelikteki
işyerlerinin, nevi değiştirme, birleşme veya diğer bir şirkete katıldığı
tarihten önceki ve sonraki dönemlere ilişkin muaccel sigorta primi, işsizlik
sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme
zammı borçlarının bulunmaması gerekmektedir.
İşyerinin, aynı Ünite sınırları içine giren farklı bir adrese taşınması
halinde ayrıca işyeri dosyası tescil edilmeyerek yalnızca adres değişikliği
cihetine gidileceğinden, aynı Ünite sınırları içinde adres değişikliğinde
bulunan işyerlerinin sigorta prim indiriminden yararlanabilmeleri için, gerek
nakil tarihinden önceki, gerekse nakil tarihinden sonraki dönemlere ilişkin
muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara
ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması icap
etmektedir.
3.1.1- Kuruma olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin
gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının çeşitli kanunlar gereğince
yapılandırılmış veya 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine istinaden tecil ve
taksitlendirilmiş olması
5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinde, muaccel sigorta primi, işsizlik
sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme
zammı borçları bulunmakla birlikte, sözkonusu borçların çeşitli kanunlar
gereğince yeniden yapılandırılmış veya 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine
istinaden tecil ve taksitlendirilmiş olması ve yapılandırma veya taksitlendirme
işlemleri devam ediyor olması kaydıyla, sözkonusu indirimden yararlanılabileceği
öngörülmüştür.
Bu bakımdan, muaccel borçları, 5458 sayılı Kanun gereğince ya da 5510
sayılı Kanunun geçici 24 ya da 25 inci maddelerine istinaden yeniden
yapılandırılmış ya da 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine istinaden tecil ve
taksitlendirilmiş olan işverenler, yapılandırma veya taksitlendirme işlemlerinin
devam ediyor olması ve yapılandırma veya taksitlendirme kapsamına girmeyen
muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara
ilişkin gecikme cezası ve
gecikme zammı borçlarının da bulunmaması kaydıyla, aylık prim ve hizmet
belgelerini 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle Kuruma
gönderebileceklerdir.
Örnek 1- (A) Limited Şirketinin, 2008⁄Mart ayı ve öncesine ilişkin
sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin
gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının
5510 sayılı Kanunun geçici 25 inci maddesine istinaden taksitler halinde
ödenmek üzere yapılandırıldığı ve 2008⁄Ekim ayına ilişkin aylık prim ve hizmet
belgesinin Kuruma gönderileceği 2008⁄Kasım ayında yapılandırma hakkının
kaybedilmediği (yapılandırma işleminin bozulmasının gerekmediği) ve geçici 25
inci madde kapsamına girmeyen muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi,
idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun
da bulunmadığı varsayıldığında, sözkonusu işveren, 2008⁄Ekim ayına ilişkin aylık
prim ve hizmet belgesinin gönderilmesi sırasında 5510 sayılı Kanun türünü
seçebilecektir.
5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde
öngörülen beş puanlık prim indiriminden yararlanmak amacıyla, aylık prim ve
hizmet belgelerini 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle göndermek isteyen
işverenlerin, 5458 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanunun geçici 24 ya da 25 inci
maddelerine istinaden yeniden yapılandırılmış ya da 6183 sayılı Kanunun 48 inci
maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş borçları varsa, bu borçlar
sorgulama sırasında dikkate alınmayacaktır.
Dolayısıyla, beş puanlık prim indiriminden yararlanmak amacıyla aylık
prim ve hizmet belgelerini 5510 sayılı Kanun türünü seçerek göndermek isteyen
işverenlerin borçları, 5458 sayılı Kanun veya 5510 sayılı Kanunun 24 veya 25
inci maddelerine istinaden yeniden yapılandırılmış ya da 6183 sayılı Kanunun 48
inci maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş ise, bilgisayar
programlarınca yapılacak olan sorgulama sırasında, bu işverenlerin yalnızca
yapılandırma veya tecil
ve taksitlendirme kapsamına girmeyen dönemlere ilişkin muaccel borçlarının
olup olmadığına bakılacaktır.
Bu bakımdan, borçları yeniden yapılandırılmış veya tecil ve
taksitlendirilmiş işverenlerden, yeniden yapılandırma veya tecil ve
taksitlendirme anlaşmaları bozulması gerektiği halde bozulmamış olanlarının
ödeme planları, en geç 20⁄11⁄2008 tarihine kadar bozulacaktır. Bu genelgenin
yayımlandığı tarihte bozma koşulu oluşmadığı halde, takip eden aylarda bozma
koşulu oluşacak tecil ve taksitlendirme işlemleri ile yapılandırma anlaşmaları
ise, en geç bozma koşulunun oluştuğu tarihten itibaren bir ay içinde
bozulacaktır.
Borçlarını 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine istinaden tecil ve
taksitlendirdikleri halde taksit ödeme yükümlülüklerini yerine getirmeyen
işverenler⁄alt işverenler ile kapsama giren borçlarını 4958 veya 5458 sayılı
Kanunlar gereğince ya da 5510 sayılı Kanunun 24 veya 25 inci maddelerine
istinaden yeniden yapılandırdıkları halde, ödeme yükümlülüklerini yerine
getirmemiş olmaları nedeniyle yapılandırma işlemlerinin bozulması gerektiği
halde bozulmamış olan işverenler⁄alt işverenlerle ilgi olarak yapılacak bozma
işlemlerinin, yukarıda belirtilen süre içinde tamamlanıp tamamlanmadığı, ilgili
Sosyal Güvenlik İl⁄Merkez Müdür Yardımcıları tarafından düzenli olarak kontrol
edilecektir.
3.1.2- Kuruma olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme
cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmamasına rağmen, müfredat kartlarındaki
hatalı kayıtlar nedeniyle 5510 sayılı Kanun türünün seçilememesi
İşverenlerce, aylık prim ve hizmet belgelerinin e-Bildirge kanalıyla
Kuruma gönderilmesi sırasında, 5510 sayılı Kanun türünün seçilememesi ve
yukarıda belirtilen nitelikteki borç türlerinin
bir veya birkaçından dolayı 1,00 YTL veya üzerinde muaccel borcun bulunduğu
yönünde uyarı mesajı ile karşılaşılması durumunda, bu nitelikteki işyeri
işverenlerinin aylık prim ve hizmet belgelerini 5510 sayılı Kanun türünü seçerek
gönderebilmeleri için bahse konu borçlarını,
hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işyerinin bağlı
bulunduğu Sosyal Güvenlik İl⁄Merkez Müdürlüğüne ödemeleri gerekmektedir.
Hal böyle olmakla birlikte, muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası
primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı
borcu bulunmayan işverenlerce, aylık prim ve
hizmet belgelerinin e-Bildirge kanalıyla Kuruma gönderilmesi sırasında,
5510 sayılı Kanun türünün seçilememesi ve yukarıda belirtilen nitelikteki borç
türlerinin bir veya birkaçından dolayı 1,00 YTL veya üzerinde muaccel borcun
bulunduğu yönünde uyarı mesajı ile karşılaşılması durumunda, bu nitelikteki
işyeri işverenlerinin hatalı kayıtların düzeltilmesi amacıyla, işyerinin bağlı
bulunduğu Sosyal Güvenlik İl⁄Merkez Müdürlüğüne dilekçe ile müracaatta
bulunmaları icap etmektedir.
Başvuruda bulunulan Ünite tarafından ilgili işyeri dosyası ve müfredat
kartı incelenerek varsa emanet hesaplarda bekletilen paralar ile posta veya
yabancı şube kanalıyla ödenen paralar ya da farklı hesaplara intikal etmiş
paralar, ilgili işyeri dosyasının ilgili borç türüne aktarılmak suretiyle,
işverenlerin aylık prim ve hizmet belgelerini e-Bildirge kanalıyla göndermeleri
sırasında 5510 sayılı Kanun türünü seçmeleri sağlanacaktır.
Bu şekilde yapılan başvurular üzerine, hatalı kaydın, dönüşüm öncesi
kart bakiyesinin, dönüşüm sonrası devir bakiyesine hatalı aktarılmış olmasından
kaynaklandığına ve herhangi bir aktarma işleminin yapılmasının da mümkün
olmadığına Prim Tahakkuk İtiraz Komisyonunca karar verilmesi halinde, Komisyon
kararı bir mucip ile birlikte süpervizöre bildirilecek ve süpervizör tarafından
ilgili işyeri sicil numarası, işveren sistemi ana menüden 9-1-3 nolu seçenekler
işaretlenmek suretiyle erişilen "DEVİR BAKİYESİ HATALI OLAN ANCAK BORCU OLMAYAN
İŞYERLERİ" başlıklı ekran vasıtasıyla sisteme kaydedilerek, bu nitelikteki
işyeri işverenlerine, yasal verilme süresi sona ermemiş ilk aylık prim ve hizmet
belgesinden başlanılarak 5510 sayılı Kanun türünü seçme imkanı sağlanmış
olacaktır.
Gerek TL'den YTL'ye geçiş işlemleri sırasındaki yuvarlamalardan,
gerekse on-line banka tahsilatına geçildiği 1⁄1⁄2005 tarihinden önceki cüz'i
miktarlardaki hatalı kayıtlardan dolayı işverenlerin mağduriyetine neden
olunmamasını teminen, aylık prim ve hizmet belgesinin 5510 sayılı Kanun türü
seçilerek gönderilmesi sırasında, sigorta primi, işsizlik sigortası primi ve
idari para cezası borç türleri için ayrı ayrı olmak üzere, 0,99 YTL veya
altındaki borçlar sorgulama sırasında dikkate alınmayacak ve bu miktarlarda
borcu görünen işyerleri için 5510 sayılı Kanun türü seçilebilecektir.
3.2- 5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle düzenlenmiş aylık prim
ve hizmet belgesinin Kuruma yasal süresi içinde verilmesi
28⁄9⁄2008 tarihli ve 27011 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Aylık Prim
ve Hizmet Belgesinin Sosyal Güvenlik Kurumuna Verilmesine ve Primlerin Ödenme
Sürelerine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğin, `Aylık prim ve hizmet
belgelerinin Kuruma verilme şekli ve süresi'
başlıklı 2.2.1. nolu bölümünde, özel nitelikteki işyeri işverenlerinin,
cari aya ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık
prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın
23'ünde Kuruma gönderecekleri öngörülmüştür.
Buna göre, özel nitelikteki işyeri işverenlerince 2008⁄Ekim ayına
ilişkin düzenlenecek aylık prim ve hizmet belgelerinden başlanılarak sözkonusu
prim belgeleri, en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın 23'üne kadar
(dahil) Kuruma verilecektir.
5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendine
göre, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin işveren hissesinin beş
puanlık kısmının Hazinece karşılanabilmesi için, muaccel sigorta primi, işsizlik
sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme
zammı borcu bulunmayan özel nitelikteki işyeri işverenlerinin, beş puanlık prim
indirimine ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerini Kuruma yasal süresi içinde
vermeleri
gerektiğinden, en geç ilişkin olduğu ayı takip eden ayın 23'üne kadar
Kuruma verilmeyen aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı sözkonusu indirimden
yaralanılması mümkün olamayacaktır.
Yine, bazı özel nitelikteki işyerlerinde, resmi nitelikteki
işyerlerinde olduğu gibi ayın 15'i ila takip eden ayın 14'ü arasında ücret alan
sigortalılar çalıştırıldığından, bu nitelikteki özel sektör işyeri
işverenlerinin aylık prim ve hizmet belgelerini en geç belgenin ilişkin olduğu
dönemi izleyen takvim ayının 7'sinde Kuruma göndermeleri gerektiğinden, muaccel
sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin
gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmayan bu nitelikteki özel sektör
işyeri işverenlerinin aylık prim ve hizmet belgelerini en geç belgenin ilişkin
olduğu dönemi izleyen takvim ayının 7'sine kadar Kuruma göndermemeleri halinde
beş puanlık
prim indiriminden yararlanmaları mümkün olamayacaktır.
Diğer taraftan, aylık prim ve hizmet belgelerinin 5510 sayılı Kanun
türü seçilmek suretiyle Kuruma yasal süresi içinde ancak kağıt ortamında
gönderilmesi halinde, bu nitelikteki prim belgeleri "İntranet" programları
vasıtasıyla işleme alınacaktır.
Sözkonusu belgelerin İntranet programları vasıtasıyla işleme alınması
sırasında, ilgili işyerinin, muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi
veya idari para cezası borcunun bulunmaması veya bu borçların 0,99 YTL veya
altında olması halinde, sistem tarafından 5510 sayılı Kanun türünün seçilmesine
müsaade edilecek, buna karşın 1,00 YTL veya üzerinde borcun bulunduğu yönünde
uyarı mesajının verilmesi halinde, sözkonusu belgeler Kanun türü seçilmeksizin
işleme alınacaktır.
Aylık prim ve hizmet belgesinin Kuruma verilmesi gereken süre içinde,
muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara
ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları bulunmayan işverenlerin, aylık
prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içinde olmakla birlikte, sehven 5510
sayılı Kanun türünü seçmeden Kuruma göndermiş olmaları veya müfredat
kartlarındaki hatalı kayıtların düzeltme işlemlerinin yapılması amacıyla
işyerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl⁄Merkez Müdürlüğüne müracaat etmeden
5510 sayılı Kanun türünü seçemeden göndermiş olmaları halinde, sözkonusu
işverenler, bahse konu aylık prim ve hizmet belgelerinden kaynaklanan sigorta
primlerini yasal süresi içinde ödemiş olmaları kaydıyla, beş puanlık prim
indiriminden yararlanabileceklerdir.
Ancak, bahse konu prim indiriminden yararlanılabilmesi için, daha önce
yasal süresi içinde Kuruma verilmiş ve kanun türü seçilmeksizin düzenlenmiş
aylık prim ve hizmet belgesi için iptal nitelikte, 5510 sayılı Kanun türü
seçilmek suretiyle asıl nitelikte aylık prim ve hizmet belgesi düzenlenerek
sözkonusu belgelerin işyerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl⁄Merkez
Müdürlüğüne kağıt ortamında verilmesi gerekmektedir.
Bu durumda ilgili Sosyal Güvenlik İl⁄Merkez Müdürlüğünce,
- İşverenin, aylık prim ve hizmet belgesinin Kuruma verilmesi gereken
süre içinde, muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası
ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunup
bulunmadığı kontrol edilerek, muaccel borcunun bulunmadığının,
- Daha önce kanun türü seçilmeksizin düzenlenmiş asıl nitelikteki aylık
prim ve hizmet belgesinin yasal süresi içinde verilmiş olduğunun,
- Kanun türü seçilmeksizin düzenlenmiş asıl nitelikteki aylık prim ve
hizmet belgesi ile, iptal ve 5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle
düzenlenmiş asıl nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı
sigortalılar, bu sigortalıların prim ödeme gün sayıları ve prime esas kazanç
tutarlarının aynı olup olmadığı kontrol edildikten sonra, aynı olduğunun,
- Tahakkuk etmiş sigorta primlerinin yasal süresi içinde ödenmiş
olduğunun, anlaşılması halinde sırasıyla,
1- Daha önce yasal süresi içinde ödenmiş paralar 88 ile
çıkılacak,
2- İptal ve 5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle düzenlenmiş olan
aylık prim ve hizmet belgeleri 2-1-10 nolu seçenekler işaretlenmek suretiyle
erişilen SGK-POSTA İLE GELEN TAHAKKUK GİRİŞ ekranı vasıtasıyla yasal süresi
içinde verilmiş olarak işleme alınacak,
3- 88 ile çıkışı yapılmış paralar 08 ile işleme alınacak,
4- Fazladan ödenmiş sigorta primleri, takip eden aya ilişkin düzenlenen
sigorta primlerine mahsup edilecek,
5- Düzeltme amaçlı olarak 5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle
düzenlenmiş aylık prim ve hizmet belgesinden dolayı tahakkuk eden idari para
cezaları, Ünite Komisyon kararı ile iptal edilecektir.
Örnek- 2008⁄Ekim ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinin Kuruma
gönderilmesi gereken süre içinde, muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası
primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı
borcu bulunmayan (C) gerçek kişisinin, kapsama giren sigortalılarının yer aldığı
2008⁄Ekim ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesini sehven 5510 sayılı Kanun
türü seçmeksizin Kuruma yasal süresi içinde e-Bildirge kanalıyla gönderdiği,
muhteviyatı sigorta primlerinin tamamını yine yasal süresi içinde ödediği ve
22⁄12⁄2008 tarihinde 2008⁄Ekim ayına ilişkin daha önce yasal süresi içinde
vermiş olduğu aylık prim ve hizmet belgesi için iptal, 5510 sayılı Kanun türü
seçilmek suretiyle asıl nitelikte aylık prim ve hizmet belgesi vermiş olduğu
varsayıldığında, daha önce Kuruma yasal süresi içinde e-Bildirge kanalıyla
gönderilmiş olan aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı sigortalılar ile iptal
ve 5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle düzenlenmiş olan aylık prim ve
hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalıların ve bunların prim ödeme gün sayıları
ve prime esas kazanç tutarlarının aynı olması kaydıyla, yukarıda açıklandığı
şekilde
işlem yapılacak ve bahse konu işveren beş puanlık prim indiriminden
yararlanabilecektir.
Öte yandan, asıl nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini Kuruma
5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle gönderen ve muhteviyatı prim
tutarlarını da yasal süresi içinde ödeyerek beş puanlık prim indirimden
yararlanan işverenler, bahse konu belgelerde kayıtlı sigortalılara ilişkin yasal
süresi dışında iptal veya ek nitelikte aylık prim ve hizmet belgesi düzenlenmesi
gerektiği durumlarda, iptal veya ek nitelikteki prim belgelerini de yine 5510
sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle düzenleyecek, ancak, 5510 sayılı Kanun türü
seçilmek suretiyle yasal süresi dışında Kuruma verilmiş olan ek nitelikteki
aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı (muaccel sigorta primi, işsizlik
sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme
zammı borcunun bulunup bulunmadığına bakılmaksızın) beş puanlık prim
indiriminden yararlanılması mümkün olamayacaktır.
3.3- Tahakkuk eden sigorta primlerinin yasal süresi içinde
ödenmesi
Muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile
bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmayan işverenlerce,
5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle Kuruma yasal süresi içinde gönderilmiş
olan aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı
tahakkuk eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin işveren
hissesinin beş puanlık kısmının Hazinece karşılanabilmesi için, aynı aya ilişkin
olmak üzere, gerek 5510 sayılı Kanun türü, gerek diğer teşvik kanunları, gerekse
kanun türü seçilmeksizin Kuruma yasal süresi içinde
verilmiş aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı tahakkuk etmiş sigorta
primlerinin, işveren hissesinin Hazinece karşılanmayan kısmı ile sigortalı
hissesinin tamamının yasal süresi içinde ödenmesi şarttır.
Sigorta primlerinin işveren hissesine isabet eden kısmının Hazinece
karşılanmayan kısmı ile sigortalı hissesinin yasal süresi içinde ödenmemesi veya
eksik ödenmesi halinde, (sözkonusu tutar gecikme cezası ve gecikme zammı ile
sonradan ödense dahi) ilgili ay için malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortası
primlerinin işveren hissesinin beş puanlık kısmının Hazinece karşılanması gibi
bir durum sözkonusu olamayacağından, tahakkuk eden sigorta primlerinin tamamı
(Hazine hissesi de dahil), gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte
işverenlerden tahsil edilecektir.
5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle tahakkuk etmiş sigorta
primlerinin yasal süresi içinde ödenmesine rağmen, işsizlik sigortası
primlerinin ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde ise, ilgili ay için sözkonusu
indirimden yararlanılabilecek, buna karşın ödenmemiş veya eksik ödenmiş işsizlik
sigortası primleri gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte ödenmediği
sürece takip eden aylarda beş puanlık prim indiriminden yararlanılması mümkün
olamayacaktır.
4- Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları Primlerinin İşveren
Hissesi Hazinece Karşılanacak Beş Puanlık Kısmının Hesaplanması
5510 sayılı Kanunun Prim oranları ve Devlet katkısı başlıklı 81 inci
maddesinin birinci fıkrasının;
(a) bendinde, malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranının,
sigortalının prime esas kazancının % 20'si olduğu, bunun % 9'unun sigortalı
hissesi, % 11'inin işveren hissesi olduğu,
(b) bendinde ise, Kanunun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi
kapsamında çalışan sigortalılar için uygulanacak malûllük, yaşlılık ve ölüm
sigortaları prim oranının, (a) bendinde belirtilen % 20 oranına; 60 fiilî hizmet
gün sayısı eklenecek işlerde 1 puan, 90 fiilî hizmet gün sayısı eklenecek
işlerde 1,5 puan, 180 fiilî hizmet gün sayısı eklenecek işlerde 3 puan,
eklenmesi suretiyle belirleneceği, bu şekilde bulunan oran ile (a)
bendinde belirtilen % 20 oranı arasındaki farka ait primin tamamının işveren
tarafından ödeneceği,
öngörülmüştür.
Buna göre, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(a) bendi kapsamında çalışan sigortalılar ve 5 inci maddenin birinci fıkrasının
(c) bendinde belirtilen harp malulleri ile 3713 ve 2330 sayılı Kanunlara göre
vazife malullüğü aylığı alanlardan kısa ve uzun vadeli sigorta kollarına tabi
olanlar için esas alınacak malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim
oranları;
- Fiili hizmet zammının uygulanmadığı işlerde; % 9 sigortalı hissesi,
% 11 işveren hissesi,
- 60 gün fiilî hizmet gün sayısı eklenecek işlerde; % 9 sigortalı
hissesi, % 12 işveren hissesi,
- 90 gün fiilî hizmet gün sayısı eklenecek işlerde; % 9 sigortalı
hissesi, % 12,5 işveren hissesi,
- 180 gün fiilî hizmet gün sayısı eklenecek işlerde; % 9 sigortalı
hissesi, % 14 işveren hissesi, olacaktır.
Bu bağlamda, muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari
para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmayan
işverenlerin, kapsama giren sigortalılarına ilişkin aylık prim ve hizmet
belgelerini 5510 sayılı Kanun türünü seçerek yasal süresi
içinde Kuruma göndermeleri halinde, malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları
primlerinden yukarıda belirtilen işveren hisselerinin beş puanlık kısmı, ilgili
ayda tahakkuk etmiş sigorta primlerinin işveren hissesinin Hazinece
karşılanmayan kısmı ile sigortalı hissesinin tamamının yasal süresi içinde
ödenmesi kaydıyla, Hazinece karşılanacaktır.
Örnek 1- Muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para
cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmayan ve
kısa vadeli sigorta kolları prim oranı (1) olan (D) Anonim Şirketinin, kapsama
giren sigortalılarına ilişkin 1 nolu belge türü ve 5510 sayılı Kanun türü
seçilmek suretiyle düzenlemiş olduğu 2008⁄Ekim ayına ilişkin aylık prim ve
hizmet belgesinde kayıtlı sigortalılarına ait prime esas kazanç tutarı
toplamının 5.000,00 YTL olduğu
varsayıldığında, tahakkuk eden primler,
Sigorta kolları S.P.E.K. Prim oranı ⁄ % Prim tutarı ⁄
YTL
KVSK Primi : 5.000,00 1,00 50,00
MYO Primi : 5.000,00 20,00 1.000,00
GSS Primi : 5.000,00 12,50 625,00
olacak olup, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin,
5.000,00 X 5 % = 250,00 YTL'si işveren hissesine ait Hazinece
karşılanacak olan tutar,
5.000,00 X 6 % = 300,00 YTL'si işveren hissesine ait işverence
ödenecek olan tutar,
5.000,00 X 9 % = 450,00 YTL'si sigortalı hissesine ait işverence
ödenecek tutar,
olacaktır.
Bu durumda, işveren tarafından ödenmesi gereken, 50,00 YTL (KVSK
Primi)+ 750,00 YTL [(300,00 YTL + 450,00 YTL) MYO Primi] + 625,00 YTL (GSS
Primi) = 1.425,00 YTL'nin yasal ödeme süresinin son günü olan 30⁄11⁄2008
tarihinin Pazar gününe rastlaması nedeniyle ilk iş günü olan 1⁄12⁄2008 Pazartesi
gününe kadar ödenmesi halinde, 250,00 YTL tutarındaki malullük, yaşlılık ve ölüm
sigortası primleri Hazinece karşılanacaktır.
Buna karşın, işveren tarafından ödenmesi gereken 1.425,00 YTL
tutarındaki sigorta primleri, 1⁄12⁄2008 tarihine kadar ödenmediği veya eksik
ödendiği takdirde, 1.425,00 YTL + 250,00 YTL = 1.675,00 YTL'nin tamamı gecikme
cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenden tahsil edilecektir.
Örnek 2- 1 nolu örnekteki işverenin radyoaktif maddelerle yapılan
işlerde çalıştırdığı (90 gün fiili hizmet gün sayısına tabi) sigortalılarına
ilişkin 32 nolu belge türü ve 5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle
düzenlemiş olduğu 2008⁄Ekim ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinde
kayıtlı prime esas kazanç tutarı toplamının 6.500,00 YTL olduğu varsayıldığında,
tahakkuk eden primler,
Sigorta kolları S.P.E.K. Prim oranı ⁄ % Prim tutarı ⁄
YTL
KVSK Primi : 6.500,00 1,00 65,00
MYO Primi : 6.500,00 21,50 1.397,50
GSS Primi : 6.500,00 12,50 812,50
olacak olup, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin,
6.500,00 X 5 % = 325,00 YTL'si işveren hissesine ait Hazinece
karşılanacak olan tutar,
6.500,00 X 7,5 % = 487,50 YTL'si işveren hissesine ait işverence
ödenecek olan tutar,
6.500,00 X 9 % = 585,00 YTL'si sigortalı hissesine ait işverence
ödenecek tutar,
olacaktır.
Bu durumda, işveren tarafından ödenmesi gereken, 65,00 YTL (KVSK
Primi) + 1.072,50 YTL [(487,50 YTL + 585,00 YTL) MYO Primi] + 812,50 YTL (GSS
Primi) = 1.950,00 YTL'nin yasal ödeme süresinin son günü olan 1⁄12⁄2008
Pazartesi gününe kadar ödenmesi halinde, 325,00 YTL tutarındaki malullük
yaşlılık ve ölüm sigortası primleri Hazinece
karşılanacaktır.
Buna karşın, 1.950,00 YTL tutarındaki işveren tarafından ödenmesi
gereken sigorta primleri, 1⁄12⁄2008 tarihine kadar ödenmediği veya eksik
ödendiği takdirde, 1.950,00 YTL + 325,00 YTL = 2.275,00 YTL'nin tamamı gecikme
cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenden tahsil
edilecektir.
5- Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin Yasal Süresi İçinde Verilmiş
ve Muhteviyatı Primlerinin de Yasal Süresi İçinde Ödenmiş Sayıldığı Hallerde Beş
Puanlık Prim İndiriminden Yararlanmanın Usul ve Esasları
Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin Sosyal Güvenlik Kurumuna Verilmesine
ve Primlerin Ödenme Sürelerine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğin, `Aylık
prim ve hizmet belgelerinin Kuruma verilme şekli ve süresi başlıklı"
bölümünde,
a) Toplu iş sözleşmeleri uyarınca geriye yönelik olarak ödenmesine
karar verilen ücret farklarına ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet
belgelerinin, toplu iş sözleşmesinin imzalandığı tarihi,
b) Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan ve toplu iş sözleşmesi dışında
kalan sigortalılar ile özel sektöre ait işyerlerinde sendikalara üye olmamaları
sebebiyle toplu iş sözleşmesi kapsamı dışında kalan sigortalılara, geriye dönük
ödenmesine karar verilen ücret farklarına ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve
hizmet belgelerinin, alınan karar tarihini,
c) Ücretleri Maliye Bakanlığının vizesine tabi olan personele ödenen
ücretlere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin, vize
işleminin gerçekleştiğine ilişkin yazının tarihini,
ç) Bir aydan fazla istirahat alan sigortalılara Kurumca ödenen geçici
iş göremezlik ödeneğinin yanı sıra istirahatlı bulunulan süre için
işverenlerince toplu iş sözleşmesine dayanılarak ücret ödenmesi hâlinde, bu
ücretlere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin istirahat
süresinin sona erdiği tarihi,
d) 4857 sayılı İş Kanununun 21 inci maddesine istinaden iş
mahkemelerince veya özel hakem tarafından verilen kararların tebliğinden sonra,
on iş günü içinde sigortalı, işe başlamak üzere işverene başvurduğu takdirde, iş
mahkemeleri veya özel hakemlerce verilen karar uyarınca ödenmesine karar verilen
ücretlere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin kesinleşen
mahkeme kararının sigortalıya tebliğ edildiği tarihi izleyen onuncu iş
gününü,
e) İdare mahkemesi kararlarına göre görevlerine iade edilen sigortalı
personele ödenmesine karar verilen ücretlere ilişkin ek nitelikteki aylık prim
ve hizmet belgelerinin kesinleşen mahkeme kararının idareye tebliğ edildiği
tarihi,
f) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (b) bendi
kapsamına giren ve 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendinde belirtilen sigortalılara enflasyon farkı veya başka ad altında geriye
yönelik olarak yapılan ödemelere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet
belgelerinin, ödemenin yapıldığı tarihi,
g) Toplu iş sözleşmelerine tabi işyeri işverenlerince veya kamu
idarelerince ya da yargı mercilerince verilen kararlara istinaden, hizmet
akdinin mevcut olmadığı veya askıda olduğu bir tarihte ödenen ücret dışındaki
ödemelere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin (ücret
dışındaki bu ödemeler hizmet akdinin devam ettiği en son ayın kazancına dahil
edilecektir.) yukarıda belirtilen mercilerin kararlarının kesinleşme
tarihlerini,
takip eden ay⁄dönemin, işyerinin özel nitelikte olması halinde 23 üne,
resmi nitelikte olması halinde ise 7'sine kadar, Kuruma, e-Sigorta kanalıyla
gönderilmesi veya kağıt ortamında verilmesi halinde yasal süresi içinde verilmiş
kabul edileceği,
öngörülmüştür.
Buna göre, muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para
cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmayan özel
nitelikteki işyeri işverenlerinin yukarıda maddeler halinde sayılan nedenlerden
dolayı düzenleyecekleri aylık prim ve hizmet belgelerini, yukarıda belirtilen
tarihleri izleyen ayın 23'üne kadar Kuruma vermeleri, ilgili ayda tahakkuk etmiş
sigorta primlerinin işveren hissesinin Hazinece karşılanmayan kısmı ile
sigortalı hissesinin tamamını da yukarıda belirtilen tarihleri izleyen ayın
sonuna kadar ödemeleri halinde beş puanlık prim indiriminden yararlanmış
olacaklardır.
Ancak, 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı)
bendi 1⁄10⁄2008 tarihi itibariyle yürürlüğe girdiğinden, yukarıda sayılan
durumlardan dolayı yalnızca 2008⁄Ekim ve sonraki dönemlere ilişkin düzenlenecek
aylık prim ve hizmet belgeleri için 5510 sayılı Kanun türü
seçilebilecektir.
Örnek 1- Muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para
cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmayan (D)
Limited Şirketi ile (A) Sendikasınca 19⁄5⁄2009 tarihinde imzalanan toplu iş
sözleşmesine istinaden, işyerinde çalışan sigortalılara 2008⁄Mayıs ila
2009⁄Nisan aylarına ilişkin olmak üzere her bir ay için 50,00 YTL ücret farkı
ödenmesine karar verildiği varsayıldığında, bahse konu dönemlere ilişkin ek
nitelikteki aylık prim
ve hizmet belgelerinin 23⁄6⁄2009 tarihinde Kuruma e-Bildirge kanalıyla
gönderilmesi sırasında, beş puanlık işveren hissesi prim indirimi 1⁄10⁄2008
tarihi itibariyle yürürlüğe girdiğinden yalnızca 2008⁄Ekim ila 2009⁄Nisan ayına
ilişkin prim belgeleri için 5510 Kanun türü seçilebilecek, 2008⁄Mayıs ila
2008⁄Eylül ayları için ise 5510 sayılı Kanun türü seçilemeyecektir. Dolayısıyla,
2008⁄Ekim ila 2009⁄Nisan ayına ilişkin düzenlenen ek nitelikteki aylık prim ve
hizmet belgelerinden kaynaklanan ve işverence ödenmesi gereken sigorta
primlerinin 30⁄6⁄2009 tarihine kadar ödenmesi halinde beş puanlık prim
indiriminden yararlanılmış olacaktır.
Diğer taraftan, 2008⁄Ekim ve sonraki dönemlere ilişkin düzenlenmiş
olan aylık prim ve hizmet belgeleri Kuruma, Kanun türü seçilmeden veya farklı
Kanun türü seçilmek suretiyle gönderilmiş ise, bu belgelerde kayıtlı
sigortalılara ilişkin yukarıda sayılan durumlar dolayısıyla düzenlenecek ek
nitelikteki aylık prim ve hizmet belgeleri de yine Kanun türü seçilmeksizin ya
da asıl belgede kayıtlı olan Kanun türü seçilmek suretiyle Kuruma
gönderilecektir.
Dolayısıyla, daha önce düzenlenmiş asıl nitelikteki aylık prim ve
hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar için 5510 sayılı Kanun türü seçilmiş
ise, bu sigortalılara ilişkin yukarıda sayılan haller dolayısıyla düzenlenecek
ek nitelikte aylık prim ve hizmet belgeleri için de 5510 sayılı Kanun türü
seçilecek, buna karşın çeşitli nedenlerle daha önce düzenlenmiş asıl nitelikteki
aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar için 5510 sayılı Kanun
türü seçilmemiş ise, bu sigortalılara ilişkin yukarıda sayılan haller
dolayısıyla düzenlenecek ek nitelikte aylık prim ve hizmet belgelerinin süresi
içinde verilip verilmediğine veya muaccel borcunun olup olmadığına bakılmasızın
yine 5510 sayılı Kanun türü seçilemeyecektir.
Örnek 2- Muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para
cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunması
nedeniyle 2008⁄Ekim ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesini 5510 sayılı
Kanun türünü seçmeden Kuruma göndermiş olan (Y) Anonim Şirketince, sözkonusu
belgede kayıtlı sigortalılara toplu iş sözleşmesine istinaden ücret farkı
ödenmesine karar verildiği ve bahse konu ücret farklarına ilişkin ek nitelikteki
aylık prim ve hizmet belgesinin gönderileceği tarihte Kuruma muaccel borcunun
bulunmadığı varsayıldığında, toplu iş sözleşmesi gereğince ücret farkı
ödenmesine karar verilen sigortalılara ilişkin düzenlenecek ek nitelikteki aylık
prim ve hizmet belgesi, asıl nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesinin 5510
sayılı Kanun türü seçilmeksizin düzenlenmiş olması nedeniyle, yine Kanun türü
seçilmeksin düzenlenerek Kuruma verilecektir.
6- Afet nedeniyle aylık prim ve hizmet belgesinin verilme süresi
ile muhteviyatı primlerin ödeme süresinin ertelenmesi halinde beş puanlık prim
indiriminden yararlanmanın usul ve esasları
5510 sayılı Kanunun "Afet durumunda belgelerin verilme süresi ve
primlerin ertelenmesi" başlıklı 91 inci maddesinin birinci fıkrasında,
"İşyerleri yangın, su baskını, yer kayması, deprem gibi afete uğrayan, tabii
afet nedeniyle tarımsal faaliyetinden dolayı zarar gören işverenler ile 4 üncü
maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar, bu durumu
belgelemeleri kaydıyla olayın meydana geldiği tarihten itibaren üç ay içinde
talepte bulunmaları ve prim ödeme aczine düştüklerinin, yapılacak inceleme
sonucu anlaşılması halinde, afet tarihinden önce ödeme süresi dolmuş mevcut prim
borçları ile afetin meydana geldiği tarihten itibaren tahakkuk edecek üç aylık
prim borçları, olayın meydana geldiği tarihten itibaren bir yıla kadar Kurumca
ertelenebilir.
İkinci fıkrasında ise, "Birinci fıkrada belirtilen durumlarda, afetin
meydana geldiği ayda verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgeleri, afetin
meydana geldiği ayı takip eden üç ay içinde Kuruma verildiği takdirde, süresinde
verilmiş sayılır.'
hükümleri yer almaktadır.
Kanunun bu hükmüne istinaden, afet nedeniyle prim borçlarının
ertelenmesine Kurumca karar verilen işverenler,
-Aylık prim ve hizmet belgesinin Kuruma gönderileceği tarihte muaccel
sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve bunlara ilişkin
gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması,
-5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle düzenlemiş oldukları aylık
prim ve hizmet belgelerini, Kuruma, süresi içinde vermiş olmaları,
- Ertelemeye tabi tutulmuş sigorta prim borçlarını erteleme süresi
içinde ödemeleri,
kaydıyla beş puanlık prim indiriminden yararlanacaklardır.
7- Kurum Alacaklarının Katma Değer Vergisi İade Alacağından Mahsup
Suretiyle Ödenmesi
Bilindiği üzere, cari aya ilişkin sigorta primi ve işsizlik sigortası
primleri, yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihten itibaren on beş gün içinde
katma değer vergisi alacağından mahsup suretiyle ödendiği takdirde yasal süresi
içinde ödenmiş kabul edilmektedir.
Buna göre, muaccel borcu bulunmayan işverenlerin 5510 sayılı Kanun
türünü seçmek suretiyle yasal süresi içinde Kuruma vermiş oldukları aylık prim
ve hizmet belgelerinden kaynaklanan sigorta prim borçlarını yasal ödeme
süresinin sona erdiği tarihten itibaren on beş günlük süre içinde katma değer
vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödemeleri halinde, beş puanlık prim
indiriminden yararlanmış olacaklardır.
Örnek 1- Muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para
cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmayan (D)
Anonim Şirketinin 2008⁄Ekim ayına ilişkin 5510 sayılı Kanun türü seçilmek
suretiyle düzenlemiş olduğu aylık prim ve hizmet belgesini Kuruma yasal süre
içinde verdiği, tahakkuk eden sigorta priminin, 1.425,00 YTL işveren ve
sigortalı hissesi, 250,00 YTL Hazine hissesi olduğu ve anılan işverence ödenmesi
gereken 1.425,00 YTL tutarındaki sigorta priminin tamamının ilgili vergi
dairesince katma değer vergisi iade alacağından mahsup edilmek suretiyle
9⁄12⁄2008 tarihinde Kurumumuz hesaplarına aktarıldığı varsayıldığında, anılan
işveren 2008⁄Ekim ayına ilişkin düzenlenmiş aylık prim ve hizmet belgesinden
dolayı sözkonusu indirimden yararlanacaktır.
Cari aylara ilişkin sigorta prim borçlarının yasal ödeme süresinin
sona erdiği tarihten itibaren on beş günlük süre içinde katma değer vergisi iade
alacağından mahsup suretiyle ödenmesi sırasında, mahsup edilen tutarın sigorta
prim borcunun tamamını karşılamaması durumunda,
mahsup edilen kısım yasal süresi içinde ödenmiş sayılmakta, buna karşın
ödenmemiş kısım, on beş günlük süre dikkate alınmaksızın, yasal ödeme süresinin
sona erdiği tarihten ödemenin yapılacağı tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme
zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilmektedir.
Dolayısıyla, cari aya ilişkin sigorta prim borçlarının bir kısmı yasal
ödeme süresinin sona erdiği tarihi izleyen on beş günlük süre içinde katma değer
vergisi iade alacağından mahsup edilmek suretiyle ödenmesi halinde, ödenen kısım
her ne kadar yasal süresi içinde ödenmiş kabul edilse de, sigorta prim borcunun
kalan kısmının yasal süresi içinde ödenmemiş olması nedeniyle beş puanlık prim
indiriminden yararlanılması mümkün olamayacaktır.
Örnek 2- Muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para
cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmayan (D)
Anonim Şirketinin 2009⁄Mart ayına ilişkin 5510 sayılı Kanun türü seçilmek
suretiyle düzenlemiş olduğu aylık prim ve hizmet belgesini Kuruma yasal süre
içinde verdiği, tahakkuk eden sigorta priminin, 1.935,00 YTL'sinin işveren ve
sigortalı hissesi, 325,00 YTL'sinin Hazine hissesi olduğu ve anılan işverence
ödenmesi gereken
1.935,00 YTL tutarındaki sigorta priminin 1.900,00 YTL tutarındaki kısmının
ilgili vergi dairesince katma değer vergisi iade alacağından mahsup edilmek
suretiyle 14⁄5⁄2009 tarihinde Kurumumuz hesaplarına aktarıldığı varsayıldığında,
2009⁄Mart ayına ilişkin sigorta priminin tamamının yasal süresi içinde ödenmemiş
olması nedeniyle, bahse konu işverenin, 2009⁄Mart ayına ilişkin düzenlenmiş
aylık prim ve hizmet belgesinden dolayı beş puanlık prim indiriminden
yararlanması mümkün olamayacaktır.
Öte yandan, Kurum alacaklarının katma değer vergisi iade
alacaklarından mahsup suretiyle ödendiği durumlarda, sözkonusu paralar on-line
olarak Kurum hesaplarına aktarılsa da, Kurumca, ilgili müfredat kartlarına
yapılan aktarma işlemleri manuel olarak yürütüldüğünden, işverenlerin
mağduriyetine neden olunmamasını teminen bahse konu paralar, Strateji Geliştirme
Başkanlığı Bütçe ve Muhasebe Daire Başkanlığınca gönderilecek listeler
beklenilmeksizin Kurum hesaplarına
aktarıldığı tarihten itibaren en geç 10 gün içinde ilgili müfredat kartına
aktarılacaktır.
8- Diğer Teşvik Kanunlarından Yararlanan İşverenlerin 81 inci
Maddenin (ı) Bendinde Öngörülen Sigorta Prim İndiriminden Yararlanmalarına
İlişkin Usul ve Esaslar
Diğer teşvik kanunlarına istinaden işveren hissesi sigorta prim
teşviki uygulamasından yararlanmakta olan işverenlerin, teşvik kapsamına giren
sigortalılarından dolayı aynı dönem için ve mükerrer olarak 5510 sayılı Kanunun
81 inci maddesinin (ı) bendinde öngörülen beş puanlık prim indiriminden
yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır.
Buna karşın, diğer teşvik kanunlarından yararlanan işverenler, diğer
teşvik kanunları kapsamına girmeyip 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin (ı)
bendi kapsamına giren sigortalılarına ilişkin düzenleyecekleri aylık prim ve
hizmet belgelerini, muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para
cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları bulunmaması
kaydıyla, 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle gönderebileceklerdir.
Örnek- Muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para
cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmayan (E)
gerçek kişisinin, 18-29 yaşları arasında yeni işe aldığı dört sigortalısından
dolayı 4447 sayılı Kanunun geçici 7 nci maddesi hükmünden, iki sigortalısının
özürlü olması nedeniyle 4857 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi hükmünden
yararlanılabilecek durumda olduğu ve sözkonusu işyerinde herhangi bir teşvik
kanunu kapsamına girmeyen altı sigortalının daha çalışmış olduğu
varsayıldığında, bahse konu işveren yasal süresi içinde verilmek kaydıyla, aylık
prim ve hizmet belgesini aşağıda belirtilen seçeneklerden herhangi birini tercih
etmek suretiyle düzenleyebileceklerdir.
a) Sigortalıların tamamı için 5510 sayılı Kanun türünü,
b) Özürlü sigortalılar için 4857, diğer sigortalılar için 5510 sayılı
Kanun türünü,
c) Yeni işe alınan 18-29 yaş arası sigortalılar için 4447, özürlü
sigortalılar için 4857, kalan altı sigortalı için 5510 sayılı Kanun
türünü,
d) Yeni işe alınan 18-29 yaş arası sigortalılar için 4447, özürlü
sigortalılar ile kalan altı sigortalı için 5510 sayılı Kanun türünü,
seçebilecektir.
9-
Alt İşvereni Bulunan İşyerleri ve Alt İşverenlerle İlgili
İşlemler
5510 sayılı Kanunun "İşveren, işveren vekili, geçici iş ilişkisi
kurulan işveren ve alt işveren" başlıklı 12 nci maddesinin 6 ncı paragrafında,
"Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin bir işte
veya bir işin bölüm veya eklentilerinde, iş alan ve bu iş için görevlendirdiği
sigortalıları çalıştıran üçüncü kişiye alt işveren denir. Sigortalılar, üçüncü
bir kişinin aracılığı ile işe girmiş ve bunlarla sözleşme yapmış olsalar dahi,
asıl işveren, bu Kanunun işverene yüklediği yükümlülüklerden dolayı alt
işveren ile birlikte sorumludur." hükmü yer almaktadır.
Kanunun bu hükmüne istinaden, alt işverenlerin (aracıların) Kuruma
olan borçlarından, alt işveren ile birlikte, asıl işveren de sorumlu
tutulmaktadır.
Dolayısıyla, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin
işveren hissesinin beş puanlık kısmının Hazinece karşılanabilmesi için her bir
işyeri bazında muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para
cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması
gerektiğinden, asıl işverenin sözkonusu indirimden yararlanmak amacıyla aylık
prim ve hizmet belgesini 5510 sayılı Kanun türünü seçerek Kuruma gönderebilmesi
için, gerek kendisinden gerekse kendisinden iş alan alt işverenlerden
kaynaklanan muaccel sigorta primi,
işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme
cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerekmektedir.
Buna karşın, alt işverenler, yalnızca kendi çalıştırmış oldukları
sigortalılara ilişkin borçlardan sorumlu tutulabileceğinden, asıl işverenin veya
diğer bir alt işverenin Kuruma muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi,
idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu
bulunmasına rağmen, kendi alt işverenliğinden kaynaklanan muaccel borçlarının
bulunmaması halinde sözkonusu indirimden yararlanabilecektir.
Örnek- 2008⁄Kasım ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinin Kuruma
gönderilmesi gereken sürenin son günü olan 23⁄12⁄2008 tarihinde asıl işveren
olan (A) Limited Şirketi ve kendisinden iş alan alt işverenlerin muaccel
borçlarının,
Sigorta primi İşz.Sigor. Primi İdari P.C.G.C. ve
G.Z.
Asıl işveren; ------ ------ ------ ------
1 nolu alt ------ ------ ------ ------
2 nolu alt 500,00 75,00 ------ 87,00
3 nolu alt ------ ------ 325,00 46,00
olduğu varsayıldığında,
- Asıl işveren olan (A) Limited Şirketi, (her ne kadar kendi
çalıştırmış olduğu sigortalılardan dolayı Kuruma muaccel borcu bulunmasa da)
kendisinden iş alan 2 ve 3 nolu alt işverenlerin Kuruma muaccel borçlarının
bulunması ve bu borçlardan alt işverenlerle birlikte sorumlu olması; (2) ve (3)
nolu alt işverenler ise, kendi çalıştırmış oldukları sigortalılardan dolayı
muaccel borçlarının bulunması; nedeniyle aylık prim ve hizmet belgelerini, 5510
sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle gönderemeyeceklerdir.
- (1) nolu alt işveren ise, çalıştırmış olduğu sigortalılardan dolayı
Kuruma borcunun bulunmaması ve gerek asıl işverenin, gerekse diğer alt
işverenlerin Kuruma olan borçlarından dolayı herhangi bir sorumluluğunun
bulunmaması nedeniyle aylık prim ve hizmet belgesini 5510
sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle gönderebilecektir.
10- Muvazaalı İşlemlerin Önlenmesi
Muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile
bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunan işverenlerin, 5510
sayılı Kanunun 81 inci maddesinde öngörülen sigorta prim indiriminden
yararlanmak amacıyla, mevcut işyerlerini kapatarak değişik bir ad veya unvan ya
da iş birimi olarak faaliyete geçirdiklerinin anlaşılması halinde, bu işyerleri
sözkonusu indirimden yararlandırılmayacaktır.
Yine, muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para
cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunan alt
işverenlerin çalıştırdıkları sigortalıları aynı işverenden iş alan muaccel borcu
bulunmayan başka bir alt işveren üzerinden ya da kendi veya alt işverenlerinin
çalıştırmış olduğu sigortalılardan dolayı muaccel borcu bulunan asıl
işverenlerin çalıştırmış oldukları sigortalıları, muaccel borcu bulunmayan alt
işverenler üzerinden beş puanlık prim indiriminden yararlanmak amacıyla
bildirdiklerinin anlaşılması halinde, bu nitelikteki işveren ve alt işverenler
de beş puanlık prim indiriminden yararlandırılmayacaktır.
Dolayısıyla belirtilen durumdaki işverenlerden⁄alt işverenlerden, 5510
sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle düzenlenmiş oldukları aylık prim ve hizmet
belgeleri için iptal nitelikte; ve bu belgeler yerine Kanun türü seçilmeksizin
asıl veya ek nitelikte; aylık prim ve hizmet belgelerinin düzenlenerek Kuruma
verilmesi istenilecek, verilmemesi halinde ise, sözkonusu belgeler Kurumca
re'sen düzenlenecek ve daha önce Hazinece yersiz olarak karşılanmış olan
primler, ödeme vadesinin bittiği tarihten tahsil tarihine kadar gecikme cezası
ve gecikme zammı ile birlikte işverenlerden⁄alt işverenlerden tahsil
edilecektir.
Diğer taraftan, bir döneme ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinden
kaynaklanan sigorta primi ve işsizlik sigortası primlerinin yasal ödeme süresi
sona ermeden, takip eden aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinin Kuruma
gönderilmesi mümkün bulunmaktadır. 5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle
düzenlenmiş olan aylık prim ve hizmet belgesinden kaynaklanan sigorta primi ve
işsizlik sigortası primlerinin yasal ödeme süresi sona ermeden takip eden aya
ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinin Kuruma 5510 sayılı Kanun türü seçilerek
gönderilmesi ve bir önceki aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinden
kaynaklanan borçlar ödenmeden takip eden aya ilişkin aylık prim ve hizmet
belgesinden kaynaklanan borçların ödenerek beş puanlık prim indiriminden yersiz
olarak yararlanılmış olup olmadığının tespiti için, bu nitelikteki işyerlerinin
her ay düzenli olarak listesi alınacak, gerekli kontroller yapıldıktan sonra
Hazinece yersiz olarak karşılanmış olan sigorta primleri, ödeme vadesinin
bittiği tarihten tahsil tarihine kadar gecikme cezası ve gecikme zammı ile
birlikte işverenlerden⁄alt işverenlerden tahsil edilecektir.
Dolayısıyla, aylık prim ve hizmet belgesinin 5510 sayılı Kanun türü
seçilmek suretiyle gönderilebilmesi amacıyla muaccel sigorta primi, işsizlik
sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme
zammı borcunun bulunup bulunmadığı konusunda bilgisayar programlarınca yapılacak
borç sorgulaması sırasında, bir önceki aya ilişkin düzenlenmiş olan aylık prim
ve hizmet belgesinden kaynaklanan borçlar sorgulanmadığından, bir önceki aya
ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinden kaynaklanan borçlarını ödemeyen
işverenlerin, e-Bildirge programları vasıtasıyla aylık prim ve hizmet belgesinin
gönderilmesi sırasında 5510 sayılı Kanun türü açılsa da, sözkonusu Kanun türünü
seçmemeleri gerekmektedir.
11- Diğer Hususlar
11.1- Özel nitelikteki bina inşaatı ile ihale konusu işyeri
işverenleri, aranılan şartları sağlamış olmaları kaydıyla, beş puanlık prim
indiriminden yararlanabileceklerdir.
11.2- İsteğe bağlı sigortalılar adına tahakkuk eden malullük, yaşlılık
ve ölüm sigorta kollarına ait primlerin tamamı sigortalı hissesi olduğundan, bu
nitelikteki sigortalılar, 81 inci maddenin birinci fıkrasının (ı) bendinde
düzenlenen işveren hissesi sigorta prim indirimi kapsamında
bulunmamaktadır.
11.3- Muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para
cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmayan
işverenlerce aylık prim ve hizmet belgeleri
5510 sayılı Kanun türü seçilerek Kuruma gönderildikten sonra,
muhteviyatı prim tutarlarının on-line banka kanalıyla ödenmesi halinde,
sözkonusu paralar ilgili Bankaca mutabakat onayının verilmesi halinde işyeri
müfredat kartına kısa süre içinde aktarılmaktadır. Buna karşın, bahse konu
paraların Ünitelerin ilgili bankalardaki kullanım hesaplarına veya posta ya da
başka bir Ünite kanalıyla ödenmesi halinde sözkonusu işlemler manuel olarak
yürütüldüğünden, primlerin ilgili müfredat kartına aktarılması işlemleri kimi
zaman uzun süre almaktadır.
Bu bağlamda, primlerin ödenmesinde on-line banka kanalı yerine
yukarıda belirtilen ödeme şekillerinden birinin kullanılması halinde, takip eden
aylarda aylık prim ve hizmet belgelerinin Kuruma gönderilmesi sırasında
bilgisayar programlarınca yapılacak borç sorgulaması sırasında
bahse konu paraların ilgili müfredat kartlarına işlenmemiş olması nedeniyle
muaccel borcun bulunduğu yönünde uyarı mesajı ile karşılaşılabileceğinden, cari
ay primlerinin on-line tahsilat yetkisi verilmiş bankalara ödenmesi halinde,
sonradan yaşanabilecek sorunlar önlenmiş olacaktır.
11.4- Hazinece karşılanan sigorta primleri, gelir ve kurumlar vergisi
uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacaktır.
11.5- Çalıştırdıkları sigortalıları Kuruma bildirmeyen işyerleri ile
sigorta prim indiriminden yararlandıktan sonra geriye yönelik olarak aylık prim
ve hizmet belgesi düzenleyen işyerleri hakkında yapılacak işlemler ve prim,
idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları
çeşitli kanunlar gereğince yeniden yapılandırılmış veya 6183 sayılı Kanunun 48
inci maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş olan işverenlerin beş
puanlık prim indiriminden yararlanmalarının ardından yapılandırma veya tecil ve
taksitlendirme anlaşmalarının bozulması halinde yapılacak işlemler çıkarılacak
olan genelge ile ayrıca açıklanacaktır.
12- Muhasebe İşlemleri
5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin (ı) bendi kapsamına giren
sigortalılara ilişkin işveren hissesi sigorta primlerinin Hazinece
karşılanabilmesi amacıyla Muhasebe birimlerince yapılacak olan işlemler,
Strateji Geliştirme Başkanlığı-Bütçe ve Muhasebe Daire Başkanlığınca ayrıca
açıklanacaktır.
Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica
ederim.
FATİH
ACAR
Kurum Başkanı
V.