31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık
Sigortası Kanununun 60 ıncı maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendinin (3), (4), (5), (6), (7), (8) ve (10) numaralı alt
bentleri ve aynı fıkranın (f) bendi ile bu bentlere ilişkin geçici 12 nci madde hükümleri 01/07/2008 tarihi itibariyle yürürlüğe
girmiş olup, diğer bentleri ise 01/10/2008 tarihinde yürürlüğe
girecektir.
5510 sayılı Kanun gereğince genel sağlık sigortalısı
sayılanlar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerin Kuruma bildirilmesine
ilişkin usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır.
A- GENEL
SAĞLIK SİGORTALISI SAYILANLAR
Türkiye’de ikamet eden kişilerden;
a) 5510 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerine tabi
olanlar,
b) İsteğe bağlı
sigortalı olan kişiler,
c) Yukarıdaki (a)
ve (b) bentleri kapsamında sigortalı
sayılmayanlardan;
1) Harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan
doğan hakları da dikkate alınarak, Kurumca belirlenecek test yöntemleri ve
veriler kullanılarak tespit edilecek aile içindeki geliri kişi başına düşen
aylık tutarı asgari ücretin üçte birinden az olan vatandaşlardan her
biri,
2) Sığınmacı veya vatansız olarak kabul edilen
kişiler,
3) 1/7/1976 tarihli ve 2022
sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık
Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık alan
kişiler,
4) 24/2/1968 tarihli ve 1005
sayılı İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref
Aylığı Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre şeref aylığı alan
kişiler,
5) 28/5/1986 tarihli ve 3292
sayılı Vatani Hizmet Tertibi Aylıklarının Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine
göre aylık alan kişiler,
6) 3/11/1980 tarihli ve 2330
sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık
alan kişiler,
7) 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve
Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu hükümlerine göre korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretsiz faydalanan
kişiler,
8) Harp malullüğü aylığı alan kişiler ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu
kapsamında aylık alan kişiler,
9) 18/3/1924 tarihli ve 442
sayılı Köy Kanununun 74 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre görevlendirilen
kişiler ile aynı Kanunun ek 16 ncı maddesine göre
aylık alan kişiler,
10) 24/6/2008 tarihli ve 5774
sayılı Başarılı Sporculara Aylık Bağlanması ile Devlet Sporcusu Unvanı Verilmesi
Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık alan kişiler,
d) Mütekabiliyet
esası da dikkate alınmak şartıyla, oturma izni almış yabancı ülke
vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayan
kişiler,
e) 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu
uyarınca işsizlik ödeneği ve ilgili kanunları gereğince kısa çalışma ödeneğinden
yararlandırılan kişiler,
f) 5510 sayılı
Kanun veya bu Kanundan önce yürürlükte bulunan sosyal güvenlik kanunlarına göre
gelir veya aylık alan kişiler,
g) Yukarıda
sayılanlar dışında kalan ve başka bir ülkede genel sağlık sigortasından
yararlanma hakkı bulunmayan vatandaşlar,
genel sağlık sigortalısı sayılır.
Ayrıca;
a) Kamu idaresine
ait işyerlerinde çalıştırılan sigortalılardan iş sözleşmesi askıda kalanlar, iş
sözleşmesinin askıda kaldığı süre içinde,
b) 5510 sayılı
Kanunun geçici 13 üncü maddesine göre 24/11/1994
tarihli ve 4046 sayılı Kanunun 21 inci maddesi kapsamında iş kaybı tazminatı
alanlar, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrası (a) bendi
kapsamında,
c) 5510 sayılı
Kanunun 5 inci maddesinin (g) bendi gereği Ülkemiz ile sosyal güvenlik
sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki
işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri 5510 sayılı Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrası (a) bendi
kapsamında,
d) 5510 sayılı
Kanunun 37 nci maddesi gereğince evlenme ödeneği alan
kız çocuklarından; eşleri tarafından bakmakla yükümlü olunmayanlar ile iki
yıllık süre içinde eşlerinden boşanan kız çocukları, gelir/aylıklarının
kesildiği tarihten itibaren iki yıllık sürenin sonuna kadar 5510 sayılı Kanunun
60 ıncı maddesinin birinci fıkrası (f) bendi
kapsamında,
genel sağlık sigortalısı sayılır.
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlardan ilgili kanunları gereğince aylıksız
izin sürelerini bir yıla kadar kullananlar, bu süre boyunca genel sağlık
sigortalısı sayılırlar. Bir yıla kadar aylıksız izin sürelerinde, bu sürenin
bitiminde göreve başlanılması hâlinde genel sağlık sigortasından yararlanmak
için ayrıca otuz gün prim ödenmesi şartı aranmaz.
Genel sağlık sigortalısı olmamakla
beraber, ülkemizin taraf olduğu sosyal güvenlik sözleşmeleri gereğince, akit
ülkelerden sağlık yardım hakkını kazanmış sigortalı ile gelir ve aylık sahipleri
ile bunların bakmakla yükümlü oldukları aile bireyleri, Türkiye’de geçici veya
daimi olarak bulundukları sırada, sağlık yardımlarına ihtiyaç duyduklarında,
genel sağlık sigortalısı gibi akit ülke adına sağlık yardımlarından yararlanma
hakkına sahiptirler.
5510 sayılı Kanunun 45 inci maddesinin birinci fıkrası
kapsamında sayılan kişilerin genel sağlık sigortası hükümleri bakımından hakları
devam eder.
B- GENEL
SAĞLIK SİGORTALILIĞININ BAŞLANGICI VE BİLDİRİMİ
5510 sayılı Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bendi kapsamında genel sağlık
sigortalısı sayılanlar; sigortalı veya isteğe bağlı sigortalı olarak tescil
edildikleri tarihten itibaren genel sağlık sigortalısı sayılır ve ayrıca bir
bildirime gerek olmaksızın genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilmiş
sayılır.
5510 sayılı Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin;
a) (2) numaralı
alt bendinde sayılanların sigortalılığı vatansız ve sığınmacı sayıldıkları
tarihten itibaren başlar, bu tarih İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel
Müdürlüğünce,
b) (7) numaralı
alt bendinde sayılanların sigortalılığı korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretsiz yararlanmaya
başladıkları tarihten itibaren başlar, bu tarih Sosyal Hizmetler ve Çocuk
Esirgeme Kurumunca,
c) (9) numaralı
alt bendinde sayılan 442 sayılı Köy Kanununun 74 üncü maddesinin ikinci
fıkrasına göre görevlendirilen köy korucuları ile geçici köy korucularının
sigortalılıkları göreve başladıkları tarih itibarıyla başlar, bu tarih,
görevlendirmelerini İçişleri Bakanlığının onayına sunan Valilik
tarafından,
bir ay içinde verilecek genel sağlık sigortası giriş
bildirgesi ile Kuruma bildirilir.
5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının; (d) bendinde sayılan
mütekabiliyet esası da dikkate alınmak şartıyla oturma izni almış yabancı ülke
vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayan ve 5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında zorunlu sigortalı sayılmayan
kişilerden, Türkiye’de bir yıldan fazla süreyle yerleşik olanlar, Türkiye'deki
yerleşim süresinin bir yılı geçtiği tarihten itibaren genel sağlık sigortalısı
sayılır ve bu tarihten itibaren kendilerince bir ay içinde verilecek genel
sağlık sigortası giriş bildirgesi ile Kuruma bildirilir.
5510 sayılı Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde sayılanların genel sağlık
sigortalılığı işsizlik ve ilgili kanunları gereğince kısa çalışma ödeneğinden
yararlanmaya başladıkları tarihten başlar, bu tarih Türkiye İş Kurumu tarafından
işsizlik ödeneğinin bağlandığı tarihten itibaren bir ay içinde Kuruma
bildirilir.
5510 sayılı Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının;
a) (c) bendinin;
(3), (4), (5), (6), (8), (9) ve (10) numaralı alt bentlerinde sayılanlar, aylığa
hak kazandıkları,
b) (f) bendinde
sayılanlar, gelir veya aylık almaya hak
kazandıkları,
tarihten itibaren ayrıca bir bildirime gerek olmaksızın genel
sağlık sigortalısı olarak tescil edilmiş sayılır
C- 5510
SAYILI KANUNUN 60 INCI MADDESİNİN BİRİNCİ
FIKRASININ (c/1) ALT BENDİ İLE (d) VE (g) BENDLERİNE TABİ OLANLAR
a) 5510 sayılı
Kanunun 60 ıncı Maddesinin Birinci Fıkrasının (c/1)
Alt Bendine Tabi Olanlar
5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı
alt bendi uyarınca harcamaları, taşınır taşınmazları ile bunlardan doğan hakları
da dikkate alınarak, Kurumca belirlenecek test
yöntemleri ve veriler kullanılarak tespit edilecek aile içindeki geliri kişi
başına düşen aylık tutarı asgari ücretin üçte birinden az vatandaşlar primleri
devlet tarafından karşılanmak üzere genel saglık sigortalısı sayilacaklar,
bunların genel sağlık sigortalılıkları Kurumca tescil edildikleri
tarihten itibaren başlar.
Bunların, eş, çocuk, ana ve
babaları 5510 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (10) numaralı alt bendi gereğince
bakmakla yükümlü olunan kişi sayılamayacaklarından, Kurumca belirlenecek test
yöntemleri ve veriler kullanılarak tespit edilecek aile içindeki geliri kişi
başına düşen aylık tutarı asgari ücretin üçte birinden az tüm aile bireyleri de
primleri Devlet tarafından karşılanmak üzere genel sağlık sigortalısı
sayılacaklar.
b) 5510
sayılı Kanunun 60 ıncı
Maddesinin Birinci Fıkrasının (c/1) Alt Bendine Tabi Olmak İçin Başvurduğu Halde
Bu Bent Kapsamına Girmeyenler.
5510 sayılı Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında
genel sağlık sigortalısı sayılmak için müracaat etmekle birlikte, Kurumca
belirlenecek test yöntemleri ve veriler kullanılarak tespit edilen aile içindeki
gelirin kişi başına düşen aylık tutarı;
1) Asgari ücretin
üçte birinden asgari ücrete kadar olduğu tespit edilenler, 5510 sayılı Kanunun
82 nci maddesine göre belirlenen prime esas günlük
kazanç alt sınırının otuz günlük tutarının üçte biri,
2) Asgari
ücretten asgari ücretin iki katına kadar olduğu tespit edilenler, 5510 sayılı
Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen prime esas
günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutarı,
3) Asgari ücretin
iki katından fazla olduğu tespit edilenler, 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt
sınırının otuz günlük tutarının iki katı,
prime esas kazanç tutarı olarak esas alınıp
tescil edileceklerdir.
Bunların genel sağlık
sigortalılıkları, primleri kendileri tarafından ödenmek üzere Kurumca tescil
edildikleri tarihten başlar.
c) 5510
sayılı Kanunun 60 ıncı
Maddesinin Birinci Fıkrasının (d) ve (g) Bentlerine Tabi Olanlar
Mütekabiliyet esası da dikkate alınmak şartıyla oturma izni almış
yabancı ülke vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı
olmayan ve 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında zorunlu sigortalı
sayılmayan kişilerden, Türkiye’de bir yıldan fazla süreyle yerleşik olanlar,
Türkiye’deki yerleşim süresinin bir yılı geçtiği tarihten itibaren genel sağlık
sigortalısı sayılır ve bu tarihten itibaren bir ay içinde kendilerince Kuruma
verecekleri genel sağlık sigortası giriş bildirgesi ile tescil
edilirler.
5510 sayılı Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı
olmak isteyenler, en geç bir ay içinde Kuruma verecekleri genel sağlık sigortası
giriş bildirgesi ile başvurmak zorundadırlar.
5510 sayılı Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (d) ve (g) bentleri gereğince genel sağlık
sigortalısı sayılanların genel sağlık sigortalılıkları 1/10/2010 tarihine kadar, başvurdukları tarihten başlar ve
bunlar Kuruma verecekleri genel sağlık sigortası giriş bildirgelerine göre
tescil edilirler. Bu süre içinde, anılan bentler gereğince genel sağlık
sigortalısı sayılanlardan; sağlık hizmet sunucusuna başvuranlarla tescil talebi
olmadığı halde 18 yaşından küçük çocukları sağlık hizmetlerinden
yararlandırılanlar geçici olarak tescil kütüklerine kaydedilir. Bunların genel
sağlık sigortasına tescilleri Kuruma müracaat tarihi itibarıyla
yapılır.
Aile hekimliği uygulamasına başlanan illerde, 5510 sayılı
Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (d) ve
(g) bentleri gereğince genel sağlık sigortalısı sayılanlardan 1/10/2010 tarihine kadar Kurumca re’sen tescili yapılanların sigortalılıkları tescil
edildikleri tarihten, re’sen tescil edilemeyenlerin
genel sağlık sigortalılıkları ise başvurdukları tarihten başlar.
5510 sayılı Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrası kapsamında genel sağlık sigortalısı olup tabi
oldukları bent kapsamındaki genel sağlık sigortalılığı sona erenlerden (g) bendi
kapsamına girenler, en geç bir ay içinde Kuruma başvurmak zorundadırlar. Bu
kişilerin (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalılığı, durumlarında
değişiklik olduğu tarihten başlar.
5510 sayılı Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında
iken bu niteliğin yitirilmesi ve aynı fıkranın (g) bendi kapsamında genel sağlık
sigortalısı sayılması halinde, (g) bendine göre tescil işlemi yapılır. (g)
bendine göre genel sağlık sigortalısı iken 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı
alt bendi kapsamına girilmesi durumunda ise bu bent kapsamında tescil işlemi
yapılır.
D- 1/10/2008-1/10/2010 TARİHLERİ ARASINDA YEŞİL KART TALEBİNDE
BULUNACAK SİGORTALILAR
a) Yeşil Kart
Verilecekler
5510 sayılı Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendinde;
harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları da dikkate
alınarak, Kurumca belirlenecek test yöntemleri ve veriler kullanılarak tespit
edilecek aile içindeki geliri kişi başına düşen aylık tutarı asgari ücretin üçte
birinden az olan vatandaşlar genel sağlık sigortalısı sayılacakları öngörülmüş
ise de, 5510 sayılı Kanunun geçici 12 nci maddesi
uyarınca, 1/10/2008 tarihinden itibaren iki yıllık süre
içerisinde söz konusu (c) bendinin (1) numaralı alt bendi hükmü
uygulanmayacaktır.
b) Yeşil Kart
Verilmesi Uygun Görülmeyenler
5510 sayılı kanunun geçici 12 inci maddesi gereğince,
3816 sayılı Kanun hükümlerine göre yeşil kart talebinde bulunan ve yeşil kart
veren birimler tarafından anılan kanun hükümlerine göre yeşil kart verilmesi
uygun görülmeyen kişilerden, tespit edilen aile içindeki kişi başına düşen gelir
payının aylık tutarı;
1) Asgari ücretin
üçte birinden asgari ücrete kadar olduğu tespit edilenler, 5510 sayılı Kanunun
82 nci maddesine göre belirlenen prime esas günlük
kazanç alt sınırının otuz günlük tutarının üçte biri,
2) Asgari
ücretten asgari ücretin iki katına kadar olduğu tespit edilenler, 5510 sayılı
Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen prime esas
günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutarı,
3) Asgari ücretin
iki katından fazla olduğu tespit edilenler, 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt
sınırının otuz günlük tutarının iki katı,
prime esas kazanç tutarı olarak esas alınıp tescil
edileceklerdir.
İki yıllık sürenin sona ereceği 01/10/2010 (dahil) tarihine kadar 3816 sayılı Kanun kapsamında yeşil kart
almak için müracaat etmekle birlikte, yeşil kart verilmesi uygun görülmeyen
başvuru sahiplerinin; adı, soyadı, T.C. Kimlik numarası, aile içindeki kişi
başına düşen gelir payının aylık tutarı ile bu tespit sırasında esas alınan aile
bireyi sayısı yeşil kart veren birimlerce mahalli sosyal güvenlik il/merkez
müdürlüklerine bildirilir. Bu bildirim üzerine Kurum tarafından 5510 sayılı
Kanunun 80 inci maddesinin hükümleri esas alınarak aile içindeki kişi başına
düşen gelir payının aylık tutarı ayrıca tespit edilir. Bu tespitlere göre
sigortalıların ödeyecekleri prim tutarları belirlenmek suretiyle tescilleri
yapılır.
c) Yeşil Kart
Verilmesi Uygun Görülmeyenlerin Genel Sağlık Sigortalılıklarının
Başlangıcı
1/10/2008 tarihinden 1/10/2010 (dahil) tarihine kadar 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin diğer bentlerine göre genel sağlık
sigortalısı olmayıp bu maddenin (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı
olanların, yeşil kart veren merkezler yerine doğrudan Kuruma başvurmaları
halinde; bu kişilere Kurumun ilgili ünitelerince, ödeyecekleri prim tutarlarının
belirlenmesini teminen gelir testi yapılmak üzere
yeşil kart veren birimlere başvurabilecekleri hakkında bilgi verilir. Bu
bilgilendirme üzerine söz konusu kişiler, gelir testi yaptırmak istemeleri
durumunda Kurum tarafından mahalli yeşil kart veren birimlere yönlendirilir.
Gelir testi yaptırmak istemediğini beyan eden kişilerin ise 5510 sayılı Kanunun
82 inci maddesi gereğince asgari ücretin iki katı üzerinden primleri tahakkuk
ettirilmek üzere genel sağlık sigortasına tescilleri yapılır. Yeşil kart veren
merkezlerde gelir testi yaptıran kişilerle ilgili olarak bu birimler tarafından
yapılan tespitlere göre yukarıda açıklandığı şekilde Kurum ünitelerince işlem
yapılır.
Genel sağlık sigortalılığı;
1)Yeşil kart
veren merkezler yerine doğrudan kuruma başvuranlardan, Kurumun yönlendirmesi
sonucunda bu merkezlerce yapılan gelir testine göre yeşil kart verilmesi uygun
görülmeyenlerin, Kuruma başvuru tarihinden,
2) Yeşil kart
veren merkezlere başvurduğu halde, bu merkezlerce yeşil kart verilmesi uygun
görülmediği bildirilenlerin, yeşil kart veren merkezlere yaptıkları başvuru
tarihinden,
3) Kurumun
bilgilendirmesine rağmen, gelir testi yaptırmak istemediğini beyan eden
kişilerin 5510 sayılı Kanunun 82 inci maddesi gereğince asgari ücretin iki katı
üzerinden primleri tahakkuk ettirilmek üzere Kuruma yaptıkları başvuru
tarihinden,
itibaren başlar.
ç) Aile
Hekimliği Uygulaması
5510 sayılı Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (d) ve (g) bentleri gereğince genel sağlık
sigortalısı sayılanların genel sağlık sigortalılıkları, 01/10/2008 tarihinden
01/10/2010 (dahil) tarihine kadar iki yıllık süre
içerisinde, başvurdukları tarihten başlayacak olup, bunlar Kuruma verecekleri
genel sağlık sigortası giriş bildirgelerine göre tescil edileceklerdir. Bu süre
içinde, anılan bentler gereğince genel sağlık sigortalısı sayılanlardan; tescil
talebi olmayanların 18 yaşından küçük çocuklarının sağlık hizmetlerinden
yararlandırılması hâlinde bu kişilerin tescili çocuklarının sağlık hizmet
sunucusuna müracaat tarihi itibarıyla yapılacaktır.
Ancak, aile hekimliği uygulamasına başlanan illerde, 5510
sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının
(d) ve (g) bentleri gereğince genel sağlık sigortalısı sayılanlardan 1/10/2010 tarihine kadar Kurumca re’sen tescili yapılanların sigortalılıkları tescil
edildikleri tarihten, re’sen tescil edilemeyenlerin
genel sağlık sigortalılıkları ise başvurdukları tarihten
başlayacaktır.
Bu nedenle; genel sağlık sigortalısı
veya bakmakla yükümlü olunan kişi olmaması nedeniyle sağlık yardımlarından
yararlanamayacak durumda olan 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (d) ve (g) bentlerine
tabi olanlara, aile hekimliğine başvurduklarında hekimlik tarafından söz konusu
bent hükümleri gereğince, zorunlu olarak genel sağlık sigortalısı olmaları
gerektiği hususunda bilgi verilecek, ayrıca aile hekimlikleri bunların T.C.
Kimlik numaraları, ad ve soyadları ile güncel adreslerini sağlık il müdürlükleri
vasıtasıyla mahalli sosyal güvenlik il/merkez müdürlüklerine
bildireceklerdir.
d) Sağlık
Hizmeti Sunucularına Yapılacak Başvurular
Sağlık hizmet sunucularına müracaatlarda genel sağlık
sigortalısı tescili yapılmamış olanlardan;
1)
Aile hekimliğine kayıtlı olanlar, aile
hekimleri tarafından sosyal güvenlik il müdürlüklerine yönlendirilecek ve
sigortalılıkları bildirim tarihi itibariyle tescil edilerek kendilerine prim
ödeme yükümlülüğü hakkında bilgi verilecektir.
2) Diğer
illerdeki vatandaşlardan sağlık hizmet sunucularına müracaatta bulunanların
öncelikle acil durumlar dışında sağlık hizmet sunucuları tarafından MEDULA
sistemi vasıtasıyla kuruma tescil amaçlı olarak bildirilmesi zorunlu olup, buna
göre tescil işlemleri yapılacak ve sağlık yardımını 30 günlük süreden sonra
alacaklardır.
3) 18 yaşın
altında bulunanların ise ana ve babalarının genel sağlık sigortalılıkları tescil
edilerek bunlar üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi sıfatıyla sağlık yardımı
almaları sağlanacaktır. Bunlar için sağlık yardımı almalarında 30 günlük staj
süresi aranmayacaktır. Sadece MEDULA sistemi üzerinden bu çocukların ana veya
babalarının kimlik bilgileri alınarak, bunların tescilleri yapılıp kendilerine
bildirim yapılacaktır.
E- GENEL SAĞLIK SİGORTALISININ BAKMAKLA YÜKÜMLÜ OLDUĞU
KİŞİLER
1) 5510 sayılı
Kanunun 60 ıncı maddesinin (c) bendinin (1), (2) ve
(7) numaralı alt bentlerinin dışında kalan genel sağlık sigortalısının,
sigortalı veya isteğe bağlı sigortalı sayılmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle
gelir veya aylık bağlanmamış olan;
a) Eşi,
b) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi hâlinde 20
yaşını, yüksek öğrenim görmesi hâlinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan
çocukları ile yaşına bakılmaksızın çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirdiği
kurum sağlık kurulu tarafından tespit edilen evli olmayan
çocukları,
c) Her türlü kazanç ve irattan elde ettiği gelirinin
asgari ücretin net tutarından daha az olan ve diğer çocuklarından sağlık yardımı
almayan ana ve babası,
genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi
olarak kabul edilir.
2) Ana ve babası
boşanmış çocukların, genel sağlık sigortası kapsamındaki hakları, mahkeme kararı
ile velayet hakkı verilmiş olan genel sağlık sigortalısı ana ya da baba
üzerinden sağlanır. Velayet hakkı verilmeyen kişinin üzerinden de sağlık
yardımlarından yararlanabilir. Bu durum, çocuğun sağlık hizmetinden
yararlandırılacağı ana ya da baba tarafından Kuruma verilecek bir dilekçe ile
belgelenir.
3) Genel sağlık
sigortalısının tescili aşamasında veya sonrasında bakmakla yükümlü olduğu
kişilerin elektronik ortamda Kurumca tespit edilememesi halinde, bunların
bildirimleri genel sağlık sigortalısı tarafından yapılır.
F- GENEL SAĞLIK SİGORTALISI VE
BAKMAKLA YÜKÜMLÜ OLUNAN KİŞİ SAYILMAYANLAR
Genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olunan kişi
olarak;
1) 5510 sayılı
Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının;
a) (d) bendi gereğince 5510 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ve (3) numaralı alt bentleri
kapsamında sigortalılıkları devam edenler hariç askerlik hizmetlerini er ve
erbaş olarak yapmakta olanlar ile yedek subay okulu
öğrencileri,
b) (e) bendi gereğince yabancı bir
ülkede kurulu herhangi bir kuruluş tarafından ve o kuruluş adına ve hesabına
Türkiye’ye bir iş için gönderilen ve yabancı ülkede sosyal sigortaya tabi
olduğunu belgeleyen kişiler ile Türkiye'de kendi adına ve hesabına bağımsız
çalışanlardan, yurt dışında ikamet eden ve o ülke sosyal güvenlik mevzuatına
tabi olanlar,
c) (l) bendi gereğince kamu
idarelerinin dış temsilciliklerinde istihdam edilen ve temsilciliğin bulunduğu
ülkede sürekli ikamet izni veya bu devletin vatandaşlığını da haiz bulunan Türk
uyruklu sözleşmeli personelden, bulunduğu ülkenin sosyal güvenlik kurumunda
sigortalı olduğunu belgeleyenler ile kamu idarelerinin dış temsilciliklerinde
istihdam edilen sözleşmeli personelin uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleri
çerçevesinde ve temsilciliğin bulunduğu ülkenin ilgili mevzuatının zorunlu
kıldığı hâllerde, işverenleri tarafından bulunulan ülkede sosyal sigorta
kapsamında sigortalı yapılanlar,
2) Ceza infaz
kurumları ile tutukevleri bünyesinde bulunan hükümlü ve
tutuklular,
3) 5510 sayılı
Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (d)
bendi kapsamındaki mütekabiliyet esası da dikkate alınmak şartıyla oturma izni
almış yabancı ülke vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında
sigortalı olmayan ve 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında sigortalı
sayılmayan kişilerden, Türkiye’de bir yıldan kısa süreyle yerleşik
olanlar,
4) İsteğe bağlı
sigortalı olan yabancı ülke vatandaşlarından Türkiye’de yerleşik olma hali bir
yılı doldurmayanlar,
genel sağlık sigortalısı sayılmazlar.
5510 sayılı Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendine göre
harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları da dikkate
alınarak, Kurumca belirlenecek test yöntemleri ve veriler kullanılarak tespit
edilecek aile içindeki geliri, kişi başına düşen aylık tutarı brüt asgari
ücretin üçte birinden az olan aile bireyleri ile aynı bendin (2) numaralı alt
bendine göre sığınmacı veya vatansız olarak kabul edilen kişiler ve (7) numaralı
alt bendine göre Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumunun korunma, bakım ve
rehabilitasyon hizmetlerinden ücretsiz faydalanan
kişilerin eş, çocuk, ana ve babası Kanun gereğince bakmakla yükümlü olunan kişi
olarak değerlendirilmez.
26/10/1990 tarihli ve 3671 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde
sayılanlar genel sağlık sigortalısı sayılmaz.
5510 sayılı Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi kapsamında gelir ve aylık alanlar ile
genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü oldukları kimseleri aynı fıkranın
(c) bendinin (7) numaralı alt bendi kapsamında ayrıca genel sağlık sigortalısı
sayılmazlar
G- 18 YAŞINDAN
KÜÇÜK ÇOCUKLAR
5510 sayılı Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrası gereği genel sağlık sigortalısı sayılanların
çocukları, ana ya da babanın tescil edilmiş olmasına bakılmaksızın ve ayrıca bir
işleme gerek olmaksızın 18 yaşın dolduğu tarihe kadar genel sağlık sigortalısı
veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak sağlık
hizmetlerinden yararlandırılır.
5510 sayılı Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1), (2) ve (7) numaralı alt
bentlerinde belirtilenlerin çocukları ile Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrası gereği zorunlu sigortalı olan çocuklar hariç olmak üzere 18 yaşını
doldurmamış çocuklardan;
1) Ana ve babası
genel sağlık sigortalısı olanlar, 18 yaşını dolduruncaya kadar ayrıca bir işleme
gerek olmaksızın ana veya babalarından dolayı bakmakla yükümlü olunan kişi
olarak,
2) Genel sağlık
sigortalısı olması gerektiği halde tescili yapılmamış olan ana ve babaların
çocukları, sağlık hizmeti sunucularına başvurduğu tarih itibariyle ana ve
babalar genel sağlık sigortasına tescil edilmek suretiyle 18 yaşını dolduruncaya
kadar ana ve babalarından dolayı bakmakla yükümlü olunan kişi
olarak,
3) Bakmakla
yükümlü kişi olarak genel sağlık sigortalısı olan ana ve babaların 18 yaşın
altındaki çocukları, 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında
tescil edilerek primleri devlet tarafından ödenmek üzere,
4) Genel sağlık
sigortasına ilişkin primlerini ödememesi nedeniyle sağlık yardımlarından
faydalanamayacak ana ve babaların, bakmakla yükümlü oldukları 18 yaşından küçük
çocukları, 18 yaşını dolduruncaya kadar 5510 sayılı Kanunun 61 inci maddesinin
ikinci fıkrası kapsamında,
5) Ana ve babası
olmadığı halde Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu hizmetlerinden
faydalanmayan çocuklar, 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (7) numaralı alt bendi kapsamında,
primi Devlet tarafından ödenmek üzere,
6) 5510 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentleri gereği
sigortalı sayılıp bir meslek veya sanat okulunu bitirenlerden 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu
hükümlerine göre mahkemece ergin kılınmak suretiyle, öğrenimleriyle ilgili
görevlerde çalışanlar hariç, 18 yaşını doldurmamış olanlar genel sağlık
sigortalısının bakmakla yükümlü olunan kişi olarak,
genel sağlık sigortalısı sayılırlar.
Ana ve babası olmadığı halde korunma,
bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden faydalanmayan 18 yaşından küçük
çocukların genel sağlık sigortalılığı, varsa kanuni temsilcisi, yoksa yakınları
tarafından Kuruma başvurmaları veya Kurumca bu durumun tespiti halinde tescil
edilir.
Nüfus kayıt işlemleri yapılıncaya
kadar yeni doğan çocuğa ilişkin gerekli işlemler; öncelikle anasının üzerinden,
ana ölmüş ise babasının üzerinden, ana ve babası ölmüş ise yakınları veya Sosyal
Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından koruma altına alındığı tarihe
kadar, ölen ana üzerinden yapılır. Ancak bu süre 25/4/2006 tarihli ve 5490
sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 15 inci maddesinde belirtilen otuz günlük süreyi
geçemez.
Ğ- GENEL
SAĞLIK SİGORTALILIĞININ SONA ERMESİ
1) Genel sağlık
sigortalılığı; sosyal güvenlik sözleşmesi hükümleri saklı kalmak şartıyla 5510
sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrası
kapsamındaki kişilerin yerleşim yerinin Türkiye dışına taşındığı tarihten veya
genel sağlık sigortalısının ölüm tarihinden itibaren sona
erer.
2) 5510 sayılı
Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci
fıkrasının;
a) (c) bendinin (1) numaralı alt bendine tabi
sigortalının aile içindeki gelirinin asgari ücretin üçte birinden fazla olduğu
tarihten,
b) (c) bendinin (2) numaralı alt bendine tabi olanların
sığınmacı veya vatansız statüsünü kaybettikleri tarihten,
c) (c) bendinin (3), (4), (5), (6), (8), (9) ve (10)
numaralı alt bentlerinde sayılanların aylık alma haklarını kaybettikleri
tarihten,
ç) (c) bendinin (7) numaralı alt bendine göre koruma,
bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretsiz
yararlanma hakkının kaybedildiği veya anasız babasız çocukların 18 yaşını
doldurdukları tarihten,
d) (c) bendinin (9) numaralı alt bendinde sayılan köy
koruculuğu ve geçici köy koruculuğu görevinin sona erdiği
tarihten,
e) (d) bendinde sayılanların oturma izinlerinin sona
erdiği veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olduğu
tarihten,
f) (e) bendinde sayılanların işsizlik ödeneği ve kısa
çalışma ödeneğinin kesildiği tarihten,
g) (f) bendinde belirtilen gelir ve aylık alanların gelir
ve aylık alma haklarını kaybettikleri tarihten,
ğ) (g) bendinde sayılanların aynı fıkranın diğer bentleri
kapsamına girdikleri tarihten,
itibaren tabi oldukları bent kapsamındaki genel sağlık
sigortalılıkları sona erer.
3) 5510 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesi birinci fıkrası (a) bendi kapsamında sigortalı olanların
sigortalılık niteliğini yitirildikleri tarihi takip eden 10 uncu günden, (b) ve
(c) bendi kapsamında sigortalı olanların ise sigortalılık niteliğini
yitirildikleri tarihten itibaren tabi oldukları bent kapsamındaki genel sağlık
sigortalılıkları sona erer.
4) 4046 sayılı
Kanunun 21 inci maddesi kapsamında iş kaybı tazminatı alanların iş kaybı
tazminatı ödemesinin bittiği tarihten itibaren tabi oldukları bent kapsamındaki
genel sağlık sigortalılıkları sona erer.
H-GENEL SAĞLIK
SİGORTALILIK HÂLLERİNİN DEĞİŞMESİ, BİRLEŞMESİ VEYA
ÇAKIŞMASI
1)
5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (f) bendine göre Kanun
veya Kanundan önce yürürlükte bulunan mülga 17/7/1964
tarihli ve 506 sayılı, 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı, 17/10/1983 tarihli ve
2925 sayılı, 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı
kanunlara göre gelir veya aylık alması nedeniyle genel sağlık sigortalısı
sayılanlar, aynı zamanda 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının diğer bentleri gereği de genel sağlık sigortalısı
sayılmaları halinde en son durumlarına göre genel sağlık sigortalısı
sayılır.
2) 5510 sayılı
Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendinin (2) numaralı alt bendi ile (b), (d) ve (g) bentleri kapsamında genel
sağlık sigortalısı sayılanların, daha sonra 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının diğer bentleri kapsamında
genel sağlık sigortalısı sayılmaları halinde, en son sigortalılık durumları
dikkate alınarak genel sağlık sigortasından sağlık yardımı
alırlar.
3) 5510 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile 5510 sayılı Kanunun
60 ıncı maddesinin (c), (e) ve (f) bentleri kapsamında
genel sağlık sigortalısı sayılanların, daha sonra bu Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının diğer bentleri kapsamında
genel sağlık sigortalısı sayılmaları hâlinde, genel sağlık sigortasından sağlık
yardımı sağlanır.
4) 5510 sayılı
Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendinin (2) numaralı alt bendi ile (b), (d) ve (g) bentlerine tabi olan genel
sağlık sigortalısı ile bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlık hizmeti
sunucusuna başvurduğu tarihte prim borcu ile gecikme cezası, gecikme zammı ve
faiz borcu bulunanlar, söz konusu borcu sağlık hizmeti sunucusuna başvuru
tarihinden sonraki bir tarihte ödemiş olsa dahi, sağlık hizmeti sunucusuna
başvurulan tarih ile söz konusu borcun yatırıldığı tarih arasında yapılan sağlık
hizmeti giderleri Kurumca ödenmez.
5) 5510 sayılı
Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (d) ve
(g) bentlerinin uygulanmasında evli olanlar için eşlerden hangisinin genel
sağlık sigortalısı, hangisinin bakmakla yükümlü olunan kişi olacağının tespiti
için tescil aşamasında eşlerden yazılı beyan alınır. Diğer bentler gereği
eşlerin her ikisi için de genel sağlık sigortalılık şartlarının oluşması
hâlinde, her ikisi de ayrı ayrı genel sağlık
sigortalısı sayılır.
6) Harp malulleri
ile 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında aylık almakla birlikte 5510
sayılı Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri
kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar bu Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (8) numaralı alt bendi kapsamında
genel sağlık sigortalısı sayılır.
7) 3713 sayılı
Kanuna göre aylık bağlanmış maluller ile aynı Kanun kapsamına giren olaylar
sebebiyle vazife malullüğü aylığı alan er ve erbaşlar, 5510 sayılı Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olarak
çalışmaya başlaması halinde de bu Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (8) numaralı alt bendi kapsamında
genel sağlık sigortalısı sayılır.
8) 2330 sayılı
Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre vazife malullüğü aylığı
bağlanmış maluller, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b)
bentleri kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlaması halinde Kanunun 60
ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (6)
numaralı alt bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı
sayılır.
I- GENEL
SAĞLIK SİGORTALISININ PRİME ESAS KAZANÇLARI
1) 5510 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında sayılan genel sağlık
sigortalılarının prime esas kazançları, Kanunun 80 inci maddesine göre
belirlenir.
2) İsteğe bağlı
sigorta kapsamındaki genel sağlık sigortalılarının prime esas kazançları, 5510
sayılı Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen prime
esas kazancın alt sınırı ile üst sınırı arasında olmak koşuluyla kendilerince
belirlenir.
3) 5510 sayılı
Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrası (c)
bendinde belirtilen ve bu maddenin birinci ve ikinci fıkraları kapsamına
girmeyen genel sağlık sigortalarının prime esas kazançları,
a) Anılan bendin
(1) numaralı alt bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılmak için
müracaat etmekle birlikte bu bent kapsamında sayılmayanlardan, Kurumca
belirlenecek test yöntemleri ve veriler kullanılarak tespit edilen aile içindeki
gelirin kişi başına düşen aylık tutarı;
aa-Asgari
ücretin üçte birinden asgari ücrete kadar olduğu tespit edilen kişiler için 5510
sayılı Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen prime
esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutarının üçte
biridir.
ab- Asgari
ücretten asgari ücretin iki katına kadar olduğu tespit edilen kişiler için 5510
sayılı Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen prime
esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutarıdır.
ac-
Asgari ücretin iki katından fazla olduğu
tespit edilen kişiler için 5510 sayılı Kanunun 82 nci
maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük
tutarının iki katıdır.
b) 5510 sayılı
Kanunun 60 ıncı maddesi birinci fıkrasının (c)
bendinde belirtilenler için asgari ücrettir.
4) Mütekabiliyet
esası da dikkate alınmak şartıyla, oturma izni almış yabancı ülke
vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayan genel
sağlık sigortalısının prime esas kazancı, 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt
sınırının otuz günlük tutarının iki katıdır.
5) 4447 sayılı
Kanun gereğince işsizlik ödeneği ve ilgili kanunları gereğince kısa çalışma
ödeneğinden yararlandırılan genel sağlık sigortalısının prime esas kazancı, 5510
sayılı Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen prime
esas kazanç alt sınırıdır.
6) 4046 sayılı
Kanunun 21 inci maddesi kapsamında iş kaybı tazminatı alanların prime esas aylık
kazançları, iş kaybı tazminatı aylık tutarıdır.
7) Yukarıda
sayılanlar dışında kalan ve başka bir ülkede sağlık sigortasından yararlanma
hakkı bulunmayan vatandaşlar için prime esas kazanç, 5510 sayılı Kanunun 82
nci maddesine göre belirlenen prime esas günlük kazanç
alt sınırının otuz günlük tutarının iki katıdır.
8) 5510 sayılı
Kanunun geçici 12 nci maddesi gereğince, 01/10/2008-01/10/2010 tarihleri(dahil) arasında 3816 sayılı Kanun
hükümlerine göre yeşil kart talebinde bulunan ve yeşil kart veren birimler
tarafından anılan kanun hükümlerine göre yeşil kart verilmesi uygun görülmeyen
kişilerin prime esas kazançları, bu birimlerce tespit edilen aile içindeki kişi
başına düşen gelir payının aylık tutarı;
a) Asgari ücretin üçte birinden asgari ücrete kadar
olduğu tespit edilenler için, 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt
sınırının otuz günlük tutarının üçte biridir.
b) Asgari ücretten asgari ücretin iki katına kadar olduğu
tespit edilenler için, 5510 sayılı Kanunun 82 nci
maddesine göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük
tutarıdır.
c) Asgari ücretin iki katından fazla olduğu tespit
edilenler için, 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesine
göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutarının iki
katıdır.
İ-GENEL SAĞLIK
SİGORTASI PRİMLERİ
1) Genel sağlık
sigortası prim oranı, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(a), (b) ve (c) bentleri ile bu Kanunun 5 inci maddesinin (g) bendi
kapsamındakiler için Kanunun 82 nci maddesinin birinci
fıkrasına göre hesaplanan prime esas aylık kazancın %12,5’idir. 5510 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri ile bu Kanunun
5 inci maddesinin (g) bendine tabi olanlar için bu primin %5’i sigortalı, %7,5’i
ise işveren hissesidir.
2) İsteğe bağlı
sigorta kapsamında genel sağlık sigortalısı olanların kendilerince belirlenen
prime esas aylık kazançlarının %12’si genel sağlık sigortası primidir. 5510
sayılı Kanunun 5 inci maddesinin (g) bendine göre Ülkemiz ile sosyal güvenlik
sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki
işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçilerinden isteğe bağlı
sigortaya devam edenlerden ayrıca genel sağlık sigortası primi alınmaz.
3) 5510 sayılı
Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrası (a) ve (b)
bentleri dışında kalanlar ile 4046 sayılı Kanunun 21 inci maddesi kapsamında iş
kaybı tazminatı alanların genel sağlık sigortası prim oranı, Genel Sağlık
Sigortası Yönetmeliğinin 12 nci maddesinde belirtilen
prime esas kazançlarının %12’sidir.
4) Kamu idaresine
ait işyerlerinde çalıştırılan sigortalıların iş sözleşmesinin askıda kaldığı
aylara ait genel sağlık sigortası primi, 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen prime esas günlük kazancın alt
sınırının 30 günlük tutarıdır.
5) 5510 sayılı
Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c)
bendi kapsamına girenler için prim ödeme yükümlülerinin ödeyecekleri genel
sağlık sigortası primi; primin tahakkuk ettirileceği ay itibarıyla anılan bendin
(1) ve (2) numaralı alt bentlerinde sayılan toplam kişi sayısının üçe bölünmesi
suretiyle bulunacak kişi sayısına (3) ilâ (10) numaralı alt bentlerde sayılan
kişi sayısının eklenmesi suretiyle bulunacak toplam kişi sayısı esas alınarak
hesaplanır. Ancak, bu kişilerden aynı
zamanda 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendi kapsamı dışındaki bentlerin kapsamına girerek genel sağlık
sigortalısı sayılanlar, bu fıkraya göre tespit edilecek kişi sayısı hesabına
dahil edilmez.
6) Bu Tebliğin
“H-Genel Sağlık Sigortalılık Hallerinin Değişmesi, Birleşmesi Veya Çakışması”
bölümünün 6, 7 ve 8 inci maddelerinde sayılanlar için ayrıca genel sağlık
sigortası primi alınmaz.
J-GENEL SAĞLIK
SİGORTASI PRİM ÖDEME YÜKÜMLÜLERİ
1) Genel sağlık
sigortası bakımından 5510 sayılı Kanunun;
a) 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c)
bentlerine tabi olanlar için bunların işverenleri,
b) 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi
olanlar, isteğe bağlı sigortalı olanlar ile 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (d) ve (g) bentlerinde
sayılanların kendileri,
c) 60 ıncı maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendinde sayılan kişiler için primi, yılı merkezî yönetim
bütçesinden karşılanmak üzere ilgili kamu idareleri,
d)60 ıncı maddesinin birinci
fıkrasının (e) bendinde sayılan kişiler ile Kanunun geçici 13 üncü maddesinde
belirtilenler için Türkiye İş Kurumu,
e) 5 inci maddesinin (g) bendine tabi olanlar için
işverenleri,
prim ödeme yükümlüsüdür.
2) Kamu idaresine
ait işyerlerinde çalıştırılan sigortalıların iş sözleşmesinin askıda kaldığı
aylara ait genel sağlık sigortası primi, ilgili kamu idaresince ödenir.
3) İsteğe bağlı
sigortalı olanlar, bakmakla yükümlü olunan kişi olsa dahi, 5510 sayılı Kanunun
60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi
kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılır ve genel sağlık sigortası primini de
ödemekle yükümlüdürler. Yabancı ülke vatandaşlarından Türkiye’de yerleşik olma
hâli bir yılı doldurmadıkça genel sağlık sigortası primi alınmaz ve bu kişiler
genel sağlık sigortalısı sayılmaz.
K- PRİMLERİN
ÖDENMESİ VE AYLIK PRİM VE HİZMET BELGESİ
1) Genel sağlık
sigortası primlerinin ödenmesinde, 5510 sayılı Kanunun 88 inci maddesi ve Sosyal
Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre işlem
yapılır.
2) Yalnızca genel
sağlık sigortasına tabi olanlar için aylık prim ve hizmet belgesi alınmaz. Genel
sağlık sigortası priminin alınmasına esas tahakkuk işlemi, Kurumca
oluşturulur.
3) 5510 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı
olmakla birlikte, 4857 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddelerine göre kısmi
süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile Kanuna göre ev hizmetlerinde ay içinde
30 günden az çalışan sigortalılar için eksik günlerine ait genel sağlık
sigortası primlerinin 30 güne tamamlanması zorunludur.
Bu durumda olan sigortalıların eksik günlerine ilişkin
genel sağlık sigortası primleri;
a) 5510 sayılı
Kanunun 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (c)
bendinin (1) numaralı alt bendine göre; harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile
bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak, Kurumca belirlenecek test
yöntemleri ve veriler kullanılarak tespit edilecek aile içindeki geliri kişi
başına düşen aylık tutarı asgari ücretin üçte birinden az olduğu tespit
edilenlerin primleri devlet tarafından,
b) 01/01/2008-01/10/2010 (dahil) tarihleri arasında yeşil kart veren
merkezlerce, bu tebliğin “D- b) Yeşil Kart Verilmesi Uygun Görülmeyenler”
başlıklı bölümündeki açıklamalar doğrultusunda aile içindeki kişi başına düşen
gelir payı tutarına göre belirlenecek prime esas kazançları ile 01.10.2010
tarihinden sonra ise kurumca bu tebliğin “C- b) 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı Maddesinin Birinci Fıkrasının (c/1) Alt Bendine Tabi
Olmak İçin Başvurduğu Halde Bu Bent Kapsamına Girmeyenler” başlıklı bölümündeki
açıklamalar doğrultusunda tespit edilecek aile içindeki gelirin kişi başına
düşen aylık tutarına göre belirlenecek prime esas kazançları üzerinden primleri
kendileri tarafından,
ödenir.
L- DİĞER
HUSUSLAR
Genel sağlık sigortalıları Kuruma verilen genel sağlık
sigortası giriş bildirgesine göre Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası ile
bilgisayar ortamında tutulan tescil kütüğüne kayıt edilir. Türkiye Cumhuriyeti
kimlik numarası, aynı zamanda sigortalıların sosyal güvenlik sicil numarasını
oluşturur. Sigortalıların tescil ve prim ödemelerine ilişkin her türlü
bilgisayar kayıtları sosyal güvenlik sicil numarası altında tutulur. Yabancı
uyruklulara Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünce verilecek kimlik
numarası aynı zamanda bunlar için sosyal güvenlik sicil numarası olarak
kullanılır.
Kurum, genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması
gereği verilecek her türlü belge veya bilginin internet, elektronik ve benzeri
ortamda gönderilmesi hususunda, gerçek ve tüzel kişileri zorunlu tutmaya
yetkilidir.
Kurumca öngörülen sürede internet,
elektronik ve benzeri ortamda belge veya bilgi göndermekle zorunlu tutulan ancak
Kurumun bilgi işlem sistemlerinin herhangi bir nedenle hizmet dışı kalması
sonucu bu bilgileri gönderemeyen sağlık hizmeti sunucuları, Kurum bilgi işlem
sistemindeki sorunların ortadan kalktığı tarihi takip eden üçüncü işgününün
sonuna kadar istenilen belge ve bilgileri internet, elektronik ve benzeri
ortamda göndermeleri hâlinde Kurumca öngörülen sürede gönderilmiş kabul
edilir.
Genel sağlık sigortası giriş bildirgesini süresi içinde
vermeyenler hakkında 5510 sayılı Kanunun 102 nci
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre idari para cezası uygulanır.
Kurum, genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü
olduğu; eşinin, 18 yaşını doldurmuş çocuklarının, ana ve babasının sağlık
hizmetlerinden yararlanma hakkının devam edip etmediğini öncelikle elektronik
ortamda periyodik olarak kontrol eder. Bunun mümkün olmaması hâlinde gerekli
belgeleri kişilerden isteyerek kontrolü yapar.
1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre
aylık almakta olanlarla 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(b) bendi kapsamında çalışmaları nedeniyle 5510 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesine göre aylık bağlanacaklara ilgili dosyasından
on yıl süreyle sağlık sigortası veya genel sağlık sigortası primi ödememiş
olanlardan, sağlık sigortası ve genel sağlık sigortası primi kesilmiş olan
süreler düşülmek kaydıyla, aylıklarının %10’u oranında ve 10 yılı tamamlayacak
süreyle genel sağlık sigortası primi kesilir.
506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları,
borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlikler personeli için kurulmuş
bulunan sandıkların iştirakçileri ile aylık veya gelir bağlanmış olanlar ile
bunların hak sahipleri devir tarihinden itibaren genel sağlık sigortalısı
sayılır.
7/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı Kanun kapsamında sigortalılık
hâli devam eden sigortalılar ile bunların sağlık yardımına müstahak eş ve
çocukları, genel sağlık sigortası hükümlerine göre sağlanan sağlık
hizmetlerinden yararlanma hakkına sahiptir.
506, 1479, 2925, 2926 ve 5434 sayılı kanunlar kapsamında
ve 5510 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine göre
devir tarihine kadar geçen sigortalılık süresi fiili hizmet süresi ve prim ödeme
gün sayısı, genel sağlık sigortasının uygulanmasında gerekli olan sigortalılık
süresi ve prim ödeme gün sayılarında dikkate alınır.
2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanun
uyarınca iştirakçi olup 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(c) bendi kapsamındaki sigortalıların çalıştıkları kamu idarelerinin sağlık
hizmetlerinin sağlanmasına ilişkin görevleri, 2008 yılı Ekim ayı başından
başlamak üzere en geç üç yıl içinde Kurum tarafından devralınır. Devir tarihine
kadar bu sigortalıların sağlık provizyon sistemi
içerisinde sağlık hizmetlerinden yararlandırılmalarına devam edilir. Devir
tarihinden itibaren, kamu idarelerince, bu sigortalılar için her ay emekli
keseneklerine esas aylıklarının %12’si oranında ayrıca genel sağlık sigortası
primi ödenir.
Ancak, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten
sonra ilk defa bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi
olarak çalışmaya başlayanlar, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren genel
sağlık sigortalısı sayılacaklarından bunlar adına genel sağlık sigortası primi
çalıştıkları kurumlarca Kurumumuza ödenecektir.
31/07/2008 tarihli ve 5797 sayılı Kanunla değişik
5510 sayılı Kanunun geçici 12 inci maddesi gereğince kamu idarelerinin sağlık hizmetlerinin
sağlanmasına ilişkin görevleri yürürlükten kaldırılan kanunlardaki hak ve
yükümlülükler çerçevesinde ilgili kayıt
ve işlemlerin Kurum tarafından en geç üç yıl içinde devralındığı tarihe kadar
devam edeceğinden, 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (3) numaralı alt bendinde sayılan
1/7/1976
tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk
Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık alan
kişilerle (9) numaralı alt bendinde sayılan 18/3/1924 tarihli
ve 442 sayılı Köy Kanununun 74 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre
görevlendirilen kişiler ile aynı Kanunun ek 16 ncı
maddesine göre aylık alan kişiler hakkında Kurumca devralındığı tarihe kadar
5510 sayılı Kanunun genel sağlık sigortası hükümleri
uygulanmaz.
Bu Tebliğin hükümleri, 5510 sayılı Kanunun 01/07/2008 tarihinde yürürlüğe giren hükümleri için
01/07/2008 tarihinden, 01/10/2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek
hükümleri için ise 01/10/2008 tarihinden itibaren yürürlüğe
girer.
Tebliğ olunur. |