T.C.
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI
SOSYAL SİGORTALAR KURUMU BAŞKANLIĞI
SİGORTA İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Sigorta Primleri Daire Başkanlığı


SAYI: B.13.2.SSK.5.01.08.00/VIII- 031-890232


KONU: 506 sayılı Kanunun 80. maddesinin 4958 sayılı Kanunla değişik beşinci fıkrası uyarınca gecikme zammı uygulaması

A N K A R A

16/12/2003




16 - 305 Ek




Bilindiği gibi, 6.8.2003 tarih, 25191 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun 38 inci maddesi ile 506 sayılı Kanunun 80. maddesinin beşinci fıkrası değiştirilmiştir.

Yine, anılan Kanunun 58 inci maddesinin (a) fıkrasında; 38. maddenin yayımını izleyen ayın sonundan itibaren yürürlüğe gireceği öngörüldüğünden bu madde hükmünün uygulamasına 1 Ekim 2003 tarihinden itibaren başlanılmıştır.

Söz konusu Kanun değişikliği ile 1.10.2003 tarihinden itibaren Kurumun prim ve diğer alacaklarının süresinde ödenmemesi halinde, alacak aslına önceden belirlenmiş oranlar üzerinden aylık olarak gecikme zammı hesaplanması uygulamasından vazgeçilerek, 1.10.2003 tarihi itibariyle muaccel olan ve süresinde ödenmeyen Kurum alacağının ödeme süresinin bittiği tarihte % 10 oranında artırılması suretiyle bulunan tutara borç ödeninceye kadar her ay için Hazine Müsteşarlığınca belirlenen Türk Lirası cinsinden iskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizinin bileşik bazda uygulanması suretiyle gecikme zammı hesaplanması gerekmektedir.

Öte yandan, kanuni ödeme süresi 1.10.2003 tarihinden önceki döneme ilişkin olup, vadesinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklardan dolayı gecikme zammının uygulanmasında; bu alacaklara 30.9.2003 tarihine kadar 6183 sayılı Kanunun 51. maddesi uyarınca hesap edilen gecikme zammının ilave edilmesi suretiyle bulunan toplam borç tutarına 1.10.2003 tarihinden itibaren 506 sayılı Kanunun 80. maddesinin 4958 sayılı Kanunla değişik beşinci fıkrasında öngörüldüğü gibi ( %10 artırılmaksızın) gecikme zammı tatbik edilmesi gerekmektedir.

Hazine Müsteşarlığınca her aya ait Türk Lirası cinsinden iskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faiz oranı ancak ay sonunda açıklanabildiğinden, tahsilatın yapıldığı ayda günlük gecikme zammı hesaplanırken bir önceki aya ait faiz oranının esas alınması suretiyle işlem yapılması gerekmektedir.

Uygulamanın nasıl yapılacağına ilişkin örnekler aşağıda gösterilmiştir.


A-1.10.2003 TARİHİNDEN İTİBAREN MUACCEL OLAN ALACAKLAR

506 sayılı Kanunun 80. maddesinde belirtilen ödeme süresi 1.10.2003 tarihi itibariyle biten (muaccel olan) prim ve diğer alacaklar için ödeme süresinin bittiği tarihte muaccel olan borç % 10 artırılacaktır. Buna göre % 10 artırılmaya giren ilk ay prim borcu 2003/Ağustos ayı bildirgesinden kaynaklanan borç olacaktır.

Resmi sektör işyerlerinden dolayı 15.8-14.9.2003 döneminden itibaren kaynaklanan prim borçları % 10 artırılarak yeni düzenleme uyarınca gecikme zammı hesaplanacaktır.

Örnek 1

2003/Ağustos ayına ait özel sektör işyerine ait 1.000.000.TL. prim borcu süresinde (30.9.2003 tarihine kadar) ödenmemiş ve bu borcun 25.11.2003 tarihinde ödendiği varsayıldığında;

1.10.2003 tarihi itibariyle bu borç % 10 artırılarak, 1.100.000.TL. bulunur.

Ayrıca, 2003/Ekim ayı içinde faiz oranının % 2 olduğu varsayılarak 1.100X2 %100=22.000.lira gecikme zammı da ilave edilerek 1.100.000.+22,000=1.122.000.TL. borca ulaşır.

Ödemenin 25.11.2003 tarihinde yapılması nedeniyle toplam 1.122.000.TL. borca 25 günlük gecikme zammı hesaplanması için bir önceki ayın (2003/Ekim) faiz oranı esas alınması gerektiğinden, 25 günlük gecikme zammı = (Ana para x süre x faiz oranı)/30X100 =

formülü uygulanarak 1.122.000 x 25 x 2 = 18.700.-TL olarak bulunur ve işverenden
3000

25.11.2003 tarihinde (1.122.000 + 18.700) = 1.140.700.-TL tahsil edilir.


Örnek 2

15.8.-14.9.2003 dönemine ait resmi sektör işyerine ait 1.000.000.TL. prim borcunun süresinde (15.9.-14.10.2003 dönemi sonuna kadar) ödenmemiş ve bu borcun 25.11.2003 tarihinde ödendiği varsayıldığında,

15.10.2003 tarihi itibariyle bu borç % 10 artırılarak 1.100.00.TL. bulunur.

Yine, 15.10-14.11.2003 dönemi içinde dönemin ilk günü olan aydaki (2003/Ekim) faiz oranı esas alınması suretiyle bu oranında % 2 olduğu kabul edilerek, 1.100.000X2%100=1.122.000.lira borç hesaplanır.

Ödemenin 25.11.2003 tarihinde yapılması nedeniyle bu defa 11 günlük gecikme zammı hesaplanması için bu önceki dönemin faiz oranı (2003/Ekim ayındaki % 2) esas alınarak 11 günlük gecikme zammı= (1.122.000 x 11 x 2)/3000 = 8.228 bulunarak işverenden

25.11.2003 tarihinde (1.122.000 + 8.228)= 1.130.228 lira tahsil edilir.



-B ÖDEME VADESİ 1.10.2003 TARİHİNDEN ÖNCEKİ ALACAKLAR

Özel Sektör İşverenleri Yönünden

Örnek:1

A işverenin 2003/Ocak ayı aylık sigorta primleri bildirgesinden kaynaklanan 1.000.000.-TL tutarındaki prim borcunun 10.12.2003 tarihinde ödenmesi durumunda;

Söz konusu prim borcundan dolayı 30.09.2003 tarihine kadar her ay için mülga beşinci fıkra hükmü uyarınca aylık %7 oranı üzerinden toplam %49 oranı uygulanarak 490.000.-TL gecikme zammı bulunur. Bu rakam prim aslına eklenerek 30.9.2003 tarihi itibariyle toplam 1.490.000.-TL borç hesaplanır.

1.10.2003 tarihinden itibaren ise yeni düzenleme uyarınca (%10 artırılmaksızın) gecikme zammı hesaplanması gerektiğinden yukarıda şekilde hesaplanmış 1.490.000.TL.(prim+ gecikme zammı) borca bu defa Ekim ayı için gecikme zammı hesaplanırken Hazine Müsteşarlığınca belirlenen aylık ortalama faiz oranı %3 olduğu varsayılarak 1.490.000 X 3 % 100 = 44.700.-TL gecikme zammı hesaplanarak toplam borca ilave edilir ve toplam borç 1.534.700.-TL. olur.

Yine Kasım ayı içinde toplam 1.534.700.-TL’ye bu defa Kasım ayı için Hazine Müsteşarlığınca açıklanan ortalama faiz oranının %2 olduğu varsayılarak bu oranın uygulanması suretiyle bulunan 1.534.700 X 2 % 100 = 30.694.-TL gecikme zammı 1.534.700.-TL’ye eklenerek 1.565.394.-TL toplam borç tahakkuk ettirilir.

Ödemenin 10 Aralık 2003 tarihinde yapılması halinde ise, 10 günlük gecikme zammı hesap edilmesi gerektiğinden, ödemenin yapıldığı ay için bir önceki ayın faiz oranı esas alınacağından Kasım ayına ilişkin %2 aylık ortalama faiz oranı esas alınarak 10 günlük gecikme zammı = (1.565.394 x 10 x 2)/3000 = 10.436 lira bulunarak 10 Aralık 2003 tarihinde,

1.565.394 + 10.436 = 1.575.830.-TL işverenden tahsil edilir.

Kamu Sektörü İşverenleri Yönünden

Örnek-2

B işverenin 15.01.2003 – 14.02.2003 (Ocak ayı) dönemine ilişkin aylık sigorta primleri bildirgesinden kaynaklanan 1.000.000.-TL tutarındaki prim borcundan dolayı her ay (dönem) için (14.10.2003 tarihine kadar) aylık %7 olmak üzere toplam %49 oranı uygulanarak 490.000.-TL gecikme zammı hesaplanır. Bu rakam prim aslına eklenerek toplam borç 1.490.000.-TL olarak hesaplanır.

14.10.2003 tarihinden itibaren ise yeni düzenleme uyarınca gecikme zammı hesaplanması gerektiğinden, 14.10.2003 tarihine kadar hesaplanmış gecikme zammı ile birlikte toplam 1.490.000.TL. borca bu defa 15.10.2003-14.11.2003 dönemi (Ekim ayı) için Hazine Müsteşarlığınca belirlenen aylık ortalama faiz oranının %3 olduğu varsayımıyla 1.490.000 X 3 % 100 = 44.700.-TL gecikme zammı hesaplanarak toplam borca ilave edilir ve toplam borç 1.534.700.-TL olarak bulunur.

Yine 15.11-14.12 2003 dönemi (Kasım ayı) için de toplam 1.534.700.-TL’ye bu defa (Kasım ayına ilişkin olarak belirlenen) faiz oranını %2 olduğu varsayılarak bu oran uygulanarak bulunan 30.694.-TL gecikme zammı 1.534.700.-TL’ye eklenerek toplam borç 1.565.394.-TL’ye ulaşır.

Ödemenin 25 Aralık 2003 tarihinde yapılması halinde 11 günlük gecikme zammı hesap edilmesi ve ödemenin yapıldığı dönem olan 15.12.2003-14.01.2004 dönemi (2003 Aralık ayı) için bir önceki dönemin (15.11-14.12.2003) faiz oranı esas alınması gerektiğinden, 15.11-14.12.2003 dönemine (Kasım ayına) ilişkin %2 aylık ortalama faiz oranı esas alınarak 11 günlük gecikme zammı = (1.565.394 x 11 x 2)/3000 = 11.480 lira bulanarak 25 Aralık

2003 tarihi itibariyle 1.576.874.-TL.’nin işverenden tahsil edilmesi gerekmektedir.

C-İDARİ PARA CEZALARI

Örnek 3:

C İşverenince 20.01.2003 tarihinde tebliğ edilen 1.000.000.TL. tutarında idari para cezasının 7 günlük yasal süresinde (27.01.2003) ödenmeyerek 5.1.2004 tarihinde ödenmesi durumunda;

Söz konusu idari para cezası borcundan dolayı 28.01.2003 tarihinden itibaren 28.10.2003 tarihine kadar her ay için %7 olmak üzere toplam %63 gecikme zammı tahakkuk ettirilerek bulunan tutara 29.10.2003 tarihinden itibaren her ay için değişik beşinci fıkra hükmü uyarınca Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak olan aylık faiz oranı bileşik bazda uygulanmak suretiyle gecikme zammı hesaplanır.

28.01.-28.02.2003 -- %7
01.03.-28.03.2003 -- %7
29.03.-28.04.2003 -- %7
29.04.-28.05.2003 -- %7
29.05.-28.06.2003 -- %7
29.06.-28.07.2003 -- %7
29.07.-28.08.2003 -- %7
29.08.-28.09.2003 -- %7
29.09.-28.10.2003 -- %7 (Bu dönemin ilk günü 29.9.2003 tarihi olduğu için ay kesirlerinin bölünememesi nedeniyle bu dönem içinde gecikme zammı tam ay olarak hesaplanacaktır.)

28.01.2003 – 28.10.2003 tarihleri arası için gecikme zammı oranı toplamı %63 üzerinden 630.000.TL. gecikme zammı ilave edilerek toplam ipc borcu 1.630.000.TL. olarak bulunur.

28.10.2003 tarihinden itibaren her dönem için uygulanacak faiz oranının tespitinde, dönemin ilk günü hangi takvim ayı içinde ise o takvim ayının faiz oranı dikkate alınacaktır.

Bu durumda 29.10.2003-28.11.2003 döneminde Ekim ayı için Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak faiz oranı dikkate alınarak (Bu faiz oranınında % 3 olduğu varsayılarak) 1.630.000 x 3 % 100 = 1.678.900.-TL. borç bulunur.

Yine, 29.11.2003-28.12.2003 dönemi içinde 1.678.900TL.X 3 (2003/Kasım ayında varsayılan faiz oranı) % 100 =50.367.TL.olarak bulunan gecikme zammı da borca ilave edilip 1.729.267.TL olarak toplam borç hesaplanır.

İşverenin bu borcu 05.01.2004 tarihinde ödemesi durumunda ise bu defa 29.12.2003 - 05.01.2004 devresine ait 8 günlük gecikme zammı hesaplanması gerektiğinden ödemenin yapıldığı dönem 29.12.2003-28.01.2004 dönemi olduğu için bu dönemin faiz oranı belli olmadığından bir önceki dönemin (29.11.2003-28.12.2003) yani 2003/Kasım ayında varsayılan % 3 faiz oranı dikkate alınarak 8 günlük gecikme zammı = (1.729.267. x 8 x 3)/3000 = 13.834.-TL bulunur. Bulunan bu tutar 1.729.267.TL. eklenerek

1.743.101-TL, 05.12.2003 tarihinde işverenden tahsil edilecektir.


Örnek 4:

B- İşverenine 10.08.2003 tarihinde tebliğ edilen 1.000.000.TL. tutarında idari para cezasının 15 günlük yasal süresi içerisinde (25.08.2003) tarihinde ödenmeyerek 5.1.2004 tarihinde ödemesi durumunda;

Söz konusu idari para cezasından dolayı 26.09.2003 25.8.2003 - 27.9.2003 – 26.10.2003 dönemleri için iki aylık gecikme zammı oranı %14 üzerinden 140.000.TL. gecikme zammı ilave edilerek toplam ipc borcu 1.140.000.TL. olarak bulunur.

27.10.2003-26.11.2003 dönemi içinde (faiz oranının % 3 olduğu varsayılarak) 1.140.000X3 % 100 = (34.200.TL.)= (1.174.200.TL. bulunur.)

27.11.2003-26.12.2003 dönemi içinde bu oranının yine % 3 olduğu varsayılarak 1.174.200X 3 % 100 (35.226)= 1.209.426.TL. bulunur.

İşverenin bu borcu 05.01.2004 tarihinde ödemesi durumunda 27.12.2003 ila 05.01.2004 tarihleri arasında bir önceki dönemin faiz oranı % 3 dikkate alınarak 10 günlük gecikme zammı = (1.209.426 x 10 x 3)/300 = 12.094.-TL bulunur. Bulunan bu tutar 1.209.426.-

TL’ye eklenerek 5.11.2004 tarihinde işverenden 1.221.520.-TL tahsil edilir.



Prim ve idari para cezası dışındaki diğer alacaklara uygulanacak gecikme zamları da aynı esaslar çerçevesinde hesaplanacaktır.

Bilgi edinilmesini, buna göre işlem yapılmasını, uygulamada doğacak tereddütler hakkında ise Genel Müdürlüğümüzden talimat istenilmesini rica ederiz.







Sait ERSOY Nazmi GÜLEYÜPOĞLU
Genel Müdür Yrd.V. Kurum Başkanı