21/02/2007 tarihli ve 5582 sayılı Konut Finansmanı Sistemine İlişkin Çeşitli
Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla 492 sayılı Harçlar Kanununa
eklenen hükümler uyarınca, konut finansmanı kapsamında yapılacak işlemlerde harç
istisnası uygulaması ile bazı işlemlerde harç uygulamasına son verilmesine
ilişkin açıklamalar bu sirkülerin konusunu oluşturmaktadır.
2.Yasal Düzenleme:
2.1. 06/03/2007 tarihinde yürürlüğe giren 5582 sayılı
Kanunun 31 inci maddesi ile 492 sayılı Harçlar Kanununun 59 uncu maddesinin
birinci fıkrasına aşağıdaki bentler eklenmiştir.
"o) Konut finansmanı kuruluşları ve ipotek finansmanı kuruluşları
tarafından 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinde tanımlanan
konut finansmanı kapsamında tesis olunacak ipotek işlemleri,
p) 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinde tanımlanan
konut finansmanı amacıyla yapılacak finansal kiralamalarda kiralanan konutların
kiracıya devri,
r) Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından konut satışları nedeniyle
tesis olunacak ipotek işlemleri."
2.2. Anılan Kanunun 32 nci maddesi ile 492 sayılı Kanuna
bağlı (1) sayılı tarifenin "(A) Mahkeme Harçları" başlıklı bölümünün "III- Karar
ve ilam harcı" başlıklı fıkrasının "1. Nispi harç" başlıklı bendinin, (e) alt
bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki (f) bendi,
"f) Konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda ve 2499 sayılı
Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut
finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının
rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, ihalenin feshi talepleri ile
ilgili olarak esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan
anlaşmazlık konusu değer üzerinden Binde 54
Bakanlar Kurulu, dava çeşitleri itibarıyla birlikte veya ayrı ayrı olmak
üzere bu alt bentte yazılı nispeti binde 10'a kadar indirmeye veya Kanunda
yazılı nispete kadar çıkarmaya yetkilidir"
hükmü ile 492 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı tarifenin "(B) İcra ve iflâs
harçları" bölümünün "I-İcra harçları" başlıklı fıkrasının "3. Değeri belli olan
icra takiplerinde tahsil harcı, değer üzerinden" başlıklı bendinin sonuna
aşağıdaki alt bent eklenmiştir.
"h) 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci
fıkrasında tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut
İdaresi Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, bu bentte
belirtilen tahsil harçları dörtte biri oranında uygulanır."
2.3. Aynı Kanunun 33 üncü maddesi ile 492 sayılı Harçlar
Kanununa bağlı (8) sayılı tarifenin "XI. Finansal faaliyet harçları" bölümünün
(10) numaralı fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
3. Konut Finansmanı Sistemi Kapsamında Yapılacak
İşlemlerde Harç İstisnası Uygulaması:
3.1. Konut finansmanı kapsamında ipotek ve finansal kiralama
işlemleri ile TOKİ tarafından yapılan konut satışlarıyla ilgili ipotek
işlemleri
5582 Sayılı Kanunla Harçlar Kanununun 59 uncu maddesine eklenen ve 06/03/2007
tarihinde yürürlüğe giren,
- (o) bendi uyarınca, 2499 Sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinde
tanımlanan konut finansmanı kapsamında, konut finansmanı ve ipotek finansmanı
kuruluşları lehine tesis olunacak ipotek işlemlerine ait tapu harçları,
- (p) bendi uyarınca, 2499 Sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinde
tanımlanan konut finansmanı amacıyla yapılacak finansal kiralamalarda kiralama
süresinin sonunda kiralanan konutun kiracıya devri ile ilgili devreden ve
devralana ait tapu harçları,
- (r) bendi uyarınca, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından yapılacak
konut satışlarında satış bedelinin teminatını teşkil etmek üzere Toplu Konut
İdaresi Başkanlığı lehine tesis olunacak ipotek işlemlerine ait tapu harçları
aranılmayacaktır.
3.2. Konut finansmanından kaynaklanan alacakların takip
işlemleri
5582 sayılı Kanunla 492 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı tarifenin A/III-1-f
bölümüne eklenen hükümle, konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda ve
2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında
tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi
Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, ihalenin feshi
talepleri ile ilgili olarak esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına
alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden Binde 54 oranında harç alınacağı,
Bakanlar Kurulunun, dava çeşitleri itibarıyla birlikte veya ayrı ayrı olmak
üzere bu alt bentte yazılı nispeti binde 10'a kadar indirmeye veya Kanunda
yazılı nispete kadar çıkarmaya yetkili olduğu belirtilmiştir. Bakanlar Kurulunca
anılan yetki kullanılmadığı sürece söz konusu işlemlerde harç oranı binde 54
olarak uygulanacaktır.
Öte yandan, aynı Kanunla (1) sayılı tarifeye B/I-3-h olarak eklenen ve
06/03/2007 tarihinde yürürlüğe giren hükümle, 2499 sayılı Sermaye Piyasası
Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından
kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının rehinle temin
edilmiş alacaklarının takibinde, söz konusu (3) numaralı bendin altında yer alan
tahsil harçları dörtte biri oranında uygulanacaktır.
4. İMKB'de Yapılan İşlemler ile SPK'ca Yapılan Kayıt ve Tescillerden
Alınan Ücretler Üzerinden Tahsil Edilen Harçlar:
492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (8) sayılı tarifenin "XI.Finansal faaliyet
harçları" bölümünün (10) numaralı fıkrasında yer alan ve İstanbul Menkul
Kıymetler Borsasında yapılan iş ve işlemler nedeniyle alınan menkul kıymet
kotasyon ve tescil ücretleri, kurtaj ücretlerinden borsa yönetimine ödenecek
borsa payları ve Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yapılan tescil ve kayıtlar
nedeniyle alınan ücretler üzerinden tahsil edilen %50 oranındaki harç, 5582
sayılı Kanunla 06/03/2007 tarihi itibarıyla yürürlükten kaldırılmıştır.
Duyurulur.
Osman ARIOĞLU
Gelir İdaresi
Başkanı