Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar ve Genel İlkeler
Amaç
Madde 1 — Bu
Yönetmeliğin amacı;
a) Çevresel açıdan belirli kriter, temel koşul ve özelliklere
sahip ambalajların üretimi,
b) Ambalaj atıklarının çevreye zarar verecek şekilde doğrudan ve
dolaylı bir şekilde alıcı ortama verilmesinin
önlenmesi,
c) Öncelikle ambalaj atıklarının oluşumunun önlenmesi, önlenemeyen
ambalaj atıklarının tekrar kullanım, geri dönüşüm ve geri kazanım yolu ile
bertaraf edilecek miktarının azaltılması,
d) Ambalaj atıklarının yönetiminde gerekli teknik ve idari
standartların oluşturulması ve bununla ilgili prensip, politika ve programlar
ile hukuki, idari ve teknik esasların belirlenmesidir.
Kapsam
Madde 2 — Bu
Yönetmelik, kullanılan malzemeye (plastik, metal, cam, kağıt-karton, kompozit ve
benzeri) ve kaynağına (evsel, endüstriyel, ticari, işyeri) bakılmaksızın ülke
içinde piyasaya sürülen bütün ambalajları ve ambalaj atıklarını
kapsar.
Hukuki Dayanak
Madde 3 — Bu
Yönetmelik 2872 sayılı Çevre Kanununun 1, 3, 8, 11 ve 12 nci maddeleri ile 4856
sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 1, 2 ve 9
uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen;
Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını,
Ambalaj: Her türlü ürünün, tüketiciye veya kullanıcıya ulaştırılması aşamasında, taşınması,
korunması, saklanması ve satışa sunumu için kullanılan herhangi bir malzemeden
yapılmış tüm ürünleri,
Satış Ambalajı (Birincil Ambalaj): Herhangi bir ürünü tüketiciye
veya nihai kullanıcıya ulaştırmak amacıyla satış noktasında sunulan, bir satış
birimi olarak tanımlanan ve ürünle birlikte satın alınan ambalajı,
Dış Ambalaj (İkincil Ambalaj): Birden fazla sayıda satış
ambalajını bir arada tutacak şekilde tasarlanmış, üründen ayrıldığında ürünün
herhangi bir özelliğinin değişmesine neden olmayan ambalajı,
Nakliye Ambalajı (Üçüncül Ambalaj): Satış veya dış ambalajın
taşıma ve depolama işlemleri sırasında zarar görmesini önlemek; ürünün
üreticiden satıcıya nakliyesi sırasında taşımayı kolaylaştırmak ve depolama
işlemlerini sağlamak amacıyla kullanılan ambalajı (karayolu, demiryolu, deniz
yolu ve hava yolunda kullanılan konteynırları kapsamaz),
Kompozit: Farklı malzemelerden yapılmış, elle birbirinden
ayrılması mümkün olmayan ambalajı,
Ambalaj Atığı: Piyasaya sürülen ürünlerin tüketimi sonucu oluşan
satış, dış ve nakliye ambalajlarının bu Yönetmeliğin amacı doğrultusunda
toplanması, tekrar kullanılması, geri dönüştürülmesi, geri kazanılması gereken
ekonomik değere sahip atıklarını,
Ambalaj Atıkları Yönetimi: Ambalaj atıklarının belirli bir sistem
içinde kaynağında ayrı toplanması, taşınması, tekrar kullanımı, geri dönüşümü,
geri kazanılması, bertarafı ve benzeri işlemlerin tümünü,
Ambalaj Atıkları Yönetimi Planı: Ambalaj atıkları yönetimi
kapsamındaki faaliyetlerin çevre ile uyumlu şekilde gerçekleştirilmesine yönelik
olarak yapılacak çalışmalar ile bu çalışmaların kimler tarafından nasıl ve ne
zaman yapılacağını gösteren detaylı eylem planını,
Önleme: Ambalajın tasarımından başlayarak, üretimi, pazarlanması,
dağıtımı, kullanılması, atık haline gelmesi ve bertaraf edilmesine kadar,
çevreye verdiği zararın, temiz ürün ve teknolojiler kullanılarak, nitelik ve
nicelik olarak azaltılmasını,
Tekrar Kullanım: Ambalajın kendi yaşam döngüsü içinde tekrar
kullanımının imkansız olacağı zamana kadar, toplama ve temizleme dışında hiçbir
işleme tabi tutulmadan yeniden doldurulması veya aynı şekli ile aynı amaç için
kullanım ömrünü tamamlayıncaya kadar kullanılmasını,
Geri Dönüşüm: Ambalaj atıklarının bir üretim süreci içerisinde
orijinal amacı veya başka bir amaç için yeniden işlenmesini (organik geri
dönüşüm dahil ancak enerji geri kazanımı hariç olmak üzere),
Geri Kazanım: Tekrar kullanım ve geri dönüşümü kapsayan, ambalaj
atıklarının, fiziksel, kimyasal ve biyolojik yöntemlerle bazı işlemlerden
geçirilmek suretiyle geri dönüştürülmesini, yakılarak enerji elde edilmesini ve
tekrar kullanılmasını,
Maddesel Geri Kazanım: Ambalaj atıklarının herhangi bir kimyasal
ve biyolojik işleme tabi tutulmadan sadece fiziksel işlemlerden geçirilmek
suretiyle (hammadde olarak) ekonomiye tekrar kazandırılmasını,
Enerji Geri Kazanımı: Yanabilir özellikte olan ambalaj
atıklarının, ısı geri kazanımı amacıyla tek başına veya diğer atıklarla birlikte
doğrudan yakılarak enerji üretiminde kullanılmasını,
Organik Geri Dönüşüm: Ambalaj atıklarının biyolojik olarak
parçalanabilen kısımlarının kontrollü bir şekilde mikroorganizmalar aracılığıyla
kompost veya metan gazı elde edilecek şekilde oksijenli veya oksijensiz ortamda
ayrıştırılmasını,
Geri Kazanım Tesisi: Toplama-ayırma, geri dönüşüm, geri kazanım,
kompost, yakma tesisi gibi ambalaj atıklarının çevreye verdikleri zararı
azaltmak veya bu atıklardan yararlanmak amacı ile kurulan tesisleri,
Toplama ve Ayırma: Ambalaj atıklarının toplanması ve cinslerine
göre sınıflandırılarak ayrılmasını,
Toplama ve Ayırma Tesisi: Ambalaj atıklarının toplandığı ve
cinslerine göre sınıflandırılarak ayrıldığı tesisi,
Geri Dönüşüm Tesisi: Ambalaj atıklarının geri dönüşümünü sağlamak
amacıyla kurulan tesisi,
Ön Lisans: Ambalaj atıklarını toplayıp ayırmak veya geri
dönüştürmek amacıyla faaliyet göstermek isteyen gerçek ve tüzel kişiler
tarafından kurulacak tesislerin projelerinin çevre ve insan sağlığına
uygunluğunu gösteren belgeyi,
Geçici Çalışma İzni: Ön lisans verilen tesislerin işletme
aşamasında Yönetmelik esaslarına uygun çalıştığını belgelemek amacıyla
Bakanlığın denetimi altında faaliyet göstereceği süreyi belirten belgeyi,
Lisans: Geçici çalışma izni verilen toplama-ayırma ve geri dönüşüm
tesislerinin, konu ile ilgili yeterli uzman ve teknik imkanlara sahip olduğunu,
çevre ve insan sağlığı açısından her türlü önlemleri aldığını gösteren
belgeyi,
Bertaraf: Ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması, tekrar
kullanımı, geri dönüşümü, geri kazanımı ve zararsız hale getirilmesi
işlemlerini,
Ekonomik İşletmeler: Ambalaj üreticilerini ve piyasaya
sürenleri,
Hedef: Bu Yönetmelik kapsamındaki ambalajların ağırlık olarak geri
kazanılması gereken miktarının, piyasaya sunulan miktarına
oranını,
Ambalaj Üreticisi:
Ambalaj malzemesi ve ambalajın kendisini üretenler ile ambalajın doğrudan
üretildiği ürünü piyasaya sürenlere tedarik edenleri veya bu ürünleri ithal
edenleri,
Piyasaya Süren: Bu Yönetmelik kapsamındaki ambalajlara dolum
yapmak ve/veya bu ambalajlarla paketlemek suretiyle piyasaya arz etmek üzere
ürün üreten, iyileştiren, adını, ticari markasını veya ayırt edici işaretini
koymak suretiyle kendini üretici olarak tanıtan gerçek veya tüzel kişiyi;
üreticinin Türkiye dışında olması halinde, üretici tarafından yetkilendirilen temsilciyi ve
/veya ithalatçıyı,
Piyasaya Arz: Ambalajlanmış ürünün, tedarik veya kullanım amacıyla
bedelli veya bedelsiz olarak piyasada yer alması için yapılan faaliyeti,
Yetkilendirilmiş Kuruluş: Bu Yönetmelikte belirtilen geri kazanım
hedeflerini ekonomik işletmeler adına yerine getirmek üzere Bakanlık tarafından
yetki verilen ve kar amacı gütmeyen tüzel kişiliğe haiz kuruluşları,
Satış Noktası: Toptan ve/veya perakende olarak ambalajlı ürünlerin
satışını yapan ikiyüz metrekareden büyük kapalı alana sahip mağaza, market,
süpermarket, hipermarket ve benzeri satış yerlerini,
Geri Kazanılabilir Ambalaj Sembolü: Birbirini takip eden üç adet
dairesel ok işaretinden oluşan sembolü (Ek-3),
Piyasaya Süren Müracaat Formu: Piyasaya sürenlerin Bakanlığa
yapacakları bildirimlerde kullanacakları formu (Ek-5),
Ambalaj Komisyonu: Ambalaj atıklarının geri kazanılması ile ilgili
uygulamaları değerlendirmek üzere Bakanlığın başkanlığında ilgili taraflardan
oluşan komisyonu,
ifade eder.
Genel İlkeler
Madde 5 — Ambalaj
atıklarının yönetimine ait ilkeler:
a) Ambalajın tasarımından başlayarak, üretimi, pazarlanması,
dağıtımı, kullanılması, atık haline gelmesi ve bertaraf edilmesine kadar;
çevreye verdiği zararın, temiz ürün ve teknolojiler kullanılarak, nitelik ve
nicelik olarak azaltılması esastır.
b) Ambalaj üreticileri; ambalaj malzemesini tekrar kullanıma, geri
dönüşüme ve geri kazanıma uygun şekilde üretmek, bu üretimi 14 üncü maddede
belirtilen ağır metal muhtevaları ile ilgili sınır değerlere ve Ek-1’de verilen
temel koşullara uygun şekilde yapmakla yükümlüdürler.
c) Ambalajların üretim aşamasında üreticiler; dolumu veya
paketlenmesi aşamasında piyasaya sürenler tarafından işaretlenmesi
zorunludur.
d) Tek yönlü ambalaj kullanımının ve bunların atıklarının kontrol
altına alınabilmesi amacıyla, öncelikle tekrar kullanıma uygun ambalajlar tercih
edilir.
e) Ambalaj atıklarının
çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama
verilmesi ve düzenli depolama sahalarında depolanarak bertarafı yasaktır.
f) Ambalaj atıklarının yönetiminden sorumlu kişi veya kişiler ile
kurum ve kuruluşlar, bu atıkların çevre ve insan sağlığına zararlı olabilecek
etkilerinin azaltılması için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdürler.
g) Ambalaj atıklarının kaynağında en aza indirilmesi, üretimin
kaçınılmaz olduğu durumlarda ise öncelikle tekrar kullanılması, geri
dönüştürülmesi ve geri kazanılması esastır.
h) Tüketiciler; ambalaj atıklarını kaynağında diğer atıklardan
ayrı olarak biriktirmek ve toplama sistemine uygun olarak hazır etmekle
yükümlüdürler.
ı) Sağlıklı bir geri kazanım sisteminin oluşturulması için ambalaj
atıklarının kaynağında ayrı toplanması esastır.
j) Ürünlerini ambalajlayarak piyasaya sürenler; bu ürünlerin
kullanımı sonucu ortaya çıkan ambalaj atıklarının geri dönüşümünü ve geri
kazanımını sağlamak ve bu amaçla yapılacak maliyetleri karşılamakla yükümlüdürler.
k) Ambalaj atıklarının neden olduğu çevresel kirlenme ve
bozulmadan dolayı ekonomik işletmeler sorumludurlar.
l) Ambalaj atıklarının yönetiminden kaynaklanan her türlü çevresel
zararın giderilmesi amacıyla yapılan harcamalar; bu atıkların yönetiminden
sorumlu olan gerçek ve tüzel kişiler tarafından karşılanır.
İKİNCİ BÖLÜM
Görev, Yetki ve Yükümlülükler
Bakanlığın Görev ve Yetkileri
Madde 6 —
Bakanlık;
a) Ambalaj atıklarının toplanması, tekrar kullanımı, geri
dönüşümü, geri kazanımı ve bertarafına ilişkin program ve politikaları saptamak,
bu Yönetmeliğin uygulanmasına yönelik işbirliği ve koordinasyonu sağlamak, idari
tedbirler almak, gerekirse tebliğler yayımlamak ve gerekli denetimleri
yapmak,
b) Ambalaj atıklarının genel ve malzeme bazında geri dönüşüm
ve/veya geri kazanım hedeflerini belirlemek,
c) Bu Yönetmelik ile yükümlülük verilen ekonomik işletmeler adına
toplama, tekrar kullanım, geri dönüşüm ve geri kazanım çalışmalarını yapacak
olan kurum ve kuruluşların yetkilendirme esaslarını belirlemek, bu amaçla
yapılacak başvuruları değerlendirmek ve uygun bulunması durumunda yetki vermek,
yetki verilen kuruluşları denetlemek, bu Yönetmeliğe ve yetkilendirme esaslarına
aykırılık halinde gerekli yaptırımın uygulanmasını sağlamak ve gerekirse yetkiyi iptal etmek,
d) Geri kazanım tesislerine ön lisans, geçici çalışma izni ve
lisans vermek, lisansı yenilemek, faaliyetlerini denetlemek, ilgili
yönetmeliklere aykırılık halinde gerekli yaptırımın uygulanmasını sağlamak ve
gerekirse, geçici çalışma iznini ve lisansı iptal etmek,
e) Piyasaya sürülen ambalajların üzerine yazılmak üzere kod
numarası vermek,
f) Gerektiğinde Ambalaj Komisyonunu toplamak, Komisyona başkanlık
yapmak ve sekreterya işlerini yürütmek,
g) Bu Yönetmelik kapsamındaki işletmelerin Bakanlığa sunmakla
yükümlü olduğu belgeleri incelemek,
h) Geri kazanılmış ürünlerin kullanımını
özendirmekle,
yükümlüdür.
Mülki Amirlerce Alınacak Tedbirler
Madde 7 — Mahallin en büyük mülki
amiri;
a) Bu Yönetmelik kapsamındaki ambalaj atıklarının kaynağında ayrı
toplanması için belediyeler, ekonomik işletmeler veya yetkilendirilmiş
kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamakla,
b) İl sınırları içinde faaliyette bulunan ekonomik işletmeler ile
geri kazanım tesislerini tespit ederek Bakanlığa bildirmekle,
c) Geçici çalışma izni veya lisans verilen geri kazanım
tesislerinin faaliyetlerini izlemek, ilgili mevzuata aykırılık halinde gerekli
yaptırımın uygulanmasını sağlamakla,
d) Kurulacak geri kazanım tesisleri ile ilgili başvuruları
Bakanlığa göndermekle,
e) Ekonomik işletmeler veya yetkilendirilmiş kuruluşlarla birlikte
geri kazanılmış ürünlerin kullanımını özendirmekle,
ilgili hususlarda gerekli tedbirleri alır.
Mahalli İdarelerce Alınacak Tedbirler
Madde 8 — Mahalli
idarelerce alınacak tedbirler aşağıda belirtilmiştir.
a) İl özel idareleri;
1) Belediye ve mücavir alan sınırları dışında oluşan ambalaj
atıklarının kaynağında ayrı toplanması için ekonomik işletmeler veya
yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından hazırlanacak ambalaj atıkları yönetim
planını onaylar.
2) Bakanlıktan geçici çalışma izni veya lisans almış geri kazanım
tesisleri ile ilgili hususlarda gerekli tedbirleri alır.
b) Belediyeler;
1) Ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması için ekonomik
işletmeler veya yetkilendirilmiş kuruluşlar ile birlikte, ambalaj atıkları
yönetim planını hazırlamak ve/veya hazırlatmak ve bu amaçla oluşturulacak
planların onaylanmasını,
2) Ambalaj atıklarını ekonomik işletmeler veya yetkilendirilmiş
kuruluşlar ile birlikte kaynağında ayrı toplatılması veya toplattırılmasını,
3) Ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması konusunda
ekonomik işletmeler veya yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından yapılacak
çalışmaların desteklenmesini,
4) Kaynağında ayrı toplanan ambalaj atıklarının ayrılmasını
sağlayacak tesislerin kurulması, kurdurulması veya bu amaçla kurulmuş
tesislerden yararlanılmasını,
5) Ambalaj atıklarının evsel atık toplama araçlarına alınmamasına
yönelik tedbirlerin alınmasını,
6) Ambalaj atıklarını düzenli depolama sahalarına kabul edilmemesi
için gerekli önlemlerin alınmasını,
7) Ayrı toplama çalışmaları ile ilgili bilgilerin her yıl Şubat
ayı sonuna kadar Bakanlığa gönderilmesini,
8) Bakanlıktan geçici çalışma izni veya lisans almış geri kazanım
tesisleri ile ilgili gerekli tedbirlerin alınmasını,
sağlar.
Ambalaj Üreticilerinin Yükümlülükleri
Madde 9 — Ambalaj
üreticileri;
a) Ambalajın tasarım aşamasından başlayarak, kullanım ve kullanım
sonrasında en az atık üretecek ve çevreye en az zarar verecek şekilde ambalaj
üretmekle,
b) Ambalaj malzemesini tekrar kullanıma, geri dönüşüme ve/veya
geri kazanıma uygun olacak şekilde tasarlamak, üretmek ve piyasaya sunmakla,
c) Ambalajın üretimi sırasında, 14 üncü maddede belirtilen
değerler ile temel koşulları (Ek-1) sağlamakla,
d) Ambalajların üzerinde geri kazanılabilir ambalaj sembolü (Ek-3)
ile ambalajın cinsine ait numara ve kısaltmayı (Ek-2) bulundurmakla,
e) Ürettikleri ambalajları piyasaya sürenler adına, bu
Yönetmelikteki hedefler doğrultusunda toplamak, geri dönüştürmek ve geri
kazanmak; buna yönelik tedbirleri almak, toplama ve geri kazanım sistemini
kurmak veya kurdurmak, bu amaçla yapılacak harcamaları karşılamak ve bu
işlemleri belgelemekle,
f) Bir önceki yıl piyasaya sürdüğü ambalajlar hakkında Ambalaj
Üreticisi Müracaat Formunu (Ek-4) doldurarak her yıl Şubat ayı sonuna kadar
Bakanlığa göndermekle,
yükümlüdürler.
Piyasaya Sürenlerin Yükümlülükleri
Madde 10 — Piyasaya sürenler;
a) Ürünlerinin ambalajlanması sırasında, ürünün kullanımı sonrası
en az atık üretecek ve geri dönüşümü ve geri kazanımı en kolay ve en ekonomik
olacak ambalajları kullanmakla,
b) Ürünlerin ambalajlanması sırasında tekrar kullanıma uygun
ambalajları tercih etmekle,
c) Piyasaya sürdükleri ürünlerin ambalaj atıklarını, bu
Yönetmelikteki hedefler doğrultusunda geri toplamak, tekrar kullanmak, geri
dönüştürmek ve geri kazanmak; buna yönelik tedbirleri almak, toplama ve geri
kazanım sistemini kurmak veya kurdurmak, bu işlemleri belgelemek ve bu
faaliyetleri içeren ambalaj atıkları yönetim planını Bakanlığa sunmakla,
d) Ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması konusunda
belediyeler ile işbirliği yapmak ve koordinasyonlu çalışmakla,
e) Ambalaj atıklarının toplanması, geri dönüştürülmesi, geri
kazanılması ve bertarafı ile ilgili harcamaları karşılamakla,
f) Piyasaya sürülen ambalajların etiketlerinin üzerinde, geri
kazanılabilir ambalaj sembolü ile Bakanlıkça verilen kod numarasını veya dahil
oldukları yetkilendirilmiş kuruluşa ait sembolü bulundurmakla,
g) Bakanlığın belirlediği hedeflere ulaşmak amacıyla, geçici
çalışma izni veya lisans almış geri kazanım tesisleri ile çalışmakla,
h) Bir önceki yıl piyasaya sürdüğü ürünler hakkında Piyasaya Süren
Müracaat Formunu (Ek-5) doldurarak her yıl Şubat ayı sonuna kadar Bakanlığa
göndermekle,
yükümlüdürler.
Satış Noktalarının Yükümlülükleri
Madde 11 — Satış
noktaları;
a) Ambalaj atıklarının geri kazanılmasını sağlamak için atıkların
son tüketiciden ayrı toplanmasını ve türlerine göre tasnifini sağlamak üzere
toplama noktaları oluşturmakla,
b) Ambalaj atıklarının toplanması ve toplanan malzemelerin geri
kazanımını sağlamak üzere ilgili belediyeler, yetkilendirilmiş kuruluşlar,
geçici çalışma izni veya lisans almış geri kazanım tesisleri ile çalışmakla,
c) Üzerinde geri kazanılabilir ambalaj sembolü ile Bakanlığın
verdiği kod numarası veya dahil oldukları yetkilendirilmiş kuruluşa ait sembolü
taşımayan ambalajlı ürünleri satmamakla,
yükümlüdürler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ambalajın Üretimine İlişkin Hükümler
Önleme
Madde 12 — Ambalajın tasarımından başlayarak, üretimi, pazarlanması, dağıtımı,
kullanılması, atık haline gelmesi ve bertaraf edilmesine kadar; çevreye verdiği
zararın, temiz ürün ve teknolojiler kullanılarak, nitelik ve nicelik olarak
azaltılması esastır. Bu amaçla gerek üretilecek ambalajların yapısındaki ağır
metal muhtevaları, gerekse de ambalajın birim ağırlığı, ambalajın fonksiyonunu
bozmayacak, gerekli sağlık, temizlik ve güvenlik düzeyini olumsuz etkilemeyecek
şekilde en aza indirilecektir.
Temel Koşullar
Madde 13 — Ambalaj üreticileri ambalajları, tekrar kullanılabilecek, geri dönüştürülebilecek,
geri kazanılabilecek ve bu işlemleri kapsayan yönetim ve bertaraf aşamalarında
çevreye en az zarar verecek şekilde tasarlamak ve üretmekle
yükümlüdürler.
Alternatifi olmayan ambalajlar dışında, geri dönüşümü ve geri kazanılması teknik olarak mümkün olmayan
ambalajların üretilmesi, piyasaya sürülmesi ve ithali yasaktır.
Yurt içinde üretilecek
ve kullanılacak ambalajlar ile ithal edilecek ambalajların Ek-1’de belirtilen
temel koşullara uymaları zorunludur.
Ağır Metal Konsantrasyonları
Madde 14 — Ambalaj
hammaddesi üreticileri, yardımcı madde üreticileri ile cam dışındaki ambalaj
üreticileri, ürettikleri ambalajlarda veya ambalaj türevlerinde bulunabilecek
kurşun, civa, kadmiyum, artı altı değerlikli krom miktarı yoğunluklarının
toplamı, Yönetmeliğin yayımını takip eden iki yıl içinde ağırlık olarak
ikiyüzelli ppm, üç yıl içinde de yüz ppm’i aşmayacak şekilde gerekli tedbirleri
alacaklardır.
Cam ambalaj üretiminde ise, her bir cam fırını için ayrı ayrı
bakılmak kaydı ile, temsili örneklerde ardışık oniki ay süre içinde yapılan
toplam ağır metal analizlerinin aylık ortalamaları ikiyüz ppm sınırını
aşamaz.
Bu zorunluluk, yüksek kurşunlu veya kurşunlu kristal camdan
yapılmış ürünler için geçerli değildir.
Ambalajların Üretim Aşamasında
İşaretlenmesi
Madde 15 — Ambalaj
atıklarının geri toplanması, tekrar kullanılması, geri kazanımının
kolaylaştırılması ve tüketicinin bilgilendirilmesi amacıyla ambalajların
üretimleri sırasında işaretlenmesi
zorunludur.
Ambalaj üreticileri, ürettikleri ambalajların üzerinde, geri
kazanılabilir ambalaj sembolü (Ek-3) ile ambalajın cinsini belirten kısaltma ve
malzeme cinsine ait numarayı bulundurmak zorundadır. Sembolün merkezine
ambalajın üretildiği malzemenin cinsini temsil eden numara, altına da büyük
harfler ile malzeme cinsini temsil eden kısaltma yazılır.
Kullanılacak olan numaralama sistemi, plastikler için birden
ondokuza; kağıt ve karton için yirmiden otuzdokuza; metaller için kırktan
kırkdokuza; ahşap için elliden ellidokuza; tekstiller için altmıştan
altmışdokuza; cam için yetmişden yetmişdokuza; kompozitler için ise seksenden
doksandokuza kadar verilen numara ve kısaltmalardan oluşur (Ek-2).
İşaretleme, ambalajın üzerinde; kolayca görülebilir, okunabilir,
ambalaj açıldığı takdirde bile kalıcı ve dayanıklı olacak, işaretlemenin teknik
nedenlerden dolayı ambalajın üzerinde yapılamaması durumunda piyasaya süren
tarafından etiket üzerinde yapılacaktır.
Ambalaj Üreticilerinin Bildirim Zorunluluğu
Madde 16 — Ambalaj
üreticileri, Ambalaj Üreticisi Müracaat Formunu (Ek-4) doldurarak her yıl Şubat
ayı sonuna kadar Bakanlığa bildirimde bulunmakla yükümlüdürler. Ambalaj
üreticileri bu formda bir önceki yıl üretilen ambalajların cinsi, üretim ve
satış miktarları ile satış yapılan firmalara ait bilgileri
belirtirler.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ambalaj Atıklarının Geri Dönüşümü ve Geri Kazanımı
Geri Dönüşüm ve Geri Kazanım Sorumluluğu
Madde 17 — Bu
Yönetmelik kapsamındaki ambalajlara dolum yapmak veya bu ambalajlarla paketlemek
suretiyle piyasaya arz etmek üzere ürün üreten; adını, ticari markasını veya
ayırt edici işaretini koymak suretiyle kendini üretici olarak tanıtan gerçek
veya tüzel kişiler ile üreticinin Türkiye dışında olması halinde, üretici
tarafından yetkilendirilen temsilciler veya ithalatçılar, bu Yönetmelikte tanımlanan
satış, dış ve nakliye ambalajlarını, 18 inci maddede belirtilen hedefler
doğrultusunda geri toplamak, geri kazanmak ve bu işlemleri Bakanlığa
belgelemekle yükümlüdürler.
Piyasaya sürenler
adına, ambalaj üreticileri de bir sistem kurarak ambalaj atıklarının geri
kazanım sorumluluğunu üstlenebilirler. Bu sisteme dahil olan ambalaj üreticileri
ve piyasaya sürenler geri kazanım hedeflerinin tutturulmasından müşterek olarak
sorumludurlar.
Bu Yönetmelik ile sorumluluk verilen ekonomik işletmeler, geri
kazanım hedeflerinin yerine getirilmesi, bunlara yönelik gerekli harcamaların
karşılanması, eğitim ve ilgili diğer faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için bir
araya gelerek kâr amacı taşımayan tüzel kişiliğe haiz bir yapı oluşturabilirler.
Tüzel kişiliğe haiz yapının Bakanlıkça yetkilendirilmesini müteakiben, bu
yapıyla sözleşme yapan ve yapıya karşı yükümlülüklerini yerine getiren ve
harcamalara katılan ekonomik işletmeler, toplama ve geri kazanım yükümlülüklerini bu
kuruluşa devredebilirler. Bu sisteme dahil olan yetkilendirilmiş kuruluşlar ve
ekonomik işletmeler geri kazanım hedeflerinin tutturulmasından müşterek olarak
sorumludurlar.
Bu Yönetmelik ile sorumluluk verilen ve yukarıda belirtilen
ekonomik işletmeler ile yetkilendirilmiş kuruluşlar, geri kazanım hedeflerinin
yerine getirilmesi sırasında geçici çalışma izni veya lisans almış geri kazanım
tesisleriyle çalışmak ve bu tesisleri kullanmak zorundadırlar.
Ekonomik işletmeler veya yetkilendirilmiş kuruluşlar, ambalaj
atıklarının kaynağında ayrı toplanmasına yönelik olarak; belediyeler, satış
noktaları, geçici çalışma izni veya lisans almış geri kazanım tesisleri ile
sözleşmeler yapabilirler.
Geri Kazanım Hedefleri
Madde 18 — Bu Yönetmeliğin uygulamaya girdiği tarihten itibaren on yıl içinde, sorumlu
ekonomik işletmeler ambalaj atıklarının ağırlık itibari ile en az % 60’ını geri
kazanmakla yükümlüdürler.
Bu genel hedef ve aynı zaman süresi içinde ambalaj atıklarının
ağırlık olarak, yıllar itibari ile geri kazanım oranları aşağıda
belirtilmektedir.
Geri Kazanım Oranları(%)
Ambalajın Cinsi
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Cam
32
35
37
40
43
45
48
52
56
60
Plastik
32
35
37
40
43
45
48
52
56
60
Metal
30
33
35
38
42
45
48
52
56
60
Kağıt/Karton
20
30
35
38
42
45
48
52
56
60
Kompozit*
(*) Kompozit ambalajların geri kazanımında; birim ambalajın
bileşiminde bulunan ve ağırlıkça en fazla miktarı oluşturan malzemenin cinsine
ait oran esas alınır.
Geri kazanım
oranlarının belirlenmesinde 2006 yılı sonuna kadar geri toplama miktarları, 2007
yılından itibaren ise toplanan ambalaj atıklarının hammadde olarak üretim
sürecine sokulmaya hazır hale getirilmiş net miktarları esas
alınır.
Yetki Verilecek Kuruluşlarda Aranacak Özellikler
Madde 19 —
Bakanlıkça yetki verilecek kuruluşların, temsil ettikleri ekonomik işletmelerin
piyasaya sürdüğü ambalaj miktarının toplam üretim içindeki payının en az yüzde
otuz veya tüm malzeme türlerini içermek şartıyla her malzeme türü için en az
yüzde yirmi veya tek malzeme türü için ise en az yüzde otuz olması
zorunludur.
Yetki verilecek kuruluşlarda aranacak kurumsal, teknik ve mali
özellikler ile buna ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
Yetki Verilen Kuruluşların Denetimi ve Yetki
İptali
Madde 20 —
Bakanlık, ekonomik işletmeler adına geri dönüşüm ve geri kazanım için izin ve
yetki verdiği kuruluşların çalışmalarını denetler; toplama, geri dönüşüm ve geri
kazanım hedefleri ile miktarlarını izler. Yetki verilen kuruluş, malzeme
türlerine göre gerçekleşen toplama ve geri kazanım miktarlarını Bakanlıkça
belirlenecek dönemlerde Bakanlığa bildirir. Yetki verilen kuruluş yetki alabilme
koşullarını yitirirse veya yükümlülüklerini yerine getirmediği anlaşılırsa,
Bakanlık en fazla
altı aylık bir süre vererek yükümlülüklerini yerine getirmesini ihtar eder ve
durumu üyesi olan ekonomik işletmelere bildirir. Verilen süre sonunda yetki
alabilme koşulları yeniden kazanılmamış ve/veya yükümlülükler yerine
getirilmemiş ise, Bakanlık verdiği izin ve yetkiyi iptal eder ve yükümlülükler ilgili ekonomik
işletmeler tarafından yerine getirilir.
Zorunlu Depozito Uygulaması
Madde 21 — Bu
Yönetmelik ile sorumluluk verilen ve 17 nci maddede belirtilen ekonomik
işletmeler, 18 inci maddede belirtilen geri kazanım oranlarını sağlayamamaları
durumunda; takip eden ilk yılda o yıl için uygulanan geri kazanım hedeflerine
ilaveten, eksik kalan oranları yüzde on fazlasıyla geri kazanırlar. Ekonomik
işletmeler bu yılda da öngörülen hedeflere ulaşamadıkları takdirde, takip eden yılda zorunlu
depozito uygulamasına geçirilirler. Bu işletmeler, o yıl için belirlenen geri
kazanım oranlarını sağlamaları halinde, depozitosuz geri kazanım uygulamasına
dönerler. Geri kazanım oranlarının bir kez daha sağlanamaması durumunda beş yıl süre
ile depozito uygulamasına tabi olurlar.
Birden fazla ambalaj cinsi kullanan işletmeler, geri kazanım
yükümlülüğünü yerine getirmedikleri ambalaj türü için depozito uygulamasına
geçerler. Depozito satışın her aşamasında geçerlidir. Depozito bedeli, boş
ambalajları geri getirenlere satıcılar tarafından ödenir. Toplanan boş
ambalajların satış noktaları ve piyasaya sürenler tarafından geri alınması
zorunludur.
Ambalajların Piyasaya Sürenler Tarafından
İşaretlenmesi
Madde 22 —
Ambalajların kullanım sonucu oluşan atıklarının, bu Yönetmelikte belirtilen
esaslara uygun olarak toplama ve geri kazanım sistemine dahil olduğunun
belirtilmesi ve tüketicinin bilgilendirilmesi amacıyla, ürünlerin etiketlerinin
piyasaya sürenler tarafından işaretlenmesi zorunludur.
Piyasaya sürenler, etiketlerin üzerinde geri kazanılabilir ambalaj
sembolü (Ek-3) ile Bakanlığın verdiği kod numarasını veya yetkilendirilmiş
kuruluşun sembolünü bulundurmak zorundadır. Piyasaya süren işletme, kullandığı
ambalajların atıklarını kendi imkanları ile toplayacak ve geri kazanacak ise
Bakanlığın verdiği kod numarasını bu sembolün altında bulundurmakla; işletme
Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş bir toplama ve geri kazanım sistemine dahil
ise bu sisteme ait sembolü ürününün etiketinde bulundurmak zorundadır.
Ambalaj üreticisi tarafından üretim sırasında yapılması gereken
işaretlemenin, teknik nedenlerden dolayı yapılamaması durumunda, ambalajın
cinsini belirten kısaltma ve bu cinse ait numara piyasaya süren
tarafından etiket üzerinde belirtilir.
İşaretleme etikette yapılır, kolayca görülebilir, okunabilir,
ambalaj açıldığı takdirde bile kalıcı ve dayanıklı olur. Kullanılan etiketler,
geri kazanımı olumsuz etkilemeyecek malzemeden üretilir ve
yapıştırılır.
Üzerinde geri
kazanılabilir ambalaj sembolü ile Bakanlığın verdiği kod numarası veya dahil
oldukları toplama ve geri kazanım sistemine ait sembolü taşımayan ambalajların
ve ürünlerin piyasaya sürülmesi yasaktır. Aksine hareket eden ambalaj
üreticileri ve/veya piyasaya sürenler bu Yönetmelik
hükümlerine göre müteselsil olarak sorumludurlar.
Bildirim Zorunluluğu
Madde 23 —
Ambalajlanmış ürünleri piyasaya sürenler, Piyasaya Süren Müracaat Formunu (Ek-5)
doldurarak her yıl Şubat ayı sonuna kadar Bakanlığa bildirimde bulunmakla
yükümlüdürler. Piyasaya sürenler, bu müracaat formunda bir önceki yıl üretilen,
dolumu veya paketlemesi yapılan veya dolu olarak ithal edilen ürünler ile
bunların ambalajlarının cins, üretim ve satış miktarlarını bildirmek, ambalaj
atıklarının
toplanması, taşınması, tekrar kullanılması, geri dönüşümü, geri kazanımı veya
bertaraf edilmesi ile ilgili bilgi, belge, plan ve projeleri içeren ambalaj
atıkları yönetim planını Bakanlığa beyan ve ibraz etmekle yükümlüdürler.
Bakanlık gerektiğinde ek bilgi ve belge
isteyebilir.
Geri dönüşüm ve geri kazanım yükümlülüklerini, Bakanlıkça yetki
verilen bir kuruluş aracılığıyla yerine getiren ekonomik işletmeler üretim ve
satış bilgilerini bu kuruluşa düzenli olarak bildirmekle yükümlüdürler. Yetki
verilen kuruluş geri dönüşüm ve geri kazanım amacıyla sözleşme yaptığı ekonomik
işletmelerin üretim ve satış miktarları ile ilgili verilerini toplam olarak
Bakanlığa bildirir.
Belgelendirme Zorunluluğu
Madde 24 — Ekonomik
işletmeler toplama, tekrar kullanım, geri dönüşüm ve geri kazanım ile ilgili
olarak yaptıkları çalışmaları kapsayan bilgi ve belgeleri her yıl Şubat ayı sonu
itibariyle Bakanlığa göndermekle yükümlüdürler. Bu amaçla istenecek belgeler
Bakanlık tarafından belirlenir.
Ekonomik işletmeler adına toplama, geri dönüşüm ve geri kazanım
yükümlülüğünü üstlenen yetkilendirilmiş kuruluşların belgelendirmeleri ise yetki
verme esas ve kriterleri çerçevesinde belirlenir.
Bildirim ve Belgelendirmelerin Doğruluğu
Madde 25 —
Bakanlık, yapılan bildirim ve belgelendirmeleri inceler ve çalışmaları denetler.
Bu bildirimin ve belgelerin doğru olmadığının tespit edilmesi halinde işletmeler
hakkında ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda işlem yapar.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Ambalaj Atıklarının Kaynağında Ayrı Toplanması
Ambalaj Atıklarının
Kaynağında Ayrılması
Madde 26 —Ambalaj
atıkları, çevreye zarar vermeden bertaraflarının sağlanması, çevre kirliliğinin
azaltılması, katı atık depo sahalarından azami istifade edilmesi ve ekonomiye
katkıda bulunulması amacıyla oluştukları yerlerde diğer atıklardan ayrı olarak
biriktirilir ve toplanır.
Tüketicilerin Ayrı Biriktirme Zorunluluğu
Madde 27 —
Tüketiciler, kullanılan malzemeye (plastik, metal, cam, kağıt-karton, kompozit
ve benzeri) ve oluştuğu kaynağa (evsel, endüstriyel, ticari, işyeri)
bakılmaksızın, tüketim sonucu oluşan ambalaj atıklarını diğer atıklardan ayrı
olarak biriktirmek ve belediyenin ya da yetkili kuruluşların istediği şekilde
toplama sistemine verilmek üzere hazır etmekle yükümlüdürler.
Apartman ve site yönetimleri tarafından, ambalaj atıklarının diğer atıklardan ayrı olarak
biriktirilmesi ve belediyenin ya da yetkili kuruluşların istediği şekilde
toplama sistemine verilmesi konusunda gerekli tedbirler alınır.
Okullar, üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları, hastaneler,
oteller, lokantalar, büfeler, şehirler arası otobüs terminalleri, havayolu
terminalleri, demiryolu istasyonları, limanlar, sağlık kuruluşları, spor
salonları, iş ve alışveriş merkezleri ile stadyumlar gibi tüketici trafiğinin
yoğun olduğu ve yüksek miktarlarda ambalaj atığı oluşan yerlerde de bu atıkların ayrı
toplanmasına yönelik olarak ilgili yönetimler tarafından gerekli tedbirler
alınır.
Organize sanayi bölgeleri, sanayi siteleri, serbest bölge
yönetimleri tarafından bu atıkların ayrı toplanmasına yönelik tedbirler
alınır.
Belediye mücavir alan sınırları dışında kalan turistik tesis
işletmeleri de tüketim sonucu oluşan ambalaj atıklarını diğer atıklardan ayrı
olarak biriktirmek ve yetkili kuruluşların istediği şekilde toplama sistemine
verilmek üzere hazır etmekle yükümlüdürler.
Sağlık kuruluşları dışında evlerde tüketilen farmasotik ürünler ve
ilaçların ambalajları da kontamine olmamaları şartıyla diğer ambalaj atıkları
ile birlikte ayrı toplanırlar.
Ambalaj Atıklarının Ayrı Toplanma
Zorunluluğu
Madde 28 — İl
belediye mücavir alan sınırları içinde il belediyeleri; il belediyeleri ile
büyükşehir belediyeleri mücavir alan sınırları dışında kalan ilçelerde ilçe ve
belde belediyeleri; büyükşehirlerde ise ilçe ve ilk kademe belediyeleri, tüketim
sonucu oluşan evsel ve ticari kaynaklı ambalaj atıklarının ekonomik işletmeler,
yetkilendirilmiş kuruluşlar, geçici çalışma izni veya lisans almış firmalarla
birlikte kaynağında ayrı toplanmasını sağlamak ve/veya sağlatmak; ambalaj
atıklarını evsel atık toplama araçlarına almamak; bununla ilgili tedbirleri almak ve gerekirse
yaptırım uygulamakla yükümlüdürler.
Büyükşehirlerde büyükşehir belediyeleri, ambalaj atıklarının bu
Yönetmelikte belirtilen esas ve usullere uygun olarak kaynağında ayrı
toplanması, ilçe ve ilk kademe belediyeleri arasında koordinasyonun sağlanması
ve bu doğrultuda yönlendirici kararlar alınmasına yönelik gerekli tedbirleri
alırlar.
Belediyeler, ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması için
ekonomik işletmeler veya yetkilendirilmiş kuruluşlar ile birlikte ambalaj
atıkları yönetim planını hazırlarlar.
Belediyeler, ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması
konusunda, bu Yönetmelik ile geri kazanım yükümlülüğü verilen ekonomik
işletmeler veya bu işletmeler adına geri kazanım yükümlülüğünü üstlenen
yetkilendirilmiş kuruluşlar ile işbirliği yapar. Bu işbirliğinin hukuki, teknik
ve mali yönleri belediyeler ile ekonomik işletmeler veya yetkilendirilmiş
kuruluşlar arasında yapılacak sözleşmeler ile belirlenir.
Ekonomik işletmeler veya yetkilendirilmiş kuruluşlar, bu
sözleşmeler çerçevesinde belediyeler tarafından ayrı toplanan veya toplattırılan
ambalaj atıklarını geri almakla veya aldırmakla yükümlüdürler.
Kaynağında ayrı toplama çalışmalarının belediyeler tarafından
doğrudan yapılamaması durumunda bu atıklar, belediyenin izni dahilinde ekonomik
işletmeler, yetkilendirilmiş kuruluşlar veya geçici çalışma izni veya lisans
almış geri kazanım işletmeleri tarafından yapılan ve yürütülen organizasyonlar
ile toplanır ve ekonomiye kazandırılır.
Yönetmelik kapsamındaki ambalaj atıklarının katı atık düzenli
depolama sahalarına kabulü ve depolanması yasaktır.
Belediyeler, geçici çalışma izni veya lisans almış geri kazanım
tesisleri ile ambalaj atıklarını toplayan ve geri kazanan diğer kişi ve
kuruluşlara çalışmalarında yardımcı olur ve toplu olarak birlikte
çalışabilecekleri uygun çalışma alanlarını gösterir. Bu alanlar belediye imar
planları üzerinde belirtilir, işaretlenir ve altyapı hizmetleri öncelikle
yapılır.
Ambalaj Atıklarının Satış Noktalarında Ayrı
Biriktirilmesi
Madde 29 — İkiyüz
metrekareden büyük kapalı alana sahip toptan ve/veya perakende olarak ambalajlı
ürünlerin satışını yapan mağaza, market, süpermarket, hipermarket ve alışveriş
merkezleri ile benzeri satış noktaları bu ambalaj atıklarının geri kazanılmasını
sağlamak için atıkların son tüketiciden ayrı toplanmasını ve türlerine göre
tasnifini sağlamak üzere toplama noktaları oluşturmakla, toplanan malzemelerin
geri kazanımını sağlamak üzere ilgili belediyeler, geçici
çalışma izni veya lisans almış geri
kazanım tesisleri ve/veya yetki verilen kuruluşlar ile çalışmak veya anlaşmalar
yapmakla yükümlüdürler.
Satış noktaları, plastik poşet kullanımını en aza indirmek
amacıyla gerekli tedbirleri almakla yükümlüdürler. Ulusal standartlara uygun
olmayan plastik poşetlerin üretilmesi yasaktır.
Dış Ambalajların Ayrı Toplanması
Madde 30 — Ürünleri
dış ambalajlar içerisinde satışa sunanlar, bunları tüketiciye verirken çıkartmak
veya bunların alıcı tarafından satış yerinde veya satış yerine ait olan bir
alanda çıkarılması ve ücretsiz olarak iade imkanını hazırlamak zorundadır.
Ürünlerin dış ambalajlarının satıcısı tarafından çıkarılmadığı
hallerde, kasa çıkışında herkesin okuyabileceği bir yer ve şekilde, ambalajların
alıcı tarafından satış yerinde veya buraya ait bir alanda çıkarılabilme ve
bırakılma imkanının bulunduğuna dair bir ibareye yer verilmesi zorunludur.
Satıcı, satış yerinde veya buraya ait olan bir alanda tüketicinin
üründen arındıracağı dış ambalaj malzemesini bırakabileceği, konteyner ve
benzerlerini, müşterinin kolayca görebileceği ve ulaşabileceği yerlere
yerleştirmek zorundadır. Bunu yaparken ambalajları kullanılan malzemelerine göre
sınıflandırarak ayrı ayrı gruplar halinde hizmete koyması
gerekmektedir.
Satıcı, ambalajları,
yeniden kullanılmaları veya malzeme olarak değerlendirilmeleri amacıyla evsel
atıkların toplama sisteminin dışındaki ayrı toplama sistemlerine teslim etmek
zorundadır.
Ürünleri dış ambalajlar içinde satın alan tüketiciler, dış ambalaj
atıklarını, diğer ambalaj atıkları ile birlikte kaynağında ayrı toplama
sistemine verilmek üzere hazır etmek veya 29 uncu maddede açıklandığı şekilde
satış noktalarında bulunan ayrı toplama noktalarına getirmek zorundadır.
Ayrı Toplama Sistemleri
Madde 31 — Ayrı
toplama sistemleri, bölgenin demografik, coğrafik ve sosyo-ekonomik yapısına
göre uygun şekilde belirlenir ve uygulanır.
Ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanmasına yönelik her türlü
ekipman mavi renkli olacak; sadece cam ambalaj atıklarının ayrı toplanması için
kullanılan kumbaraların rengi yeşil ve/veya beyaz olacaktır. Başta ambalaj
atıkları ayrı toplama poşetleri ve kumbaralar olmak üzere bu ekipmanların
üstünde ayrı toplanacak ambalaj atıkları ile atılmayacak atık türleri şekil ve
yazı ile açık
olarak belirtilecektir. Ambalaj atıklarının toplanması ve taşınmasında
kullanılacak araçların üzerinde ambalaj atığı toplama aracı ifadesi bulunacak,
ayrı toplanacak ambalaj atıkları ile atılmayacak atık türleri yazı ile
belirtilecek ve şekil ile gösterilecektir. Bu yazı ve şekiller kolayca
okunabilecek ve anlaşılabilecek boyutlarda olacaktır.
Nakliye Ambalajlarının Ayrı Toplanması
Madde 32 — Piyasaya
sürenler, nakliye ambalajlarını kullanımdan sonra geri almak ve yeni bir
kullanıma veya malzemenin yeniden değerlendirilmesine imkan vermek üzere ayrı
olarak toplamak zorundadır.
Toplanan Ambalaj Atıklarının Geri
Kazanılması
Madde 33 — Doğal
kaynakların korunması, sürdürülebilir üretim, depolanacak atık miktarının
azaltılması ve ekonomik değer yaratılması amacıyla ambalaj atıklarının geri
kazanılması ve yeniden üretim sürecine sokulması zorunludur.
Tüketicileri Bilgilendirme
Madde 34 — Bu
Yönetmelik ile sorumluluk verilen ekonomik işletmeler ve yetkilendirilmiş
kuruluşlar, tüketicileri, ambalaj atıklarının iade, toplanma ve geri kazanım
sistemleri; bu atıkların kaynağında ayrı toplanması, yeniden kullanımı, geri
dönüşümü ve geri kazanımı konularındaki rolleri ile piyasada mevcut ambalaj
malzemeleri üzerindeki işaretlemelerin anlamları başta olmak üzere; ambalaj atıklarının
kaynağında ayrı toplanması konusunda bilgilendirmekle yükümlüdürler.
Eğitim
Madde 35 —
Bakanlık, mahallin en büyük mülki amiri, belediyeler, ekonomik işletmeler,
yetkilendirilmiş kuruluşlar, satış noktaları ambalaj atıklarının kaynağında ayrı
toplanması, tekrar kullanılması, geri dönüştürülmesi ve geri kazanılması ile
buna yönelik olarak uygulanan sistemler hakkında tüketicileri ve kamuoyunu
bilgilendirmek ve duyarlılığı geliştirmek üzere eğitim çalışmaları yürütmek,
koordine etmek
veya bu amaçla yapılan çalışmalara katılmak ve katkıda bulunmak
zorundadırlar.
ALTINCI BÖLÜM
Ambalaj Atıkları Geri Kazanım Tesislerine Ön Lisans ve Lisans
Verilmesi
Ön Lisans Verilmesi
Madde 36 — Bu
Yönetmelik kapsamındaki ambalaj atıklarını geri kazanmak isteyen gerçek ve tüzel
kişiler Bakanlığa başvurarak ön lisans ve lisans almak zorundadırlar.
Ambalaj atıklarının toplanması-ayrılması ve geri dönüştürülmesi
amacıyla faaliyet göstermek ve tesis kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler,
kuracakları tesisle ilgili her türlü plan, proje, rapor, teknik veri,
açıklamalar ve diğer dokümanlarla birlikte Bakanlığa başvururlar.
Ön lisans başvurularında Ek-6’da belirtilen bilgi ve belgeler ile
bunlara ilave olarak geri kazanım tesisleri için Çevresel Etki Değerlendirmesi
(ÇED) Olumlu Belgesi veya ÇED Gerekli Değildir Belgesi ile bunlara ilişkin ÇED
Raporu veya ÇED Ön Araştırması Raporunun bulunması zorunludur. Bu çerçevede
Bakanlık proje ile diğer bilgi ve belgeleri inceler, uygun görmesi halinde
projeye ön lisans verir.
Ön lisans verilen işletme için, en geç bir yıl içerisinde lisans
müracaatında bulunulur. Bu süre içinde Bakanlığa başvurmayan işletmelerin almış
oldukları ön lisans geçersiz sayılır.
Geçici Çalışma İzni ve Lisans Verilmesi
Madde 37 — Ambalaj
atıklarının toplanması ayrılması ve geri dönüştürülmesi amacıyla faaliyet
göstermek ve tesis kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler Bakanlıktan lisans
almak zorundadırlar. Lisans alma aşamasında Ek-7’de belirtilen bilgi ve belgeler
talep edilir.
Ön lisans verilen
tesisin projesine uygun olarak yapıldığının Bakanlıkça yerinde tespit
edilmesinden sonra tesisin işletme esnasında bu Yönetmelik esaslarına uygun
olarak çalıştığını belgelemek amacıyla bir yılı geçmemek üzere Bakanlıkça
belirlenecek bir süre için tesise geçici çalışma izni verilir. Tesis bu izin süresince Bakanlığın
denetimi altında faaliyet gösterir. Verilen süre gerektiğinde Bakanlıkça
uzatılabilir, ancak verilen geçici çalışma izni sürelerinin toplamı bir yılı
geçemez.
Tesisin geçici çalışma izni süresince ön lisansta belirtilen
işletme şartlarını sağlayamaması ve eksikliklerini tamamlayamaması halinde,
durum düzeltilinceye kadar faaliyeti durdurulur.
Geçici çalışma izni verilen tesisin bu süre içinde gerekli işletme
şartlarını sağlayabildiğine karar verilmesi, gerekli çevresel tedbirlerin ve
idari izinlerin alındığının tespit edilmesi ve işletme planının değerlendirilip
uygun bulunması halinde tesise Bakanlıkça lisans verilir. Bu lisans üç yıl
süreyle geçerlidir, gerekli durumlarda şartlı verilebilir. Lisans hiç bir şekilde devredilemez.
Lisans süresinin bitiminde, tesis şartları taşımaya devam ediyorsa lisans
sahibi, lisansı yenilemek üzere Bakanlığa başvurur.
Bakanlık geçici çalışma izni ve lisans verdiği tesisleri, ilgili
valiliğe bildirir, valilikler de il özel idareleri ve
belediyelere bildirir.
Lisansın İptali
Madde 38 —
Bakanlıkça yapılan denetimlerde tesisin lisansa uygun olarak çalıştırılmadığı,
mevzuatta istenen şartların yerine getirilmediği, ilgili verilerin düzenli
olarak kaydedilmediğinin ve gönderilmediğinin tespit edilmesi halinde
işletmeciye, tespit edilen aksaklıkların düzeltilmesi için aksaklığın önemine ve
kaynağına göre bir ay ile bir yıl arasında süre verilir. Bu süre sonunda yapılan
kontrollerde aksaklığın devam ettiği tespit edilirse, tespit edilen aksaklığın türüne
göre 2872 sayılı Çevre Kanunu doğrultusunda işlem yapılır. Faaliyeti geçici
olarak durdurulan tesisin bu süre sonunda yükümlülüklerini yerine getirmemesi
halinde lisansı iptal edilir. Lisansı iptal edilen tesis yeniden lisans almak
isterse bu Yönetmeliğin 36 ve 37 nci maddelerine göre tekrar Bakanlığa
başvurur.
Bakanlık lisansını iptal ettiği tesisleri, ilgili valiliğe
bildirir, valilikler de il özel idareleri ve belediyelere bildirir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Diğer Hükümler
Ambalaj Komisyonu
Madde 39 — Ambalaj
Komisyonu Bakanlık temsilcisinin başkanlığında, yetkilendirilmiş kuruluşlar, bir
önceki yıl için en yüksek geri kazanım oranını sağlayan iki ekonomik işletme,
bir önceki yıl için kaynağında ayrı toplama çalışmasında en yüksek miktarda
ambalajı toplayan iki büyükşehir belediyesi, iki il belediyesi, iki ilçe
belediyesi, bir ilk kademe belediyesi ile lisans almış iki geri kazanım tesisi
ve Bakanlığın uygun göreceği diğer kurum veya kuruluş temsilcilerinden
oluşur.
Ambalaj Komisyonu, bu Yönetmeliğin kapsadığı ambalaj atıklarının
geri kazanılması ile ilgili uygulamaları değerlendirmek üzere ilgili taraflarla
yılda en az bir defa toplanır. Bakanlık gerekli gördüğü durumlarda ilgili
komisyon üyelerini toplantıya çağırabilir. Ambalaj komisyonunun çalışma usul ve
esasları Bakanlıkça belirlenir.
Ayrı Bertaraf Edilmesi Gereken Ambalaj
Atıkları
Madde 40 —
11/7/1993 tarihli ve 21634 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tehlikeli
Kimyasallar Yönetmeliği kapsamındaki maddeler ve müstahzarlar, 20/5/1993 tarihli
ve 21586 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
kapsamındaki atıklar ve 27/8/1995 tarihli ve 22387 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamındaki atıklar ile
kontamine olmuş ambalajlar bu Yönetmelik kapsamı dışında olup, bu atıkların
toplanması, taşınması ve bertarafı yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre
yapılır.
Denetim
Madde 41 — Bu
Yönetmelik kapsamına giren bütün faaliyetlerin, bu Yönetmelik ve diğer ilgili
mevzuata uygun olarak yapılıp yapılmadığını denetleme yetkisi Bakanlığa
aittir.
Yaptırım
Madde 42 — Bu
Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında; Çevre Kanunu, Büyükşehir
Belediyesi Kanunu, Belediye Kanunu ve ilgili diğer mevzuatta öngörülen cezai
işlemler uygulanır.
Düzenleme Yetkisi
Madde 43 — Bakanlık
bu Yönetmeliğin uygulamasını sağlamak üzere her türlü alt düzenlemeyi yapmaya
yetkilidir.
Geçici Madde 1 — 14/3/1991 tarihli ve 20814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Katı
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine göre verilen lisanslar, lisans
sürelerinin bitimine kadar geçerlidir.
Geçici Madde 2 —
Yıllık olarak piyasaya sürdüğü ambalaj miktarı üçbin kilogramdan az olan
işletmeler 2010, ikibin kilogramdan az olan işletmeler 2012, bin kilogramdan az
olan işletmeler ise 2015 yılına kadar geri kazanım zorunluluğu dışında
tutulurlar. Ancak bu işletmelerin Ek-5’de yer alan piyasaya süren müracaat
formunu doldurmak ve Bakanlığa bildirimde bulunma yükümlülüğü devam
eder.
Geçici Madde 3 — Bu
Yönetmelik ile yükümlülük verilen sorumlu kurum veya kuruluşlar 1/1/2005
tarihine kadar, ambalaj atıkları yönetim planını hazırlamakla
yükümlüdürler.
Yürürlük
Madde 44 — Bu
Yönetmelik 1/1/2005 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 45 — Bu
Yönetmelik hükümlerini, Çevre ve Orman Bakanı yürütür.
Mevzuattaki Gelişmeler
