|
1. Giriş
Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67 nci
maddesinde, menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden
çıkarılması ve elde tutulması sürecinde elde edilen gelirler ile mevduat
faizleri, repo gelirleri ve özel finans kurumlarından elde edilen gelirlerin
vergilendirilmesine yönelik düzenlemelere yer verilmiştir.
Enflasyondaki değişmelerden etkilenmeyen
öngörülebilir net getiri garantisi sağlayan TÜFE’ye endeksli Devlet
Tahvillerinin elde tutulması ve elden çıkarılmasından doğan kazançların Geçici
67 nci madde kapsamında vergilendirilmesinde, tevkifat matrahının nasıl tespit
edileceği bu Sirkülerin konusunu oluşturmaktadır.
2. TÜFE’ ye Endeksli Devlet İç Borçlanma
Senetlerinde Vergileme
Sabit getirili Devlet Tahvillerinin vergilendirilmesine ilişkin esaslar
257 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde açıklanmış olup, Tebliğin
ilgili bölümlerinde tevkifat matrahının tespitinde dikkate alınan temiz fiyatın
tahvilin alış fiyatından birikmiş faiz tutarının düşülmesi suretiyle
hesaplanacağı belirtilmiştir.
TÜFE’ye endeksli Devlet Tahvillerinde enflasyon farkını içeren temiz
fiyatın hesaplanması da aynı yönteme göre yapılmakla birlikte, hesaplamada
reel birikmiş faiz yerine
enflasyon dahil birikmiş faizin dikkate alınması
gerekmektedir.
Kupon başına ödenen prim tutarı, temiz fiyat ile senedin nominal
bedelinin alış tarihindeki endekslenmiş değeri arasındaki farkın, kupon sayısına
bölünmesi suretiyle hesaplanacaktır.
İtfa tarihindeki anapara ödemesine ilişkin tevkifat matrahı
ise, endekslenmiş anapara tutarı ile senedin nominal bedelinin alış tarihindeki
endekslenmiş değeri arasındaki fark olacaktır.
Örnek:
Hazine tarafından 21/02/2007 ihraç tarihli
2.000 YTL. nominal bedelle 5 yıl vadeli ve altı ayda bir %5 reel kupon ödemeli
TÜFE’ ye endeksli Devlet tahviline ait diğer bilgiler aşağıdaki
gibidir.
|
İhraç Günü Referans
Endeksi |
= 134 |
|
Alış
Tarihi |
=
07.03.2007 |
|
Alış Günü Referans
Endeksi |
= 136 |
|
Takas Alış Fiyatı
|
= 2.120
YTL |
|
İlk Kupon
Tarihi |
=
22.08.2007 |
|
İlk Kupon Ödemesi
Referans Endeksi |
= 140 |
|
Satış
Tarihi |
=
25.03.2008 |
|
Satış Öncesi Ödenen
Kupon Adedi |
= 2 |
|
Takas Satış
Fiyatı |
= 2.200
YTL |
|
Anapara İtfa
Tarihi |
=
15.02.2012 |
|
İtfa Tarihindeki
Referans Endeksi |
=
200 |
Söz konusu tahvile ilişkin kupon faiz ödemeleri ile tahvilin alım-satım
ve itfasındaki tevkifat matrahlarının tespiti aşağıdaki şekilde
yapılacaktır:
-
07.03.2007 Tarihi İtibarıyla Enflasyon Dahil Birikmiş Faiz Tutarının Tespiti
:
|
Enflasyon Dahil
Birikmiş Faiz Tutarı |
= Reel Alış Birikmiş
Faiz Tutarı * Alış Günü Referans |
|
|
Endeksi / İhraç Günü
Referans Endeksi |
|
|
|
|
|
= 7,81 [2000
*0.05*(14/182)*(136/134)] |
- Enflasyon Farkını İçeren Temiz Alış
Fiyatının Tespiti:
|
Temiz Fiyat
|
= Takas Alış Bedeli- Enflasyon Dahil
Birikmiş Faiz |
|
|
= 2.112,19
(2.120
-7,81) |
- Kupon Başına Prim Tutarının Tespiti:
Nominal Bedelin Alış Tarihindeki
Endekslenmiş Değeri = 2.029,85 [2.000 *
(136/134)]
|
Kupon Başına Ödenen
Prim Tutarı |
= ( Temiz Fiyat -
Nominal Bedelin Alış Tarihindeki |
|
|
Endekslenmiş Değeri) /
Kupon Sayısı |
|
|
= 82,34 (2.112,19-2.029,85) / 10 |
|
|
= 8,23 |
- İlk Kupon Ödemesinde Tevkifat Matrahının Tespiti:
İlk Kupon Ödemesine
İlişkin Faiz Oranı = 0,0522
[0,05*(140/134)]
Brüt
Kupon Tutarı =104,40
(0,0522*2.000)
Bu çerçevede, ilk kupon ödemesinde tevkifat matrahı, brüt kupon tutarından kupon başına ödenen prim tutarı ile
enflasyon dahil birikmiş faiz tutarı düşülerek
hesaplanacaktır.
İlk
Kupon Ödemesinde Tevkifat Matrahı = 88,36 (104,40- 8,23-7,81)
- Kıymetin Kupon Ödemesi Sonrası Satışında Tevkifat Matrahının
Tespiti:
|
Kıymetin Kupon Ödemesi
Sonrası Satışında Tevkifat Matrahı |
= Takas Satış Fiyatı -
Temiz |
|
|
Alış Fiyatı + Alıştan
Sonra |
|
|
Ödenen Kupon Adedi *
|
|
|
Kupon Başına Ödenen
Prim |
|
|
Tutarı |
|
|
=
104,27 (2.200- 2.112,19
+ |
|
|
2*8,23
) |
- İtfada Tevkifat Matrahının Tespiti:
Anaparanın İtfa Tarihinde Endekslenmiş
Değeri = 2.985,07 [2000*
(200/134)]
|
Anapara İtfasında
Tevkifat Matrahı |
= Endekslenmiş İtfa
Değeri – Nominal Bedelin Alış |
|
|
Tarihindeki
Endekslenmiş Değeri |
|
|
= 955,22 (2.985,07-
2.029,85) |
Duyurulur.
|
|
Osman
ARIOĞLU
Gelir
İdaresi Başkanı | |
Mevzuattaki Gelişmeler
