I-GENEL AÇIKLAMALAR: 

            Bilindiği üzere, 5458 sayılı Sosyal Güvenlik Prim Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 04.03.2006 tarihli, 26098 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup, 01.04.2006 tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir.            

            506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 80 inci maddesinin beşinci fıkrası, anılan Kanunun 6 ncı maddesi ile, 

          “Kurumun, süresi içinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklarının tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci, 102 nci ve 106 ncı maddeleri hariç diğer maddeleri uygulanır. Kurum, 6183 sayılı Kanunun uygulanmasında Maliye Bakanlığı, diğer kamu kurum ve kuruluşları ve mercilere verilen yetkileri kullanır. Şu kadar ki; Kurumun prim ve diğer alacaklarının süresi içinde ve tam olarak ödenmemesi halinde, ödenmeyen kısmına, sürenin bittiği tarihten itibaren ilk üç aylık sürede her ay için % 3 oranında gecikme cezası, ayrıca her ay için bulunan bu tutarlara ödeme süresinin bittiği tarihten başlamak üzere borç ödeninceye kadar, her ay için ayrı ayrı Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak bir önceki aya ait YTL cinsinden ıskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizi, bileşik bazda uygulanarak gecikme zammı hesaplanır. Ancak ödemenin yapıldığı ay için gecikme zammı günlük hesaplanır. Yapılacak takip sonunda tahsilinin imkânsız veya tahsili için yapılacak giderlerin alacaktan fazla olacağı anlaşılan 20 YTL'ye kadar (20 YTL dahil) Kurum alacakları, tahsil zamanaşımı süresi beklenilmeksizin Kurum Yönetim Kurulunca terkin edilebilir. Kurum Yönetim Kurulu, bu miktarı on katına kadar artırmaya, terkin yetkisinin tamamını veya bir kısmını yetki sınırlarını da belirterek Kurum Başkanına, Genel Müdürlere ve Sigorta İl/Sigorta Müdürlerine devretmeye yetkilidir. Bakanlar Kurulu ilk üç ay için uygulanan gecikme cezası oranını iki katına kadar artırmaya veya bu oranı % 1 oranına kadar indirmeye, yeniden kanunî oranına getirmeye ve uygulama tarihini belirlemeye yetkilidir.” şeklinde değiştirilmiştir.      

        Yapılan bu düzenleme uyarınca, 01.04.2006 tarihinden geçerli olmak üzere, Kurumun prim ve diğer alacaklarının süresi içinde ve tam olarak ödenmemesi halinde, ödenmeyen kısmına, sürenin bittiği tarihten itibaren, ilk üç aylık sürede her ay için  % 3 oranında gecikme cezası, ayrıca her ay için bulunan bu tutarlara ödeme süresinin bittiği tarihten başlamak üzere borç ödeninceye kadar, her ay için ayrı ayrı Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak bir önceki aya ait YTL cinsinden ıskontolu ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetlerinin aylık ortalama faizi, bileşik bazda uygulanarak gecikme zammı hesaplanması gerekmektedir. 

            Bu itibarla, yasal süresi içinde  ve tam olarak ödenmemesi halinde, ödenmeyen sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası, sosyal yardım zammı, kira sözleşmelerinden doğan alacaklar ile mülga 3320 ve 3417 sayılı Kanunlar gereğince Kurumumuzca takip ve tahsilini gereken konut edindirme yardımı ve tasarrufu teşvik kesinti ve katkı tutarlarının tahsili sırasında uygulamada ortaya çıkabilecek olası tereddütlerin giderilmesi amacıyla, aşağıda belirtilen açıklamaların yapılması uygun görülmüştür. 

II-01.04.2006 TARİHİ VE SONRASINDA MUACCEL HALE GELEN ALACAKLAR: 

            A- Özel sektör işverenleri yönünden:  

506 sayılı Kanunun 80 inci maddesinin beşinci fıkrasında 5458 sayılı Kanun ile  yapılan değişiklik, 01.04.2006 tarihinden itibaren yürürlüğe gireceğinden, özel sektör işverenlerinin 2006/Şubat ayı aylık prim ve hizmet belgesinden kaynaklanan borçları, söz konusu uygulamanın başlatılacağı ilk ay borcu olacaktır.  

 Buna göre, özel sektör işverenlerince 2006/Şubat ayına ait aylık prim ve hizmet belgelerinden kaynaklanan sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi ve işsizlik sigortası primlerinin 31.03.2006 tarihine kadar ödenmemesi halinde, 01.04.2006 tarihinden itibaren  ilk üç aylık sürede her bir ay için % 3 oranında gecikme cezası, ayrıca her bir ay için bulunan bu tutarlara, ödeme süresinin bittiği tarihten başlanılmak suretiyle borç ödeninceye kadar, her ay için ayrı ayrı Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak bir önceki aya ait YTL cinsinden ıskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizi, bileşik bazda uygulanarak gecikme zammı hesaplanacaktır.          

         Örnek-1: (A) Limited şirketince 2006/Şubat ayına ilişkin olarak düzenlenen asıl nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesinden dolayı tahakkuk eden 2.500,00 YTL sigorta priminin 17.04.2006 tarihinde ödenmesi ve 2006/Mart ayındaki D.İ.B.S. oranının da 1,25 olduğu varsayıldığında, toplam borç aşağıda gösterildiği şekilde hesaplanacaktır. 

            2.500,00 x %3            =75,00 YTL (gecikme cezası)  

2.500,00 + 75,00        = 2.575,00 YTL (gecikme cezalı borç) 

2.575,00 x 1,25 x 17 = 18,24 YTL (17 günlük gecikme zammı) 

     3.000 

            18,24 +2.575,00         = 2.593,24 YTL (Ödenecek toplam alacak tutarı)        

             Tahsilatın mahsubu ise ; 2.500,00 YTL Borç aslı

                                                   +     93,24 YTL Gecikme cezası + Gecikme zammı        

                                                      2.593,24 YTL   

şeklinde olacaktır.        

            Örnekten de anlaşılacağı üzere, ödemenin yapıldığı ayda gecikme zammı günlük olarak hesaplandığı halde, gecikme cezası günlük olarak değil, tam ay olarak hesaplanmaktadır.   

         Örnek 2-Yukarıda belirtilen örnekteki borcun 20.07.2006 tarihinde ödenmesi ve D.İ.B.S. oranlarının da;

       2006/ Mart           =1,25

       2006/ Nisan         =1,20

       2006/  Mayıs        =1,22

       2006/Haziran       =1,18 olduğu varsayıldığında, toplam borç aşağıda gösterildiği şekilde hesaplanacaktır.                                                                           

2006/Nisan ayı için:     2.500,00 x %3           =     75,00 (Gecikme cezası)

                          2.500.00+75,00          =     2.575,00 (Gecikme cezalı borç)          

                          2.575,00 x%1,25         =     32,19 + 2.575,00 + = 2.607,19 YTL 

2006/Mayıs ayı için:    2.607,19 x %3        =      78,22    (Gecikme cezası)

                          2.607,19+78,22      =        2.685,41    (Gecikme cezalı borç)

                         2.685,41x%1,20       =      32,22 + 2.685,41 =  2.717,63 YTL 

2006/Haziran ayı için: 2.717,63 x %3        =      81,53 (Gecikme cezası)

                         2.717,63 +81,53     =         2.799,16 (Gecikme cezalı borç) 

                        2.799,16 x%1,22      =       34,15 + 2.799,16 = 2.833,31 YTL 

Dördüncü ay olan 2006/Temmuz ayı için ise: 

2.833,31 x 1,18 x 20  = 22.29 + 2.833,31 = 2.855,60 YTLdir.

                                                    3.000 

     Tahsilatın mahsubu ise:     2,500,00  YTL Borç aslı

                                              +   355,60  YTL Gecikme cezası + Gecikme zammı

                                     2.855,60  YTL şeklinde olacaktır. 

         B- Resmi sektör işverenleri yönünden:  

506 sayılı Kanunun 80 inci maddesinin beşinci fıkrasında 5458 sayılı Kanun ile  yapılan değişiklik, 01.04.2006 tarihinden itibaren yürürlüğe gireceğinden, resmi sektör (prim belgelerini her ayın 15’i ila 14’ ü arasında düzenleyen) işverenlerinin 15.02.2006 ila 14.03.2006 dönemine ilişkin olarak düzenlenen aylık prim ve hizmet belgelerinden kaynaklanan borçları, söz konusu uygulamanın başlatılacağı ilk ay borcu olacaktır.  

 Buna göre, resmi sektör işverenlerince 15.02.2006 ila 14.03.2006 dönemine ilişkin olarak düzenlenen aylık prim ve hizmet belgelerinden kaynaklanan sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi ve işsizlik sigortası primlerinin 14.04.2006 tarihine kadar ödenmemesi halinde, 15.04.2006 tarihinden itibaren  ilk üç aylık dönemde her bir dönem için % 3 oranında gecikme cezası, ayrıca her bir dönem için bulunan bu tutarlara, ödeme süresinin bittiği tarihten başlanılmak suretiyle borç ödeninceye kadar, her dönem için ayrı ayrı Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak bir önceki aya ait YTL cinsinden ıskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizi, bileşik bazda uygulanarak gecikme zammı hesaplanacaktır.           

         Örnek-3: (X) Belediye Başkanlığınca, 15.02.2006 - 14.03.2006 dönemine ilişkin olarak düzenlenen ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesinden kaynaklanan 1.000,00 YTL tutarlı işsizlik sigortası priminin 29.05.2006 tarihinde ödenmesi ve D.İ.B.S. oranlarının da 2 nolu örnekte belirtildiği şekilde olduğu varsayıldığında tahsil edilecek toplam borç aşağıda gösterildiği şekilde hesaplanacaktır. 

    15.04.2006-14.05.2006 Dönemi:1.000,00 x %3      =      30,00 (Gecikme cezası)

                                         1.000,00 + 30,00    =      1.030,00 (Gecikme cezalı borç)

                                         1.030,00 x%1,25    =       12,88 + 1.030,00 = 1.042,88 YTL 

    15.05.2006-29.05.2006 Dönemi:1.042,88 x %3      =       31,29 (Gecikme cezası)

                                          1.042,88+31,29      = 1.074,17(Gecikme cezalı borç)  

                                               1.074,17 x 1,20 x 15 = 6,45+1.074,17 = 1.080,62 YTL

                                                          3.000        

      Tahsilatın mahsubu ise:

                                               1.000,00    YTL  Borç aslı

                                                      +         80,62   YTL Gecikme cezası + Gecikme zammı

                                                            1.080,62   YTL  şeklinde  olacaktır.        

         C- İdari Para Cezası Yönünden: 

 506 sayılı Kanunun 140 ıncı maddesine istinaden uygulanan idari para cezalarının, tebligatın alındığı günü izleyen 15 günlük süre içinde ödenmemesi ve 16 ıncı günün de 01.04.2006 veya sonrası bir tarih olması halinde, ödenmeyen kısma, ilk üç aylık sürede her bir ay için % 3 oranında gecikme cezası, ayrıca her bir ay için bulunan bu tutarlara, ödeme süresinin bittiği tarihten başlanılmak suretiyle borç ödeninceye kadar, her bir ay için ayrı ayrı Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak bir önceki aya ait YTL cinsinden ıskontolu ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetlerinin aylık ortalama faizi, bileşik bazda uygulanmak suretiyle gecikme zammı hesaplanacaktır.        

         Örnek-4: İlk defa 17.02.2006 tarihinde sigortalı çalıştırmaya başlayan ve bilanço esasına göre defter tutmakla yükümlü olan (Y) Anonim Şirketi firmasının işyeri bildirgesini 28.02.2006 tarihinde (yasal süresi dışında) Kurumumuza  vermiş olması nedeniyle uygulanan 1.593,00 YTL tutarındaki idari para cezasının 21.03.2006 tarihinde ilgili firmanın yetkilisine tebliğ edildiği, söz konusu cezanın 12.07.2006 tarihinde ödeneceği ve D.İ.B.S. oranlarının da 2 nolu örnekte belirtildiği gibi olduğu varsayıldığında, söz konusu cezanın yasal ödeme süresi 05.04.2006 tarihinde sona erdiğinden, 06.04.2006 tarihinden 12.07.2006 tarihine kadar olan süre için gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanacaktır.   

Bu durumda, tahsil edilecek toplam borç aşağıda gösterildiği şekilde hesaplanacaktır. 

 06.04.2006-05.05.2006 Dönemi: 1.593,00 x % 3     =      47,79 (Gecikme cezası)

                                        1.593,00 + 47,79  =    1.640,79 (Gecikme cezalı borç)

                                       1.640,79 x %1,25   =  20,51 + 1.640,79 = 1.661,30 YTL 

 06.05.2006-05.06.2006 Dönemi: 1.661,30 x % 3     =     49,84 (Gecikme cezası)

                                       1.661,30 + 49,84    =  1.711,14 (Gecikme cezalı borç)

                                       1.711,14 x %1,20  =  20,53 + 1.711,14 = 1.731,67 YTL 

 06.06.2006-05.07.2006 Dönemi: 1.731,67 x %3    =        51,95 (Gecikme cezası)

                                      1.731,67 + 51,95   =    1.783,62 (Gecikme cezalı borç)

                                      1.783,62 x %1,22  =    21,76 + 1.783,62 = 1.805,38 YTL 

 06.07.2006-12.07.2006 Dönemi : 

                                           1.805,38 x1,18 x 7  = 4,97 + 1.805,38  = 1.810,35 YTL

                                                      3.000

   Tahsilatın mahsubu ise: 

                                           1.593,00 YTL Borç aslı

                                          +  217,35 YTL Gecikme cezası + Gecikme zammı

                                 1.810,35 YTL şeklinde  olacaktır. 

D- Kurumun diğer alacakları yönünden: 

Ödeme vadesi 01.04.2006 tarihinden sonra dolan sosyal yardım zammı ve kira sözleşmelerinden doğan alacaklar, yasal süresi içinde ödenmediği takdirde, 80 inci maddenin 5458 sayılı Kanunun 6 ıncı maddesi ile değişik beşinci fıkrası uyarınca gecikme cezası ve gecikme zammı  hesaplanmak suretiyle tahsil edilecektir.   

III- 01.04.2006 TARİHİNDEN ÖNCE MUACCEL HALE GELMİŞ ALACAKLAR: 

         506 sayılı Kanununun 80 ınci maddesinin beşinci fıkrasında 5458 sayılı Kanunun 6 ıncı maddesi ile yapılan değişiklik,  01.04.2006 tarihi itibariyle yürürlüğe gireceğinden, bu tarihten önce muaccel hale gelmiş Kurum alacaklarının 01.10.2003 tarihinden önce veya sonra muaccel hale geldiğine bakılarak, ödeme vadesinin dolduğu tarihten, tahsil tarihine kadar önceki uygulamalar dikkate alınarak gecikme zammı hesaplanacaktır. 

            Dolayısıyla, ödemesi vadesi 01.04.2006 tarihinden önce dolan alacaklar için  (üç aylık gecikme cezası uygulama süresinin dolup dolmadığına bakılmaksızın) ayrıca %3 oranında gecikme cezası uygulanmayacaktır.

Örnek-5: (XYZ) Anonim Şirketince düzenlenerek 20.02.2006 tarihinde Kurumumuza verilen 2006/Ocak ayına ilişkin asıl nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesinden kaynaklanan 1.800,00 YTL tutarlı sigorta priminin 16.05.2006 tarihinde ödenmesi ve D.İ.B.S oranlarının da        

                                   2006 /Şubat   ayı için =    1,10

                                   2006/ Mart     ayı için =    1,25

                                   2006/ Nisan    ayı için=    1,20  

olduğu varsayıldığında, toplam borç; 

 2006/Mart ayı için :    1.800,00 x %10        =    180,00 (Gecikme cezası)

                           1.800,00 +180,00     =    1.980,00 (Gecikme cezalı borç)

                          1.980,00 x %1,10     =      21,78 + 1.980,00 =  2.001,78 YTL 

2006/Nisan ayı için:    2.001,78 x %1,25     =      25,02 + 2.001,78 = 2.026,80 YTL                                                                                   

Üçüncü ay olan 2006/Mayıs ayı için ise: 

                               2.026,80 x 1,20 x 16  = 12,97 + 2.026,80 = 2.039,77 YTL

                                                    3.000 

     Tahsilatın mahsubu ise:     1.800,00  YTL Borç aslı

                                         +   239,77  YTL Gecikme cezası + Gecikme zammı

                            2.039,77  YTL şeklinde olacaktır.  

Örnekten de anlaşılacağı üzere, ödemesi vadesi 01.04.2006 tarihinden önce olması nedeniyle, ödeme vadesinin bittiği tarihte borç %10 artırıldığından, takip eden ikinci (Nisan) ve üçüncü (Mayıs) aylar, 5458 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden sonraki aylar olmasına rağmen, bu aylar için ayrıca %3’er oranında gecikme cezası hesaplanmayacaktır.               

Örnek-6: Özel sektör işverenine ait 2002/Ekim ayına ilişkin 1.000,00 YTL tutarlı sigorta prim borcunun 19.04.2006 tarihinde ödenmesi halinde; 1.000,00 YTL tutarlı borç aslına, 01.12.2002 tarihinden 30.09.2003 tarihine kadar her ay için bu tarihler arasında geçerli olan %7 gecikme zammı uygulamak suretiyle bulunan (1000,00 YTL+700 YTL= 1.700,00 YTL) tutara; (01.10.2003 tarihinde % 10, 01.04.2006 tarihinde de %3 arttırılmaksızın) 01.10.2003-31.01.2004 tarihleri arasında içinde bulunulan aylar için, 01.02.2004 -19.04.2006 tarihleri arasında ise bir önceki aylar için Hazine Müsteşarlığınca açıklanan YTL cinsinden ıskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizi bileşik bazda uygulanarak gecikme zamlı toplam borç hesaplanacaktır. 

Öte yandan, ödeme vadesi 01.04.2006 tarihinden önce dolan ve yasal süresi içinde ödenmeyen sosyal yardım zammı ve kira sözleşmelerinden doğan alacaklar ile mülga 3320 ve 3417 sayılı Kanunlar gereğince Kurumumuzca takip ve tahsili gereken konut edindirme yardımı ve tasarrufu teşvik kesinti ve katkı tutarları için de bu bölümde açıklandığı şekilde gecikme zammı hesaplanacaktır.  

IV- KURUMUMUZCA TAKİP VE TAHSİL EDİLEN DİĞER ALACAKLAR İÇİN GECİKME ZAMMI UYGULAMASI: 

01.04.2006 tarihinden önce vadesi geldiği halde bu tarihe kadar ödenmemiş olan 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa göre tahakkuk ettirilen damga vergileri ile uygulama süreleri 01.01.2004 tarihinden önce sona ermiş olmakla beraber henüz tahsil edilememiş eğitime katkı payı ve özel işlem vergisi alacakları için, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 5035 sayılı Kanunla değişik 51 inci maddesi uyarınca Bakanlar Kurulunca belirlenen oranlar üzerinden gecikme zammı tahakkuk ettirilmesine ilişkin  uygulamaya devam edilecektir. 

6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, damga vergisi  eğitime katkı payı ve özel işlem vergisi alacaklarına tahsil edildiği tarih itibariyle uygulanacak gecikme zammının 1 YTL’den az olması halinde, bu alacaklar için asgari 1,00 YTL gecikme zammı tahsil edilecektir. 

Diğer taraftan, Damga Vergisi Kanununun 03.12.1988 tarihli, 3505 sayılı Kanunun 29 uncu maddesi ile değişik 22 nci maddesinin (b) fıkrasının (bb) bendi uyarınca, damga vergisinin tahsiline ilişkin müsaadenin devamlı olarak ve belirli kağıtlara şamil olmak üzere verilmesi halinde, bir ay zarfında düzenlenecek kağıtların vergisinin, ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirileceği ve aynı süre içinde ödeneceği öngörülmüştür. 

Bu itibarla, Kurumumuza verilen her bir asıl ve ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesi başına damga vergisi tahakkuk ettirilmekte olup, söz konusu vergilerin aylık prim ve hizmet belgesinin ilişkin olduğu dönem üzerinde durulmaksızın Kurumumuza verildiği ay içerisinde ödenmesi gerekmektedir.  

Örnek 7: ABC Limited Şirketince 17.01.2006 tarihinde Kurumumuza verilen ve ilgili Ünitece işleme alınmasına karar verilen asıl nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesinden kaynaklanan damga vergisinin (31.01.2006 tarihine kadar ödenmesi gerekmekle birlikte) 12.06.2006 tarihinde ödeneceği varsayıldığında;  

2006/Şubat, Mart, Nisan ve Mayıs  aylarının her biri için %3 olmak üzere  

9,80 x 12% = 1,18 YTL 

2006/Haziran ayı için ise: 9,80 x 3 x 12 = 0,12 YTL

                                3.000 

Tahsil edilecek toplam tutar ise:        9,80 YTL Damga vergisi

                                       +     1,30 YTL Gecikme zammı              

                                           11,10 YTL olacaktır. 

Örnek 8:19.03.2006 tarihinde sigortalı çalıştırmaya ara veren C Kooperatifince, 2006/Mart ayına ait aylık prim ve hizmet belgesinin 25.03.2006 tarihinde Kurumumuza e-bildirge kanalıyla gönderilmesi halinde, sözkonusu prim belgesinden kaynaklanan damga vergisinin 31.03.2006 tarihine kadar, sigorta primi ve işsizlik sigortası priminin ise 30.04.2006 tarihine kadar ödenmemesi halinde gecikme zammı tahakkuk ettirilecektir. 

           Bilgi edinilmesini ve bundan böyle gereğinin buna göre yapılmasını rica ederiz.

                                                                      

                                               Celal ÖZCAN                             Dr. Özkan DALBAY

                                               Daire Başkanı G.                             Genel Müdür V.

                                                                                                   Kurum Başkanı V. 

D A Ğ I T I M               :

G e r e ğ i                               :           B i l g i             :

Sigorta İl ve Sigorta                          -Çalışma ve Sosyal

Müdürlüklerimize                             Güvenlik Bakanlığına

                                                 -Merkez Teşkilatın