3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun 12 nci maddesi ile Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in¹  7 nci maddesinin Bakanlığımıza vermiş olduğu yetkiye dayanılarak, Yeminli Mali Müşavirlerin tasdik hizmeti vermek suretiyle hesap ve işlemlerini doğrulayacakları mükelleflerle ilgili olarak, tasdik hizmeti verilecek mükelleflerin doğrudan ya  da silsile yoluyla ticari ilişkide bulundukları diğer mükelleflerin yeminli mali müşavirlerinden bilgi istenmesine ilişkin bir düzenlemenin getirilmesi ve bu düzenlemeye ilişkin usul ve esasların belirlenmesi ile evvelce yayımlanmış olan 24²  ve  37 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğlerinde³  yer verilmiş olan bazı hükümlerin değiştirilmesi gerekli görülmüştür. 

   Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunun mükerrer 227 nci maddesinin 2 numaralı bendi ile, vergi kanunlarında yer alan muafiyet istisna, yeniden değerleme, zarar mahsubu ve benzeri hükümlerden yararlanılmasını Bakanlığımızca belirlenen şartlara uygun olarak yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibraz edilmesi şartına bağlamaya, bu uygulamalara ilişkin usul ve esasları belirlemeye Bakanlığımız yetkili kılınmıştır. Anılan maddede ayrıca, 2 numaralı bent hükmüne göre yararlanılması yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibraz şartına bağlanan konularda, tasdik raporunu  zamanında ibraz etmeyen mükelleflerin tasdike konu haktan yararlanamayacakları ile Bakanlığımızın tasdik raporlarının ibraz süresini iki aya kadar uzatmaya yetkili olduğu hususları hükme bağlanmıştır. Bu çerçevede, yararlanılması yeminli mali müşavir tasdik raporu ibraz zorunluluğuna bağlanmış olan yatırım indirimi istisnası ve kurumlar vergisi istisnası konularında veya içerisinde anılan konuların da değerlendirilmiş olduğu yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi ve eklerinin tasdiki (tam tasdik) konusunda yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporlarının Yeminli Mali Müşavirler Odaları vasıtasıyla vergi dairelerine teslimine ilişkin bazı düzenlemelerin yapılması gerekli görülmüştür. 

I - Yeminli Mali Müşavirlerden Bilgi İstenmesi

27 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğinin⁴, teyit alınması suretiyle karşıt inceleme yapılması konusundaki düzenlemeleri saklı kalmak üzere, yeminli mali müşavirler; tasdik hizmeti verdikleri mükelleflerin doğrudan ya da silsile yoluyla ticari ilişkide bulunduğu kişiler ile ilgili olarak varsa bu kişilere tam tasdik hizmeti veren diğer yeminli mali müşavirlerden bilgi isteyebilirler. Bilgi tam tasdik hizmeti veren yeminli mali müşavirlerden istenebilecektir.

Bilgi istemlerinin tasdik konusu ile sınırlı olması ve yeminli mali müşavirin tasdik hizmeti verdiği mükellef ile hakkında bilgi istenen mükellef arasındaki ticari ilişki ile doğrudan bağlantılı olması gerekir.

Kendisinden bilgi istenen yeminli mali müşavirler tam tasdik hizmeti verdikleri mükelleflere ilişkin olarak yukarıda belirtilen nitelikte ve harici bir araştırmayı gerektirmeyen bilgileri verebilirler.

Bilgi verme işlemi, zorunlu olarak yerine getirilmesi öngörülmüş bir işlem değildir. Dolayısıyla, kendisinden bilgi istenilen yeminli mali müşavirler; istenilen bilgileri verebilecekleri gibi, diledikleri takdirde bilgi vermekten imtina da edebileceklerdir. Ancak , bilgi yazısı verdikleri bir konuda sonradan; evvelce vermiş oldukları bilgilerin içeriğine yönelik herhangi bir düzeltme yapmaları sözkonusu  olamayacaktır. Bilgi yazısı veren yeminli mali müşavirlerin; sonradan, evvelce vermiş oldukları  bilgilerin içeriğine yönelik düzeltme yapılması talebinde bulundukları gibi bir husus ileri sürmeleri, verdikleri bilgilerin doğruluğuna ilişkin sorumluluklarını ortadan kaldırmayacaktır. Bu itibarla, yeminli mali müşavirlerin vermiş oldukları bilgi yazılarında yer alan hususları, dikkat ve özenle tetkik etmeleri sorumlulukları açısından önem arz etmektedir. 

A - Bilgi İsteme Yazıları ile İlgili  Usul ve Esaslar:

Bilginin yazılı olarak istenmesi ve bilgi isteme yazılarında en az aşağıdaki hususların yer alması gerekir.

-   Bilgi talebinde bulunan yeminli mali müşavirin adı-soyadı, bağlı olduğu oda ve vergi
dairesi, vergi kimlik numarası, mühür ve sicil numarası, adresi, telefon ve benzeri diğer
bilgiler,

-   Bilgi talebinde bulunan yeminli mali müşavirin tasdik hizmeti verdiği mükellefin adı-soyadı veya unvanı, bağlı olduğu vergi dairesi, vergi kimlik numarası, adresi, telefon ve benzeri diğer bilgiler,

-   Tasdik sözleşmesinin tarihi ve sayısı,

-   Hakkında bilgi talep edilen mükellefin adı-soyadı veya unvanı, vergi kimlik numarası, adresi ve benzeri diğer bilgiler.

Bilgi isteme yazılarında, hakkında bilgi istenen mükellefin tasdik hizmeti verilen mükellef ile ticari ilişkisi ve istenen bilgi açıklıkla belirtilecektir.

Bilgi isteme talepleri yazılı olarak cevaplandırılacak ve cevap yazıları ilgili yeminli mali müşavir tarafından imzalanıp mühürle tasdik edilecektir. Yeminli mali müşavirlerin cevap yazılarında en az aşağıdaki hususların yer alması gerekir.

-   Cevap yazısını düzenleyen yeminli mali müşavirin adı-soyadı, bağlı olduğu oda ve vergi dairesi, vergi kimlik numarası, mühür ve sicil numarası, adresi, telefon ve benzeri diğer bilgiler,

-   Cevap yazısını düzenleyen yeminli mali müşavirin tam tasdik hizmeti verdiği mükellefin adı-soyadı veya unvanı, bağlı olduğu vergi dairesi, vergi kimlik numarası, adresi, telefon ve benzeri diğer bilgiler,

-   Tam tasdik sözleşmesinin tarihi, sayısı, ilgili meslek odası ve vergi dairesine veriliş tarihi,

-   Hakkında bilgi verilen mükellefin yevmiye defteri onay bilgileri,

-   Bilgi istenen konu ile ilgili yevmiye kayıtlarının tarih ve numarası,

-     Katma değer vergisi iadesi tasdik işlemleri için, mal veya hizmet alımına ilişkin bilgi istemlerinde hakkında bilgi verilen mükellefin bilgi istemine konu işlemin gerçekleştiği dönemdeki KDV beyanları hakkında bilgi (teslim ve hizmet tutarı, istisna tutarı, KDV matrahı, hesaplanan KDV tutarı, ödenecek/sonraki döneme devreden KDV tutarı, tahakkuk fişinin tarih ve numarası),

-     Hakkında bilgi verilen mükellefin malları (imalatçılarda hammaddeyi) tedarik ettiği alt firmalara ilişkin bilgiler (malın veya hammaddenin satın alındığı kişinin adı-soyadı veya unvanı, bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi kimlik numarası, malın KDV dahil toplam bedeli, düzenlenen belgenin tarih ve numarası), (mal veya hammadde alımlarının çok sayıda kişiden yapıldığı hallerde en yüksek 10 alıma ilişkin bilgilerin verilmesi yeterli olacaktır).

Yukarıda yer alan esaslara uygun olarak düzenlenen cevap yazılarını alan yeminli mali müşavirler, hakkında bilgi verilen mükellef nezdinde karşıt inceleme yapmakla yükümlü olmayacaklardır. Şu kadar ki, tasdiki yapan yeminli mali müşavirin hakkında bilgi verilen mükellefin alt mükellefleri ile ilgili karşıt inceleme yükümlülüğünün devam edeceği tabiidir. Öte yandan, katma değer vergisi iadesi tasdik işlemlerinde, süresinde tam tasdik sözleşmesi yapmamış mükellefler ile ilgili olarak, bu mükelleflerin yeminli mali müşavirlerinden bilgi istenilmesi sözkonusu olmayacaktır. Ancak, buna rağmen alınmış bir bilgi yazısı var ise, alınan bu bilgi cevap yazılarına ilgili yeminli mali müşavirce ve vergi dairesince itibar edilmeyecektir.

Yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenen bilgi talep yazıları ile bilgi cevap yazılarına sayı verilmesi ve bu yazıların "Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik"⁵ hükümlerine göre saklanması gerekir. 

B – Sorumluluk:

Bilgi veren yeminli mali müşavirler verdikleri bilgilerin doğruluğundan genel hükümler uyarınca sorumludurlar.

Bilgi isteyen yeminli mali müşavirler aldıkları bilgileri titiz bir şekilde kontrol etmekle yükümlüdürler. Bilgilerin birbiriyle veya bilgi isteyen yeminli mali müşavirin elindeki diğer bilgi, belge ve kanıtlarla uyumlu olmadığı hallerde veya tereddüt uyandıran sair durumlarda alınan   bilgi   kullanılmadan   önce   gerekli   araştırmaların   yapılması,   yapılan   araştırmalar

sonucunda uyumsuzluklar ve tereddütler giderildiği takdirde alınan bilgiye itibar edilmesi gerekir.

Diğer yeminli mali müşavirlerden aldıkları bilgileri gerekli kontrolleri yapmadan işleme koyan yeminli mali müşavirler doğacak sonuçlardan sorumlu olacaklardır.

Yeminli mali müşavirlerden yukarıda belirtilen şekilde elde edilen bilgilerin gizliliğine dikkat edilmesi yasal bir zorunluluktur. Bu zorunluluğa uyulmaması halinde ilgili mevzuat uyarınca gerekli işlemin yapılacağı tabiidir. 

II – 24 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğinde “Tasdik Raporunun İbraz Süresi”  ne ilişkin olarak yer verilen düzenleme aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Tasdik raporlarının ilgili yıl gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri ile birlikte veya beyannamenin verildiği ayı takip eden iki ay içerisinde verilmesi gerekir.” 

III – 37 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğinin “Beyannamelerini imzalatma kapsamında olan mükellefler:” başlıklı 2.1. bölümü başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“ 2.1. Beyannamelerini imzalatma mecburiyeti kapsamında olan mükellefler:

Kurumlar vergisi veya ticari, zirai ve mesleki kazancı nedeniyle gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükelleflerinden 2004 yılı aktif toplamı 3.000.000 ve net satışlar toplamı 6.000.000 Yeni Türk Lirasını aşmayan mükelleflerdir.”

Anılan Tebliğin “2.2. Beyannamelerini imzalatma kapsamı dışındaki mükellefler:” başlığı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“ 2.2. Beyannamelerini imzalatma mecburiyeti kapsamı dışındaki mükellefler:” 

IV- Yatırım İndirimi, Kurumlar Vergisi İstisnası ve Tam Tasdik Raporlarının Yeminli Mali Müşavirler Odaları vasıtasıyla Vergi Dairelerine teslimi : 

Bu konuda evvelce, Bakanlığımızca yayımlanan 20 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğinde⁶; “yeminli mali müşavirlik tasdik raporlarının bazı illerde meslek odaları vasıtasıyla vergi dairelerine teslimi konusunda Bakanlığımızca gerekli düzenlemelerin yapılabileceği,” hususu öngörülmüş olup, bu çerçevede sözkonusu raporların meslek odaları vasıtasıyla vergi dairelerine teslimi konusunda aşağıdaki düzenlemelerin yapılması gerekli görülmüştür. 

   1-Yeminli mali müşavirlerin gerek bulundukları il sınırları içerisindeki mükelleflere ve gerekse bulundukları il sınırları dışındaki diğer illerde bulunan mükelleflere ait tasdik raporlarını (tam tasdik, yatırım indirimi, kurumlar vergisi istisnası veya içerisinde bu konuların değerlendirildiği tam tasdik raporları) varsa bulundukları ilde kurulmuş Yeminli Mali Müşavirler Odasına beyanname verme dönemi sonuna kadar veya beyannamenin verildiği ayı takip eden iki ay içerisinde imza karşılığında teslim etmeleri halinde, bu teslimleri vergi dairesine yapılmış olarak kabul edilecektir. 

   2-İlgili Yeminli Mali Müşavirler Odasınca bu raporlar; en geç beyannamenin verildiği ayı takip eden iki aylık sürenin sonundan itibaren 15 gün içerisinde gerek bulunulan ildeki mükelleflerin bağlı bulundukları vergi dairelerine, gerekse bulunulan il dışındaki diğer illerde bulunan mükelleflerin bağlı bulundukları vergi dairelerine oda tarafından görevlendirilecek yetkili elemanlar vasıtasıyla imza karşılığında teslim edilecektir. 

   3-Oda’ya yeminli mali müşavirlerce teslim edilecek tasdik raporlarını vergi dairelerine teslim edecek yetkili ve Oda’ca verilmiş özel kimlik taşıyan elemanların kimlikleri, Vergi Dairesi Başkanlığı kanalıyla o ilde bulunan vergi dairelerine önceden bildirilecektir. 

   4-Oda tarafından görevlendirilecek yetkili elemanlarca vergi dairelerine getirilecek tasdik raporları, vergi daireleri tarafından görevlendirilecek yetkililerce imza karşılığı teslim alınacaktır. 

   5-Sözkonusu tasdik raporlarının yukarıda öngörülen şekilde teslimi için gerekli tedbirler ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı ile Yeminli Mali Müşavirler Odası tarafından müştereken alınacaktır. 

   Bu uygulamada;  beyanname verme dönemi sonuna kadar veya beyannamenin verildiği ayı takip eden iki ay içerisinde ilgili odalara teslim edilecek tasdik raporlarının, beyannamenin verildiği ayı takip eden iki aylık sürenin sonundan itibaren 15 gün içerisinde ilgili vergi dairelerine intikalinin sağlanması, ilgili yeminli mali müşavirler odasının sorumluluğundadır. Bu sorumluluğun öngörülen sürede yerine getirilmemiş olması, bir başka ifadeyle sözkonusu raporların öngörülen 15 günlük süreden sonra ilgili vergi dairelerine ibrazı halinde ise bu raporlar ilgili vergi dairelerince teslim alınmayacaktır. 

   Sözkonusu raporlar; öngörülen 15 günlük süreden sonra her hangi bir şekilde (posta, kargo, kurye v.b.) ilgili vergi dairelerine intikal ettirilmiş olsa bile bu raporlar uyarınca vergi dairelerince işlem tesis olunmayacaktır. 

İçerisinde yeminli mali müşavirlik tasdik raporu ibrazı zorunluluğuna bağlanmış her hangi bir konu bulunmayan tam tasdik raporlarının da yukarıda belirtilen düzenleme çerçevesinde ilgili vergi dairelerine teslimi mümkün olabilecektir. 

   Tebliğ olunur. 

––––––––––––––––––––––––

1  2/1/1990 tarih ve 20390 sayılı Resmî Gazetede yayımlanmıştır.

2  24/3/1998 tarih ve 23296 sayılı Resmî Gazetede yayımlanmıştır.

3  3/3/2005 tarih ve 25744 sayılı Resmî Gazetede yayımlanmıştır.

4  6/12/2000 tarih ve 24252 sayılı Resmî Gazetede yayımlanmıştır.

5  3/1/1990 tarih ve 20391 sayılı Resmî Gazetede yayımlanmıştır.

6  19/2/1996 tarih ve 22559 sayılı Resmî Gazetede yayımlanmıştır.