Bu kararın amacı; 4634 sayılı Şeker Kanununa göre yurtiçinde pazarlanamayan ve ihraç edilmek zorunda olan C şekerinin, imalatçı- ihracatçıların şeker taleplerinin karşılanması suretiyle yurtdışı edilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

2 - Hukuki Dayanak ve İlkeler

İmalatçı ihracatçıların şeker taleplerinin karşılanması işlemleri, 4634 sayılı Şeker Kanunu ile bu Kanuna istinaden çıkarılan/çıkarılacak yönetmelikler esas alınarak düzenlenen bu karara uygun olarak yapılır.

Kararda açıklık bulunmayan haller ve kararın yetersiz kaldığı durumlarda; 4634 sayılı Kanun ile buna bağlı olarak çıkarılan mevzuat hükümleri ve Kurul kararları esas alınır.

Kurul, kararın bu haliyle veya gerektiğinde değiştirilerek ihdasında ve alınan tüm kararların uygulanmasında; ekonominin ve şeker sektörünün durumunu, yurtiçi ve yurtdışı piyasa fiyatlarını, spekülatif hareketleri, üretici, imalatçı-ihracatçıların durumunu dikkate alır.

3 - Kapsam

Bu karar; yaptıkları ihracat karşılığında, imalatçı-ihracatçılara C şekeri kapsamındaki pancar şekerinin satışı işlemlerinde uyulması gereken usul ve esasları belirler.

Bu kapsamdaki C şekeri satışı, ihracatın fiilen gerçekleştirilerek usulüne uygun biçimde belgelendirilmesi sonrasında yapılır.

Kurum, bu karar hükümlerine istinaden, uygulamada ortaya çıkacak ihtilafları idari yoldan çözmeye, özel ve zorunlu durumları inceleyip sonuçlandırmaya yetkilidir.

4 - Tanım ve Açıklamalar

Kararda geçen;

Kanun; 4634 sayılı Şeker Kanununu,

Müsteşarlık; Dış Ticaret Müsteşarlığı’nı,

Kurum: Şeker Kurumunu,

Kurul: Şeker Kurulunu,

Şeker: Yerli hammaddeden (Şeker Pancarı) üretilen beyaz kristal şekeri,

Pazarlama yılı: 1 Eylül ile 31 Ağustos tarihleri arasındaki dönemi,

A kotası: Yurt içi talebe göre üretilen ve pazarlama yılı içinde iç pazara verilebilen şeker miktarını,

B kotası: A kotasının belli bir oranına tekabül eden ve güvenlik payı için bulundurulmak üzere üretilen şeker miktarını,

C şekeri: A ve B kotaları dışında üretilen ve yurt içinde pazarlanamayan şekeri,

Şirket: Bir veya birden fazla sayıda şeker fabrikasını bünyesinde bulunduran ve/veya işleten tüzel kişiliği,

İmalatçı-İhracatçı; Şekeri girdi olarak kullanmak suretiyle şekerli mamul üreten ve ürettiği mamul/mamuller, doğrudan kendisi ya da aracılar tarafından ihraç edilen gerçek ya da tüzel kişiyi,

Tedarikçi; İmalatçı ihracatçılara şeker temin etmek üzere bu kararda listelenen şirketleri,

Tahsisat Belgesi (Belge); İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliklerinin bildirimini müteakip Kurum tarafından düzenlenen ve imalatçı-ihracatçı firmaya tedarikçiler tarafından satışı yapılabilecek C şekeri miktarını gösteren belgeyi

İfade eder.

5 - Tedarikçiler

Bu karar doğrultusunda imalatçı-ihracatçıların şeker taleplerini karşılamak üzere yetkili olan tedarikçiler;

Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.

Sümer Holding A.Ş.

Adapazarı Şeker Fabrikası A.Ş.

Amasya Şeker Fabrikası A.Ş.

Kayseri Şeker Fabrikası A.Ş.

Konya Şeker Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Kütahya Şeker Fabrikası A.Ş. ve

MB Şeker ve Nişasta Sanayi ve Ticaret A.Ş. ’dir.

Kurum; tedarikçiler ve imalatçı-ihracatçılar arasında sözleşmeye bağlanmış tahsisatlarla yüklenilmiş hak ve yükümlülükler saklı kalmak kaydıyla, gelişmeleri dikkate alarak, Müsteşarlıkla varılacak mutabakat dâhilinde; tedarikçi listesini değiştirmeye yetkilidir.

6 - Miktar

İmalatçı-ihracatçıların C şekeri hakediş miktarları, Ek-1’de yer alan kullanım oranları tablosu ile kapasite raporları esas alınmak suretiyle, Kurumca hesaplanır. Kapasite raporundaki oranın Ek–1 listedeki oranın üzerinde olması halinde Ek–1 listedeki oran, altında olması halinde kapasite raporundaki oran kullanılır. Bu listede yer almayan ürünlere ilişkin şeker kullanım oranları ise, tahsisat belgesi düzenleme aşamasında Kurumca belirlenir.    

Şekerli mamulün işleme faaliyetleri sırasında; kuruma, buharlaşma veya sızma şeklinde yitirilen ve imha olan kısmı ile ekonomik değeri olmayan atık şekerler göz önünde bulundurularak nihai ürün üzerinden kristal şekere %3 oranında fire hesaplanacak ve miktara ilave edilecektir. (Örneğin; bileşeninde % 30 şeker ve % 70 diğer malzemeler bulunan 100 g. şekerli bir mamul için hesaplanacak fire miktarı (30*3)/100=0,9 g. olacaktır. )

Ek-2’de yer alan ürünlerin ihracatına karşılık olarak C şekeri satışı yapılmaz.

7 - İhracatın Belgelenmesi

İlgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliklerinin ihracat gerçekleşmelerine ilişkin bildirimleri, ihracatın fiilen gerçekleştirilerek usulüne uygun şekilde belgelenmesinde esas kabul edilir. Bu bildirimde yer alacak bilgileri ihtiva eden Hakediş Bilgi Formu (Ek–3) karar ekindedir. Serbest Bölgelere yapılan ihracatlar, İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterlikleri tarafından ihracat gerçekleşmelerinin hesabında dikkate alınmaz. Ancak serbest bölgelere ihraç edilen ürünlerin, üçüncü ülkelere ihraç edildiğinin tevsiki halinde, ihracat gerçekleşmelerinin hesabında dikkate alınır.

8 - Tahsisat Belgesi Düzenlenmesi ve Belgenin Şekli

Tahsisat Belgesi, İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliklerinin bildirimini müteakip Karar ekinde verilen örneğe (Ek-4) uygun olarak Kurum tarafından düzenlenir. İmalatçı İhracatçı firmaya ait kapasite raporu, İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliklerinin bildirimleri ekinde yer alır. Düzenlenen Tahsisat Belgesi, imalatçı-ihracatçıya gönderilir ve yapılan tahsisat ile ilgili olarak tedarikçiler bilgilendirilir.

Kurumca düzenlenecek her bir Tahsisat Belgesinin, tekrar etmeyecek bir ‘tek’ numarası bulunur.

Tahsisat Belgelerinin kullanım süresi 6 (altı) ayla sınırlı olup, Tahsisat Belgesinde belge süresi ve süre bitim tarihi yer alır. Tahsisat miktarı da dikkate alınarak, imalatçı-ihracatçı tarafından talep edilmesi, ya da Kurumca gerekli görülmesi halinde belge süresi, 6 aydan daha az süreli olarak belirlenebilir.

Her ne suretle olursa olsun; süresi biten Tahsisat Belgesi sahibi imalatçı-ihracatçı, satın almadığı C şekerine ilişkin tahsisat hakkını kaybeder.

Belge süresi içerisinde, stokta şeker bulunmaması nedeniyle tedarikçiler tarafından imalatçı ihracatçının talebinin karşılanamamış olması durumunda, Kurum tarafından belge süresi uzatılabilir.

Kendilerine yapılan tahsisat ve satışın, gerçeği yansıtmayan bilgi ve belgeye dayandığı tespit edilen imalatçı ihracatçılara Kurum tarafından tahsisat belgesi düzenlenmez.

9 - Satış

Bu karar kapsamında yapılacak satışlar, ancak C şekeri stoku bulunan veya A ya da B kotası şekerini, Kurul kararıyla bu kapsamda satmasına izin verilen tedarikçiler tarafından yapılabilir.

Bu durumdaki tedarikçi, imalatçı-ihracatçının Tahsisat Belgesi ile müracaatı halinde; bir örneği ekte bulunan C Şekeri Satış Taahhütnamesini (Ek-5) imza ettirmek suretiyle satış işlemini başlatır.

Tedarikçi, Tahsisat Belgesi kapsamında yaptığı her bir satış için Tahsisat Belgesi üzerine; satış tarih ve miktarı ile kalan tahsisat miktarını belirten bir şerh düşer. Şerh düşülen Tahsisat Belgesi, iki suret çoğaltılarak biri tedarikçi tarafından saklanır. Diğer suret, ekine satış faturasının bir nüshası da ilave edilerek Kuruma gönderilir. Tahsisat Belgesine istinaden ilk satışı yapan tedarikçi, C Şekeri Satış Taahhütnamesinin bir suretini de, şerh düşülen Tahsisat Belgesi sureti ekinde Kuruma gönderir. Taahhütnamenin aslını muhafaza eder.

Toplam tahsisat miktarı yapılan satış ile tamamlanmamış ise, şerh düşülen Tahsisat Belgesi aslı imalatçı-ihracatçıya iade edilir. Toplam tahsisat miktarını tamamlayacak şekilde nihai satışı yapan tedarikçi, Tahsisat Belgesi aslını Kuruma iade eder.

Tahsisat Belgesi ibraz edilmeksizin, ya da süresi geçmiş Tahsisat Belgesi karşılığında satış yapılamayacağı gibi, yapılan satış miktarı hiçbir şekilde Tahsisat Belgesinde tahsis edilen ya da kalan tahsisat miktarını aşamaz. Bu hüküm hilafına yapılan satıştan, satışı yapan tedarikçi sorumludur.

İmalatçı-ihracatçı, kendisine Tahsisat Belgesiyle Kurum tarafından tahsis edilmiş bulunan şekerin satın alışlarını azami (15) defada tamamlamak zorundadır. Aksi takdirde Tahsisat Belgesi, süresi dolmuş gibi işlem görür.

Tedarikçiler, bu kapsamda yapacakları satışlarda Kurumca bildirilen fiyatı uygulamak ve kararın diğer hükümleri ile çelişmemek şartıyla, imalatçı-ihracatçılarla sözleşme yapmakta serbesttirler.

Tedarikçinin şekeri bizzat kendisi işleyerek şekerli mamule dönüştürüp, doğrudan ya da aracı ihracatçı vasıtasıyla ihraç ettiği durumlarda; ihracatın 7. maddede belirtildiği şekilde belgelenmesi suretiyle, Kurum tarafından tahsisat belgesi düzenlenerek, tedarikçinin belgede belirtilen miktarda C şekerini, bulunması halinde öncelikle kendi stoklarından ya da diğer bir tedarikçiden temin etmesine izin verilir.

10 - Satışta İstenecek Belgeler

C şekerinin bu karar kapsamındaki satışlarında, Tahsisat Belgesinin yanı sıra tedarikçi tarafından aşağıdaki belgeler aranır.

a) Son 1 yıl içerisinde alınmış Ticaret Sicil Belgesinin aslı veya noter onaylı sureti,

b) Ticaret Sicilinden alınmış; sermayesini, ortaklarını ve ortaklık paylarını gösterir sermaye kompozisyonu,

c) İhracatı gerçekleştirilmiş olan işlenmiş üründe kullanılan şekerlerin yurtiçi alış faturalarının birer sureti, (kaynak tespiti için talep edilecektir)

d) Tedarikçi tarafından talep edilmesi zaruri görülen diğer belgeler.

İmalatçı-ihracatçının önceki dosyasında bulunan ve süresi halen geçerli olan bilgi ve belgeler, tekrar istenmeyebilir.

11 - Fiyat

İmalatçı ihracatçılara satılacak C şekerinin fiyatı aşağıdaki unsurlardan oluşur.

I - Temel Fiyat; Londra Borsasında oluşan Beyaz Şeker Vadeli İşlem Fiyatlarının (ABD Doları/ton) 10’ar günlük aritmetik ortalamasıdır. Bir tam ay üç dilime bölünerek, ilk 10 gün için, ikinci 10 gün için ve ayın kalan günleri için aritmetik ortalama hesaplanır. İlk 10 günün ortalaması ikinci, ikinci 10 günün ortalaması, ayın kalan günleri, kalan günlerin ortalaması da sonraki ayın ilk 10 günü için geçerli olur. Tatil günlerine isabet eden, ya da işlem olmayan günler için, bir önceki günün borsa işlem fiyatı geçerli kabul edilerek ortalamanın hesaplanmasında kullanılır. Ortalamanın hesaplanmasına esas teşkil edecek günlük vadeli işlem fiyatları seçilirken; her zaman, mevcut en kısa vadedeki fiyatın, önceki kalıcı kapanış değeri alınır.

II - Navlun Bedeli Karşılığı; dünya piyasalarında geçerli olan şeker navlun bedelleri esas alınarak, hareket ve varış yeri açısından ülkemizin konumuna uygun olan bedelin, ton başına tutarı olarak Kurumca tespit edilir.

III - Tahsis ve Muhafaza Bedeli Karşılığı; İmalatçı-ihracatçıya, belli bir süre boyunca belli bir fiyattan tahsis edilen şekerin, stokta tutma maliyetine karşılık olarak alınacak sabit bedel olup, herhangi bir süreyle bağlı olmaksızın ton başına 5 ABD doları olarak uygulanır.

Bu üç unsurun toplamından oluşan fiyat, her ayın 1’inde, 11’inde ve 21’inde tedarikçilere bildirilir. Bildirilen fiyat, ayın ilgili diliminde yapılacak teslimler için geçerli olur.

Şeker satışı teslim ve ödemelerinde, şekerin teslim tarihinde geçerli Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) döviz satış kuru esas alınır.

12 - Teminat

Yapılan ihracatın belgelenmesi karşılığında sonradan C şekeri satışı yapıldığından, satışın peşin olarak gerçekleştirilmesi halinde tedarikçilerce herhangi bir teminat aranmaz.

Satış ve teslim işleminin belli bir vadeye yayılması halinde talep edilecek teminat miktarı, satış bedelinin %5’ini aşamaz. Böyle durumlarda imalatçı ihracatçı ile tedarikçi arasında düzenlenebilecek sözleşmenin süresi Tahsisat Belgesi süresini aşamaz.

13 - Eşyanın Geri Gelmesi

Kurum tarafından Tahsisat Belgesi düzenlenerek tedarikçilerce C şekeri satışı yapılmış bulunan bir imalatçı-ihracatçının, ihracat karşılığı tahsisatına konu şekerli mamulün herhangi bir nedenle Türkiye Gümrük Bölgesine geri gelmesi halinde;

a) Eşyanın geri geldiğinin bildirildiği İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği yazısının Kurum tarafından kayda alındığı tarih, tespit tarihi olarak saptanır.

b) Eşyanın geri geldiği ve tespit tarihi tedarikçiye bildirilir.

c) Tedarikçi, C şekerini ilgili imalatçı-ihracatçı firmaya sattığı tarihteki Katma Değer Vergisi hariç yurtiçi peşin satış fiyatı ile tahsil edilen C şekeri satış fiyatı arasındaki farkı hesaplayıp, 6183 sayılı Kanunda öngörülen oranda gecikme zammını tatbik ederek, Katma Değer Vergisini ilave eder ve imalatçı-ihracatçının C Şekeri Satış Taahhütnamesi kapsamında ödemeyi taahhüt ettiği borcu belirler.

d) Keyfiyet ve imalatçı-ihracatçının hesaplanan borç tutarı, tahakkuk ettirilmesini müteakip imalatçı-ihracatçıya bildirilir. Borcun ifası için tespit tarihinden başlayan 15 iş günü süre verilerek ödemeye davet edilir.

e) Alacağın takibi, tedarikçi tarafından diğer alacaklarının takibi gibi sürdürülür. Alacağın verilen süre içinde ödenmemesi halinde, 6183 sayılı Kanunda öngörülen oran esas alınarak gecikme faizi uygulanır.

f) İmalatçı-ihracatçı tarafından şekerli mamule dönüştürülerek ihraç edilen, ancak geri gelmesi sebebiyle mamul bünyesinde yurtiçinde kalan şeker için tahsil ettiği bedeli A kotası şekeri bedeline iblağ eden tedarikçi, söz konusu miktar kadar A şekerini başka bir Kurul kararına hacet kalmaksızın C şekerine aktarır ve yapılan işlemle ilgili olarak Kuruma bilgi verir.

14 - İmalatçı İhracatçının Sorumluluğu

İmalatçı-ihracatçılar; Kurum, ilgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterlikleri ve tedarikçiler ile denetim yetkili görevliler tarafından, uygulamayla ilişkili olarak işbu karar hükümleri çerçevesinde talep edilen bilgi ve belgelerin verilmesinden, tamlığından ve doğruluğundan sorumludurlar.

Kendilerine yapılan tahsisat ve satışın, gerçeği yansıtmayan bilgi ve belgeye dayandığının tespiti halinde; fiilin sonuçlarına bağlı olarak 4634 sayılı Şeker Kanununun ilgili müeyyideleri uygulanır.

15 - Denetim

Tedarikçi listesinde yer alan şirketler, gerektiğinde bu karar kapsamında imalatçı-ihracatçıların işyerlerinde denetim (işyeri görme ve tespit) yapmak maksadıyla yeterli sayıda personeli görevlendirirler.

Tedarikçilerce belirlenen bu personel Kurumun tahsisat belgesi düzenlemeden önce talep edeceği standart denetimleri yerine getirirler.

İmalatçı-ihracatçının işyerinin diğer bir tedarikçinin bölgesine yakın bulunması halinde tedarikçi, diğer tedarikçiden denetim talep edebilir. Denetimin şekline ilişkin hususlar, Kurumca düzenlenerek tedarikçilere bildirilir.

16 - Uygulama ve Eşgüdüm

Kurum; uygulamalarda tekdüzeliğin sağlanması, tedarikçilerin ve imalatçı-ihracatçıların çıkarlarının korunması ve uygulamaların her biri açısından adil ve düzenli yapılmasının sağlanması için gerekli her türlü tedbiri alır.

17 - Yürürlük

Bu karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

18 - Yürütme

Bu karar hükümlerini Şeker Kurulu yürütür.

Geçici Madde 1: İşbu kararın Resmi Gazetede yayımlandığı tarihe kadar düzenlenmiş olan Dahilde İşleme İzin Belgeleri, Dahilde İşleme Rejimi çerçevesinde hazırlanan 09/09/2005 tarih ve 103/4 sayılı Kararla değişik 30/12/2004 tarih ve 85/1 sayılı Kurul Kararına uygun olarak işlem görür.

Geçici Madde 2: İmalatçı ihracatçının üyesi olduğu İhracatçı Birliği’nden temin edilecek ve önceki yıl/yıllar ortalama şeker kullanım verilerine dayalı olarak hesaplanacak miktarlar üzerinden, uygulamanın ilk defa yapılacağı 2007 yılına mahsus olmak üzere imalatçı ihracatçılara, ihracat öncesi vadeli ön alım hakkı tanınır. Bu hakkın kullanımına ilişkin bilgi ve açıklamalar Kurum tarafından yapılır.

 

EK–1

C ŞEKERİ TAHSİS EDİLECEK ŞEKERLİ MAMULLER

VE ŞEKER KULLANIM ORANLARI TABLOSU 

 

EK–2 

İHRACATI KARŞILIĞINDA

C ŞEKERİ TAHSİS EDİLMEYECEK ŞEKERLİ MAMULLER LİSTESİ

 

EK–3

HAKEDİŞ BİLGİ FORMU

 

İmalatçı-İhracatçı Firma Unvanı:  

 

Not: Söz Konusu İhracatların İlgili Gümrüklerden Teyitleri Alınmıştır   

EK-4

TAHSİLAT BELGESİ (Örnek)

Bildirim Yapan İBGS*              :

İBGS Bildirim Tarihi                 :

Belge No                                    :

Belge Tarihi                               :

Adına Tahsilat Belgesi Düzenlenenin,

Adı, Unvanı                               :

Adresi                                        :

Vergi Dairesi ve Numarası         :

Belge Süresi                               :

Belge Süresi Bitim Tarihi          :

Tahsilat Miktarı (Rakamla)       :

Tahsilat Miktarı (Yazıyla)        :

Tahsisata Bağlı

Satış İşleme (Şerh) Tablosu

 

 

                                                                                                                                      Belgeyi Düzenleyen

                                                                                                                                                 İmza

                                                                                                                                    

* İBGS : İhracatçı Birliği Genel Sekreterliği                                                                           

Tedarikçi İçin Belge Notları :

1 – Satış İşleme Tablosu el yazısı ile okunaklı bir şekilde doldurulacaktır

2 – Tedarikçi onayları, mühür ve yetkili imza/imzalarla yapılacaktır. Şerh düşülen belge sureti, satış faturası ile birlikte Kuruma gönderilecektir.

3 – İlk müracaat edilen tedarikçi, satıştan evvel C Şekeri Satış Taahhütnamesini imalatçı-ihraçatçıya imza ettirerek aslını saklayacak, bir suretini Kuruma gönderecektir.

EK-5

C ŞEKERİ SATIŞ TAAHHÜTNAMESİ 

   Firmamızca ihraç edilen şekerli mamul/mamullerin ihracı karşılığında; İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliklerinin bildirimlerine istinaden Şeker Kurumu tarafından düzenlenen ………. sayılı Tahsisat Belgesiyle tedarikçilerden satın alacağım C şekeri ile ilgili olarak;

 

1 - İhraç ettiğimiz ve şeker tahsisatına esas olan şekerli mamul/mamullerimizin, Dış Ticaret mevzuatı kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine geri dönmesi ve durumun İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliklerinin yazısıyla tevsik edilerek Kuruma bildirilmesi halinde; “İmalatçı-ihracatçıların Şekerli Mamul İhracatı Karşılığında C şekeri Taleplerinin Karşılanması Şartları ve Uygulama Esaslarına Dair Karar” adındaki Şeker Kurulu kararının 13. maddesinde belirtilen hükümlerin aynen uygulanacağının tarafımızca bilindiğini, bu hükümlerin gerek ve sorumluluklarını yerine getirmeyi şimdiden kabul ettiğimizi,

2 - Kurum, ilgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterlikleri ve tedarikçiler ile denetim yetkili görevliler tarafından uygulamayla ilişkili olarak; adı geçen karar hükümleri çerçevesinde talep edilen bilgi ve belgelerin verilmesinden, tamlığından ve doğruluğundan sorumlu olduğumuzu,

3 - Firmamıza yapılan tahsisat ve satışın gerçeği yansıtmayan bilgi ve belgeye dayandığının tespiti halinde; 4634 sayılı Şeker Kanunu gereğince Şeker Kurulu tarafından “C şekerini Kurul kararı dışında iç piyasada satan veya bedelsiz devredenler hakkında uygulanacak idari para cezası” nın tatbik edilebileceğini bildiğimizi,

 

Firmamız adına beyan ve taahhüt ederim.

 

 

13996/1-1

▲