213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 227 nci maddesinin ikinci fıkrası ile vergi kanunlarında yer alan muafiyet, istisna, yeniden değerleme, zarar mahsubu ve benzeri hükümlerden yararlanılmasını Bakanlığımızca belirlenen şartlara uygun olarak yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibraz edilmesi şartına bağlamaya, bu uygulamalara ilişkin usul ve esasları belirlemeye Bakanlığımız yetkili kılınmıştır.

             3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun 12 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak hazırlanan "Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları ve Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" 1 in 7 nci maddesi ile yeminli mali müşavirlerce vergi mevzuatı yönünden tasdiki yapılabilecek olan konu ve belgeler belirlenmiş, anılan maddenin birinci fıkrasının mali mevzuatta yer alan teşvik, indirim, istisna ve muafiyetler yönünden başlıklı (G) bendinin (g) alt bendinde ise diğer teşvik, indirim, istisna ve muafiyetlerle ilgili işlemlerin tasdik kapsamında yer alabileceği öngörülmüştür.

             Söz konusu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin son fıkrasında ise, tasdik işlemi yapılırken aranacak asgari bilgi, şekil şartları ile tasdike ilişkin diğer usul ve esasların Bakanlığımızca çıkartılacak tebliğlerle belirleneceği ve Yönetmelikte belirtilen konuların ve belgelerin tasdikine ilişkin olarak Bakanlığımızca tebliğ çıkartılmadıkça, yeminli mali müşavirlerin bu konu ve belgelerle ilgili olarak tasdik işlemi yapamayacakları belirtilmiştir.

             Bakanlığımıza tanınan bu yetkiye dayanılarak 4325 sayılı Olağanüstü Hal Bölgesinde ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde İstihdam Yaratılması ve Yatırımların Teşvik Edilmesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin (b) fıkrası ile düzenlenen gelir ve kurumlar vergisi indiriminden yararlanılmasının yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenen tasdik raporu ibrazı şartına bağlanması nedeniyle, bu tebliğ ile yeminli mali müşavirler tarafından bu çerçevede yapılacak tasdikin usul ve esasları belirlenmektedir.

             1- Yararlanılması Tasdik Raporu İbrazı Şartına Bağlı Vergi İndirimi

             Bilindiği üzere; 4325 sayılı Kanunun 1/1/1998 tarihinde yürürlüğe giren 3 üncü maddesinde;

             "a) Bu maddenin yürürlük tarihi ile 31/12/2000 tarihi arasında; Olağanüstü Hal Bölgesi kapsamında sayılan illerde yeni işe başlayan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, bu illerdeki iş yerlerinde fiilen ve sürekli olarak 10 ve daha fazla işçi çalıştırmaları şartıyla, münhasıran bu iş yerlerinden elde ettikleri kazançları işe başlama tarihinden itibaren yatırım dönemi dahil 5 vergilendirme dönemi gelir ve kurumlar vergisinden müstesnadır. Bu kazançlar hakkında; 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 25 inci maddesinin ikinci fıkrası ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin 6 numaralı bendinin (b) alt bendi hükümleri uygulanmaz.

             b) (a) fıkrasında belirtilen gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin anılan fıkradaki istisna süresinin sonundan başlamak ve 31/12/2007 tarihinde sona ermek üzere, bu illerdeki işyerlerinde fiilen ve sürekli olarak on ve daha fazla işçi çalıştırmaları şartıyla, münhasıran bu işyerlerinden elde ettikleri kazançları üzerinden hesaplanan gelir ve kurumlar vergisinden aşağıda belirtilen oranlarda indirim yapılır.

             İndirim oranı; 10 işçi çalıştıranlarda  % 40,  51  ve  daha  yukarı  işçi  çalıştıranlarda  % 60' dır. 11 ile 50 arasında (50 dahil) işçi çalıştıranlar için uygulanacak indirim oranı, % 40 oranına her bir işçi için 0.5 puan eklemek suretiyle bulunur.…"

             hükümleri yer almaktadır.

             4325 sayılı Kanunda yer alan indirim ve istisna uygulamaları ile ilgili hususlar, 27/2/1998 tarih ve 23271 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 Seri No.lu Olağanüstü Hal Bölgesinde ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde İstihdam Yaratılması ve Yatırımların Teşvik Edilmesi Genel Tebliğinde2 açıklanmıştır.

             Vergi Usul Kanununun mükerrer 227 nci maddesi hükmünün Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak 4325 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (b) fıkrasında düzenlenen gelir ve kurumlar vergisi indiriminden yararlanılabilmesi için bu Tebliğ ile belirlenen şartlara uygun olarak yeminli mali müşavir tasdik raporu ibraz edilmesi zorunluluğu getirilmiştir. Bu uygulamaya ilişkin usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır.

             1.1 – Yıllık Beyana Tabi Kazançlarda Gelir ve Kurumlar Vergisi İndirimi Uygulaması

             Yıllık beyannamede hesaplanan gelir ve kurumlar vergisi tutarının; 4325 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (b) fıkrası hükmünce indirime konu edilecek kısmı 20.000.- YTL’yi aşan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, bu indirimden yararlanabilmeleri için yeminli mali müşavir tasdik raporu ibraz etmeleri zorunludur. Yıllık beyanname üzerinde indirime konu edilecek vergi tutarı 20.000.- YTL’yi aşmayan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri bu zorunluluk kapsamında değildir. Bu tutar izleyen yıllarda Bakanlığımızca ayrıca belirlenmediği taktirde her yıl ÜFE oranında artırılarak uygulanır. Bu şekilde yapılacak hesaplamalarda 1.000.- YTL’den küçük tutarlar dikkate alınmayacaktır.

             4325 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (b) fıkrası kapsamında indirime konu edilecek gelir ve kurumlar vergisi tutarları 20.000.- YTL’yi aşan mükelleflere ilişkin tasdik raporları yeminli mali müşavirler tarafından genel esaslar çerçevesinde mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine teslim edilecektir.

             Öte yandan yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri ve bunlara ekli mali tablolar ile bildirimlerinin tasdiki amacıyla (tam tasdik) kanuni süresinde sözleşme düzenleyerek beyannamelerini tasdik ettiren mükelleflerin, 4325 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (b) fıkrasında düzenlenen gelir ve kurumlar vergisi indiriminden yararlanabilmeleri için ayrıca yeminli mali müşavir tasdik raporu ibraz etmelerine gerek bulunmamaktadır. Ancak, bu durumda vergi indiriminden yararlanılması için gerekli şartların sağlandığının ve indirime konu edilecek gelir ve kurumlar vergisinin gerçek tutarının bu Tebliğ çerçevesinde araştırılarak tespit edilmesi ve bu hususlara tam tasdik raporunun ayrı bir bölümünde yer verilmesi zorunludur.

             1.2 – Tevkifat Halinde Vergi İndirimi Uygulaması

             4325 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (b) fıkrası uyarınca vergi indirimi, maddenin  (a) fıkrasında belirtilen gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin aynı fıkrada yer alan istisna süresinin sonundan başlamak ve 31/12/2007 tarihinde sona ermek üzere, bu illerdeki işyerlerinde fiilen ve sürekli olarak on ve daha fazla işçi çalıştırmaları şartıyla, münhasıran bu işyerlerinden elde ettikleri kazançları üzerinden hesaplanan gelir ve kurumlar vergisine indirim oranının uygulanması suretiyle hesaplanmaktadır.

             Öte yandan, 4325 sayılı Kanun çerçevesinde faaliyette bulunan mükelleflere nakden veya hesaben yapılan ödemeler üzerinden yapılan vergi kesintisi uygulamasında da, aynı kanunun 3 üncü maddesinin (b) fıkrası kapsamında vergi indiriminden yararlanılması mümkün olup, bunun için yeminli mali müşavir tasdik raporu ibraz edilmesi zorunlu bulunmaktadır.

             Buna göre, 4325 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (b) fıkrası kapsamındaki faaliyetler ile ilgili olarak nakden veya hesaben yapılan ödemeler üzerinden indirimli oranda vergi tevkifatı yapılmasının istenilmesi halinde, nakden veya hesaben ödemeye hak kazanılan tarih itibarıyla 4325 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (b) fıkrasında öngörülen şartların bulunduğunu ve ödemenin gerçek tutarını tespit eden ve bu Tebliğ ekinde örneği gösterilen yeminli mali müşavir tasdik raporunun mükellefin gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir.

             Söz konusu yeminli mali müşavir tasdik raporuna dayanılarak, vergi dairesince vergi sorumlusuna hitaben vergi dairesi müdürünün imzasını ve daire mührünü taşıyan bir yazı verilecek ve yazıda; mükellefe yapılacak ödemenin 4325 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (b) fıkrası uyarınca vergi indirimi kapsamında bulunduğunun yeminli mali müşavir tasdik raporu ile belirlendiğini ve bu nedenle gerçekleştirilecek ödemeler üzerinden tasdik raporunda tespit edilen oran ve/veya miktarda vergi tevkifatı yapılması gerektiği belirtilecektir.

             Bu kapsamda indirimli oranda vergi tevkifatı yapılması uygulamasından yararlanılabilmesi için herhangi bir parasal sınır öngörülmemiştir. Bu nedenle, indirimli oranda vergi tevkifatı yapılması uygulamasına konu olacak ödeme tutarı ne olursa olsun, bu uygulamadan yararlanmak için yeminli mali müşavir tasdik raporu ibraz edilmesi gerekmektedir.

             4325 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (b) fıkrası kapsamında yürütülen faaliyetlerle ilgili olarak yapılan ödemelerin daha önce tam oranda vergi tevkifatına tabi tutulmuş olması halinde ise, fazladan tevkif edilen vergilerin bu Tebliğ’de belirtilen esaslara uygun olarak düzenlenecek yeminli mali müşavir tasdik raporuna dayanılarak iade edilmesi mümkün bulunmaktadır.

             2- Tasdikin Amacı ve Niteliği

             Bu Tebliğ kapsamında yeminli mali müşavirlerce yapılacak tasdikin amacı; tasdik hizmeti verilen mükellefin 4325 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (b) fıkrasında düzenlenen gelir ve kurumlar vergisi indiriminden yararlanılması için gerekli şartları taşıyıp taşımadığının ve indirim konusu yapılabilecek verginin gerçek tutarının araştırılması ve tespit edilmesidir. Araştırılacak asgari hususlar Tebliğe ekli rapor örneğinde belirtilmiştir.

             Yeminli mali müşavirler incelemelerini 29 sıra no’lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğinin3 I/2-3 bölümünde yer alan esasları da dikkate alarak yürüteceklerdir. Yeminli mali müşavirlerin tasdik çalışması kapsamında; 4325 sayılı Kanun ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan 1 seri no’lu Tebliğ hükümlerine uyulup uyulmadığını, vergi indiriminden yararlanma şartlarının yerine getirilip getirilmediğini ve indirim konusu yapılabilecek verginin gerçek tutarını rapor örneğinde yer alan hususları da dikkate alarak araştırmaları zorunludur.

             3 – Tasdik Raporunda Bulunması Gerekli Asgari Bilgiler

             4325 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (b) fıkrası hükmü uyarınca gerçekleştirilecek vergi indirimine ilişkin olarak düzenlenecek Yeminli Mali Müşavirlik Raporunda bulunması gereken zorunlu bilgiler, rapor dispozisyonu, raporların teslimi ve yeminli mali müşavirlerin düzenleyecekleri raporlarla ilgili sorumluluklarına ilişkin usul ve esaslar; 2/1/1990 tarihli ve 20390 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış bulunan "Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"in 7 nci maddesi hükümleri çerçevesinde aşağıda açıklanmış olup, 4325 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (b) fıkrasında yer alan hüküm ile bu hükmün uygulanmasına ilişkin düzenlemeler ve Tebliğ düzenlemeleri birlikte mütalaa olunacaktır.

             Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporu, bu Tebliğin (1) ve (2) numaralı eklerini oluşturan rapor kapağı ile rapor dispozisyonuna uygun olarak hazırlanacaktır. Ayrıca, 4325 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (b) fıkrasında yer alan hüküm ve bu Tebliğ kapsamında indirim tutarının belirlenebilmesi açısından lüzumlu bulunan; kapsama dahil illerdeki işyerlerinde çalışanların sayısının tespitine yönelik sosyal güvenlik kurumu dört aylık bordroları veya aylık prim ve hizmet belgeleri ile muhtasar beyannameleri, ödeme belgeleri, fazladan kesilen verginin iadesinin talep edildiği durumlarda tevkifat tutarları ve bu tutarların ilgili vergi dairesine yatırıldığını gösteren ve tevkifatı yapan vergi sorumlusu tarafından onaylanmış bir liste ile raporu düzenleyen yeminli mali müşavirin gerekli gördüğü incelemeyle ilgili diğer belgelerin de rapora eklenmesi gerekmektedir.

             Tam tasdik dışında yapılan tasdik işlemlerinde, 11 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğinin4  ekine uygun olarak düzenlenecek "Tasdik Sözleşmesi"nin I inci bölümünde yer alan "Tasdik Konusu" başlıklı sütun, "17- Yeminli Mali Müşavirlik Gelir ve Kurumlar Vergisi İndirimi Tasdik Raporu" şeklinde kodlanacaktır.

             4- Tasdik Raporunu Tanzim Eden Yeminli Mali Müşavirlerin Müşterek ve Müteselsilen Sorumluluğu

             Yeminli mali müşavirler, gerçek durumu tespit etmek için her türlü belgeden yararlanmak ve "Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" hükümlerine göre her türlü inceleme tekniklerini kullanmak zorundadırlar.

             Yeminli mali müşavirlerce söz konusu belgelerin sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı olup olmadığı araştırılacak, şüphelenilen durumlarda ilgililerin mükellefiyet kayıtları vergi dosyalarından ve diğer kamu idarelerinden bilgi alınarak tetkik edilecektir.

             İmza ve mühür kullanmak suretiyle tasdik yapan ve tasdik raporu düzenleyen yeminli mali müşavirler, tasdik kapsamı ile sınırlı olmak üzere tasdikin doğruluğundan sorumludurlar.

             Yeminli mali müşavirler; yaptıkları tasdikin doğru olmaması nedeniyle, tasdik raporunda yer alan mevzuata aykırı hususların tespit edilmesi halinde; alınması gereken vergilerden, kesilecek cezalardan ve hesaplanacak gecikme faizlerinden mükellefler ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulurlar.

             Tebliğ olunur.

EK:1

Rapor Sayısı : YMM ../../-.....

Rapor Ekleri :

.......................
..../.../.......

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK
GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ İNDİRİMİ
TASDİK RAPORU

EK: 2

RAPOR ÖRNEĞİ

             I- GENEL BİLGİ

             Bu bölümde en az aşağıdaki bilgiler yer alacaktır.

             1- Mükellefin adı, soyadı (unvanı), iştigal konusu, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası, adresi,

             2- Pay oranı % 10 ve daha fazla olan ortakların adı-soyadı (unvanı), varsa bağlı oldukları vergi dairesi ve hesap numarası ve adresleri,

             3- Mükellefin merkez ve şube işyerlerinin sayısı ve adresleri,

             4- Mükellefin merkez ve şube işyerlerinin ticaret sicil kaydı ve sicil numarası,

             5- Mükellefin kapsama dahil illerdeki işyerlerinin sayısı ve adreslerinin belirtilmesi,

             6- Mükellefin kapsama dahil illerdeki işyerlerinin ticaret sicil kaydı sicil numarası ile Ticaret ve/veya Sanayi Odası kaydı ve numarası,

             7- Kapsama dahil illerdeki işyerlerinde çalışanların sayısı (SSK dört aylık bordrolarındaki işçi sayısı bilgileri ve muhtasar beyannamesinde belirtilen işçi sayısı),

             8- Vergi indiriminin geçerli olduğu döneme ilişkin bilanço ve gelir tablosu,

             9- Kapsama dahil işyerlerine ilişkin genel bilgiler,

             10- Kapsama dahil illerde yeni işyerlerinin faaliyete geçtiği tarihler,

             11- Vergi indiriminin münhasıran kapsama dahil illerde mevzuat hükümlerine göre elde edilen kazanca uygulanıp uygulanmadığı,

             12- Muhasebeden veya muhasebe denetiminden sorumlu olanların adları ile serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavir ünvanı alıp almadıkları,

             13- Gerekli görülen diğer hususlar.

             II- USUL İNCELEMELERİ

             Bu bölümde en az aşağıdaki bilgilere yer verilecektir.

             1- Yasal defterlerin tasdikine ilişkin bilgiler,

             2- Defter kayıtlarına dayanak teşkil eden belgelerin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olup olmadığı ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığı,

             3- Defter kayıtlarının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri ile genel muhasebe kurallarına uygun olup olmadığı,

             4- Kapsama dahil illerdeki işyerlerinde elde edilen hasılat ve giderlerin defterlerde ayrıca gösterilip gösterilmediği,

             5- Beyannamelerin zamanında verilip verilmediği,

             6- Mükellefin 4325 sayılı Kanunun 3/b maddesindeki vergi indirimi için öngörülen şartları taşıyıp taşımadığının ve yararlanılacak vergi indiriminin gerçek tutarının belirlenmesinde takip edilen inceleme ve kanıt toplama yöntem ve teknikleri,

             7- Gerekli olan diğer bilgiler.

             III- HESAP İNCELEMELERİ

             Bu bölümde en az aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur.

             1- Vergi teşvikleri açısından 4325 sayılı Kanun kapsamında sayılan illerde 1/1/1998-31/12/2000 tarihleri arasında işe yeni başlayıp başlamadıkları,

             2- Kapsama dahil illerdeki işyerlerinde vergilendirme döneminin tamamında fiilen ve sürekli olarak en az 10 ve daha fazla işçi çalıştırıp çalıştırılmadığı,

             3- Kapsama dahil illerde aynı mükellefin birden fazla işyeri açması halinde bu işyerlerinde çalışan işçi sayısının toplu olarak asgari şartı sağlayıp sağlamadığı,

             4– İndirim konusu gelir ve kurumlar vergisine esas kazancın mevzuat hükümlerine uygun olarak muvazaadan ari olarak münhasıran kapsama dahil illerden elde edilip edilmediği,

             5- Mevzuat hükümlerine göre vergi dışı işlemlere konu maliyetler ile hasılata ilişkin belgelerin sahte ve muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı olup olmadığı tespit edilerek, şüphelenilen durumlarda ilgililerin mükellefiyet durumlarına ilişkin olarak vergi dairelerinden ve diğer kamu idarelerinden bilgi alınarak gerekli araştırmanın yapılıp yapılmadığı,

             6- Kapsama dahil illerde yeni açılan işyeri veya işyerlerinin fiziki durumu araştırılarak, işyerinin kapasitesi ve hasılat durumunun fiilen uyumlu olup olmadığı,

             7- Kapsama dahil işyerinin kuruluş işlemlerinin ticaret sicili, ticaret ve/veya sanayi odası kayıtları ve imalatçılarda kapasite raporları ile SSK kayıtları üzerinde araştırılması ve denetlenmesi,

             8- Kapsama dahil iller dışında mükellefin diğer illerde de faaliyetlerinin bulunup bulunmadığının araştırılması ve vergi indirimine konu kazançlar ile bunlar dışındaki kazançlara merkez genel yönetim giderlerinden (amortismanlar dahil) pay verilip verilmediğinin tespiti ve genel yönetim giderlerinin dağıtım şekli,

             9- Kayıt ve belgeler ile fiili durumun birbirini doğrulayıp doğrulamadığı,

             10- İndirim oranının ve tutarının tespiti,

             11- Fazladan tevkif edilen vergilerin bu tebliğ hükümlerine göre iadesinin söz konusu olduğu durumlarda, önceden yapılan vergi kesintilerine ilişkin bilgiler, yapılması uygun görülen iade tutarı,

             12- Gerekli görülecek diğer hususlar.

             IV- SONUÇ

             Bu bölümde yeminli mali müşavirler, mükelleflerin işlemlerinin 4325 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (b) fıkrası çerçevesinde incelendiğini, vergi indiriminden yararlanmak için aranılan şartların mevcut olduğunu, belirtilen vergi indirim tutarının gerçek olduğunu ve fiili durum ile belge ve kayıtların birbiriyle uyumlu ve ilgili mevzuata uygun olduğunu kesin olarak ifade edeceklerdir.

                                                                                                           YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR

                                                                                                                         Adı - Soyadı

                                                                                                                       İmza – Mühür

1  2/1/1990 tarihli ve 20390 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

2  27/2/1998 tarih ve 23271 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

3  2/3/2001 tarih ve 24334 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

4  16/12/1993 tarih ve 21790 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.