Bilindiği gibi,  4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “İhaleye Katılımda Yeterlik Kuralları” başlığını taşıyan 10 uncu maddesi ile; “Türkiye’nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olan” isteklilerin ihale dışında bırakılacağı hüküm altına alınmıştır. 

Söz konusu Kanun hükmü uyarınca, gerçek veya tüzel kişi olan işverenler tarafından Sosyal Sigortalar Kurumuna bağlı Sigorta İl/Sigorta Müdürlüklerinden “borcu yoktur belgesi” talep edilmesi halinde, işverenlerin ihale tarihi itibariyle kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borçlarının olup olmadığının tespiti amacıyla Türkiye çapında sorgulama yapılmaktadır.   

4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu’nun “Çeşitli Hükümler” başlıklı ve  Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin “İşlemlerin Elektronik Ortamda Yapılması” başlıklı 21 inci maddelerinde; “Kurumca belirlenecek iletişim araçları esas olmak üzere, Kurumun prim tahsilatı, tescil, tahsis ve sağlık hizmetleri uygulamaları dahil bütün işlemlerinin internet ve her türlü elektronik ve bilgi iletişim, araç ve ortamı ve benzeri araçlar üzerinden yapılabileceği, internet, elektronik ve benzeri ortamda bilgi ve belge alınıp verilebileceği, elektronik veya bilgi işlem ortamında yapılanlar dahil her türlü işlemlerin ve arşivlenen bilgilerin tespit ve tevsikinde Kurum kayıtlarının esas alınacağı, bu bilgi ve belgelerin adli ve idari merciler nezdinde geçerli sayılacağı ve arşivleme konularına ilişkin usul ve esasların yönetmelikle belirleneceği” öngörülmüştür.  

Buna göre, gerek işverenlerin borcu yoktur belgesine ilişkin taleplerinin daha hızlı ve doğru bir şekilde karşılanması, gerek Sigorta İl/Sigorta Müdürlüklerinin bu konudaki iş yoğunluğunun azaltılması, gerekse e-Devlet uygulamasının yaygınlaştırılması amacıyla “Sanal Sigorta ve e-Bildirge Uygulaması” kapsamında Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından “e-Borcu Yoktur Projesi” geliştirilmiştir. 

I - e-Borcu Yoktur Uygulaması: 

e-borcu yoktur uygulaması, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa göre işyeri tescil edilmiş ve bu işyerlerinden dolayı e-bildirge kullanıcı kodu ve şifresi almış olan işverenlere, vergi kimlik numaraları anahtar olarak kullanılmak suretiyle Sigorta İl/Sigorta Müdürlüklerine gidilmesine, müdürlükler arasında yazışma yapılmasına gerek kalmadan Sosyal Sigortalar Kurumuna ait www.ssk.gov.tr adresinden borcu yoktur belgelerini istenilen gün ve saatte internet üzerinden alabilmelerine imkan sağlamaktadır. 

e-borcu yoktur uygulaması kapsamında, Kurum bilgi işlem programları tarafından elektronik ortamda üretilecek olan belge ile gerçek veya tüzel kişi olan işverenler, Kamu İhale Kanunu ve uygulama yönetmelikleri uyarınca ihalelere katılabilecekler, ihaleli bir işi üstlenmişler ise hakedişlerini alabilecekler veya ihale konusu olmayan işlerde ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile yaptıkları sözleşme veya protokoller gereği verdikleri hizmetlerin karşılığı olan ödemelerini yada aracı (taşeron) olarak faaliyette bulundukları işlerde asıl işverenden olan alacaklarını alabileceklerdir. 

II - Başvuru:       

e-borcu yoktur uygulamasından faydalanmak isteyen gerçek veya tüzel kişi işverenler, Kurum web sitesinde yayımlanmış olan  “e-Borcu Yoktur Taahhüt Belgesi” ve “e-Borcu Yoktur Başvuru Formlarını” eksiksiz ve gerçeğe uygun olarak doldurduktan sonra Kurumda tescilli işyerlerinin bulunduğu Sigorta İl/Sigorta Müdürlüklerinden herhangi birine vermek suretiyle başvuruda bulunacaklardır. 

   e-borcu yoktur başvurularının Kurum tarafından incelenmesi sonucunda, aktivasyon işlemi yapılan işverenler, işyerlerine ait e-bildirge kullanıcı kodu ve şifrelerini kullanarak internet üzerinden borcu yoktur belgelerini alabileceklerdir. 

Öte yandan, e-borcu yoktur uygulamasından faydalanmak için tescilli işyerlerinin bulunduğu Sigorta İl/Sigorta Müdürlüklerinden herhangi birine başvuruda bulunan ve başvurulan işyeri sicil numarası üzerinden e-borcu yoktur aktivasyon işlemi yapılan işverenlerin, başvuru formlarında gerçek kişi işverenler için “3)ADINIZA SSK’DA KAYITLI DİĞER İŞYERLERİ”, tüzel kişi işverenler için “2) AYNI TÜZEL KİŞİLİK ÜNVANI İLE SSK’DA TESCİLLİ İŞYERLERİNİZ” bölümünde beyan ettikleri işyerlerinin aktivasyon işlemleri de otomatik olarak yapılacağından, bu işyerleri için ayrıca e-borcu yoktur başvurusu yapmalarına gerek bulunmamaktadır.  

 Bu nedenle, gerçek veya tüzel kişi olan işverenler, e-borcu yoktur uygulamasından faydalanmak için başvuruda bulundukları işyeriyle birlikte, beyan ettikleri diğer işyerleri (aynı gerçek kişi adıyla veya aynı tüzel kişilik unvanıyla Kurumda kayıtlı işyerleri ve aracısı olunan işyerleri) ile aktivasyon işleminden sonra aynı vergi kimlik numarası ile tescil edilen yeni işyerlerinden de (e-borcu yoktur başvurusunda bulunmalarına gerek olmadan) almış oldukları      e-bildirge kullanıcı kodu ve şifrelerini kullanarak “e-Borcu Yoktur Belgesi Hazırlama” menüsü altında bulunan seçeneklerden e-borcu yoktur belgelerini almaları mümkün olacaktır.  

III - e-Borcu Yoktur Belgesi Hazırlama Menüsünün Kullanımı: 

e-borcu yoktur aktivasyon işlemi yapılan gerçek veya tüzel kişi işverenler daha önce kendilerine verilmiş olan e-bildirge kullanıcı kodu ve şifrelerini kullanarak “e-bildirge giriş” ana menüsünün altındaki “e-Borcu Yoktur Belgesi Hazırlama” menüsüne ulaşacaklardır. 

“e-Borcu Yoktur Belgesi Hazırlama” menüsünde; 

İHALE KONUSU İŞLERLE İLGİLİ e-BORCU YOKTUR  BELGESİ

a- İhalelere Katılmak İçin e-Borcu Yoktur  Belgesi

b- İhaleli İşlerde İstihkak Ödemesi İçin e-Borcu Yoktur  Belgesi

İHALE KONUSU OLMAYAN İŞLERLE İLGİLİ e-BORCU YOKTUR BELGESİ

a- Türkiye Genelindeki Sorgulama Sonucu e- Borcu Yoktur Belgesi

b- Tek İşyerinden e- Borcu Yoktur Belgesi

hazırlama seçenekleri bulunmaktadır.

Gerçek veya tüzel kişi işverenlerin söz konusu seçenekleri kullanarak hangi türde borcu yoktur yazısı alacakları ve bu yazılarla hangi işlemlerini yaptırabilecekleri hususu aşağıda açıklanmıştır.

   A - İhale Konusu İşlerle İlgili Borcu Yoktur Belgesi Hazırlama: 

a - İhalelere Katılmak İçin e-Borcu Yoktur Belgesi Seçeneği: 

Söz konusu seçenek, gerçek veya tüzel kişi işverenlerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 10 uncu maddesi hükmü uyarınca Türkiye genelinde Kurumumuza kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcunun bulunup bulunmadığına ilişkin borcu yoktur yazısı almalarına imkan sağlamaktadır. 

Bu seçenek işaretlendiğinde, bilgisayar ekranındaki takvim kullanılarak ihale tarihi girilmesi istenilmektedir. İhale tarihinin yazılması halinde, ihale tarihi itibariyle daha önce e-borcu yoktur başvurusu sırasında aktivasyonu yapılmış tüm işyerlerinin borç sorgulaması yapılmaktadır. İhale tarihinin yazılmaması halinde ise, söz konusu işyerlerinin işlem tarihinden bir önceki gün esas alınarak borçları sorgulanmaktadır. 

Sorgulamada, gerçek veya tüzel kişi işverenlerinin e-borcu yoktur başvurusu sırasında beyan ettikleri ve Sigorta İl/Sigorta Müdürlükleri tarafından yapılan sorgulama sırasında tespit edilen tüm işyerlerinin ihale tarihi itibariyle sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi, işsizlik sigortası primi, damga vergisi, eğitime katkı payı ve özel işlem vergisi borçlarının olup olmadığı hususu bilgi işlem kayıtlarından araştırılmaktadır.  

Yapılan araştırmada sonucunda; 

Gerçek veya tüzel kişi işverenlerinin belirttikleri ihale tarihi ya da işlem tarihinden bir önceki gün itibariyle yukarıda belirtilen türde muaccel hale gelmiş borçlarının bulunmaması halinde, “4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 10 uncu maddesi hükmü uyarınca Türkiye genelinde Kurumumuz bilgi işlem kayıtlarında …………. tarihi itibariyle yapılan sorgulama sonucunda, Kurumumuza kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcunuzun bulunmadığı” şeklinde, işyerinin vergi kimlik numarası, işyeri unvanı/adı, işyerinin adresi, borç sorgulamasına esas alınan tarih, belgenin internet ortamında alındığı tarih ve saat ile Kurumca üretilen barkod ve referans numarasını içeren “İhalelere Katılmak İçin e-Borcu Yoktur Belgesi” ni kendi bilgisayarlarından alabileceklerdir. 

Gerçek veya tüzel kişi işverenlerinin, belirttikleri ihale tarihi ya da işlem tarihinden bir önceki gün itibariyle yukarıda belirtilen türde muaccel hale gelmiş borçlarının bulunması halinde ise, daha önce aktivasyonu yapılmış işyerlerinden borcu olan ve olmayan işyerlerinin sicil numarası, borcun nedeni, borç türlerini ve borç asıllarını gösteren; vergi kimlik numarası, işyeri unvanı/adı, işyeri adresi, borç sorgulamasına esas alınan tarih, belgenin internet ortamında alındığı tarih ve saat ile Kurumca üretilen barkod ve referans numarasını içeren yazılı dökümü kendi bilgisayarlarından alabilecekler, ancak ihale tarihi veya işlem tarihinden bir önceki gün itibariyle borçlarının bulunması nedeniyle, bu belge ile ihalelere katılmaları mümkün olamayacaktır. 

b - İhaleli İşlerde İstihkak Ödemesi İçin e-Borcu Yoktur  Belgesi Seçeneği:  

Bilindiği gibi, 506 sayılı Kanunun 83 üncü maddesinde belirtilen bazı kurum ve kuruluşlar tarafından ihale suretiyle yaptırılan işlerle ilgili olarak istihkak ödenmesi sırasında, işverenlerden (yüklenicilerden) ihale konusu işyerinden dolayı Kuruma borçlarının bulunup bulunmadığına ilişkin yazı istenilmektedir. 

Bu durumda, istihkak ödemesi için borcu yoktur yazısı başvurusunda bulunulan Sigorta İl/Sigorta Müdürlüklerince ihaleli işten kaynaklanan sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi ve işsizlik sigortası primi ile bunlara bağlı gecikme zammı borcunun bulunmaması halinde, işverenin Türkiye genelinde diğer işyerleri sorgulanmaksızın yalnızca ihale konusu işyerinden dolayı hakediş ödemesine esas olmak üzere borcu yoktur yazısı verilmektedir.     

“İhaleli İşlerde İstihkak Ödemesi İçin e-Borcu Yoktur  Belgesi Seçeneği”, yapılan işin ihaleli iş olması nedeniyle Kurumca işyeri tescili işlemi “ihale kodu (1)” verilerek yapılmış olan işyeri işverenlerine istihkak ödemeleri için gerekli olan borcu yoktur yazılarını alabilmelerine imkan sağlamaktadır.  

Dolayısıyla, bu seçenek işaretlenmek suretiyle ihaleli işlerde istihkak ödemesinde kullanılmak üzere borcu yoktur belgesinin alınabilmesi için, o işyerinin daha önce e-borcu yoktur başvurusu sırasında aktivasyonu yapılmış, işyeri tescil işlemleri sırasında ihale kodu (1) olarak verilmiş ve yine o işyerine ait e-bildirge kullanıcı kodu ve şifresi ile “e-bildirge giriş” menüsüne girilmiş olması gerekmektedir.  

Bu seçenek  işaretlendiğinde, işlem tarihinden bir önceki gün esas alınarak sadece ihaleli işin yapıldığı işyeri ile ilgili olarak  tahakkuk etmiş ve muaccel hale gelmiş sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi ve işsizlik sigortası primi borçlarının olup olmadığı sorgulanmaktadır. 

Yapılan sorgulama sonucunda;  

Gerçek veya tüzel kişi işverenlerin, işlem tarihinden bir önceki gün itibariyle yukarıda belirtilen türde muaccel hale gelmiş borçlarının bulunmaması halinde, “……………………… sicil nolu işyeri ile ilgili olarak Kurumumuza verilmiş olan prim belgelerinden dolayı muaccel hale gelmiş borcunuzun bulunmadığı” şeklinde, işyerinin vergi kimlik numarası, işyeri unvanı/adı, işyerinin adresi, borç sorgulamasına esas alınan tarih, belgenin internet ortamında alındığı tarih ve saat ile Kurumca üretilen barkod ve referans numarasını içeren “İhaleli İşlerde İstihkak Ödemesi İçin e-Borcu Yoktur Belgesi” ni kendi bilgisayarlarından alabileceklerdir. 

Gerçek veya tüzel kişi işverenlerin, işlem tarihinden bir önceki gün itibariyle yukarıda belirtilen türde muaccel hale gelmiş borçlarının bulunması halinde ise, borcu olan işyerinin; işyeri sicil numarası belirtilmek suretiyle borç türleri ve borç asıllarını, işyerinin vergi kimlik numarasını, işyeri unvanını/adını, işyeri adresini, borç sorgulamasına esas alınan tarihi ve belgenin internet ortamında alındığı tarih ve saat ile Kurumca üretilen barkod ve referans numarasını içeren yazılı dökümü kendi bilgisayarlarından alabilecekler, ancak işlem tarihinden bir önceki gün itibariyle borçlarının bulunması ve borç asıllarına bağlı gecikme zammının da hesaplanmasının gerekmesi nedeniyle, bu belge ile ihaleli işlerde istihkak ödemelerini almaları ve borçlarını istihkak ödemelerinden kesinti yaptırmaları mümkün olmayacaktır.  

Dolayısıyla, ihaleli işlerden dolayı borcu bulunan işverenlerin, Kuruma olan borçlarının ihale makamı nezdindeki istihkaklarından mahsup edilebilmesi için, ihale konusu işin yapıldığı işyerinin işlem gördüğü ilgili Sigorta İl/ Sigorta Müdürlüğüne müracaat ederek, sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi ve işsizlik sigortası primi borçlarını gecikme zamlı olarak hesaplatmaları gerekmektedir.  

B - İhale Konusu Olmayan İşlerle İlgili Borcu Yoktur Belgesi Hazırlama:   

a -Türkiye Genelindeki Sorgulama Sonucu e-Borcu Yoktur Belgesi Seçeneği: 

Söz konusu seçenek, ihaleye katılma durumu olmadığı halde, gerçek veya tüzel kişi işverenlerinin e-borcu yoktur başvurusu sırasında beyan ettikleri ve Sigorta İl/Sigorta Müdürlüklerince yapılan sorgulama sırasında tespit edilen tüm işyerlerinden dolayı Kuruma sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi, işsizlik sigortası primi, damga vergisi, eğitime katkı payı, özel işlem vergisi, idari para cezası, tasarrufu teşvik borçlarının olup olmadığına ilişkin borcu yoktur yazısı almalarına imkan sağlamaktadır.    

Gerçek veya tüzel kişi olan işverenlerin söz konusu seçeneği işaretlemeleri suretiyle alacakları e-borcu yoktur belgesi ile ihalelere katılmaları mümkün bulunmamaktadır. Zira, bu seçeneğin işaretlenmesi üzerine yapılan bilgi işlem sorgulamasında kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu kavramına girmeyen idari para cezası, tasarrufu teşvik gibi borçlar da dikkate alınmaktadır.  

Dolayısıyla, gerçek veya tüzel kişi olan işverenlerin bu seçeneği işaretlemeleri halinde, kamu kurum ve kuruluşları ile ihale mevzuatına tabi olmaksızın yapmış oldukları protokol ve sözleşmelere istinaden (örneğin; özel hastaneler, gözlükçüler, görüntüleme merkezleri, eczaneler vd kişi ve kuruluşların) verdikleri hizmetlerin karşılığı olan ödemelerini alabileceklerdir.  

b - Tek İşyerinden e-Borcu Yoktur Belgesi Seçeneği: 

Söz konusu seçenek, ihaleye katılma durumu veya ihaleli işlerde istihkak ödemesi durumu olmadığı halde, gerçek veya tüzel kişi işverenlerinin e-borcu yoktur başvurusu sırasında beyan ettikleri veya Sigorta İl/Sigorta Müdürlüklerince yapılan sorgulama sırasında tespit edilen işyerlerinin sadece birinden veya aracısı olduğu bir işyerinden dolayı Kuruma sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi, işsizlik sigortası primi, damga vergisi, eğitime katkı payı, özel işlem vergisi, idari para cezası, tasarrufu teşvik borçlarının olup olmadığına ilişkin borcu yoktur yazısı almalarına imkan sağlamaktadır.    

Bu seçenek işaretlenmek suretiyle alınacak borcu yoktur yazısı ile gerçek veya tüzel kişi olan işverenlerin ihalelere katılmaları veya yaptıkları ihaleli işlerde istihkaklarını almaları mümkün değildir. 

Bilindiği gibi, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 87 nci maddesinde, bir işte veya bir işin bölüm veya eklentilerinde işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran üçüncü kişi aracı (taşeron) olarak tanımlanmakta ve sigortalılar üçüncü bir kişinin aracılığı ile işe girmiş ve bununla sözleşme yapmış olsalar bile, bu Kanunun işverene yüklediği ödevlerden dolayı aracı olan üçüncü kişi ile birlikte asıl işverenin de sorumlu olduğu öngörülmüştür. 

Söz konusu düzenleme uyarınca, aracılar adına ayrı bir işyeri dosyası açılmamakta olup, aracılar, 506 sayılı Kanunla ilgili yükümlülüklerini asıl işveren adına tescil edilmiş olan işyeri dosyası üzerinden yerine getirmektedirler.  

Buna göre, asıl işveren tarafından, işyerinde aracı olarak faaliyet gösteren ve kendi adına sigortalı çalıştıran gerçek veya tüzel kişilerden Kuruma borçlarının olmadığının belgelenmesinin istenilmesi halinde, aracı (taşeron) durumunda olan gerçek veya tüzel kişiler, aracısı oldukları işyerinden dolayı almış oldukları e-bildirge kullanıcı kodu ve şifrelerini kullanarak kendilerine ait sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi, işsizlik sigortası primi, damga vergisi, eğitime katkı payı, özel işlem vergisi, idari para cezası ve tasarrufu teşvik borçlarının olup olmadığına ilişkin borcu yoktur yazılarını bu seçenek vasıtasıyla  alabileceklerdir.    

IV - e-Borcu Yoktur Belgelerinin Doğruluğunun İhale Makamları ile Diğer Kurum ve Kişiler Tarafından Kontrol Edilebilmesi: 

İhale makamları ile diğer kurum ve kuruluşlarca, gerçek veya tüzel kişilerin  ibraz ettikleri e-borcu yoktur belgesinin doğruluğundan tereddüt edilmesi halinde, Kurumun www.ssk.gov.tr adresindeki “İnteraktif Uygulamalar” menüsünden “işveren” başlığı altında yer alan “e-Borcu Yoktur  Belgesi Kontrol Uygulaması” seçeneği işaretlendikten sonra e-borcu yoktur belgesinin sağ  üst köşesinde yer alan Kurumca üretilmiş olan barkod/referans numarası girilerek kontrol edilmesi ve söz konusu e-borcu yoktur belgesinin görüntülenmesi mümkün bulunmaktadır.                                                                                                                                          

V - e-Borcu Yoktur Başvuru Aktivasyonu Yapılmış Olmakla Birlikte Kuruma Borcu Bulunan İşverenlerce Yapılacak İşlemler:  

1 - Bilindiği gibi, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa istinaden çıkarılmış olan uygulama yönetmeliklerinde, Türkiye’deki kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcunun değerlendirilmesinde, isteklinin; 

- Prim borcuna karşı dava açılmışsa bu dava kesin hükme (karar düzeltme aşaması dahil) bağlanana kadar kesinleşmiş prim borcu olmadığı, 

- Vadesi geçtiği halde ödenmemiş, ancak ilgili kurum tarafından belli bir vadeye bağlanarak tecil edilmiş prim borçlarının, vadesindeki ödemeler aksatılmadığı sürece, kesinleşmiş prim borcu olmadığı, 

- Prim borcunun 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre tahsili için ilgili kurum tarafından yapılan her türlü işleme karşı dava açılması halinde, açılan dava kesin hükme bağlanana kadar (karar düzeltme aşaması dahil) kesinleşmiş prim borcu olmadığı, kabul edilmektedir.    

Buna göre, e-borcu yoktur uygulamasından yararlanmak amacıyla başvuruda bulunan ve başvuru aktivasyon işlemleri yapılmış olan gerçek veya tüzel kişi işverenlerinin, gerek kendi adlarına veya aynı tüzel kişilik unvanı ile tescil edilmiş, gerekse aracı, üst düzey yönetici veya ortak oldukları işyerlerinin ihale tarihi itibariyle yada işlem tarihinden bir önceki gün itibariyle Kuruma borçları olmakla birlikte;  

- Söz konusu borçlara karşı dava açılmış ve bu dava henüz kesin hükme bağlanmamışsa,  

- Vadesi geçtiği halde ödenmemiş ve ihale tarihinden önce ilgili kanunlara istinaden (6183, 4958 vd.) belli bir vadeye bağlanıp tecil ve taksitlendirme işlemi yapılmış olan borçların, vadesindeki ödeme yükümlülükleri aksatılmamışsa,  

- Yine, prim borcunun 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre tahsili için Kurum tarafından yapılan her türlü işleme karşı ihale tarihinden önce dava açılmış ve açılan bu dava kesin hükme bağlanmamışsa,  

Bu durumda olan gerçek veya tüzel kişi işverenlerinin, internet üzerinden e-borcu yoktur uygulaması kapsamında ihalelere katılmalarına imkan verecek içerikte yazı almaları şimdilik mümkün olmadığından, bu işverenlerin önceden olduğu gibi, ilgili Sigorta İl/Sigorta Müdürlüklerine bizzat müracaat ederek, yukarıda belirtilen durumda olup olmadıklarını açıklayan belge almaları gerekmektedir.    

2 - e-borcu yoktur başvuru aktivasyon işlemi yapılmış olan gerçek veya tüzel kişi  işverenlerinin kendi adlarına yada aynı tüzel kişilik unvanıyla  tescilli olan işyerleri ile aracısı oldukları işyerlerinden borçlarının olmamasına ve ortağı oldukları tüzel kişi işyerlerinin borçlarından da  kendi hisselerine düşen bölümü ödemiş olmaları durumunda, bu işverenlerin daha önce olduğu gibi borcu yoktur belgelerini, Sigorta İl/Sigorta Müdürlüklerine bizzat müracaat ederek, gerçekten ortaklıktan kaynaklanan ve kendi sorumluluk paylarına düşen borcu ödeyip ödemediklerinin araştırılması sonucunda almaları gerekmektedir. 

3 - 506 sayılı Kanunun 80 inci maddesinin onikinci fıkrası uyarınca sigorta primlerini haklı sebepleri olmaksızın, birinci fıkrada belirtilen süre içerisinde tahakkuk ve tediye etmeyen kamu kurum ve kuruluşlarının tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri, mesul muhasip, sayman ile tüzel kişiliği haiz diğer işverenlerin üst düzey yönetici veya yetkilileri kuruma karşı, işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur. 

Buna göre, e-borcu yoktur başvuru aktivasyon işlemi yapılmış olan gerçek kişi işverenlerinin kendi adlarına tescilli işyerleri ile aracısı ve ortağı oldukları işyerlerinden kaynaklanan borçlarının olmaması ve üst düzey yönetici oldukları işyerlerinde görev yaptıkları süre içerisinde de borçlarının bulunmamasına rağmen, ortaklık veya üst düzey yöneticilik ilişkisi sona erdikten sonra söz konusu işyerinin Kuruma borcunun bulunması durumunda, bu işverenlere daha önce olduğu gibi borcu yoktur belgeleri, Sigorta İl/Sigorta Müdürlüklerine bizzat müracaat edilmesi üzerine, gerçekten ortak veya üst düzey yönetici oldukları süre içinde tahakkuk eden borçlarının ödenip ödenmediğinin ilgili mevzuatına göre araştırılması sonucunda verilecektir. 

Diğer taraftan, e-borcu yoktur başvurusu sırasında veya daha sonraki bir tarihte ortak veya üst düzey yönetici olarak aktivasyonu yapılmış olan işyerlerinden kaynaklanan borçların bulunmadığının yukarıda belirtildiği şekilde yapılan araştırma sonucunda anlaşılması ve ortaklık veya üst düzey yöneticilik ilişkisinin sona erdiğinin de belgelenmesi halinde, e-borcu yoktur başvuru aktivasyonunu yapan Sigorta İl/Sigorta Müdürlüğünce bu işyerleri aktivasyonu yapılmış işyerleri grubundan çıkarılacaktır.                                                               

4 - 19/8/2005 tarihli, 16-351 Ek sayılı Kurum Genelgesi ile, işveren ve aracıların, ihale tarihi itibariyle Türkiye genelinde Kuruma toplam sigorta primine esas aylık kazanç alt sınırına kadar borçlarının olması ve söz konusu borçların ödenmesi kaydıyla, kendilerine ihale tarihi itibariyle “borcu yoktur” yazısı verileceği talimatlandırılmıştır. 

Buna göre, e-borcu yoktur uygulamasından yararlanan işverenlerin, aktivasyonu yapılmış olan tüm işyerlerinden kaynaklanan borçlarının sigorta primine esas aylık kazanç alt sınırının altında olması durumunda, söz konusu borçlarını ödedikten sonra borcu yoktur belgelerini almaları gerektiğinden, bu durumda olan işverenlerin önceden olduğu gibi ilgili Sigorta İl/Sigorta Müdürlüğüne bizzat müracaat etmeleri ve gecikme zamlı olarak hesaplanacak toplam borçlarının sigorta primine esas aylık kazanç alt sınırını aşıp aşmadığına göre borcu yoktur belgesi almaları gerekmektedir.  

5 - e-borcu yoktur başvuru aktivasyonu yapılmış olan gerçek veya tüzel kişi işverenlerinin, gerçekte borçlarının olmamasına rağmen yaptıkları ödemelerin emanet veya tasfiye edilecek hesaplara işlenmiş olmasına bağlı olarak e-borcu yoktur seçeneklerinden aldıkları belgelerde borç görünmesi halinde, borcu olduğu görünen işyerinin bağlı bulunduğu Sigorta İl/Sigorta Müdürlüğüne gerekli düzeltme işlemlerinin yapılması için müracaat etmeleri gerekmektedir. 

Tebliğ olunur.