1. ESNAF VE SANATKARLAR ODASI TARAFINDAN BASİT USULE TABİ MÜKELLEFLERİN DEFTERLERİNİN TUTULMASI KARŞILIĞINDA ALINAN ÜCRETLER

KDV Kanununun 17 nci maddesinin (2) numaralı fıkrasına 5228 sayılı Kanunla eklenen (e) bendi uyarınca, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, kanunlarla kendilerine verilen görev gereği ve kuruluş amaçlarına uygun ruhsat, izin, onay ve benzeri hizmetleri ile bu hizmetlerle ilgili olarak kullanılacak basılı kağıtların bu kuruluşlar tarafından teslimi (motorlu taşıtlar tescil plaka teslimleri hariç) katma değer vergisinden müstesnadır.

Öte yandan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 46 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında, basit usulde vergilendirilen mükelleflerin faaliyetlerine ilişkin mal alış ve giderleri ile hasılatlarını gösteren belgelerin kayıtlarının, mükelleflerin bağlı bulundukları meslek odalarının oluşturdukları bürolarda tutulacağı hükme bağlanmış; 215 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliğinin (3.3.) numaralı bölümünde de, mükellef kayıtlarının öncelikle mesleki yönden bağlı olunan odalar bünyesinde kurulacak bürolarda tutulacağı açıklanmıştır.

Buna göre, Gelir Vergisi Kanunu ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu olan Esnaf ve Sanatkarlar Odasına, basit usule tabi mükelleflerin kayıtlarını tutma görevi verildiğinden, KDV Kanununun 17/2-e maddesi uyarınca, kanunlarla kendilerine verilen görev gereği sözü edilen odalar tarafından yapılan bu hizmet karşılığında alınan bedeller katma değer vergisinden istisna tutulacaktır.

2. DAHİLDE İŞLEME VEYA GEÇİCİ KABUL İZİN BELGESİ KAPSAMINDAKİ TESLİMLERDE TECİL-TERKİN UYGULAMASI

                KDV Kanununun geçici 17 nci maddesinde, dahilde işleme ve geçici kabul rejimi kapsamında ihraç edilecek malların üretiminde kullanılacak maddelerin tesliminde aynı Kanunun 11/1-c maddesine göre işlem yaptırmaya Bakanlar Kurulu yetkili kılınmış; Bakanlar Kurulunca 98/11766 sayılı Kararnameyle tekstil ve konfeksiyon sektörü, 2000/1162 sayılı Kararnameyle demir-çelik, otomotiv ve otomotiv yan sanayi sektörleri, 2001/2325 sayılı Kararnameyle de 98/11766 ve 2000/1162 sayılı Kararnameler yürürlükten kaldırılarak sektör farkı gözetilmeksizin bütün sektörler uygulama kapsamına alınmıştır.

                Madde hükmünün uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar 83 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde düzenlenmiştir. Tebliğde, KDV Kanununun geçici 17 nci maddesi kapsamındaki ihraç kaydıyla teslimlerden doğan terkin ve iade işlemlerinin yapılabilmesi için, ihracatın gerçekleşmesinden sonra ihracatçı tarafından düzenlettirilecek bir Yeminli Mali Müşavir (YMM) tasdik raporunun ibrazı zorunluluğu getirilmektedir. Tebliğe göre bu raporda; dahilde işleme veya geçici kabul izin belgesi ile gümrük beyannamesinin tarih ve sayısı, belgelerin geçerlik süresi, fiili ihracat tarihi, ihraç edilen malların cins, miktar ve tutarı, ihracatın belgede belirtilen süre içinde yapılıp yapılmadığı ve ihraç edilen malların üretiminde kullanılan maddelerin satıcılar itibariyle ayrı ayrı olmak üzere cins, miktar ve tutarına ilişkin bilgilerin üretim analizi ve randıman hesabı da yapılmak suretiyle belirtilmesi gerekmektedir.

83 Seri No.lu KDV Genel Tebliği, ihracatın usulüne uygun olarak yapıldığının tevsiki ile terkin ve nakden ya da mahsuben iade işlemlerini YMM tasdik raporuna bağlamıştır. Ancak Tebliğde, tecil edilemeyen verginin “indirim hesaplarına” alınıp alınamayacağına ilişkin açık bir ifade yer almamıştır. Öte yandan aynı Tebliğde, KDV Kanununun geçici 17 nci maddesi kapsamındaki ihraç kaydıyla teslimlerde, Kanunun 11/1-c maddesindeki uygulamanın esas alınacağı belirtilmektedir.

KDV Kanununun 11/1-c maddesi kapsamındaki ihraç kaydıyla teslim uygulamasının beyannamede gösterilmesine ilişkin açıklamalara 39 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde yer verilmiştir. Bu Genel Tebliğin (D) bölümünde; KDV Kanununun 11/1-c maddesi kapsamındaki ihraç kaydıyla teslimlerden doğan KDV iade alacaklarının, iade yerine indirim yoluyla telafi edilebileceği, bu tercihi yapan mükelleflerin, tecil edilemediği için iadesi gereken KDV tutarlarını ihracatın gerçekleştiği dönem beyannamesinin “indirim” satırlarına dahil edebileceği, ancak bu hususun vergi dairesine bildirilmesi gerektiği açıklanmıştır.

Bu durum, KDV Kanununun geçici 17 nci maddesi kapsamında ihraç kaydıyla teslim yapan mükelleflerin, 39 Seri No.lu KDV Genel Tebliğindeki açıklamaya uygun olarak, tecil edilemeyen vergi tutarını ihracatın gerçekleşmesinden sonra, ancak YMM tasdik raporunun ibrazından önce indirim hesaplarına alabilecekleri yorumlarına yol açmıştır.

Bu yorumlara dayanarak, dahilde işleme izin belgesi (DİİB) sahibi ihracatçılara KDV Kanununun geçici 17 nci maddesi kapsamında ihraç kaydıyla mal teslim eden mükelleflerin, bu teslimler nedeniyle tecil edilemediği için iadesi gereken katma değer vergisini, yukarıda işaret edilen 39 Seri No.lu KDV Genel Tebliğine göre alıcı tarafından düzenlettirilecek YMM tasdik raporunun ibraz edilmesi beklenmeden, ihracatın gerçekleştiği dönemde indirim konusu yaptıkları anlaşılmıştır.

Yukarıda yer alan açıklamalar çerçevesinde, bu Tebliğin yayımlandığı tarihten önce KDV Kanununun geçici 17 nci maddesi kapsamında yapılan teslimler için geçerli olmak üzere, aşağıdaki şekilde hareket edilmesi uygun görülmüştür.

- KDV Kanununun geçici 17 nci maddesi kapsamındaki ihraç kaydıyla teslimlerden doğan iade tutarının, ihracatın belge sahibi tarafından gerçekleştirildiği dönemde veya bu dönemden sonra indirim konusu yapılmış olması,

- 83 Seri No.lu KDV Genel Tebliğine göre düzenlenecek YMM tasdik raporunun süresi içinde ibraz edilmiş olması,

-  İndirim hesaplarına alınan KDV tutarının bu rapordaki bilgilere uygun olması,

halinde, ihracatın gerçekleşmesinden sonra YMM tasdik raporunun ibrazı beklenmeden indirim konusu yapılan iade tutarları için 39 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (D) bölümünün 4 ve 5 inci paragraflarındaki açıklamalar çerçevesinde işlem yapılacaktır. (Tebliğde atıf yapılan beyanname satırlarının yeni beyannamelerdeki karşılıklarının esas alınacağı tabiidir.)

Öte yandan, bu Tebliğin yayımlandığı tarihten sonra Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsamında yapılan teslimlerle ilgili tecil edilemeyen KDV tutarlarının ise YMM tasdik raporu ibraz edilmeden indirim hesaplarına alınması mümkün bulunmamaktadır.

3. 2005 YILINDA GERÇEKLEŞEN İNDİRİMLİ ORANA TABİ İŞLEMLERDE İADE SINIRI

İndirimli orana tabi işlemlere ilişkin olarak yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisi için 2004 yılında geçerli olan 9.100 YTL tutarındaki iade talep sınırı, 2002/3606 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca 2005 yılına ilişkin yeniden değerleme oranında (%9.8) artırılarak 2005 yılı için 10.000 YTL olarak uygulanacaktır.

                Tebliğ olunur.