1.
Giriş
Gelir
Vergisi Kanununa 5281 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle eklenen Geçici 67 nci
maddede, menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden
çıkarılması ve elde tutulması sürecinde elde edilen gelirler ile mevduat
faizleri, repo gelirleri ve özel finans kurumlarından elde edilen gelirlerin
vergilendirilmesine yönelik düzenlemelere yer verilmiştir.
Söz konusu düzenlemelere ilişkin ayrıntılı
açıklamalar 30/12/2005 tarihli ve 26039 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 257
Seri Numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılmıştır.
Mevduat faizleri, repo gelirleri ve kar ve
zarar ortaklığı belgesi karşılığında ödenen kar payları üzerinden yapılacak
tevkifata ilişkin açıklamalar bu sirkülerin konusunu
oluşturmaktadır.
2.
Yasal Düzenleme
Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67
nci maddesinin (4) ve (5) numaralı fıkraları aşağıdaki gibidir:
“ 4) Bankalar arası mevduat
ile aracı kurumların borsa para piyasasında değerlendirdikleri kendilerine ait
paralarına yürütülen faizler hariç olmak üzere, 75 inci maddenin ikinci
fıkrasının (7), (12) ve (14) numaralı bentlerinde yazılı menkul sermaye
iratlarından ödemeyi yapanlarca % 15 oranında vergi tevkifatı yapılır. Bu fıkra
kapsamında yapılan tevkifat tutarları 98 inci ve 119 uncu maddelerde belirtilen
sürelerde beyan edilir ve ödenir. Bu iratlar üzerinden 94 üncü madde veya
Kurumlar Vergisi Kanununun 24 üncü maddesi kapsamında ayrıca tevkifat
yapılmaz.
5) Gelir sahibinin gerçek veya
tüzel kişi ya da dar veya tam mükellef olması, vergi mükellefiyeti bulunup
bulunmaması, vergiden muaf olup olmaması ve elde edilen kazancın vergiden
istisna olup olmaması (1), (2), (3) ve (4) numaralı fıkra hükümleri uyarınca
yapılacak tevkifatı etkilemez. Şu kadar ki, Sermaye Piyasası Kanununa göre
kurulan borsa yatırım fonları ve emeklilik yatırım fonlarının elde ettikleri
kazançlar üzerinden (1) ve (4) numaralı fıkralar uyarınca tevkifat
yapılmaz.”
3.
Tevkifat Uygulaması
Geçici 67 nci maddenin (4) numaralı fıkrasında yer alan gelirlere ilişkin
tevkifat uygulamasında, gelir sahibinin gerçek veya tüzel kişi ya da dar veya
tam mükellef olması, vergi mükellefiyeti bulunup bulunmaması, vergiden muaf olup
olmaması ve elde edilen kazancın vergiden istisna olup olmamasının bir önemi
bulunmamaktadır.
Dolayısıyla, gerek vergi kanunlarında gerekse kendi özel kanunlarında
gelir ve kurumlar vergisinden muaf olduğu belirtilen kurum ve kuruluşlarca elde
edilen gelirler üzerinden Geçici 67 nci maddenin (4) numaralı fıkrası gereğince
tevkifat yapılacaktır. Bu çerçevede, söz konusu gelirlerin kamu kurum ve
kuruluşlarınca elde edilmesi durumunda da tevkifat yapılacağı
tabidir.
Yukarıda sözü
edilen kurum ve kuruluşlarca elde edilen gelirlerin 01/01/2006 tarihinden önce
Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü veya Kurumlar Vergisi Kanununun 24 üncü maddesi
hükümlerine göre tevkifat kapsamı dışında bırakılmış olması, bu gelirler
üzerinden Geçici 67 nci madde kapsamında yapılacak tevkifata ilişkin olarak
hüküm ifade etmemektedir.
Öte yandan, menkul sermaye iratlarında elde etme tahsil esasına bağlı
olduğundan, Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67 nci maddesinin (4) numaralı
fıkrasında yer alan gelirler üzerinden, 01/01/2006 tarihinden itibaren ödemeyi
yapanlarca %15 oranında vergi tevkifatı yapılacaktır. Söz konusu gelirlere
ilişkin hesapların açılış tarihinin 2005 yılı olması veya 2005 yılında vadesinin
yenilenmiş bulunması durumu değiştirmeyecektir.
Duyurulur.
|
Kemal
UNAKITAN Maliye
Bakanı | |
|
|
|
|
|
|