6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 39 uncu maddesi ile bazı haberleşme
hizmetleri özel iletişim vergisinin kapsamına alınmıştır. Verginin mükellefi,
406 sayılı Kanun uyarınca Telekomünikasyon Kurumuyla görev ve imtiyaz sözleşmesi
imzalamak veya bu kurumdan ruhsat veya genel izin almak suretiyle
telekomünikasyon alt yapısı kurup işleten veya telekomünikasyon hizmeti sunan
işletmecilerdir. Verginin matrahı katma değer vergisi matrahını teşkil eden
unsurlardan oluşmaktadır.
Öte yandan, sözü edilen 39 uncu
maddenin 5 inci fıkrasında, maddede hüküm bulunmayan hallerde 3065 sayılı Katma
Değer Vergisi Kanunu hükümlerinin uygulanacağı
belirtilmiştir.
Bu hüküm çerçevesinde, özel
iletişim vergisinde indirim, istisna ve iade uygulamasına ilişkin olarak
aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek duyulmuştur.
1.
İndirim
Özel iletişim vergisi
mükelleflerinin bu vergiye tabi hizmetleri dolayısıyla yüklendikleri özel
iletişim vergisi, bu vergiye ait beyannamede indirim konusu yapılabilecektir.
İndirim hakkı aşağıdaki şekilde kullanılacaktır.
1.1. Özel iletişim vergisine tabi
işlemlerde doğrudan kullanılan hizmetlere ait özel iletişim vergisi indirim
konusu yapılabilecektir.
Örnek :
(A) işletmecisi Telekomünikasyon
Kurumundan genel izin almak suretiyle internet hizmeti
sunmaktadır. (A), bu hizmeti aynı Kurumla imtiyaz sözleşmesi imzalamak suretiyle
telekomünikasyon alt yapısı kurup işleten (B) firmasından hat kiralamak
suretiyle yürütmektedir. (A)’ nıninternet hizmeti ve (B)’ nin hat
kiralama hizmeti özel iletişim vergisine tabidir.(A), hat kiralama hizmeti ile ilgili faturada
gösterilen özel iletişim vergisini bu vergiye ait beyannamede indirim konusu
yapabilecektir.
Öte yandan (A), adına kayıtlı sabit
ve mobil telefonları ile ilgili haberleşme hizmetlerini de doğrudan özel
iletişim vergisi mükelleflerinden almakta ve firma adına düzenlenen faturalarda
özel iletişim vergisi ayrıca gösterilmektedir. Ancak, bu haberleşme hizmeti,
internet hizmetinin meydana getirilmesi ile doğrudan
ilgili olmadığından telefon kullanımı nedeniyle düzenlenen faturalarda
gösterilen özel iletişim vergisi indirim konusu
yapılamayacaktır.
1.2.Özel iletişim vergisinin indirim konusu
yapılabilmesi için hizmetin doğrudan özel iletişim vergisi mükelleflerinden
satın alınması, hizmet faturasında özel iletişim vergisinin ayrıca gösterilmesi,
faturanın işletme adına düzenlenmesi ve takvim yılı aşılmamak şartıyla kanuni
defterlere kaydedilmesi gerekmektedir. Özel iletişim vergisi mükelleflerinden
satın alınmayan hizmetlerin bünyesine önceki aşamalarda giren vergi tutarlarının
indirim konusu yapılması mümkün değildir.
1.3. Özel iletişim vergisi, sadece
bu vergiye ait beyannamede indirim konusu yapılabilecektir. Bu verginin, katma
değer vergisi veya başka bir vergiye ait beyannameye indirim olarak ithal
edilmesi mümkün değildir.
1.4. İlgili dönemde indirim ve iade
yoluyla telafi edilemeyen özel iletişim vergisi tutarları özel iletişim vergisi
beyannamesinin "Sonraki Döneme Devreden ÖİV" satırına (26. satır) yazılacaktır.
1.5. Defter kayıtlarında, indirim
hakkı tanınan özel iletişim vergisi tutarlarını gösteren hesapların
kullanılması, bu hesapların, ilgili dönemde indirim yoluyla telafi edilemeyip
sonraki dönemlere devreden vergi tutarlarının izlenmesine de imkan verecek
şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.
2. İstisna
Uygulaması
Katma Değer Vergisi Kanununda yer
alan istisnalar, prensip olarak, özel iletişim vergisi bakımından da geçerlidir.
Ancak, katma değer vergisinin çok safhalı, özel iletişim vergisinin tek safhalı
olması, özel iletişim vergisinin teslim işlemlerinde uygulanmaması ve iki vergi
arasındaki mahiyet ve yapı farklılıkları Katma Değer Vergisi Kanunundaki bazı
istisnaların özel iletişim vergisinde uygulanmasına imkan vermemektedir. Bu
nedenle, istisna kapsamında işlem yapmak isteyen özel iletişim vergisi
mükelleflerinin Sirküler veya Genel Tebliğlerde istisna kapsamına girdiği açıkça
belirtilmeyen işlemler hakkında Gelir İdaresi Başkanlığından görüş almaları
gerekmektedir.
İstisna kapsamına giren işlemler
dolayısıyla düzenlenen faturalarda özel iletişim vergisi hesaplanmayacaktır. Bu
faturada ayrıca, "6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 39 ve 3065 sayılı Katma
Değer Vergisi Kanununun …. nci maddesi hükmü gereğince
özel iletişim vergisi hesaplanmamıştır."açıklamasına yer verilecektir. Üç nokta ile gösterilen boşluğa istisnanın
düzenlendiği Katma Değer Vergisi Kanunundaki madde numarası (varsa fıkra ve bent
de belirtilerek) yazılacaktır.
İstisna uygulamasında 3065 sayılı
Katma Değer Vergisi Kanununun 30/a ve 32 nci
maddelerinde yer alan hükümlerin göz önünde tutulması gerekmektedir. 3065 sayılı
Kanunun 32 nci maddesinde sayılmayan istisnalar "kısmi
istisna" mahiyetindedir. Bu işlemlerin bünyesine giren özel iletişim vergisi
tutarları indirim konusu yapılamayacaktır. 32 nci
maddede sayılan ve "tam istisna" kapsamına giren işlemler ile ilgili olarak
yüklenilen özel iletişim vergisi tutarları ise indirim konusu yapılabilecek,
indirim yoluyla telafi edilemeyen kısım nakden veya mahsuben iade
edilebilecektir.
Özel iletişim vergisi
mükelleflerinin defter kayıtlarını, tam ve kısmi istisna kapsamındaki işlemlerin
izlenmesine imkan verecek şekilde düzenlemeleri gerekmektedir.
3. İade
Uygulaması
Katma Değer Vergisi Kanununun 32
nci maddesinde sayılan işlemlerin meydana gelmesi ile
doğrudan ilgili hizmetler dolayısıyla yüklenilen ve bu Tebliğin (1.) bölümündeki
açıklamalar çerçevesinde indirim konusu yapılan özel iletişim vergisinin indirim
yoluyla telafi edilemeyen kısmı, aşağıdaki açıklamalar çerçevesinde mükellefin
talebi üzerine nakden veya kendi vergi borçlarına mahsuben iade
edilebilecektir.
3.1. İade tutarının belirlenmesinde
aşağıdaki hususlar göz önünde tutulacaktır.
-İade tutarı öncelikle, istisna
kapsamına giren işlemin meydana gelmesi ile doğrudan ilgili hizmet alışları
üzerinden hesaplanan özel iletişim vergisi ile sınırlıdır. İndirim hakkı tanınsa
dahi, istisna kapsamındaki işlemle doğrudan ilgili olmayan özel iletişim vergisi
tutarları iade hesabına dahil edilmeyecek, indirim hesaplarında muhafaza
edilecektir.
- İade tutarı, istisna kapsamındaki
işlem bedeli üzerinden, işlemin tabi olduğu özel iletişim vergisi oranına göre
hesaplanan tutardan fazla olamayacaktır.
- Bu şekilde hesaplanan tutar,
ilgili dönem beyannamesinin (23-20) satırları farkıyla karşılaştırılacak ve
küçük olan rakam "İade Edilecek ÖİV" satırına (24. satır) dahil
edilecektir.
-Hesaplanan iade tutarı, iadenin
talep edildiği dönem beyannamesinin 26. satırındaki parantez içi açıklamaya
uygun olarak indirim hesaplarından çıkarılacaktır.
3.2. İade talebi bir dilekçe ile
yapılacak, dilekçeye aşağıdaki belgeler eklenecektir:
-İstisna kapsamındaki işlemle
ilgili satış faturalarının dökümünü gösteren liste.
-İstisna kapsamındaki işlemin
meydana gelmesi ile doğrudan ilgili özel iletişim vergisine tabi hizmet
alışlarına ait faturaların dökümünü gösteren liste.
-İade tutarının hesabını gösteren
tablo.
-İstisna kapsamındaki işlemle ilgili katma değer
vergisi iadesi için ibrazı istenen diğer belgeler.
3.3. Mükelleflerin kendi vergi
borçları için yapacakları mahsup taleplerinin 1.000 YTL’yi aşmayan kısmı, yukarıdaki belgelerin tamamlanması
halinde teminat ve inceleme raporu aranılmaksızın yerine getirilecektir. Kendi
vergi borçlarına mahsup taleplerinin 1.000 YTL’yi
aşması halinde, aşan kısım kadar banka teminat mektubu karşılığında ve
yukarıdaki belgelerin tamamlandığı tarih itibariyle mahsup talebi yerine
getirilecek, teminat yeminli mali müşavir tasdik raporu veya vergi inceleme
raporu sonucuna göre çözülecektir.
Mükelleflerin nakden iade
talepleri, yukarıdaki belgelerin tamamlanmış olması şartıyla, talep tutarı kadar
banka teminat mektubu karşılığında yerine getirilecek, teminat yeminli mali
müşavir tasdik raporu veya vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülecektir.
Özel iletişim vergisi iadeleri için
ibraz edilecek yeminli mali müşavir tasdik raporlarında, katma değer vergisi
ihracat istisnasından doğan iade taleplerindekilimitler geçerli olacaktır.
3.4. Bu Tebliğin yayımından önceki
dönemlere ait nakden veya kendi vergi borcuna mahsup talepleri münhasıran
yeminli mali müşavir tasdik raporu veya vergi inceleme raporu ile yerine
getirilecektir.
İade, en erken 2005/Kasım, en geç
2006/Şubat dönemine ait özel iletişim vergisi beyannamesi ile talep edilecektir.
İade için düzenlenecek raporlarda aşağıdaki hususlar yer
alacaktır:
- Raporlar, istisna kapsamına giren
ilk işlemin yapıldığı dönem ile 2005/Ekim dönemi (bu dönem dahil) arasındaki
dönemlere ilişkin toplam iade tutarı için düzenlenecektir. 2005/Kasım ve izleyen
dönemlere ait iade talepleri yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde yerine
getirilecek, geçmiş dönemlere ait iade hesabına dahil
edilmeyecektir.
- Bu Tebliğin yayımından önceki
dönemlere ait iade tutarlarının belirlenmesi ile ilgili raporlar düzenlenirken,
her bir döneme ait özel iletişim vergisi beyannameleri, bu Tebliğin (3.1)
bölümündeki açıklamalara göre iade tutarını gösterecek şekilde yeniden tanzim
edilecektir. Bu düzenleme sırasında iade olarak hesaplanan tutarların indirim
satırlarından düşüleceği tabiidir.
- Yeniden düzenlenen beyannamelerde
yer alan "İade Edilecek ÖİV", "Ödenmesi Gereken ÖİV" ve "Sonraki Döneme Devreden
ÖİV" satırları dönemler halinde bir tabloda gösterilecek ve toplam iade tutarı
belirlenecektir.
Yeniden düzenlenen beyannamelerin
vergi dairesine düzeltme beyannamesi olarak verilmesine gerek yoktur.
Beyannamelerin yeniden tanzim edilmesinin amacıraporlarda yer alacak iade hesabına ilişkin tablonun
oluşturulmasıdır.
- Bu şekilde hesaplanacak iade
tutarının (2005/Kasım-2006/Şubat) arasındaki herhangi bir döneme ilişkin
beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir. Beyan yapılırken bu iade tutarı,
varsa o döneme ilişkin iade tutarı ile toplanacak, bu toplam (23-20) satırları
farkı ile karşılaştırılacak, küçük olan o dönemdeki "İade Edilecek ÖİV" satırına
yazılacaktır.
3.5. iade taleplerinin yerine
getirilmesinde 84 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin (II. Özel Esaslar) başlıklı bölümünde yer alan düzenlemeler göz
önünde bulundurulacaktır.
4. Yeni Özel İletişim Vergisi
Beyannameleri
Özel iletişim vergisi beyannamesi
iade işlemine imkan verecek şekilde yeniden düzenlenmiştir. Bu beyannamenin
örneği (www.gelirler.gov.tr) internet adresinde yer almaktadır. Yeni özel iletişim
vergisi beyannamesi 2005/Kasım döneminden itibaren kullanılmaya başlanacaktır.
Beyannamenin doldurulmasıyla ilgili aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi
gerekmektedir.
4.1. Yeni özel iletişim vergisi
beyannamesinin ilk 20 satırı önceki beyannamede olduğu gibi
düzenlenecektir.
4.2. Beyannamenin 21. satırına bir
önceki dönem beyannamesinin 26. satırındaki tutar yazılacaktır. Ancak, yeni özel
iletişim vergisi beyannamesinin kullanılmaya başlanacağı 2005/Kasım döneminde
beyannamenin 21. satırına 2005/Ekim döneminde varsa indirilecek ÖİV satırındaki
tutarın bu dönem itibariyle indirim yoluyla telafi edilemeyen kısmı
yazılacaktır.
4.3. Beyannamenin 22. satırına o
dönemdeki hizmet alışlarına ait ve bu Tebliğin
"1. İndirim" bölümündeki açıklamalara göre belirlenecek "İndirilecek ÖİV" tutarı
yazılacaktır.
4.4. Beyannamenin 24. satırına
Tebliğin (3.1.) bölümündeki açıklamalara uygun olarak belirlenecek iade tutarı
yazılacaktır.