1. Giriş:
213 sayılı Vergi Usul Kanununun
5228 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle değişik mükerrer 257 nci maddesinin
birinci fıkrasının (4) numaralı bendinde yer alan düzenleme ile Maliye
Bakanlığı, vergi beyannameleri ve bildirimlerinin internet ve diğer elektronik
bilgi iletişim araç ve ortamında doğrudan mükellefler tarafından gönderilmesine
izin verebileceği veya zorunluluk getirebileceği gibi, bunların yetki verilmiş
gerçek ve tüzel kişiler aracılığıyla gönderilmesine izin vermeye veya zorunluluk
getirmeye de yetkili kılınmıştır.
Bu yetkiye istinaden yayımlanan
340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile;
- 3568 sayılı Serbest
Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik
Kanunu uyarınca çıkarılan tebliğlere göre, aktif büyüklükleri ve net satış
hasılatları belli bir tutarın üzerinde olması nedeniyle beyannamelerini meslek
mensubuna imzalatmak zorunluluğunda bulunmayan mükelleflerin, tam otomasyona
geçmiş vergi dairelerine verilecek beyannamelerini elektronik ortamda kendileri
veya meslek mensupları aracılığı ile gönderebilecekleri,
- Aktif büyüklükleri veya net
satış hasılatları nedeniyle, beyannamelerini meslek mensuplarına imzalatmak
zorunluluğu bulunan mükelleflerin de tam otomasyona geçmiş vergi dairelerine
verilecek beyannamelerini yetki almış meslek mensupları vasıtasıyla
gönderebilecekleri
yönünde düzenleme
yapılmıştır.
Beyannamelerin elektronik ortamda
verilmesi uygulamasının yaygınlaştırılması ve basit usulde vergilendirilen
mükelleflere ait beyannamelerin de elektronik ortamda verilebilmesini teminen
aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek duyulmuştur.
2. Beyannamelerini Elektronik
Ortamda Doğrudan Kendileri Gönderebilecek Mükellefler:
213 sayılı Vergi Usul Kanununun
5228 sayılı Kanunla değişik mükerrer 257 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği
yetkiye dayanılarak yayımlanan 340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde
belirlenen esaslar çerçevesinde beyannamelerini elektronik ortamda doğrudan
kendileri gönderebilecek mükelleflere ilave olarak, 3568 sayılı Serbest
Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik
Kanunu uyarınca çıkarılan tebliğlere göre belirlenen aktif büyüklük ile net
satış tutarı ölçüleri şartı aranılmaksızın, aşağıda belirtilen mükelleflerin de
istemeleri halinde beyannamelerini elektronik ortamda doğrudan kendilerinin
göndermesi uygun görülmüştür.
a) Katma Bütçeli İdareler, İl
Özel İdareleri, Belediyeler ve bunlara bağlı iktisadi işletmeler, Kamu İktisadi
Teşebbüsleri, Devlet ve Kamu İktisadi Teşebbüsleri İştirakleri, Döner Sermayeli
İşletmeler, Özerk Kuruluşlar ile Diğer Kamu Kurumları,
b) Noterler,
c) Muhasebeye ilişkin işlemleri,
işletmede bağımlı olarak çalışan ve 3568 sayılı Kanuna göre ruhsat almış bulunan
meslek mensupları tarafından yerine getirilen mükellefler,
d) Herhangi bir hadde ve
sınırlamaya tabi olmaksızın, yeminli mali müşavirlerle tam tasdik sözleşmesi
imzalamış olan mükellefler,
Bu mükelleflerin e-beyanname
uygulamasından yararlanabilmeleri için, örneği 340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu
Genel Tebliğinin ekinde (Ek: 1) yer alan “Elektronik Beyanname Gönderme Talep
Formu ve Taahhütnamesi”ni doldurarak, bağlı bulundukları vergi dairelerine
müracaat etmeleri ve buradan kullanıcı kodu, parola ve şifre almaları
yeterlidir.
Bu şekilde talepte bulunan
mükelleflere, bağlı bulundukları vergi dairesince 340 Sıra No.lu Vergi Usul
Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen esaslar doğrultusunda kullanıcı kodu, parola
ve şifre teslim edilecektir.
Muhasebeye ilişkin işlemleri
işletmelerinde bağımlı olarak çalışan meslek mensupları tarafından yerine
getirilen mükellefler meslek mensubunun kimlik bilgileri ile ruhsat numarası ve
bağlı olduğu meslek odasının adını;
Yeminli mali müşavir ile tam
tasdik sözleşmesi imzalayan mükellefler ise yeminli mali müşavirin kimlik
bilgileri ile ruhsat numarası, bağlı olduğu meslek odası ve tam tasdik
sözleşmesinin tarih ve numarasını
belirten bir dilekçeyi ilgili
vergi dairesine “Elektronik Beyanname Gönderme Talep Formu ve Taahhütnamesi” ile
birlikte vereceklerdir.
3- Basit Usulde
Vergilendirilen Mükelleflerin Beyannamelerinin Elektronik Ortamda Verilmesi
:
Vergi Usul Kanunun mükerrer 257
nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden, Gelir Vergisi Kanununun
46 ncı maddesi gereğince bünyelerinde oluşturdukları bürolarda üyelerinin alış
ve satışlarına ilişkin belgelerin kayıtlarını tutan meslek odalarının basit
usulde vergilendirilen mükelleflere ait beyanname, bildirim ve eklerini
elektronik ortamda göndermeleri uygun görülmüştür.
Buna göre, basit usulde
vergilendirilen mükelleflere ait beyannameleri elektronik ortamda göndermek
üzere aracılık yetkisi almak isteyen meslek odalarının bu sirküler ekinde yer
alan “Basit Usulde Vergilendirilen Mükelleflere ait Beyannamelerin Elektronik
Ortamda Gönderilmesine Aracılık Yetkisi Talep Formu ve Taahhütnamesi”ni
doldurarak kanuni temsilcisi veya yetkilendirdikleri kişiler vasıtasıyla bağlı
bulundukları vergi dairesine müracaat ederek kullanıcı kodu, parola ve şifre
almaları gerekmektedir.
Bu şekilde talepte bulunan meslek
odalarının bağlı bulundukları vergi dairesince, öncelikle meslek odasının vergi
dairesindeki sicil kayıtlarında faaliyet kodunun “911203” (meslek odaları)
olarak kayıtlı olup olmadığı kontrol edilecek, faaliyet kodunda farklılık var
ise faaliyet kodu “911203” (meslek odaları) olarak düzeltilecektir. Bu işlemi
takiben meslek odasına 340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde
belirtilen esaslar doğrultusunda kullanıcı kodu, parola ve şifre
verilecektir.
Diğer taraftan, basit usulde
vergilendirilen mükelleflerin istemeleri halinde, beyannamelerini 340 Sıra No.lu
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği uyarınca aracılık yetkisi almış meslek
mensupları vasıtasıyla da gönderebileceği tabiidir.
4- Yeminli Mali Müşavirler ile
Tam Tasdik Sözleşmesi Düzenleyen Mükelleflerin Beyannamelerinin Elektronik
Ortamda Gönderilmesi :
30 Temmuz 1995 tarih ve 22359
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan 18 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik,
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel
Tebliğinin; “I-Tasdike İlişkin Esaslar” başlıklı bölümünün “D-Tasdik İşlemi”
başlıklı kısmında; “Tasdik işlemi, yıllık gelir veya kurumlar vergisi
beyannamesinin ilgili bölümleri ile mali tablolar ve bildirimlerin uygun
kısımları, yeminli mali müşavirlerce imzalanıp mühürlenmek ve tasdik raporu
düzenlenmek suretiyle yerine getirilecektir...” denilmek suretiyle tasdik işlemi
anlatılmıştır.
Buna göre yeminli mali müşavir
tasdik işlemi, tasdik raporunun düzenlenmesi ve vergi dairesine teslimi ile
tekemmül etmektedir.
Yeminli mali müşavirler ile tam
tasdik sözleşmesi yapmış olan mükellefler, 340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu
Genel Tebliğinde belirtilen esaslar doğrultusunda bağlı bulundukları vergi
dairesinden kullanıcı kodu, parola ve şifre almak suretiyle beyannamelerini
elektronik ortamda doğrudan kendileri gönderebilecekleri gibi, aracılık yetkisi
almış olan serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali
müşavir aracılığıyla da gönderebileceklerdir.
Bilindiği üzere, aylık
beyannamelerde yeminli mali müşavire ait bilgilere yer verilmemektedir. Bu
nedenle, yeminli mali müşavir ile tam tasdik sözleşmesi yapmış olan mükellefler
tarafından elektronik ortamda verilecek aylık beyannamelerde beyannameyi
düzenleyen kısmına varsa serbest muhasebeci veya serbest muhasebeci mali
müşavire ilişkin bilgiler, yoksa mükellefe ilişkin bilgiler yazılacaktır.
Yıllık beyannamelerin elektronik
ortamda doldurulmasında ve gönderilmesinde ise aşağıda belirtilen esaslara
uyulacaktır.
a) Beyannamenin elektronik
ortamda gönderilmesi işlemi yeminli mali Müşavirlerce gerçekleştirilecek ise
beyannameyi düzenleyen kısmına varsa serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali
müşavire ait bilgiler yazılacak; mükellefin serbest muhasebeci, serbest
muhasebeci mali müşaviri bulunmaması halinde ise bu kısma mükellefe ait bilgiler
yazılacaktır. Beyannameyi gönderen kısmına ise beyannameyi elektronik ortamda
gönderen yeminli mali müşavirlerin bilgileri yazılacaktır.
b) Beyannamenin elektronik
ortamda gönderilmesi işlemi, beyannameyi düzenleyen serbest muhasebeci, serbest
muhasebeci mali müşavir tarafından gerçekleştirilecek ise, beyannameyi
düzenleyen kısmına serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavirin
bilgileri yazılacaktır. Beyannamedeki yeminli mali müşavir kısmına ise yeminli
mali müşavirlere ait bilgiler yazılacaktır.
c) Beyannamenin elektronik
ortamda gönderilmesi işlemi kullanıcı kodu, parola ve şifre almış mükelleflerce
yerine getirilmesi halinde, beyannamedeki yeminli mali müşavir kısmına yeminli
mali müşavirlere ilişkin bilgiler yazılacaktır. Beyannameyi düzenleyen kısmına
ise mükellefin bilgileri yazılacaktır.
5- Diğer Hususlar :
a) 340 Sıra No.lu Vergi Usul
Kanunu Genel Tebliğinin; Aracılık Yetkisi Verilen Gerçek ve Tüzel Kişiler
başlıklı V. bölümünde; “Yetki verilmiş meslek mensupları, aralarında hizmet
sözleşmesi bulunan müşterilerine ait beyannameleri elektronik ortamda
gönderebilmeleri için müşterileri ile bu Tebliğin ekinde (Ek:3) yer alan
“Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi”ni, münferit talepte
bulunan müşterileriyle de örneği bu Tebliğin ekinde (Ek:4) yer alan “Elektronik
Beyanname Aracılık Sözleşmesi”ni düzenleyecekler ve sözleşmelerin bir örneğini
müşterilerine verecekler, bir örneğini de gerektiğinde ibraz edilmek üzere
muhafaza edeceklerdir.” denilmektedir.
Meslek mensuplarının sürekli
olarak hizmet verdikleri müşterilerine ait beyannameler ile münferit olarak
sadece beyanname gönderme işlemlerine aracılık ettikleri müşterilerine ait
beyannameleri ayırmak üzere yıllık beyannamelerin elektronik ortamda doldurulmasına ilişkin programlarda “beyannameyi düzenleyen” ve
”beyannameyi gönderen” alanları açılmıştır. Buna göre, meslek mensupları sürekli
hizmet verdikleri müşterilerine ait yıllık beyannamelerin doldurulmasında,
“beyannameyi düzenleyen” alanına; münferit olarak hizmet verdikleri müşterilerine
ait beyannamelerin doldurulmasında ise “beyannameyi gönderen” alanına
kendilerine ait bilgileri yazacaklardır.
b) 240 Sıra No.lu Vergi Usul
Kanunu Genel Tebliği ile 03.07.1995 tarihinde tek vergi numarası uygulamasına
başlanılmıştır. Belirtilen tebliğ ile getirilen uygulamanın amacı, mükelleflerin
vergiye tabi faaliyetlerini aynı vergi kimlik numarası altında izlemektir. Bu
nedenle, (bankalar hariç) tüm mükellefler merkez ve şubelerinde aynı vergi
kimlik numarasını kullanmaktadırlar. E-beyanname gönderenlere ait ihdas edilen
kullanıcı kodu, parola ve şifrelerin mükellef bazında üretilebilmesi için de
vergi kimlik numarası esas alınmaktadır.
Buna göre, mükelleflere vergi
kimlik numarasıyla bağlantılı olarak bir adet kullanıcı kodu, parola ve şifre
verildiğinden, merkez ve şubelere ait beyannamelerin aynı kullanıcı kodu, parola
ve şifre kullanılmak suretiyle gönderilmesi gerekmektedir. Bunu teminen
mükellefler şubelerine ait beyannamelerini merkezde tek elden verebilecekleri
gibi, kullanıcı kodu, parola ve şifrelerini şubelerine bildirmek suretiyle
şubelerinin bulundukları yerden de verebilirler.
Ayrıca, 240 Sıra No.lu Vergi Usul
Kanunu Genel Tebliği ile bankalar her şubesi için ayrı bir vergi kimlik numarası
almak zorunda olduğundan, bankalarca talep edilmesi halinde vergi dairesince her
şube için ayrı kullanıcı kodu, parola ve şifre verilecektir.
c) Beyannamelerin elektronik
ortamda gönderilmesi uygulaması tam otomasyona geçmiş vergi dairelerine
verilecek beyannameleri kapsamaktadır.
d) Bu sirkülerde belirtilmeyen
hususlar hakkında, 340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen
usul ve esaslara göre işlem yapılacaktır.
Duyurulur.
BASİT USULDE VERGİLENDİRİLEN MÜKELLEFLERİN
BEYANNAMELERİNİN ELEKTRONİK ORTAMDA GÖNDERİLMESİNE
ARACILIK YETKİSİ TALEP FORMU VE
TAAHHÜTNAMESİ