Sayı: B.13.1.SSK.0.07.00.00.IX.031/913830A n k a r a
Konu: Yeni Türk Lirası.09/12/2004
G E N E L G E
12-138. EK
01/01/2005 tarihinden itibaren
yürürlüğe girecek 5083 sayılı Türkiye
Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanun’la;
- Türkiye Cumhuriyeti Devletinin
para biriminin Yeni Türk Lirası (YTL), YTL’nın alt biriminin ise Yeni Kuruş
(YKr) olacağı,
- Türk Lirası’nın (TL) YTL’sı
değerlere dönüşümünde, bir milyon TL’nin (1.000.000 TL) bir YTL (1 YTL) değişim
oranı olarak esas alınacağı, YTL cinsinden yapılan işlemlerde yarım YKr ve
üzerindeki değerlerin bir YKr’a tamamlanacağı, yarım YKr’un altındaki
değerlerin dikkate alınmayacağı,
- Kanunlarda ve diğer mevzuatta,
idari işlemlerde, yargı kararlarında, her türlü hukuki muamelelerde, kıymetli
evrak ve hukuki sonuç doğuran diğer belgelerde TL’na veya liraya yapılan
atıfların Kanundaki değişim oranı dikkate alınarak YTL’na yapılmış sayılacağı,
hüküm altına alınmıştır.
5083 sayılı Kanunla yapılan
düzenlemelerle ilgili olarak tahsis
uygulamalarında meydana gelen değişiklikler aşağıda açıklanmıştır:
1- Geçmiş Yıllara Ait Dört Aylık Sigorta Primleri
Bordrolarının Düzenlenmesi
2004 yılı I’inci
dönem ve önceki yıllara ait dört aylık sigorta primleri bordrolarının 01/01/2005
tarihinden sonra işverenlerce düzenlenip Kuruma verilmesi ya da Kurumca re’sen
düzenlenmesi halinde prime esas kazançlar, ondalık ayraçtan sonra ihtiyaç
duyulan basamak kadar yine YTL üzerinden düzenlenerek Kuruma verilecektir.
Bunlar kullanıcılar tarafından bordro programlarına YTL olarak girilecek, prime
esas kazançların TL dönüşümü ise program tarafından yapılacaktır.
Örnek : 01/01/2005
tarihinden sonra düzenlenen 1992 yılının III’üncü dönem dört aylık sigorta
primleri bordrosunda sigortalıların prime esas kazançları aşağıdaki gibi
olacaktır.
Sigortalı
TOPLAM
1. AY
2. AY
3. AY
4. AY
Gün
Kazanç
Gün
Kazanç
Gün
Kazanç
Gün
Kazanç
Gün
Kazanç
A
120
5,796
30
1,449
30
1,449
30
1,449
30
1,449
B
60
2,898
25
1,2075
20
0,966
5
0,2415
-
-
C
1
0,0483
1
0,0483
-
-
-
-
-
-
2- Gelir ve Aylık Almakta Olanlar
a) 5083 sayılı Kanun 01/01/2005
tarihi itibariyle yürürlüğe gireceğinden emekli, dul ve yetimlerin gelir ve aylıkları
Ocak/2005 ayından itibaren YTL olarak ödenecektir.
Örnek: Aralık/2004 ödeme döneminde 396.107.449 TL aylık,
4.690.000 TL sosyal yardım zammı ile birlikte toplam 400.797.449 TL ödenen
emekliye, Ocak/2005 ödeme döneminde 396,11 YTL (üçyüzdoksanaltı Yeni Türk
Lirası onbir Yeni Kuruş) aylık, 4,69 YTL (dört Yeni Türk Lirası altmışdokuz
Yeni Kuruş) sosyal yardım zammı olmak üzere toplam 400,80 YTL (dörtyüz Yeni
Türk Lirası seksen Yeni Kuruş) ödenecektir.
b) Aralık/2004 ayında ilk ve ikinci karar gelir/aylık
bağlama işlemleri tamamlanan dosyalarla ilgili gelir/aylık bağlama, birikmiş,
kesinti, yersiz ödeme ve diğer işlemler önceden olduğu gibi TL cinsinden
gösterilecek ve program tarafından 01/01/2005 tarihinden itibaren YTL’na
dönüştürülecektir.
c)
01/01/2005 tarihinden sonra sigortalılar ile hak sahiplerinin ikinci karar
işlemlerinde ödenen ve ödenmesi gereken gelir/aylık miktarlarının hesabı YTL
üzerinden yapılacak, karar örneklerinde aylık miktarları YTL üzerinden
gösterilecektir.
3- Aylıkların Hesaplanması
a) 01/01/2000 tarihinden
önce tahsis talebinde bulunan ya da ölen sigortalıların aylıkları gösterge
sistemine göre hesaplanacağından sigortalının talep ya da ölüm tarihindeki aylığı,
TL cinsinden prime esas yıllık kazançlarına göre bulunacak ortalama yıllık
kazancı dikkate alınarak tespit edilecek göstergenin, devlet memurları maaş
katsayısı ve aylık bağlama oranı ile çarpımı sonucunda TL olarak hesaplanıp YTL’sına
çevrilecek, aylık başlangıç tarihinden ödemenin yapılacağı tarihe kadar birikmiş
aylıklarla sandık hisselerinin hesabı da YTL’sına göre yapılacaktır.
b)506 sayılı Kanunun geçici 82’nci maddesi gereğince aylık
hesaplamasında, sigortalının 2000 yılına kadar olan hizmetleri dikkate alınarak
Aralık/1999 ayı itibariyle TL cinsinden bulunan eski tam aylık (ETA) ve eski
kısmi aylık (EKA) miktarları, TL cinsinden hesaplanıp YTL’sına çevrilerek sigortalının
tahsis talep veya ölüm tarihine kadar TÜFE ve GH ile YTL’sı üzerinden
güncellenecektir. 2000 yılından sonra geçen süreler için yeni aylığın (YTA)
hesaplanmasında ise 2004 yılına kadar TL cinsinden tutulan prime esas kazançlar
TÜFE ve GH ile güncellendikten sonra YTL’sına çevrilip, 2005 ve sonrası TÜFE ve
GH ile güncelleştirilmiş kazançlarla toplanarak ortalama günlük kazanç YTL
olarak hesaplanacaktır.
4- Gelirlerin Hesaplanması
a) Günlük
kazanç hesabına giren son takvim ayı Ocak/2000 öncesi olan sigortalıların gelir
başlangıç tarihindeki gelirleri, 88’inci maddeye göre TL cinsinden hesaplanan
günlük kazancın 360 katı alınarak bulunan yıllık kazanca göre tespit edilecek
göstergenin devlet memurları maaş katsayısı ve gelir
bağlama oranı ile çarpımı sonucunda bulunacak TL cinsinden gelir YTL’sına
çevrilerek hesaplanacaktır. Gelir başlangıç tarihinden ödemenin yapılacağı
tarihe kadar birikmiş gelirlerin hesabı da YTL’sına göre yapılacaktır.
b) Prime esas günlük kazanç hesabına
giren son takvim ayı Ocak/2005 olan sigortalıların, Aralık/2004 ve öncesi aylara
ait kazançları TL, Ocak/2005 ayına ait kazancı ise YTL cinsinden bilgisayara girilecek,
kazanç kontrolleri TL cinsinden yapıldıktan sonra YTL’sına çevrilecek,
kazançlar toplamı gün sayısına bölünüp günlük kazancın 360 katı alınarak YTL
cinsinden yıllık kazanç hesaplanıp gelir bağlama işlemi sonuçlandırılacaktır.
5- İsteğe
Bağlı Sigorta
a)01/01/2005 tarihinden sonra her türlü işlem
YTL üzerinden yapılacağından, Ocak/2005
ayı ve izleyen aylara ait isteğe bağlı sigorta primleri 506 sayılı Kanunun 78’inci maddesine
göre YTL değerinden belirlenen prime esas günlük kazancın alt ve üst sınırı
arasındaki değerler üzerinden tahsil edilecektir. Prime esas kazançlar YTL
değeri üzerinden tutulacaktır.
b)
01/01/2005 öncesi aylara ait isteğe bağlı sigorta primine esas kazançlar TL
olarak tutulacağından, Aralık/2004 ayına ait isteğe bağlı sigorta priminin alt
sınırı 111,04 YTL, üst sınırı ise 721,74 YTL olarak düzenlenip bankalara
gönderilecektir. Ancak, söz konusu aya ait YTL üzerinden yapılan tahsilat
tutarları, isteğe bağlı hizmet kayıtlarına TL olarak aktarılacaktır.
c) Aralık/2004
ve öncesi aylara ait primler 01/01/2005 tarihinden sonra YTL üzerinden gecikme
zammıyla tahsil edilecektir. Tahsil edilen miktarların dekont girişi menüsü
aracılığıyla bilgisayara aktarılmasında ödeme tarihi 01/01/2005 öncesi olanlar
TL, bu tarihten ise YTL olarak girilecektir.
d) 4958
sayılı Kanun gereğince isteğe bağlı sigorta prim borçlarını yapılandıran
sigortalıların ödedikleri miktarlarla kalan borçları 01/01/2005 tarihinden
itibaren YTL olarak görüntülenecektir.
e) Yapılandırılmış
borçların silinip tekrar girilmesi halinde programın borçların hesaplanmasına
ilişkin “2.2.2.4.1” ve “2.2.2.4.2” menülerine isteğe bağlı sigorta primleri TL
olarak girilecek, bu şekilde hesaplanan borç “2.2.2.4.3 Yapılandırma Başvuru
Girişi” menüsünde YTL olarak görüntülenecektir. “2.2.2.4.4.3 Yapılandırma
Silinmiş Tahsilatların Girişi” menüsünde 01/01/2005 öncesi tahsilatların girişi
tahsilat tarihi dikkate alınarak TL, sonrası tahsilatlar ise YTL
olacaktır.
f) 5083
sayılı Kanun gereğince yarım YKr’un altındaki değerler dikkate
alınmayacağından, yapılandırılmış taksit borcu ile isteğe bağlı prim borcu 5000
TL’nın (yarım YKr) altında kalan tutarların 01/01/2005 tarihinden sonra tahsili
mümkün olmadığından eksik primin tamamı ödenmiş, yapılandırma borcu ise bitmiş
sayılacaktır. Söz konusu borçlar program tarafından silinecektir.
6- Toptan Ödeme ve İhya İşlemleri
a) 01/01/2005 tarihinden sonra yaşlılık ve ölüm toptan ödemesi talebinde
bulunanlarla evlenme toptan ödemesi talebinde bulunan sigortalılara söz konusu
tarihten önceki yıllara ait TL olarak ödenmiş primleri, YTL’sına
dönüştürüldükten sonra ödenecektir.
Örnek :
YIL
KAZANÇ
TOPTAN ÖDEME
Yaşlılık ve
Ölüm
(PEK X %20)
YTL
Karşılığı
Evlenme
(PEK X %20)/2
YTL
Karşılığı
1981
30.660
6.132
0,01
3.066
0,00
1982
115.250
23.050
0,02
11.525
0,01
1990
1.415.060
283.012
0,28
141.506
0,14
1995
23.267.594
4.653.519
4,65
2.326.759
2,33
2002
3.289.842.316
657.968.463
657,97
328.984.231
328,98
2005
4.088,68
817,74
817,74
408,87
408,87
ÖDENECEK TOPLAM
1.480,67
740,34
b) 01/01/2005 tarihinden
önce TL değerinden evlenme, yaşlılık ve ölüm toptan ödemesi şeklinde ödenen
primler, söz konusu tarihten sonra YTL’sına dönüştürüldükten sonra tahsil
edilip ihya işlemi sonuçlandırılacaktır.
c) Hesaplanan tutarın yarım YKr’un altında
kalması halinde, düzenlenecek tahakkuk makbuzuna yarım YKr’un altında kaldığına
ilişkin şerh düşülecek hizmetler ihya edilmiş olarak kabul edilecektir.
Örnek
: 29/08/1970
tarihinde 15.250 TL evlenme toptan ödemesi alan kadın sigortalının 14/02/2005
tarihinde ödeyeceği ihya tutarı faiziyle birlikte41.524,48TL olarak
hesaplanıp YTL’sına dönüştürüldükten sonra (41.524,48/1000000= 0,041524) 0,04 YTL olarak tahsil edilecektir.
7- Askerlik Borçlanması
a)5083sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 01/01/2005tarihinden sonra askerlik borçlanması
talebinde bulunanların ödeyecekleri borçlanma tutarları, talep tarihindeki
prime esas kazancın YTL değeri üzerinden hesaplanacaktır.
b) 01/01/2005 tarihinden önce talepte bulunanlardan
askerlik borçlanma tutarları TL olarak hesaplanıp tebliğ edilenlerin, bu
tarihten sonra kalan borçları YTL’sına
çevrilip tahsil edilecektir.
c) 01/01/2005 tarihinden önce talepte bulunanlardan TL
değerinden hesaplanan askerlik borçlanma tutarlarının bir bölümünü ödeyenlerin
kalan borçları YTL’sına çevrilerek tahsil edilecektir.
Örnek
: 1.332.450.000 TL olarak hesaplanıp tebliğ
edilen borcunun 500.000.000 TL’lık bölümünü 01/01/2005 tarihinden önce ödeyen
sigortalının kalan 832.450.000 TL’sı borcu YTL’sına (832.450.000 / 1.000.000 =
832,45 YTL) çevrildikten sonra tahsil edilecektir.
8- Cenaze Yardımı
a) 12/11/2004 tarihli Resmi
Gazete’de yayımlanan Aylık ve Ücretlere İlişkin Yeni Türk Lirası İşlemleri
Hakkında 158 Seri Nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinde 2005 Mali
Yılı Bütçe Kanunu Tasarısında 01/01/2005 tarihinden geçerli olmak üzere memur
maaş katsayısının (0,0401) olacağı belirtildiğinden, 506 sayılı Kanunun
103’üncü maddesi gereğince 01/01/2005 tarihinden sonra meydana gelecek ölüm
olaylarında cenaze yardımı 5000 X 0,0401 = 200,50 YTL olarak
ödenecektir.
b) 01/01/2005 tarihinden önce meydana gelen ölüm
olayları için cenaze masrafı karşılıkları da program tarafından YTL olarak
hesaplanacaktır.
9- Diğer İşlemler
a) Muhasebat Genel
Müdürlüğünün 30/09/2004 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Yeni Türk Lirası
İşlemleri ile ilgili 21 Sıra Numaralı Tebliği gereğince Kurumca verilen her
türlü belgenin ve düzenlenecek formların rakamla yazılmasında binlik ayraç ve
üzerinde değerlerde nokta (.), kuruş gösterimi için ondalık ayraç olarak
virgül (,) işareti kullanılacaktır.
b) 2829 sayılı Kanun gereğince müştereken bağlanan
aylıklarla ilgili hesaplaşma işlemleri 01/01/2005 tarihinden sonra YTL
üzerinden yapılacaktır.
c) 5083 sayılı Kanunda yarım YKr ve
üzerindeki değerlerin bir YKr’a tamamlanacağı hükmü bulunduğundan gelir/aylık
bağlanması, arttırılması ve diğer işlemlerde yarım YKr ve üzerindeki değerler
bir YKr’a tamamlanarak ödenecektir. Örneğin; 494,75645 olarak hesaplanan aylık
494,76 YTL olarak ödenecektir.
d) Gelir/aylık bağlama programlarında
YTL ile ilgili gerekli düzenlemeler yapılmış olup, aylık bağlama ve güncelleme
formları ile bilgisayara giriş işlemlerinde 2004 ve önceki yıllara ait kazançlar TL, 2005 ve sonraki
yıllar ise YTL alınacaktır.
e) T.C. Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünün
28/10/2004 tarihli ve 1 Nolu Emekli Vergi İadesi Sirküleri doğrultusunda
emekli, dul ve yetim aylığı alanlar 2004 yılına ait vergi iade bildirimlerini
eskiden olduğu gibi TL üzerinden doldurarak, toplamış oldukları belgelerle
birlikte aylıklarını aldıkları PTT/Banka şubelerine 2005/Ocak ayı sonuna kadar
ibraz edeceklerdir. Ancak, emekli, dul ve yetimlerin 2004 yılına ait
vergi iade bildirimleri Kurumumuzca PTT ve Bankalara YTL olarak
bildirilecektir.