31/07/2004
tarihli ve 25539 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5228 sayılı Bazı Kanunlarda
ve 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun
38 inci maddesi ile 13/07/1956 tarihli ve 6802 sayılı Gider Vergileri
Kanununun(1) özel iletişim vergisi başlıklı 39 uncu
maddesi yeniden düzenlenmiştir.
5228 sayılı Kanunla değişik 6802
sayılı Kanunun özel iletişim vergisi başlıklı 39 uncu maddesinin birinci fıkrası
uyarınca; Telekomünikasyon Kurumuyla görev veya imtiyaz sözleşmesi imzalamak
veya bu Kurumdan ruhsat veya genel izin almak suretiyle telekomünikasyon
altyapısı kurup işleten veya telekomünikasyon hizmeti sunan işletmecilerin özel
iletişim vergisi uygulaması karşısındaki durumuna ilişkin açıklamalar, bu
sirkülerin konusunu oluşturmaktadır.
2 - Özel İletişim Vergisinin
Kapsamı
2.1 - Özel İletişim Vergisinin
Konusu
5228 sayılı Kanunla değişik 6802
sayılı Gider Vergileri Kanununun 39 uncu
maddesinin birinci fıkrasında; “406 sayılı
Telgraf ve Telefon Kanunu uyarınca Telekomünikasyon Kurumuyla görev veya imtiyaz
sözleşmesi imzalamak veya bu Kurumdan ruhsat veya genel izin almak suretiyle
telekomünikasyon alt yapısı kurup işleten veya telekomünikasyon hizmeti sunan
işletmecilerin;
a) Her nevi mobil
telekomünikasyon işletmeciliği kapsamındaki (ön ödemeli kart satışları dahil)
tesis, devir, nakil ve haberleşme hizmetleri % 25,
b) Radyo ve televizyon
yayınlarının uydu platformu ve kablo ortamından iletilmesine ilişkin hizmetleri
% 15,
c) (a) ve (b) bentleri kapsamına
girmeyen diğer telekomünikasyon hizmetleri % 15,
Oranında özel iletişim vergisine
tâbidir.” hükümleri yer almaktadır. Anılan maddenin son fıkrasında ise bu
vergiye ilişkin usul ve esasların belirlenmesi konusunda Maliye Bakanlığına
yetki verilmektedir.
Bilindiği üzere, 5035 sayılı Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun(2)
ile yapılan düzenlemede özel
iletişim vergisinin konusu, her nevi cep telefonu işletmecileri tarafından
verilen (ön ödemeli kart satışları dahil) tesis, devir, nakil ve haberleşme
hizmetleri ile radyo ve televizyon yayınlarının uydu platformu ve kablo
ortamından iletilmesine ilişkin hizmetler şeklinde belirlenmiştir.
5228 sayılı Kanunla özel iletişim
vergisinde yapılan değişiklik sonucunda 01/08/2004 tarihinden itibaren 406
sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu(3) uyarınca
Telekomünikasyon Kurumuyla görev veya imtiyaz sözleşmesi imzalamak veya bu
Kurumdan ruhsat veya genel izin almak suretiyle verilecek diğer telekomünikasyon
hizmetleri de özel iletişim vergisinin konusuna girmektedir. Telekomünikasyon
Kurumuyla imzalanan görev veya imtiyaz sözleşmesinde yer almayan veya bu
Kurumdan ruhsat veya izin alınmasını gerektirmeyen hizmetler özel iletişim
vergisine tabi değildir.
2.2 - Özel İletişim Vergisinin
Mükellefi
Özel iletişim vergisinin
mükellefi Telekomünikasyon Kurumuyla görev veya imtiyaz sözleşmesi imzalamak
veya bu Kurumdan ruhsat veya genel izin almak suretiyle telekomünikasyon
altyapısı kurup işleten veya telekomünikasyon hizmeti sunan işletmecilerdir.
3 - Özel İletişim Vergisinin
Uygulamasına İlişkin Açıklamalar
6802 sayılı Gider Vergileri
Kanununun 39 uncu maddesindeki hükümler ile aynı Kanunun 39 uncu maddesinin 5
inci fıkrasında yer alan, “Bu maddede hüküm bulunmayan hallerde, 3065 sayılı
Katma Değer Vergisi Kanunu hükümleri uygulanır.” hükmüne göre özel iletişim
vergisi uygulaması aşağıdaki usul ve esaslara göre yapılacaktır.
3.1- Özel iletişim vergisi mükellefi olan
işletmecilerin; nihai tüketici durumundaki kurum, kuruluş ve şahısların yanısıra
özel iletişim vergisi mükellefi olmayan bayilere ve firmalara yapacağı hizmet
satışlarında özel iletişim vergisi hesaplanacaktır. Özel iletişim vergisi
mükellefi olmayan bayiler tarafından verilen telekomünikasyon hizmetlerinde ise
özel iletişim vergisi hesaplanmayacaktır. Bayilerin ödemiş olduğu özel iletişim
vergisinin maliyet unsuru olarak dikkate alınabileceği tabiidir.
3.2- Özel iletişim vergisi tek aşamada ve bir
defaya mahsus alınan bir vergidir. Ancak, birden fazla aşamadan oluşacak bir
vergileme söz konusu olduğunda, özel iletişim vergisi mükellefleri arasında
gerçekleşecek işlemlerde özel iletişim vergisi uygulaması aşağıdaki şekilde
olacaktır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi
Kanununun 29/1 maddesinde; mükelleflerin, yaptıkları vergiye tabi işlemler
üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça,
faaliyetlerine ilişkin olarak; kendilerine yapılan teslim ve hizmetler
dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen
katma değer vergisini indirebilecekleri hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, özel iletişim vergisi
mükellefleri arasında gerçekleşecek hizmet satışlarında, özel iletişim vergisini
ödeyerek hizmeti satın alan mükellef, bu hizmetin satışı sırasında düzenleyeceği
faturada önceden ödemiş olduğu özel iletişim vergisini Katma Değer Vergisi
Kanununun 29, 30, 32 ve 34 üncü maddelerinde belirtilen hükümler çerçevesinde
indirim konusu yapabilecektir. Ancak, özel iletişim vergisi mükellefleri,
telekomünikasyon hizmetlerine ilişkin faturalarda gösterdikleri özel iletişim
vergisinden yalnızca bu hizmetlere ilişkin olarak ödedikleri özel iletişim
vergisini indirim konusu yapabileceklerdir.
3.3- Telekomünikasyon hizmetlerinde iade
talepleri; işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle
söz konusu olabilecektir. Bu durumda; özel iletişim vergisi mükellefleri
tarafından, gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olan bayi ve tüketicilerin
iade talepleri bunların fatura düzenlemeleri suretiyle, gelir veya kurumlar
vergisi mükellefi olmayanların iade talepleri ise özel iletişim vergisi
mükelleflerince gider pusulası düzenlenmek suretiyle yerine getirilecektir.
Gider pusulasında, geri verilen özel iletişim vergisi tutarı da ayrıca
gösterilecektir.
Özel iletişim vergisi mükellefi
olmayan bayi ve tüketicilerin iade için düzenlediği faturada gösterilen özel
iletişim vergisinin beyan edilip ödenmesi söz konusu değildir.
İade talebinin özel iletişim
vergisi mükellefleri tarafından yapılması durumunda ise düzenlenecek faturada
gösterilen özel iletişim vergisi, iade talebini yerine getiren mükellefler
tarafından indirim konusu yapılabileceği tabiidir.
3.4- 01/08/2004 tarihinden önce ifa edilmesi
nedeniyle özel iletişim vergisinin konusuna girmeyen telekomünikasyon hizmetine
ilişkin faturanın yasanın yürürlüğe girdiği tarihten sonra düzenlenmesi
durumunda, faturada özel iletişim vergisi hesaplanmayacaktır.
Verginin konusuna girmediği
dönemde yapılan ancak verginin konusuna girdiği dönemleri de kapsayan
telekomünikasyon hizmeti satışlarında, bedelin tamamı peşin alınarak yasal
düzenlemeden önce fatura düzenlenmesi durumunda, verginin konusuna girdiği
dönemler için özel iletişim vergisi talep edilmeyecektir. Ancak, yasal
düzenlemeden önce satış sözleşmesi yapılmış olmakla birlikte hizmetin bedeli,
aylık dönemler itibariyle fatura düzenlenmek suretiyle tahsil ediliyorsa, bu
hizmetin verginin konusuna girdiği dönemlere ilişkin kısmı özel iletişim
vergisine tabi olacak ve düzenlenecek faturalarda özel iletişim vergisi ayrıca
gösterilecektir.
3.5- Özel iletişim vergisi kapsamında olan ve
olmayan hizmetlerin satışı aynı faturada gösterilebilir. Bu durumda, özel
iletişim vergisine tabi hizmetlerin bedeli üzerinden vergi hesaplanacaktır.
Örnek : Özel iletişim vergisine tabi
telekomünikasyon hizmeti ile Telekomünikasyon Kurumundan ruhsat veya izin
alınmasını gerektirmeyen donanım satışlarının birlikte (paket hizmeti) yapılması
halinde; düzenlenen faturada yalnızca donanım hizmeti belirtilip vergiye tabi
hizmet belirtilmezse toplam tutar üzerinden özel iletişim vergisi
hesaplanacaktır. Eğer faturada donanım hizmetleri ayrıca belirtilmişse bu
hizmetler için özel iletişim vergisi hesaplanmayacaktır. Ancak, faturadaki özel
iletişim vergisine tabi işlemlere ait tutarların emsallerine göre düşük
gösterilmesi durumunda, Katma Değer Vergisi Kanununun 27 nci maddesi
çerçevesinde emsal bedel uygulamasına gidileceği tabiidir.
3.6- Katma Değer Vergisi Kanununda yer alan
istisnalar, özel iletişim vergisi açısından da geçerli bulunmaktadır. Özel
iletişim vergisine tabi hizmetlerin bedelsiz verilmesi halinde ise Katma Değer
Vergisi Kanununun 27 nci maddesine göre “emsal bedel” üzerinden özel iletişim
vergisi hesaplanacaktır.
3.7- Yurtdışından alınan veya yurt dışındaki
müşterilere ifa edilen telekomünikasyon hizmetlerinde Katma Değer Vergisi Kanunu
hükümleri çerçevesinde işlem yapılacağı tabiidir.
4 - Özel İletişim Vergisinin
Beyanı ve Ödenmesi
5228 sayılı Kanunla değişik 6802
sayılı Gider Vergileri Kanununun 39 uncu maddesinin 4 üncü fıkrasına göre, bir
aya ait özel iletişim vergisi izleyen ayın onbeşinci günü akşamına kadar Ek 1 de
yer alan Özel İletişim Vergisi Beyannamesi ile beyan edilerek aynı süre içinde
ödenecektir.
Duyurulur.
(1)
23/07/1956 tarihli ve 9362 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanmıştır.
(2)
02/01/2004 tarihli ve Mük.25334 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanmıştır.
(3)
21/12/1924 tarihli ve 59 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanmıştır.
EK 1 : ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİ BEYANNAMESİ