31/07/2004 tarihli ve 25539 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5228 sayılı Bazı Kanunlarda ve 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 59 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 204 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Banka, banker ve sigorta şirketleri” ibaresi “Banka (vergi kanunları uygulamasında özel belirleme yapılmadığı sürece, özel finans kurumları banka olarak addolunur), banker ve sigorta şirketleri” şeklinde değiştirilmiştir.

Yapılan bu değişiklik uyarınca özel finans kurumlarının banka ve sigorta muameleleri vergisi uygulaması karşısındaki durumuna ilişkin açıklamalar bu sirkülerin konusunu oluşturmaktadır.

2- Özel Finans Kurumlarının Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Karşısındaki Durumu

6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 28 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Banka ve sigorta şirketlerinin 10/6/1985 tarihli ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununa göre yaptıkları işlemler hariç olmak üzere, her ne şekilde olursa olsun yapmış oldukları bütün muameleler dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar banka ve sigorta muameleleri vergisine tabidir.” hükmü ikinci fıkrasında ise; Bankerlerin yapmış oldukları banka muamele ve hizmetleri dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar (kendileri veya başkaları hesabına menkul kıymet alıp satmayı, alım – satıma tavassut etmeyi veya alıp sattıkları menkul kıymet karşılığı borçları ödemeyi taahhüt etmeyi meslek haline getirenlerin bu faaliyetleri dolayısıyla lehlerine kalan paralar ile mevduat faizi vermek veya sair adlarla faiz ve benzeri menfaatler sağlamak üzere devamlı olarak para toplama işiyle uğraşanların topladıkları paralara sağladıkları gelir ve menfaatler üzerinden komisyon, ücret, hizmet karşılığı gibi adlarla aldıkları paralar dahil) da banka ve sigorta muameleleri vergisine tabidir.” hükmü ve son fıkrasında ise, 2279 sayılı Kanuna göre ikraz işleriyle uğraşanlarla ikinci fıkrada belirtilen muamele ve hizmetlerden herhangi birini devamlı olarak yapanların bu Kanunun uygulanmasında banker sayılacağı belirtilmektedir.

Anılan Kanunun 30 uncu maddesine göre, banka ve sigorta muameleleri vergisinde mükellef banka, banker ve sigorta şirketleridir.

Bilindiği üzere, özel finans kurumları banka ve sigorta muameleleri vergisi uygulamasında banker olarak kabul edilmekte ve sadece 6802 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen işlemlerle ikraz işlemleri dolayısıyla lehe aldıkları paralar banka ve sigorta muameleleri vergisine tabi tutulmaktaydı.

Vergi Usul Kanununun 204 üncü maddesinde yapılan ve 31.07.2004 tarihinde yürürlüğe giren düzenleme uyarınca, banka ve sigorta muameleleri vergisi uygulamaları açısından özel bir düzenleme yapılmadığı sürece özel finans kurumları banka olarak kabul edilecek ve her ne şekilde olursa olsun yapacakları bütün muameleler dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben alacakları paralar banka ve sigorta muameleleri vergisine tabi tutulacaktır.

Duyurulur.