Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11/1-c maddesi uyarınca ihraç edilmek kaydıyla teslim edilen malların ihracatçılar tarafından İhracat Rejimi Kararı’nın bedelsiz ihracata ilişkin hükümleri çerçevesinde ihraç edilmesi durumunda, söz konusu eşya için tecil-terkin sisteminin uygulanması bu sirkülerin konusunu oluşturmaktadır.

2- Konuyla İlgili Yasal Hüküm ve Düzenlemeler

a) Tecil-Terkin Sistemi

Bilindiği üzere, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11. maddesi ile bazı mal teslimleri ve hizmet ifaları katma değer vergisinden istisna edilmiştir. Ancak bir teslimin Katma Değer Vergisi Kanunu’nun öngördüğü anlamda ihracat teslimi sayılabilmesi yine aynı Kanunun 12/1. maddesinde aranılan şartların yerine getirilmiş olması ile sınırlıdır.

Buna göre; teslimin yurt dışındaki veya bir serbest bölgedeki alıcıya ya da gümrük antreposu işleticisine yapılması ve teslim konusu malın T.C. gümrük bölgesinden çıkarak bir dış ülkeye veya bir serbest bölgeye vasıl olması ya da yurt dışındaki müşteriye gönderilmek üzere yetkili gümrük antreposuna konulması gerekmektedir.

Kanunun 11/1-c maddesinde ihraç edilmek şartıyla imalatçılar tarafından kendilerine teslim edilen mallara ait katma değer vergisinin, ihracatçılar tarafından ödenmeyeceği, mükelleflerce tahsil edilmeyen ancak ilgili dönem beyannamesinde beyan edilecek olan bu verginin, vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunacağı ve söz konusu malların, ihracatçıya teslim tarihini takip eden ay başından itibaren 3 ay içinde ihraç edilmesi halinde de, tecil edilen verginin terkin olunacağı hüküm altına alınmıştır.

İhracatın belirlenen süre içerisinde gerçekleştirilmemesi halinde, tecil olunan vergi tahakkuk ettirildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51. maddesine göre belirlenen gecikme zammıyla birlikte tahsil olunmaktadır. Ancak, ihraç edilmek şartıyla teslim edilen malların 213 sayılı Vergi Usul Kanununda belirtilen mücbir sebepler nedeniyle ihraç edilmemesi halinde, tecil edilen vergiye tecil edildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi uygulanmaktadır.

Kanunun 11/1-c maddesinde düzenlenen bu uygulamadan prensip olarak yalnızca imalatçılar yararlanabilirler. Bununla birlikte, söz konusu hükmün 2. bendinde yer alan yetkiye istinaden yayımlanan 27 ve 62 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğleri ile imalatçı olmayan mükellefler tarafından Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığınca Dış Ticaret Sermaye Şirketi ve Sektörel Dış Ticaret Şirketi ünvanı verilen kuruluşlara ihraç kaydıyla mal tesliminde bulunulabileceği belirtilmiştir.

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11/1-c maddesinde düzenlenen ve tecil terkin sistemi olarak adlandırılan bu uygulama ihtiyari olup, ihracatçıya mal teslim eden imalatçılar isterlerse 11/1-c kapsamında işlem yapmayabilirler. Ancak, 77 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde belirtildiği üzere, sektörel dış ticaret şirketlerinin ihraç ettiği malları imalatçı olmayan ortaklarından veya ortakları dışındaki firmalardan alışlarında Kanunun 11. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi kapsamında işlem yapılması gerekmektedir. Yine, tecil terkin uygulamasına konu edilebilecek malların niteliği hususunda yukarıda bahsi geçen tebliğler ile son olarak 28.02.2004 tarih ve 25387 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 91 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde gerekli açıklamalar yapılmıştır.

b) Bedelsiz İhracat

06.01.1996 tarih ve 22515 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bedelsiz İhracata İlişkin Tebliğ (İhracat 96/10) uyarınca, bedeli yürürlükteki Kambiyo Mevzuatı çerçevesinde yurda getirilmesi gerekli olmaksızın yurt dışına kesin olarak mal çıkarılması bedelsiz ihracat olarak tanımlanmaktadır. Buna göre, karşılığında yurda herhangi bir bedel getirilmeksizin yurtdışına yapılan teslimler; Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 12/1. maddesindeki şartlar çerçevesinde gerçekleştirildiğinin ve söz konusu ihracatın bedelsiz yapıldığının gümrük beyannamesi ve ilgili makamlardan (Gümrük idaresi, İhracatçı Birlikleri, Dış Ticaret Müsteşarlığı) alınan izin yazısı ile tevsiki şartıyla Kanunun 11/1-c maddesi kapsamında işlem görebileceklerdir.

3- Sonuç

Yukarıdaki hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, bedelsiz ihracata konu malların imalatçıları tarafından ihraç kaydıyla teslim edilmiş olması ve malların teslim tarihini takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde bedelsiz olarak ihracının gerçekleştiğine dair ihracatçının gümrük beyannamesinin vergi dairesine ibraz edilmesi durumunda ilgili dönem beyannamesi ile beyan edilen vergiden tecil edilen verginin terkini, tecil edilebilir vergiden tecil edilecek vergi düşüldükten sonra kalan kısmın ise iadesi mümkün bulunmaktadır.

Duyurulur.