Bakanlığımıza intikal eden
olaylardan, yurt içi teslimler ile ihraç kayıtlı teslimlerde aleyhe oluşan kur
farklarının katma değer vergisine tabi tutulup tutulmayacağı konusunda
teredddüte düşüldüğü anlaşılmaktadır.
2. Yasal
Düzenlemeler:
Katma Değer Vergisi Kanununun 1.
maddesinde verginin konusunu teşkil eden işlemler sayılmış, 11/1-c maddesinde
ise ihraç edilmek üzere ihracatçılara yapılan teslimler üzerinden hesaplanan
katma değer vergisinin ihracatçılar tarafından ödenmemesi, ödenmeyen bu verginin
de imalatçılar tarafından ilgili dönem beyannamesinde tecil ve ihracatın
gerçekleşmesini müteakip terkin edilmesi öngörülmüştür.
Aynı Kanunun;
- 20. maddesinde, katma değer
vergisi matrahının teslim ve hizmet işlemlerinin karşılığını teşkil eden bedel
olduğu; bedel deyiminin, alıcının ödediği veya borçlandığı para, mal ve diğer
şekillerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler
toplamını ifade ettiği,
- 24/c maddesinde, vade farkı,
fiyat farkı, faiz vb. unsurların matraha dahil bulunduğu,
- 26. maddesinde, bedelin döviz
ile hesaplanması halinde, dövizin vergiyi doğuran olayın meydana geldiği andaki
cari kur üzerinden Türk parasına çevrileceği,
- 35. maddesinde ise matrahta
değişiklik vukubulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan
mükelleflerin bunlar için borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan
mükellefin ise indirim hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun
şekilde ve değişikliğin vukubulduğu dönemde düzelteceği,
hüküm altına alınmıştır.
3. Yurt İçi Dövize Endeksli
Teslimlerde Aleyhe Oluşan Kur Farklarının Vergilendirilmesi:
Teslime konu mal yurt içinde
katma değer vergisi uygulanmak suretiyle satın alınmışsa malı satın alan
mükellef tarafından düzenlenecek faturada ;
- katma değer vergisi dahil
toplam bedelin dövize endeksli olarak belirlenmesi durumunda vergiyi doğuran
olayın meydana geldiği tarih ile ödeme tarihi arasında ortaya çıkan aleyhe kur
farklarına ait katma değer vergisinin, kur farkı bedeline iç yüzde oranı
uygulanmak suretiyle,
- dövize endeksli toplam bedele
katma değer vergisinin dahil edilmemesi durumunda vergiyi doğuran olay ile ödeme
tarihi arasında ortaya çıkan aleyhe kur farkları üzerinden katma değer vergisi
hesaplanarak,
ilgili dönemde her iki mükellef
tarafından genel usul ve esaslar çerçevesinde işlem yapılacaktır.
4. İhraç kayıtlı Dövize
Endeksli Teslimlerde Aleyhe Oluşan Kur Farklarının Vergilendirilmesi:
Kanunun 11/1-c maddesi hükmü
gereğince tecil-terkin uygulanmak suretiyle satın alınan mallara ait bedelinin
dövize endeksli olarak belirlenmesi durumunda, vergiyi doğuran olayın meydana
geldiği tarih ile ödeme tarihi arasında ortaya çıkan aleyhe kur farkları
ihracatçı tarafından düzenlenecek fatura ile belgelendirilecek ve kur farkı
üzerinden katma değer vergisi hesaplanmak suretiyle ihracatçı tarafından beyan
edilerek ödenecektir. Söz konusu hesaplanan katma değer vergisi imalatçı
tarafından genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılacaktır.