Bilindiği üzere, 30.11.2003 tarih ve 25302 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 58 Seri No'lu Genel Tebliğde belirlenen esaslar çerçevesinde akaryakıt pompalarının ödeme kaydedici cihazlara bağlanacağı belirtilmişti.

Anılan uygulamayla ilgili olarak aşağıdaki hususların açıklanmasına gerek duyulmuştur.

1- Taşıt Tanıma Sistemi Kullanılarak Yapılan Akaryakıt Satışları:

Taşıt tanıma, müşteri tanıma veb. otomasyon sistemleri kullanılarak yapılan akaryakıt satışları da 58 Seri No'lu Genel Tebliğde belirtildiği şekilde taşıtın plaka numarasını ihtiva eden ve cihaz yazıcısından otomatik olarak çıkan ödeme kaydedici cihaz fişleri ile bilgelendirilecektir. (EK:1)

Şu kadar ki söz konusu sistemler kullanılarak gerçekleştirilen (ancak faturası bilahare düzenlenecek olan) akaryakıt satışlarına ilişkin olarak düzenlenecek fişlerin üzerinde, diğer bilgilerin yanısıra "TAŞIT VEYA MÜŞTERİ TANIMA SİSTEMİ FATURAYA DÖNÜŞTÜRÜLECEK" ibaresi yer alacaktır. (EK:2)

Bu şekilde düzenlenecek fişlere ait bilgiler, günlük kapanış fişlerinin (Z Raporları) ve mali hafızaların ayrı bir bölümünde ve 58 Seri No'lu Genel Tebliğde belirtildiği şekilde olacaktır.

Bahse konu taşıt veya müşteri tanıma sistemleri kullanılarak gerçekleştirilen akaryakıt satışlarında fatura, irsaliye vb. belge düzenleme ve defter kayıt işlemleri eskiden olduğu gibi Vergi Usul Kanununun öngördüğü şekilde uygulanmaya devam edilecektir.

Diğer taraftan, taşıt veya müşteri tanıma sistemine tabi olmamakla beraber, aldığı akaryakıt karşılığında fatura isteyen müşterilerin talepleri, Vergi Usul Kanununun 232. maddesine göre değerlendirilecektir. Bu durumda satıcı yaptığı satış karşılığı fatura düzenleyecek ve fişin aslını iptal ederek faturanın ikinci nüshasını ekleyecektir.

2- Ara Birim Ünitesi:

58 Seri No'lu Genel Tebliği 1/e bölümünde, ödeme kaydedici cihazın arızalanması durumunda pompaların manuel olarak çalışacağı ve bu döneme ilişkin bilgilerin pompanın içerisindeki ara birim ünitesinin hafızasına kaydedilip bilahare ödeme kaydedici cihaza otomatik olarak aktarılacağı belirtilmiştir.

Ödeme kaydedici cihazın arızalı olduğu manuel çalışma dönemlerinde yapılan satış bilgileri ara birim ünitesinin hafızasına cins, miktar, toplam satış ve katma değer vergisi itabariyle (varsa taşıt tanıma ve normal satış bilgileri ayrı ayrı gruplandırılarak) kaydedilecektir.

Ara birim ünitesinde kayıtlı mali bilgiler arızanın giderilme ve bağlantının sağlanmasını müteakip ödeme kaydedici cihaz hafızasına yine cins, miktar, toplam satış ve katma değer vergisi itibariyle kaydedilecektir. Aynı bilgiler, "X", "Z" ve mali hafıza raporlarında da aynı şekilde görülecektir.

3- Akaryakıt Pompalarına Bağlanacak Ödeme Kaydedici Cihazların Tertibatları:

Akaryakıt pompalarının bağlanacağı ödeme kaydedici cihazlar daha önce onaylanmış cihazlardan farklı olarak aşağıdaki özellikleri taşıyacaktır:

a) Tek göstergeli olabilecektir.

b) Çekmecesiz olabilecektir.

c) Sistemte yer alan klavyeler en az Türkçe'de kullanılan harf ve rakamları yazabilecek tarzda düzenlenmiş olacaktır.

Bunların dışında ödeme kaydedici cihazların, 1.1.2005 tarihinden itibaren (YTL) ve (YKr)'ye göre işlem yapabilme özelliğine sahip olması gerekmektedir.

4- Akaryakıt Pompalarının Ödeme Kaydedici Cihazlara Bağlanma Mecburiyetinin Başlama Tarihleri:

Öngörülen sistemin yeni bir uygulama olması, güvenli ve amaca uygun şekilde kullanılmasının büyük önem arz etmesi sebebiyle, sistemi kuracak firmalar ve kullanacak olan mükelleflerin gerekli teknik ve uygulama çalışmalarını sağlıklı bir şekilde tamamlayabilmelerinin temini bakımından, akaryakıt pompalarının (LPG, doğalgaz ve benzerleri dahil) ödeme kaydedici cihazlara bağlanmasına ilişkin süreler aşağıdaki gibi yeniden belirlenmiştir.

Buna göre, akaryakıt pompalarının ödeme kaydedici cihazlara bağlanma mecburiyeti;

a) Erişme kontrollü karayolları (otoyollar), Karayolları Genel Müdürlüğünün yol ağında Devlet Yolu olarak belirlenen yollar ve Büyükşehir Belediye sınırları ile mücavir alanları içerisindeki akaryakıt istasyonlarında (satış hasılatlarına bakılmaksızın) 1.8.2004 tarihinden itibaren,

b) Diğer akaryakıt istasyonlarında bir önceki dönem akaryakıt satışları toplamı;

- 5 Trilyon lirayı aşan mükellefler için 1.8.2004 tarihinden itibaren,

- 3 Trilyon lirayı aşan mükellefler için 1.1.2005 tarihinden itibaren,

- 1 Trilyon lirayı aşan mükellefler için 1.6.2005 tarihinden itibaren,

- 1 Trilyon liranın altında kalan mükellefler için 1.1.2006 tarihinden itibaren,

c) 1.8.2004 tarihinden sonra işe başlayan mükelleflerde ise işe başlama tarihinden itibaren 60 gün içerisinde,

başlayacaktır.

Dileyen mükellefler bu tarihleri beklemeksizin de akaryakıt pompalarını ödeme kaydedici cihazlara bağlatıp kullanabileceklerdir.

Buna göre 58 Seri No'lu Genel Tebliğin 5. bölümünde yeralan akaryakıt istasyonu işletmecilerinin kanuni defterlerine yapacakları kayıtlar ve düzenleyecekleri belgelere ilişkin 1.5.2004 tarihi, 1.8.2004 olarak değiştirilmiştir.

5. Akaryakıt Pompalarının Ödeme Kaydedici Cihazlara Bağlanmasına Dair Sistemin Kurulması:

Akaryakıt pompalarının ödeme kaydedici cihazlara bağlanmasına dair sistemin kurulması ve çalıştırılması ile ilgili görev ve sorumluluk, sistemde kullanılan ödeme kaydedici cihazlarla ilgili olarak Bakanlığımızdan onay alan firmalara ait bulunmaktadır. Şu kadar ki Bakanlığımızdan onay alan ödeme kaydedici cihaz üreten veya ithal eden firmaların, sistem içerisindeki diğer unsurlardan dolayı pompacı, otomasyoncu, akaryakıt dağıtım şirketleri vb. kurumlarla aralarında sözleşmeler yapıp müşterek çalışmalar yürütebilecekleri de tabiidir.

Aynı tarihte birçok akaryakıt istasyonunun uygulamaya geçmek zorunda olması, firmaların sistem kurma kapasitelerinin sınırlılığı, güvenli bir sistem kurulmasının önemi, başlangıçta düşünülemeyen teknik aksamaların olabileceği, yurtiçi ve yurtdışı test ve deneme çalışmalarının gerekliliği sebebiyle, sistem kurma çalışmalarının süresinde tamamlanamayacağının anlaşılması halinde; akaryakıt dağıtım şirketleri veya akaryakıt istasyonu işletmecileri tarafından (ödeme kaydedici cihaz firmalarıyla gerekli sözleşmenin yapılmış olması şartıyla) Maliye Bakanlığından alınacak izne dayanarak uygulamanın başlangıç tarihinin, mecburiyetlerinin başlama tarihinden itibaren altı aya kadar uzatılması mümkün bulunmaktadır. Akaryakıt istasyonları bu süre içerisinde kurulum, test ve deneme çalışmalarını yapacaklar ve ödeme kaydedici cihazlarını kullanmaya başlayacaklardır.