30/07/2003 tarihli ve 4962 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Vakıflara Vergi Muafiyeti Tanınması Hakkında Kanunun(1) 10 uncu maddesi ile 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa(2) eklenen geçici 3 üncü maddesinde; Kanun eki (II) sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tabi 20 yaşın üzerindeki taşıt aracının 31/12/2004 tarihine kadar hurdaya çıkartılarak, bu süre içinde aynı cins yeni bir taşıt aracının ilk iktisabında hesaplanacak olan özel tüketim vergisinin 2003 yılı için 3.500.000.000 lira, 2004 yılı için 4.500.000.000 lira eksik hesaplanması öngörülmüştür.
4962 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde özel tüketim vergisi ile ilgili olarak yer alan hükmün aşağıdaki esaslara göre uygulanması gerekmektedir.

1. Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi 20 ve daha büyük yaştaki taşıt araçlarının (Tebliğin 2 nci maddesinde sayılanlar hariç), 4962 sayılı Kanunun yayımı tarihi olan 7/8/2003 tarihinden 31/12/2004 tarihine kadar adlarına kayıtlı bulunan gerçek ve tüzel kişilerin talebi ile bir daha kullanılmamak üzere hurdaya çıkartılarak, hurdaya çıkartılan araçla aynı cins (87.03 G.T.İ.P. numaralı araçlardan sadece motor silindir hacmi 1600 cm3 ü geçmeyen) bir taşıt aracının ilk iktisabında uygulanan özel tüketim vergisi 2003 yılında 3.500.000.000, 2004 yılında ise 4.500.000.000 lira eksik hesaplanacaktır. İlk iktisap dolayısıyla hesaplanacak özel tüketim vergisinin bu tutarlardan az olması halinde ÖTV uygulanmayacaktır.

2. Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listede yer alan ve kayıt ve tescile tabi olan; 87.11 G.T.İ.P. numaralı motosikletler (mopedler dahil) ve bir yardımcı motoru bulunan tekerlekli taşıtlar (sepetli olsun olmasın); sepetler (sepetler hariç),88.02 G.T.İ.P. numaralı diğer hava taşıtları (helikopterler,uçaklar gibi); uzay araçları (uydular dahil) uzay araçlarını fırlatıcı araçlar ve yörünge-altı araçları [( yalnız helikopterler ve uçaklar) (askeri,zirai,yangınla mücadelede kullanılan özel yapıdaki helikopterler ve uçaklar hariç)] 8901.10.10.00.11 G.T.İ.P. numaralı 18 gros tonilatoyu geçmeyen gezinti gemileri (denizde seyretmeye mahsus olanlar);8901.10.90.00.11 G.T.İ.P. numaralı yolcu ve gezinti gemileri (denizde seyretmeye mahsus olmayanlar) ve 89.03 G.T.İ.P. numaralı yatlar ve diğer eğlence ve spor tekneleri; kürekli kayıklar ve kanolar (şişirilebilir olanlar ile birim ağırlığı 100 kg.ı geçmeyenler, kürekli kayıklar ve kanolar hariç) özel tüketim vergisi indirimi kapsamında değildir.

3. Özel tüketim vergisi indirimi uygulanacak ilk iktisaba konu araç, hurdaya ayrılan araçla aynı cins olacaktır. Bu uygulamada araçların cinslerinin tespitinde, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu(3) ve Karayolları Trafik Yönetmeliğine(4) göre belirlenerek tescil belgelerine yazılan tanımlar esas alınacaktır.

4. Hurdaya ayrılan aracın ÖTV Kanunu eki (II) sayılı listede yer alan 87.03 G.T.İ.P. numarası kapsamındaki bir araç olması halinde, yeni alınacak 87.03 G.T.İ.P. numarası kapsamındaki aracın motor silindir hacminin 1600 cm3ü geçmeyen bir araç olması gerekmektedir. Hurdaya ayrılan 87.03 G.T.İ.P. numarasındaki araçta ise herhangi bir motor silindir hacmi sınırlaması bulunmamaktadır. Örneğin; 87.03 G.T.İ.P. numarasındaki motor silindir hacmi 1900 cm3 olan bir binek otomobilinin hurdaya ayrılarak, motor silindir hacmi 1600 cm3 ün altında olan bir binek otomobilinin ilk iktisabında bu hükümden yararlanılabilecektir. Ayrıca, 87.03 G.T.İ.P. numaralı taşıt araçları dışındaki araçların hurdaya çıkartılarak, aynı cins aracın ilk iktisabında motor silindir hacmine bakılmaksızın özel tüketim vergisi indirimi uygulaması yapılacaktır.

(1) 7/8/2003 tarih ve 25192 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
(2) 12/6/2002 tarih ve 24783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
(3) 18/10/1983 tarih ve 18195 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
(4) 18/7/1997 tarih ve 23053 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

5. Büyükşehir belediyeleri ve diğer belediyeler hariç olmak üzere, 5/1/1961 tarih ve 237 sayılı Taşıt Kanununun(5) 1 inci maddesinde sayılan kurumların sahip olduğu kayıt ve tescile tabi taşıtların hurdaya ayrılarak yeni araç iktisap etmeleri halinde özel tüketim vergisi indirimi uygulanmayacaktır. Ancak, özel tüketim vergisi indiriminden yararlanamayan bu kurumlardan 237 sayılı Kanun kapsamına girmeyen kişi ve kuruluşlarca alınan araçların hurdaya ayrılması halinde, bu kişi veya kuruluşlar özel tüketim vergisi indiriminden yararlanabileceklerdir.

6. Hurdaya ayrılan araçların yaş tespiti, araçların tescil belgelerinde yazılı olan model yılı esas alınarak yapılacaktır. Buna göre model yılı birinci yaş kabul edilerek aracın yaşı tespit edilecektir. Örneğin, tescil belgesinde 1976 model olduğu belirtilen bir aracın 1976 yılında 1 yaşında olduğu kabul edilmek suretiyle 2003 yılında yaşı 28 olarak hesaplanacaktır. Bu durumda, 4962 sayılı Kanunun yayımlandığı 7/8/2003 ile 31/12/2003 tarihleri arasında 1984 ve daha eski model araçların hurdaya ayrılması halinde indirim uygulanabilecektir. 2004 yılında ise 1985 ve daha eski model araçların hurdaya ayrılması halinde özel tüketim vergisi indiriminden yararlanılabilecektir. Diğer yandan, trafiğe çıktıkları yıldan sonraki yılın modeli olan araçların yaşının belirlenmesinde de tescil belgesinde yazılı model yılı esas alınacaktır. Örneğin, tescil belgesinde 1985 model olduğu belirtilen aracın tescili 1984 yılında yapılmış olsa dahi, bu araç 2003 yılında 19 yaşında kabul edilecek ve bu yıl hurdaya ayrılması halinde indirimden yararlanılamayacaktır. Söz konusu aracın 2004 yılında hurdaya ayrılması halinde ise özel tüketim vergisi indiriminden yararlanılabilecektir.

7. Hurdaya çıkartılacak taşıtın birden fazla gerçek veya tüzel kişi adına tescilli olması halinde; bunların ilk iktisaplarında eksik hesaplanacak olan vergi tutarı, hurdaya çıkartılan taşıttaki hisseleri nispetine göre bulunacaktır. Hisse nispetlerinin belirlenmesi, tescil belgesinde yazılı olan hisse nispetlerine göre yapılacaktır.

8. Özel tüketim vergisi indiriminden yararlanılmak üzere hurdaya ayrılmak istenen araçlar için hurdaya ayrılma işlemleri Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 39 uncu maddesine göre yapılacaktır. Hurdaya ayrılan aracın 20 yaş veya üzerinde olması ve sahibi (birden fazla sahibi olması halinde sahiplerinden birisi) tarafından talep edilmesi halinde, ilgili trafik tescil kuruluşu tarafından hurdaya ayrılan aracın tescil belgesine “Hurdaya Çıkarılmıştır” damgası vurularak, damgalı tescil belgesi araç sahibine verilecektir. Ayrıca araç sahibi tarafından sözkonusu damgalı tescil belgesinin bir fotokopisi ilgili vergi dairesine verilmek üzere, ilgili trafik tescil kuruluşuna onaylattırılacaktır.

9. Özel Tüketim Vergisi Kanununun geçici 3 üncü maddesi uyarınca ÖTV indirimden yararlanmak isteyen 20 yaş ve üzerindeki hurda araç sahipleri, aracın hurdaya ayrıldığına ilişkin “Hurdaya Çıkarılmıştır” damgalı motorlu araç tescil belgesinin ilgili trafik tescil kuruluşu tarafından onaylanmış olan fotokopisini taşıt aracının ilk iktisabını yapacakları ÖTV mükellefine vereceklerdir. Satıcılar, bu şekilde talepte bulunanın, hurdaya çıkarılan aracın sahibi (veya hissedarlarından birisi) olduğunun tespitinden sorumlu olacaklardır.

10. ÖTV indirimi kapsamında araç satışı yapan ÖTV mükellefleri, vergi matrahı ve oranına göre hesaplanan tutarının 2003 yılında 3.500.000.000, 2004 yılında ise 4.500.000.000 lira eksiğini ÖTV olarak hesaplayacaklardır. Hesaplanan tutarın bu miktarlardan daha az olması halinde hesaplanan ÖTV olmayacaktır. Bu kapsamda ÖTV indirimi uygulanarak satışı yapılacak araç için düzenlenen (2A) numaralı özel tüketim vergisi beyannamesinin (Örnek no: 1959-b) 15 numaralı satırına vergi matrahı, 16 numaralı satırına vergi oranı, 17 numaralı “HESAPLANAN VE ÖDENMESİ GEREKEN ÖTV” satırına ise vergi oranına göre hesaplanan vergi tutarı yazılacaktır. Beyannamenin 18 numaralı satırına, hurda araç karşılığı ilk iktisap için öngörülen vergi indirimi tutarı (2003 yılında 3.500.000.000, 2004 yılında 4.500.000.000) yazılacaktır. Bu tutarın mahsubundan sonra kalan tutar “ÖDENMESİ GEREKEN ÖTV” olarak beyannamenin 19 numaralı satırına yazılacaktır. 17 numaralı satırdaki tutarın, 18 numaralı satırdaki indirilecek vergi tutarının altında kalması halinde ise beyannamenin 19 numaralı satırına herhangi bir tutar yazılmayacaktır. Hurdaya ayrılan aracın birden fazla sahibinin olması halinde indirimden yararlanılacak ÖTV tutarı, alıcının hurdaya ayrılan araçtaki hisse nispetine göre hesaplanacaktır. Örneğin, 2003 yılında hurdaya ayrılan araçtaki hissesi 1/4 olan bir kişi, 3.500.000.000 liranın 1/4'ü tutarında (875.000.000 lira) ÖTV indiriminden yararlanacağı için, yeni aracın ilk iktisabında düzenlenecek (2A) numaralı beyannamenin 18 numaralı satırına 875.000.000 lira yazılacaktır.

(5) 12/1/1961 tarih ve 10705 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

11. Düzenlenen (2A) numaralı özel tüketim vergisi beyannamesi ile birlikte, aracın hurdaya ayrıldığına ilişkin damgalanmış tescil belgesinin ilgili trafik tescil kuruluşunca onaylanmış olan fotokopisi ilgili vergi dairesine verilecektir.

12. İlgili vergi dairesi tarafından alınan beyanname ve ekli belge üzerine gerekli tarh ve tahakkuk işlemleri yapılarak (ödenecek vergi olması halinde ÖTV tahsil edilerek) düzenlenen “ÖTV Ödeme Belgesi” mükellefe verilecektir. “ÖTV Ödeme Belgesi”nin üzerine “Özel Tüketim Vergisi Kanununun Geçici 3 üncü Maddesinde Yazılı İndirimden Yararlandırılmıştır.” şerhi konulacaktır.

13. Özel tüketim vergisi indirimi uygulayarak araç satışı yapan mükellef tarafından, bu dönemle ilgili olarak düzenlenmesi gereken, 1 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliğinin(6) ekinde yer alan “ (II) Sayılı Listedeki Motorlu Taşıtlardan Kayıt Ve Tescile Tabi Olanlar İçin Bildirim Formu (Ek 5)”nun; “Ödenecek ÖTV’den İndirimin Nedeni ” sütununa “Hurda araç karşılığı teslim” ibaresi yazılacaktır. Söz konusu form, bu kapsamda ÖTV indirimi uygulayarak araç satışı yapılan dönemi takip eden ayın 15 inci günü akşamına kadar Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü’nün (0312) 4152821- 4152822 telefaks numaralarına ÖTV mükellefleri tarafından gönderilecektir.

Tebliğ olunur.


(6) 30/7/2002 tarih ve 24831 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır