2978 sayılı Vergi İadesi Hakkında Kanunun bazı hükümlerinde 9.4.2003 tarih
ve 4842 sayılı Kanunla değişiklikler yapılmış olup, bu hükümlerin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden yapılan düzenlemeler ile bunların uygulanmasına ilişkin açıklamalar bu Tebliğin konusu oluşturmaktadır.

1- Vergi İade Dönemi

2978 sayılı Vergi İadesi Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasının son cümlesinde 4842 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle vergi iadesi dönemlerini bir aydan az olmamak üzere yeniden tespit etmeye Maliye Bakanlığının yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

Bu hükme göre, 1.7.2003 tarihinden itibaren sosyal güvenlik kurumlarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alan hak sahiplerine üçer aylık dönemler halinde yapılmakta olan vergi iadesinin yıllık dönem esasına göre yapılması uygun bulunmuştur. Ancak, 2003 yılı Temmuz-Aralık aylarını içeren kıst dönem de yıllık dönem olarak değerlendirilecektir. Buna göre yıllık vergi iade bildirimleri, dönemi takip eden ayın (Ocak ayı) sonuna kadar ilgili banka şubesine verilecektir.

2- Vergi İadesinde Net Gelir ve Ödeme Şekli

a) Net Gelir:

1 Seri No.lu Vergi İadesi Genel Tebliğinde sosyal güvenlik kurumlarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanların net gelirlerinin ilgililerin üç ayda elde ettiği aylıkları toplamının teşkil etmekte olduğu açıklanmıştır. Tebliğin 1. bölümünde yapılan belirlemeye paralel olarak 2978 sayılı Kanunun 4842 sayılı Kanunla değişen hükümlerinin verdiği yetkiye istinaden hak sahiplerinin Ocak-Aralık ayları içerisinde elde ettikleri toplam gelirleri,
ilgili dönemin net geliri olarak yeniden belirlenmiştir.

Öte yandan, 2003 yılının Temmuz-Aralık döneminde elde edilen toplam gelirler de bu dönemin net geliri olarak dikkate alınacaktır.

b) Vergi İadesinin Ödeme Şekli:

2978 sayılı Vergi İadesi Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında 4842 sayılı Kanunun 36/8 inci maddesiyle yapılan değişiklikle "... vergi iadesinden mahsup edilmek üzere avans olarak ödeme yaptırmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir." hükmü yer almıştır.

Bu hükme göre, sosyal güvenlik kurumlarından aylık alan hak sahiplerinin vergi iadelerinin avans olarak ödenmesi sistemine 1.7.2003 tarihinden itibaren başlanılması uygun bulunmuştur.

Bu çerçevede, hak sahiplerine 1.7.2003 tarihinden itibaren vergi iade bildirimi vermeden, daha sonra hesaplanacak vergi iade tutarlarından mahsup edilmek üzere üçer aylık dönemler halinde elde ettikleri aylıklarının %5'i oranında avans ödemesi yapılacaktır.

Avans ödeme dönemleri Ocak-Mart, Nisan-Haziran, Temmuz-Eylül aylarını kapsamakta olup, söz konusu ödemeler, avans dönemini takip eden ayın sonuna kadar aylıklarını aldıkları banka şubelerince hak sahiplerine nakden veya hesaplarına alacak kaydedilerek ödenecektir. Ancak, Ekim-Aralık dönemine ilişkin vergi iadeleri, ibraz edilecek bildirim üzerine ödeneceğinden, ayrıca bu döneme ilişkin avans ödemesi söz konusu olmayacaktır.

Avans ödemeleri, hak sahiplerinin izleyen yılın Ocak ayında verecekleri bildirim üzerine hesaplanacak vergi iade tutarından mahsup edilecektir.

ÖRNEK: T.C. Emekli Sandığından emekli aylığı alan A şahsı, Temmuz, Ağustos ve Eylül 2003 aylarında toplam olarak 1,000,000,000.- TL. aylık almaktadır. Bu şahsa ilişkin avans ve mahsup işlemleri aşağıda belirtilen şekilde gerçekleşecektir.

Temmuz-Eylül/2003 Dönemi Geliri 1,000,000,000.- TL.
Avans Oranı %5
Avans Miktarı: (1,000,000,000.- x %5) 50,000,000.- TL.
Avansın Mahsup İşleminin Ocak 2004
Yapılacağı Ay
Temmuz-Aralık Dönemi Geliri 2,000,000,000.- TL.
Vergi İade Oranı %5
Toplam İade Tutarı (Altı Aylık) 100,000,000.- TL.
Mahsup Edilecek Avans Miktarı 50,000,000.- TL.
Kalan İade Tutarı (100,000,000.- 50,000,000.-) 50,000,000.- TL.

3- Banka Şubeleri İle Sosyal Güvenlik Kurumlarınca Yapılacak İşlemler

Sosyal güvenlik kurumlarından aylık alanlar, bir vergi iade dönemine ait mal ve hizmet alımlarına dair harcama belgelerini bir örnek olarak düzenleyecekleri Ek:1'de yer alan "vergi iade bildirimi" ile dönemi takip eden ayın (Ocak ayı) sonuna kadar aylıklarını aldıkları banka şubesine ibraz edeceklerdir.

Banka şubelerince, ibraz edilen belge ve bildirimlere göre bir yıllık dönem dikkate alınarak gerekli kontroller yapıldıktan sonra tahakkuk edecek vergi iade tutarından avanslar mahsup edilerek kalan tutar Şubat ayının sonuna kadar hak sahiplerine nakden veya hesaplarına alacak kaydedilerek ödenecektir.


Diğer yandan, banka şubeleri, vergi iadesine ilişkin olarak ödeme yaptıkları kişiler ile süresinde müracaat ederek vergi iadesini almayan kişilerin listelerini ayrı ayrı düzenleyerek kendilerine ibraz edilen belge ve bildirimlerle birlikte ödemenin yapıldığı ayı takip eden ay içinde ilgili sosyal güvenlik kurumlarına göndereceklerdir.

4- Diğer Hususlar

a) Özel Emekli Sandıklarından Aylık Alan Hak Sahiplerine İlişkin Vergi

İadesi:

T.C. Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu ile Bağ-Kur dışında kalan ve
506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine göre kurulmuş olan özel emekli sandıkları ile diğer özel emekli sandıklarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanlar da 2978 sayılı Vergi İadesi Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde vergi iadesinden yararlanmaktadırlar. Bu nedenle, bu kimselere ait vergi iadesi de yukarıda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde
yapılacaktır.

b) Hak Sahibinin Ölümü Halinde Yapılacak İşlemler:

Avans ödemesi, vergi iade dönemini izleyen ay olan Ocak ayında verilecek bildirim üzerinden hesaplanacak vergi iade tutarlarından mahsup edilmektedir. Avans ödemesi yapılan hak sahibi, vergi iade bildirimini ibraz edemeden ölmüş ise daha önce ödenen avanslar, ölen adına mirasçıları tarafından verilecek vergi iade bildirimi üzerine mahsup edilecektir.

c) Emekli İkramiyesi:

Bilindiği gibi, sosyal güvenlik kurumları tarafından ödenen emekli ikramiyeleri de vergi iadesinin hesaplanmasında net gelir olarak dikkate alınmak suretiyle vergi iadesi yapılmaktadır.

Ancak, emekli ikramiyesi ve bununla birlikte ödenen kıst aylık ödemelerinin avans ödemesine konu edilmesi uygun görülmemiş olup, söz konusu ödemelerin avans ödemesi ile ilgilendirilmemesi gerekmektedir. Dolayısıyla, bunlar 9.2.1986 gün ve 19014 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 Seri No.lu Vergi İadesi Genel Tebliği'nde açıklanan usul ve esaslar çerçevesinde önceden olduğu gibi tahakkuk ettiği üçer aylık dönemin geliri kabul edilerek vergi iadesinin ödenmesine devam edilecektir.

d) Vergi İade Bildiriminin Verilmemesi Durumu:

Yukarıda da açıklandığı gibi avans ödemeleri, vergi iade dönemini takip eden ayda verilecek olan vergi iade bildiriminin ibrazı sonucu tahakkuk eden vergi iade tutarlarından mahsup edilmektedir. Ancak, hak sahiplerinin ilgili döneme ait vergi iade bildiriminde bulunmaması veya eksik bildirimde bulunması halinde, daha önce yapılan avans ödemesi ilgili sosyal güvenlik kurumlarınca hak sahiplerinin aylıklarından kesilerek veya sair bir suretle geri alınacak, bu durumda daha önce ödenen avans nedeniyle ilgililer hakkında herhangi bir cezai işlem yapılmayacaktır.

Tebliğ olunur.