193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 21, 23/8, 31, 47, 48,
mükerrer 80, 82, 86 ve 103 üncü maddelerinde yer alan ve yeniden değerleme
oranında artırılan maktu had ve tutarlar ile 1/1/2006 tarihinden önce ihraç
edilen bir kısım menkul kıymetlerden 2012 takvim yılında elde edilen menkul
sermaye iradının beyanında dikkate alınacak indirim oranı uygulamasına ilişkin
açıklamalar bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır.
1. Yeniden Değerleme
Oranında
Artırılan
Had ve Tutarlar
Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 123 üncü maddesinin (2)
numaralı fıkrasında, Kanunun 21, 23/8, 31, 47, 48, mükerrer 80, 82 ve 86
ncımaddelerinde yer alan maktu had ve tutarların, her yıl bir önceki yıla
ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme
oranında artırılmak suretiyle uygulanacağı, bu şekilde hesaplanan maktu had ve
tutarların % 5'ini aşmayan kesirlerinin dikkate alınmayacağı, Bakanlar
Kurulunun, bu surette tespit edilen had ve tutarları yarısına kadar artırmaya
veya indirmeye yetkili olduğu hükmü yer almaktadır. Aynı maddenin (3) numaralı
fıkrasında da 103 üncü maddede yer alan vergi tarifesinin gelir dilimi tutarları
hakkında da yukarıdaki hükmün uygulanacağı öngörülmüştür.
Bu hüküm göz önüne alınarak Gelir Vergisi Kanununun 21, 23/8,
31, 47, 48, mükerrer 80, 82, 86 ve 103 üncü maddelerinde yer alıp, 2012 yılında
uygulanan had ve tutarların 2012 yılı için % 7,80 (yedi virgül seksen) olarak
tespit edilen yeniden değerleme oranında1 arttırılması suretiyle
belirlenen ve 2013 takvim yılında uygulanacak olan had ve tutarlar aşağıdaki
şekilde tespit edilmiştir.
1.1. Gayrimenkul Sermaye
İratlarında
Uygulanan İstisna
Tutarı
Gelir Vergisi Kanununun 21 inci maddesinde yer alan mesken kira
gelirleri için uygulanan istisna tutarı, 2013 takvim yılında elde edilen kira
gelirleri için 3.200 TL olarak tespit edilmiştir.
1.2. Hizmet Erbabına
İşyeri veya
İşyerinin
Müştemilatı
Dışında Kalan Yerlerde Yemek Verilmek
Suretiyle Sağlanan Menfaatlere
İlişkin
İstisna Tutarı
Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin 8 numaralı bendinde
yer alan, işverenlerce işyeri veya işyerinin müştemilatı dışında kalan yerlerde
hizmet erbabına yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlere ilişkin istisna
tutarı, 2013 takvim yılında uygulanmak üzere 12.00 TL olarak tespit
edilmiştir.
1.3. Sakatlık
İndirimi
Tutarları
Gelir Vergisi Kanununun 31 inci maddesinde yer alan sakatlık
indirimi tutarları, 2013 takvim yılında uygulanmak üzere; birinci derece
sakatlar için 800 TL, ikinci derece sakatlar için 400 TL, üçüncü derece sakatlar
için 190 TL olarak tespit edilmiştir.
1.4. Basit Usule Tabi
Olmanın Genel
Şartlarından
Olan İşyeri Kira Bedeline
İlişkin
Tutar
Gelir Vergisi Kanununun 47 nci maddesinin (2) numaralı bendinde
yer alan yıllık kira bedeli toplamı, 2013 takvim yılında uygulanmak üzere
büyükşehir belediye sınırları içinde 5.300 TL, diğer yerlerde 3.700 TL olarak
tespit edilmiştir.
1.5. Basit Usule Tabi
Olmanın Özel
Şartlarını
Belirleyen Hadler
Gelir Vergisi Kanununun 48 inci maddesinde yer alan hadler,
2013 takvim yılında uygulanmak üzere;
- 1 numaralı bent için 75.000 TL ve 110.000 TL,
- 2 numaralı bent için 37.000 TL,
- 3 numaralı bent için 75.000 TL,
olarak tespit edilmiştir.
1.6. Değer
Artışı
Kazançlarına
İlişkin
İstisna Tutarı
Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 80 inci maddesinde yer alan
değer artışı kazançlarına ilişkin istisna tutarı, 2013 takvim yılı gelirlerine
uygulanmak üzere 9.400 TL olarak tespit edilmiştir.
1.7. Arızi
Kazançlara
İlişkin
İstisna Tutarı
Gelir Vergisi Kanununun 82 nci maddesinde yer alan arızi
kazançlara ilişkin istisna tutarı, 2013 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere
21.000 TL olarak tespit edilmiştir.
1.8. Tevkifata ve
İstisnaya Konu Olmayan Menkul ve Gayrimenkul
Sermaye
İratlarına
İlişkin
Beyanname Verme
Sınırı
Gelir Vergisi Kanununun 86 ncımaddesinde yer alan tevkifata ve
istisnaya konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarına ilişkin
beyanname verme sınırı, 2013 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 1.390 TL
olarak tespit edilmiştir.
1.9. Gelir Vergisine Tabi Gelirlerin
Vergilendirilmesinde Esas Alınan
Tarife
Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinde yer alan gelir
vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife, 2013 takvim
yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere aşağıdaki şekilde
yeniden belirlenmiştir.
10.700 TL'ye kadar % 15
26.000 TL'nin 10.700 TL'si için 1.605 TL, fazlası % 20
2. Kar Hadleri Emsallerine Göre Düşük
Olarak Tespit Edilmiş Bulunan Emtia
İçin Özel
Hadler
Milli piyango bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi kar
hadleri emsallerine göre düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtia için özel
hadler belirleme yetkisi Gelir Vergisi Kanununun 48 inci maddesi ile Maliye
Bakanlığına verilmiştir. Bu yetki kullanılarak 2012 yılı için 280 Seri No.lu
Gelir Vergisi Genel Tebliği2 ile belirlenen tutarlar yeniden
artırılmıştır.
Buna göre, anılan maddelerin ticaretini yapanların, 2013 takvim
yılında da basit usulden yararlanabilmeleri için; alış, satış veya
hasılatlarının 31/12/2012 tarihi itibariyle aşağıda belirtilen hadleri aşmaması
gerekmektedir.
Emtianın Cinsi
Büyükşehir Belediye Sınırları Dışında Kalan
Yerlerde
Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde Kalan
Yerlerde
Yıllık Alım Ölçüsü (TL)
Yıllık Satış Ölçüsü (TL)
Yıllık Alım Ölçüsü (TL)
Yıllık Satış Ölçüsü (TL)
Değerli Kağıt
118.000
139.000
160.000
180.000
Şeker - Çay
94.000
118.000
110.000
150.000
Milli Piy. Bileti, Hemen
Kazan, Süper Toto vb.
94.000
118.000
110.000
150.000
İçki (Bira ve Şarap Hariç) - İspirto- Sigara-Tütün
94.000
118.000
110.000
150.000
Akaryakıt ( LPG hariç )
139.000
150.000
180.000
200.000
Belirtilen bu malların alım satımı ile uğraşanlar hakkında,
basit usulün özel şartları bakımından yukarıdaki hadler dikkate alınmak
suretiyle, 136 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğindeki3
hesaplamalar doğrultusunda işlem yapılacaktır.
3. Basit Usule Tabi Mükelleflerde
Gün Sonunda Toplu Belge
Düzenleme
Uygulaması
Basit usulde vergilendirilen mükelleflerle ilgili 215 Seri
No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği4 ile getirilen, belge vermedikleri
günlük hasılatları için gün sonunda tek bir fatura düzenlemesine ilişkin
uygulamanın, 31/12/2013 tarihine kadar devam etmesi Vergi Usul Kanununun
mükerrer 257 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden uygun
görülmüştür.
4. Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu Maddesinin Birinci Fıkrasının
(8) Numaralı Bendi
Kapsamında Faaliyette Bulunanlarda
Mükellefiyetin
Kapatılması
283 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin5 "2.2
Geleneksel, kültürel, sanatsal değeri olduğu ve kaybolmaya yüz tuttuğu
belirlenen meslek kollarında faaliyette bulunanlarla ilgili esnaf muaflığının
kapsamı" başlıklı bölümünün son fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Diğer taraftan, halen basit veya gerçek usulde vergilendirilen
ve söz konusu muafiyete ilişkin şartları topluca taşıyan mükelleflerden
31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin yürürlüğe girdiği
15/6/2012 tarihinden itibaren bir aylık bildirim verme süresi içinde (15/7/2012
tarihine kadar) bağlı oldukları vergi dairesine başvuranların mükellefiyetleri
hükmün yürürlüğe girdiği 15/6/2012 tarihi itibarıyla, bu süreden sonra başvuran
ve talepleri kabul edilenlerin mükellefiyetleri ise vergi dairesine yapılan
başvuru tarihi itibariyle kapatılacaktır.
Muafiyete ilişkin şartları topluca taşıyanlardan muafiyet
hükmünden faydalanmak istemediğini ilgili vergi dairesine yazı ile bildirenler
ise durumlarına göre basit veya gerçek usulde vergilendirilecektir."
Öte yandan, söz konusu Tebliğin anılan bölümünde yer alan
"Ticarî, ziraî veya meslekî kazancı dolayısıyla gerçek usûlde gelir vergisine
tâbi olanlar." ifadesinden, icra ettiği geleneksel mesleğin dışındaki
faaliyetler dolayısıyla gerçek usule tabi olunmamasının anlaşılması
gerekmektedir.
5. 2012 Takvim Yılında Elde
Edilen Bir
Kısım Menkul
Sermaye
İradının
Beyanında Dikkate
Alınacak
İndirim
OranıUygulaması
Gelir Vergisi Kanununun 76 ncı maddesinin 5281 sayılı Kanunun
44 üncü maddesiyle yürürlükten kaldırılan ikinci fıkrasında, Gelir Vergisi
Kanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (5), (6), (7), (12) ve (14)
numaralı bentlerinde yer alan menkul sermaye iratlarına (döviz cinsinden açılan
hesaplara ödenen faiz ve kâr payları, dövize, altına veya başka bir değere
endeksli menkul kıymetler ile döviz cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden
elde edilenler hariç) fıkrada belirtilen indirim oranının uygulanması suretiyle
bulunacak kısmın, bu iratların beyanı sırasında indirim olarak dikkate alınacağı
belirtilmişti.
Gelir Vergisi Kanununun indirim oranı uygulamasına yönelik 76
ncımaddesinin ikinci fıkrası 1/1/2006 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere
uygulanmak üzere 5281 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmakla birlikte, anılan
Kanunun geçici 67 nci maddesinin (9) numaralı fıkrası hükmü gereğince 1/1/2006
tarihinden önce ihraç edilen her nevi tahvil ve Hazine bonolarından elde edilen
gelirlerin vergilendirilmesinde 31/12/2005 tarihinde yürürlükte olan hükümler
esas alınacağından, indirim oranı uygulaması ile ilgili olarak aşağıdaki
açıklamaların yapılmasında yarar görülmüştür.
İndirim oranı; Vergi Usul Kanununa göre o yıl için tespit
edilmiş olan yeniden değerleme oranının, aynı dönemde Devlet tahvili ve Hazine
bonosu ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranına bölünmesi suretiyle
tespit edilmektedir.
Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre 2012 yılı için tespit
edilmiş olan yeniden değerleme oranı % 7,80'dir. Bu dönemde Devlet tahvili ve
Hazine bonosu ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranı ise %
9,24'dür.
Buna göre, 2012 yılında elde edilen bir kısım menkul sermaye
iradının beyanında uygulanacak indirim oranı (%7,80 / % 9,24 =) % 84,4
olmaktadır.
Bu kapsamda, 2012 takvim yılında elde edilen menkul sermaye
iratlarından, 1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan ve Gelir Vergisi
Kanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (5) numaralı bendinde sayılan her
nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme
İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler indirim oranı
uygulanmak suretiyle beyan edilecektir.
Dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetler
ile döviz cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilen menkul sermaye
iratlarının beyanında indirim oranı uygulanmayacaktır.
Ayrıca, ticari işletmelere dahil kazanç ve iratlar için indirim
oranı uygulanması söz konusu değildir.
Diğer taraftan, geçici 67 nci maddenin (4) numaralı fıkrası
uyarınca, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (7), (12) ve (14) numaralı
bentlerinde yazılı menkul sermaye iratlarından 1/1/2006 tarihinden itibaren
ödemeyi yapanlarca % 15 oranında vergi tevkifatıyapılmakta olup, bu gelirlerin
beyanı ve bu gelirlere indirim oranı uygulanması söz konusu değildir.