Katma değer vergisi (KDV)
uygulamalarına yönelik olarak aşağıdaki düzenleme ve açıklamaların yapılmasına
gerek duyulmuştur.
A)
3996 sayılı
Kanuna Göre Yap-İşlet-Devret veya 3359 sayılı Kanuna Göre Kiralama Karşılığı
Yaptırılan Projelerde KDV İstisnası Uygulaması
31/3/2012
tarihli ve 6288 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ile Bazı Yatırım ve
Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanunda
ve Kamu İhale Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun11
inci maddesi ile 3065 sayılı KDV Kanununa2geçici
29 uncu madde eklenmek suretiyle 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve
Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında
Kanuna3göre
yap-işlet-devret modeli çerçevesinde gerçekleştirilecek projeler ve 7/5/1987
tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun4ek
7 nci maddesine göre Yüksek Planlama Kurulu tarafından kiralama karşılığı
yaptırılmasına karar verilen sağlık tesislerine ilişkin projelerden bu maddenin
yürürlüğe girdiği tarihten önce ihale veya görevlendirme ilanı yayımlanmış ancak
teklif alınmamış olanlar ile 31/12/2023 tarihine kadar ihale veya görevlendirme
ilanı yayımlanacak olanların; ihale edilmesi ile görevlendirilen veya projeyi
üstlenenlere yatırım döneminde proje kapsamında yapılan mal teslimleri ve hizmet
ifaları 4/4/2012 tarihinden itibaren katma değer vergisinden istisna edilmiş,
aynı maddenin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden istisna uygulamasına
ilişkin usul ve esaslar aşağıda belirlenmiştir.
1. İstisnanın Kapsamı
1.1.
İstisnadan
Yararlanacak Projeler
İstisnadan;
- 3996 sayılı Bazı Yatırım ve
Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanuna
göre yap-işlet-devret modeli çerçevesinde gerçekleştirilecek
projeler,
- 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri
Temel Kanununun ek 7 nci maddesine göre Yüksek Planlama Kurulu tarafından
kiralama karşılığı yaptırılmasına karar verilen sağlık tesislerine ilişkin
projeler,
-Yukarıdaki projelerden 4/4/2012
tarihinden önce ihale veya görevlendirme ilanı yayımlanmış ancak teklif
alınmamış projeler,
-Bu projelerden 31/12/2023 tarihine
kadar ihale veya görevlendirme ilanı yayımlanacak olanlar,
yararlanır.
1.2.
İstisna
Kapsamına Giren İşlemler
Bu Tebliğin (1.1.) ayrımında
sayılan projelere ilişkin olarak;
-Bu projeler kapsamındaki işlerin
ihale edilmesi,
-Görevlendirilen veya projeyi
üstlenenlere yatırım döneminde yapılacak teslim ve
hizmetler,
KDV’den istisna
tutulur.
Yatırım dönemi, söz konusu
projelere ilişkin olarak ilgili idare ile yapılan sözleşmelere göre belirlenir.
Yatırım dönemi süresinde (sürenin uzatılması ya da kısaltılması şeklinde) ortaya
çıkacak değişikler, ilgili idare tarafından doğrudan Gelir İdaresi Başkanlığına
bildirilir.
1.3.
İstisna Kapsamına Giren Mal ve
Hizmetler
İstisna; bu Tebliğin (1.1.)
ayrımında belirtilen projeleri üstlenen ana yüklenicilere, doğrudan bu projelere
yönelik olarak yapılacak teslim ve hizmetler ile ithalat işlemlerine
uygulanır.
Ancak, doğrudan proje ile ilgili
olmayan mobilya, mefruşat ve benzeri demirbaşlar ile binek otomobili, insan
taşımaya mahsus otobüs, minibüs ve benzeri araç alımları istisna kapsamında
değerlendirilmeyecektir. İstisna kapsamında değerlendirilmeyecek olan bu
alımların yedek parça, yakıt, tadil, bakım ve onarım masrafları ile idari hizmet
birimlerinin tadil, bakım, onarım, ısıtma, aydınlatma giderleri, her türlü büro
malzemesi, kırtasiye, yiyecek, giyecek gibi alımlar ve temizlik hizmetlerinde de
istisna uygulanmayacaktır.
2.
İstisnanın
Uygulanması
Bu Tebliğin (1.1.) ayrımında
sayılan projelerden birisini üstlenen ana yüklenici mükellefler, söz konusu
projeler kapsamında (projeyle ilgili bilgilere de yer vermek kaydıyla)
kendilerine yapılacak teslim ve hizmetlere istisna uygulanması talebiyle
doğrudan Gelir İdaresi Başkanlığına bir yazı ile müracaat ederler. Gelir İdaresi
Başkanlığı istisna talebinde bulunan mükellef ve projenin istisna kapsamına
giren projelerden olup olmadığına, talepte bulunan mükellefin bu projenin ana
yüklenicisi konumunda bulunup bulunmadığına, yatırım döneminin sona erdiği tarih
ve benzeri hususlara yönelik olarak projeyi ihale eden ilgili idareden bir yazı
ile bilgi ister.
Projeyi ihale eden ilgili idarenin
olumlu yazısına istinaden durum mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesi
başkanlığı (VDB)/defterdarlığa bildirilir, ilgili VDB veya defterdarlık Tebliğ
ekinde yer alan (Ek:1) yazıyı düzenleyerek mükellefe
verir.
İstisnadan yararlanmak isteyen
mükellefler, istisna kapsamında yapacakları mal ve hizmet alımlarında, bu
yazının imza ve kaşe tatbik edilmiş bir suretini satıcıya vermek; ithalat
işlemlerinde ise ilgili gümrük idaresine ibraz etmek suretiyle istisna
kapsamında işlem yapılmasını talep ederler.
Satıcılar yaptıkları teslim ve
hizmet ifalarına ilişkin faturada, bu Tebliğin (1.1.) ayrımındaki açıklamaları
da göz önünde bulundurmak suretiyle KDV hesaplamazlar.
İstisna tek safhada uygulanacak
olup, projeyi üstlenen mükellefe mal teslimi ve hizmet ifasında bulunan
mükelleflerin istisna kapsamında yaptıkları teslim ve hizmetlere yönelik
alımlarında KDV istisnası uygulanması söz konusu değildir.
Satıcılar, alıcı tarafından bir
nüshası kendilerine verilen istisna yazısını 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı
Vergi Usul Kanununun5 muhafaza ve ibraz hükümleri gereğince
saklamak zorundadırlar.
Ayrıca, ana yüklenici firmanın
istisnadan yararlanma şartlarını kaybetmesi halinde bu durum projeyi ihale eden
ilgili idare tarafından istisnadan yararlanma şartlarının kaybedildiği tarihe de
yer verilmek suretiyle Gelir İdaresi Başkanlığına
bildirilir.
3.
İade
Uygulaması
Projeyi üstlenen firmalara mal
teslimi ve hizmet ifasında bulunan mükellefler, istisna kapsamında yapmış
oldukları teslim ve hizmetleri ait oldukları dönemler itibariyle KDV
beyannamesinin “Tam İstisna Kapsamındaki İşlemler” tablosunun 318 kod numaralı
“3996 sayılı Kanuna göre Yap-İşlet-Devret veya 3359 sayılı Kanuna göre Kiralama
Karşılığı Yaptırılan Projelere İlişkin Teslim ve Hizmetler” başlıklı satırında
beyan ederler. İstisna kapsamında yapılan teslim ve hizmetlere ait yüklenilen
KDV’nin indirim yoluyla telafi edilemeyen kısmı, 84 Seri No.lu KDV Genel
Tebliğinin6 mal ihracından doğan KDV iadesindeki esaslar
çerçevesinde mükelleflerin talebi doğrultusunda nakden veya mahsuben iade
edilir.
İade talebi bir dilekçe ile
yapılır.
Dilekçeye;
-Tebliğ ekinde yer alan (Ek:1)
yazının alıcı mükellef tarafından imza ve kaşe tatbik edilmek suretiyle
onaylanmış bir örneği,
-Yüklenilen KDV listesi ve tablosu,
-İşlemin gerçekleştiği döneme ait
indirilecek KDV listesi,
- İstisna kapsamında düzenlenen
satış faturalarının listesi,
eklenir.
4.
Teklifleri
Alınmış ya da İhalesi veya Görevlendirmesi Yapılmış İşlerde İstisna
Uygulaması
KDV Kanununun geçici 29 uncu
maddesinin ikinci fıkrasında, “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce
teklifleri alınmış ya da ihalesi veya görevlendirmesi yapılmış işlerde; görevli
şirketin veya yüklenicinin bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay
içinde talepte bulunması halinde bu maddenin yürürlük tarihinden sonra birinci
fıkra kapsamındaki mal teslimleri ve hizmet ifaları da katma değer vergisinden
müstesna tutulur. Şu kadar ki, bu istisnanın uygulanabilmesi için görevli
şirketin veya yüklenicinin proje nedeniyle yatırım döneminde yükleneceği katma
değer vergisi tutarının, indirim yoluyla telafi edilebileceği tarihe kadar,
projenin ana kredi finansman koşullarına göre oluşacak finansman maliyeti tutarı
veya buna isabet eden sürenin, ilgisine göre; işletme süresi öngörülen
projelerde işletme süresinden, kira öngörülen projelerde kira tutarından veya
kira süresinden indirileceği hususunun bu şirketler tarafından, içeriği idarece
belirlenecek taahhütname ile taahhüt edilmesi ve bu taahhüdün idarece kabul
edilmesi gerekir. İndirimler, ilgili projelere ait sözleşmelerde öngörülen
esaslar dikkate alınarak yapılır.” hükmüne yer
verilmiştir.
Buna göre, maddenin yürürlüğe
girdiği 4/4/2012 tarihinden önce teklifleri alınmış ya da ihalesi veya
görevlendirmesi yapılmış işlerde de bu madde kapsamında istisna
uygulanabilecektir.
İstisnadan faydalanmak isteyen
mükellefler geçici 29 uncu maddenin yürürlüğe girdiği 4/4/2012 tarihinden
itibaren üç ay içinde, işi taahhüt ettikleri ilgili idareye doğrudan müracaat
ederler. Projeyi ihale eden idare, projenin KDV Kanununun geçici 29 uncu
maddesinde sayılan projelerden olduğunu, talepte bulunan mükellefin bu projenin
ana yüklenicisi konumunda bulunduğunu, görevli şirketin veya yüklenicinin proje
nedeniyle yatırım döneminde yükleneceği KDV tutarının indirim yoluyla telafi
edilebileceği tarihe kadar, projenin ana kredi finansman koşullarına göre
oluşacak finansman maliyeti tutarı veya buna isabet eden sürenin, ilgisine göre;
işletme süresi öngörülen projelerde işletme süresinden, kira öngörülen
projelerde kira tutarından veya kira süresinden indirilmesini taahhüt ettiğini
ve bu taahhüdün idarelerince kabul edildiğini, dolayısıyla firmanın söz konusu
istisnadan yararlandırılmasında herhangi bir sakınca bulunmadığını bir yazı ile
Gelir İdaresi Başkanlığına bildirir.
Projeyi ihale eden idarenin olumlu
yazısına istinaden mükellefin istisnadan yararlanma talebiyle ilgili olarak bu
Tebliğin (2.) ayrımında belirtildiği şekilde hareket
edilir.
5.
Sorumluluk
Uygulaması
İstisnadan yararlanmak isteyen
mükelleflerin istisna yazısının imza ve kaşe tatbik edilmiş bir suretini mal
teslimi ve hizmet ifasında bulunan satıcıya vermeleri gerekmektedir. Bu yazı
olmadan istisna uygulanması halinde, ziyaa uğratılan vergi, ceza, zam ve
faizlerden teslim veya hizmeti yapan mükellefler ile birlikte teslim veya hizmet
yapılan alıcı da müteselsilen sorumlu olacaktır.
Kendisine teslim veya hizmetin
istisna kapsamına girdiğini gösteren belge verilen satıcı mükellefler, başka bir
şart aramaksızın istisna kapsamında işlem yapacaktır. Daha sonra işlemin,
istisna için ilgili düzenlemelerde belirtilen şartları baştan taşımadığı ya da
şartların daha sonra ihlal edildiğinin tespiti halinde, ziyaa uğratılan vergi
ile buna bağlı ceza, faiz ve zamlar, kendisine istisna kapsamında teslim veya
hizmet yapılan alıcıdan aranacaktır.
B)
KDV Genel
Tebliğlerinde Yapılan Değişiklikler
1.
43 Seri No.lu
KDV Genel Tebliğinin7
“İstisna Kapsamına Giren Mallar” başlıklı (A/3) bölümü aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“Her türlü mal teslimleri (4760
sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa8 ekli I Sayılı Listede
yer alan mallar hariç) için uygulama kapsamında işlem yapılabilecektir. Hizmet
ifalarında ise bu kapsamda işlem yapılması mümkün
değildir.”
2. 117 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin9 “4. DÜZELTME İŞLEMLERİ”
bölümünün (4.2.2.) maddesinde yer alan örnek aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“Örnek:
Konfeksiyon toptancısı (A)’dan ¨100.000 tutarında 1.000 parçalık %8 KDV oranına tabi fason iş
siparişi alan imalatçı (B) tarafından, 2012/Nisan döneminde bu işle ilgili
olarak fatura düzenlemiş, faturada gösterilen (100.000 x 0,08 = ) ¨8.000
tutarındaki KDV’nin (8.000 x 0,5 = ) ¨4.000 tutarlık kısmı (B)’ ye ödenmiş,
(8.000 x 0,5 = ) ¨4.000 tutarlık kısmı ise (A) tarafından tevkifata tabi
tutularak sorumlu sıfatıyla beyan edilmiştir.
(B), bu siparişin 200 adetlik kısmını zamanında teslim
edemediğinden bedelde ¨20.000 tutarında bir azalma meydana
gelmiştir.
2012/Mayıs döneminde ortaya çıkan bu değişiklik nedeniyle
tarafların karşılıklı düzeltme yapması gerekmektedir.
Buna göre (B), (A) ya ¨20.000 ile birlikte bu tutara ait
(20.000 x 0,08 = ) ¨1.600 tutarındaki KDV’nin tevkifata tabi tutulmayan (1.600 x
0,5 = ) ¨800 tutarındaki kısmını (toplam
¨20.800) iade edecek, 2012/Nisan döneminde beyan ettiği ¨800 tutarındaki KDV’yi
2012/Mayıs dönemine ait 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu
yapacaktır.
(A) ise 2012/Nisan döneminde indirim konusu yaptığı ¨800
tutarındaki KDV’yi, 2012/Mayıs döneminde 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan
edecektir.
(A)’nın bu fason sipariş nedeniyle tevkifata tabi tutarak
beyan ettiği verginin, ¨20.000 tutarına isabet eden kısmı olan (1.600 x 0,5 = )
¨800 aynı zamanda indirim konusu yapılmış olduğundan, bir düzeltme işlemine konu
olmayacaktır.”