Katma değer vergisi uygulamalarına ilişkin olarak aşağıdaki açıklamalaların yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur:

A- GELİR VERGİSİ KANUNUNA GÖRE BASİT USULDE VERGİLENDİRİLEN MÜKELLEFLERE İLİŞKİN İSTİSNA

1- Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-a maddesinde 4842 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle Gelir vergisi Kanununa göre basit usulde vergilendirilen mükelleflerin teslim ve hizmetleri 1/7/2003 tarihinden geçerli olmak üzere katma değer vergisinden istisna edilmiştir. Bu mükelleflerin 1/7/2003 tarihinden sonra yapacakları işlemler için katma değer vergisi beyannamesi verilmeyecek, mükellefiyetleri de terkin edilecektir.

Ortaklarının tamamı basit usule tabi olan adi ortaklıkların teslim ve hizmetleri de bu hüküm kapsamında değerlendirilecektir. Ancak ortaklarından en az birisi Gelir Vergisi Kanununa göre gerçek usulde vergilendirilen adi ortaklıkların teslim ve hizmetleri istisna kapsamına girmemektedir.

Gelir Vergisi Kanununa göre basit usulde vergilendirilen mükelleflerin 1/7/2003 tarihinden sonra yaptıkları teslim ve hizmetlerde işlem bedeli üzerinden katma değer vergisi hesaplanmayacak., bu işlemlerle ilgili olarak düzenlenecek belgelerde katma değer vergisi gösterilmeyecek veya "KDV dahildir" meailinde bir şerhe yer verilmeyecektir.

Ancak, bu mükelleflerin düzenleyecekleri belgelerin özel gider indirimi ve vergi iadesinde geçerli belge olarak kullanımına devam edilecektir. Kayıtları meslek odaları bünyesinde oluşturulan bürolarda tutulan basit usule tabi mükelleflerin bürolara belge tesliminde eski uygulama geçerli olacaktır.

Diğer taraftan, basit usule tabi mükelleflerin ellerinde bulunan belgelerde yer alan katma değer vergisi sütunu, mükellefler tarafından üzeri çizilerek söz konusu belgelerin kullanılmasına devam edilecektir.

2- İstisna uygulamasının başladığı 1/7/2003 tarihinden itibaren, düzenledikleri belgelerde katma değer vergisi gösteren veya "KDV Dahildir" mealinde bir şerhe yer veren basit usulde vergilendirilen mükellefler, belgede ayrıca gösterilen veya iç yüzde yoluyla hesaplanacak vergi tutarını Katma Değer Vergisi Kanununun 8/2. maddesi gereğince vergi dairesine beyanname ile yatırmak zorundadır. Vergi dairesine ödenecek tutardan, alışlar dolayısıyla yüklenilen vergiler indirilmeyecek, yüklenilen bu vergi tutarı, Gelir Vergisi Kanunun izin vermesi halinde gider veya maliyet olarak dikkate alınacaktır.

3- İstisna kapsamına girdiği halde belgelerde yer alan katma değer vergisi, belge tarihini izleyen ayın 25. günü mesai saati sonuna kadar beyanname ile vergi dairesine ödenecektir. (4842 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi ile Katma Değer Vergisi Kanunun beyanname verme zamanını belirleyen 41. maddesinde yer alan "25. günü" ibaresinin 1/1/2004 tarihinden geçerli olmak üzere 23. günü olarak değiştirildiğinin de göz önünde bulundurulması gerekir.) Vergi daireleri, kendiliğinden başvuran ya da bu şekilde işlem yaptıkları vergi idaresince tespit edilen basit usule tabi gelir vergisi mükellefleri için geçici katma değer vergisi mükellefiyeti tesis etmek süretiyle yersiz hesaplanan vergiyi tahsil edeceklerdir.

4- Teslim ve hizmetleri 1/7/2003 tarihinden itibaren istisna kapsamına giren bu mükelleflerin mal ve hizmet alışları ile yapacakları ithalat genel hükümler çerçevesinde vergiye tabi bulunmaktadır. Bu şekilde yüklenilen vergiler Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre gider, maliyet ya da kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır.

5- Bu mükelleflerin 1/7/2003 tarihinden önce satın aldıkları malları bu tarihten sonra iade etmeleri halinde aşağıdaki şekilde işlem yapılacaktır.

- İade edilen mal için bir fatura düzenlenecek, bu faturaya tutar olarak, iade edilecek malın alış faturasındaki bedel ve katma değer vergisi olarak gösterilen tutarların toplamı yazılacak ve faturaya bu hususu belirten bir şerh konulacak ayrıca alış faturasının tarih ve numarasına atıfta bulunulacaktır.

Örnek:

Basit usule tabi bir mükellef tarafından 24/5/2003 tarihinde 10 milyar mal bedeli, 1.8 milyar katma değer vergisi ödenerek satın alınan bir malın 7,5 milyar liralık kısmı 12/7/2003 tarihinde satıcıya iade edilmiştir. Bu iade için aşağıdaki şekilde bir fatura düzenlenecektir:

"..../..../2003 tarihli ve .............. sayılı fatura ile satın alınan malın iade edilen kısmı .............8.850.000.000.Tl.

NOT: Bu fatura, malın alış faturasında gösterilen bedel ve KDV dahildir. (Kaşe/imza)"

Basit usule tabi mükellef bu fatura nedeniyle vergi dairesine katma değer vergisi ödeneyecek, faturadaki tutarın tamamını hasılat olarak hesaplarına alacaktır.

Satıcı ise bu bedel üzerinden iç yüzde yoluyla hesaplayacağı vergisi indirim konusu yapacaktır.

6- Basit usule tabi gelir vergisi mükellefleri son katma değer vergisi beyannamelerini (2003/Nisan, Mayıs, Haziran dönemine ilişkin olmak üzere) 25 Temmuz 2003 günü mesai saati sonuna kadar vergi dairesine vermiş olmaları gerekmektedir. Bu beyannamede "Sonraki Dönemlere Devreden KDV" bulunması halinde devreden vergi tutarı 2003 takvim yılı gelir vergisi hesaplarında gider olarak dikkate alınacaktır.

Bu dönemde mükellefin iade hakkı doğuran işlemlerinin bulunması halinde iade alacağı ilgili Genel Tebliğlere göre değerlendirilip sonuçlandırılacaktır. İade edilecek tutar bu dönemdeki devreden vergiden düşülecek devreden verginin kalanı gider yazılacaktır.

İade alacağı Katma Değer Vergisi Kanununun 29/2. maddesinde öngörülen indirimli orana tabi işlemlerle ilgili ise bu dönem beyannamesine bir dilekçe eklenerek iadesi talep edilen tutar, buna ilişkin hesaplama listesi ve diğer ilgili belgeler eklenecektir. Ancak 2003 yılına ilişkin olarak iade edilecek verginin alt sınırı 2002/3606 sayılı Bakanlar kurulu Kararı uyarınca 2002 içen geçerli miktarın 2003 yılı için belirlenecek yeniden değerleme oranında artırılması ile tespit edilmesi gerektiğinden iade en erken 2004/ocak ayı içinde yapılabilecektir. Mükellefin iade talebi bu tutarın altında ise iade yapılmayacak, devreden vergi tutarının tamamı gelir vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınacaktır. İndirimli orana tabi işlemler nedeniyle yüklenilen ve indirimle giderilemeyen verginin bu şekilde belirlenen alt sınırı geçmesi halinde geçen kısım iade edilecek, iade edilen tutar 2003/Temmuz ayında verilen son beyannamedeki devreden vergiden çıkarılarak kalan bir miktar olması halinde bu tutar gider olarak dikkate alınacaktır.

B-1/8/21998 TARİHİNDEN ÖNCE İTHAL EDİLEN TEŞVİK BELGESİNE BAĞLI YATIRIM MALLARINA AİT TEMİNATLARIN ÇÖZÜMÜ

Katma Değer Vergisi Kanununun 3946 sayılı Kanunla kaldırılan 46. maddesinin 6. fakrası ile 4369 sayılı Kanunla kaldırılan 49. maddesinin 2. fıkrası kapsamında 1.8.1998 tarihinden önce teşvik belgesine bağlı olarak ithal edilen yatırım mallarına ait hesaplanan katma değer vergisinin ertelenmesi için gümrük idarelerine verilen teminatların çözümü, 26 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin E/3 bölümündeki açıklamalar doğrultusunda gerçekleştirilmektedir.

Bu açıklamalara göre, teşvik belgeli yatırım mallarının ithali sırasında ertelenen vergiler nedeniyle gümrük idarelerince alınan teminatların çözümü için, ithalattan sonra ödenen vergiler toplamının, tecil edilen vergiler toplamına ulaşması gerekmektedir. Mükellefler ödenen vergilerin ertelenen vergiler toplamına ulaştığı dönemde, gümrük (giriş) beyannamesi, teşvik belgesi, çeki listesi (bulunmadığı hallerde global liste) ve gümrük idarelerince verilen ayniyat esham ve tahvilat alındısının asılları veya noterce onaylı örnekleri ile birlikte bu durum gösteren bir yazı verilmesi talebiyle bağlı oldukları vergi dairesine başvurmaktadırlar.

Bakanlığımıza intikal eden olaylardan, bazı mükelleflerin ödedikleri katma değer vergisini gösteren yazıyı vergi dairesinden talepleri sırasında 26 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin E/3 bölümünde sayılan belgeleri ibraz edemedikleri, bu yüzden de teminatların çözüm için gümrük idaresine verecekleri yazıları alamadıkları anlaşılmıştır.

Bu durumda olan mükellefler; sözü edilen belgelerin ilgili kurumlardan temin edilmiş onaylı örneklerini ibraz edebilecekleri gibi, ilgili kurumların kayıtları esas alınarak düzenlenecek (örneğin gümrük idarelerince teminat mektupları emanet defteri uyarınca verilen ya da Hazine Müsteşarlığı'nca teşvek belgesi tamamlama vizesinin yapıldığını ve yatırımın tamamlandığını belirten) kanaat getirici herhangi bir yazıyla da vergi dairelerince başvurabileceklerdir.

C- ARAÇLARA İLİŞKİN İSTİSNA

87 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (B) bölümü ile Katma Değer Vergisi Kanununun 13/b maddesindeki istisna hükmünün yük ve yolcuya verilen tahmil, tahliye ve benzeri hizmetler de dahil olmak üzere araçların seyrüseferine ilişkin olarak yapılan her türlü hizmet için geçerli olacağı belirtilmiştir.

Bu nedenle, daha önce yük ve yolcuya verilen tahmil, tahliye ve benzeri hizmetler için istisna uygulanmayacağı gerekçesiyle yapılan her türlü tarhiyata ilişkin olarak ortaya çıkan ihtilaftan vazgeçilmesi, yaratılmış ihtilaflarla ilgili olarak Bakanlığımız veya vergi daireleri aleyhine verilmiş yargı kararı bulunması halinde bu kararların bir üst mercide dava konusu yapılmaması uygun görülmüştür.

D-BAVUL TİCARETİ

87 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (D) bölümü ile 61 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği kapsamında yapılan işlemler için belirlenen 1 milyar liralık alt sınırın 31/12/2003 tarihine kadar 500 milyon lira olarak uygulanması uygun görülmüştür.

Tebliğ olunur.