193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 21, 23/8, 31, 47, 48, mükerrer 80, 82, 86
ve 103 üncü maddelerinde yer alan ve yeniden değerleme oranında artırılan maktu
had ve tutarlar ile 01/01/2006 tarihinden önce ihraç edilen bir kısım menkul
kıymetten 2010 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iradının beyanında
dikkate alınacak indirim oranı ve istisna uygulamasına ilişkin açıklamalar bu
Tebliğin konusunu oluşturmaktadır.
1.Yeniden Değerleme Oranında Artırılan Had ve Tutarlar
Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 123 üncü maddesinin (2) numaralı fıkrasında,
Kanunun 21, 23/8, 31, 47, 48, mükerrer 80, 82 ve 86 ncı maddelerinde yer alan
maktu had ve tutarların, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul
Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak
suretiyle uygulanacağı, bu şekilde hesaplanan maktu had ve tutarların yüzde
5'ini aşmayan kesirlerinin dikkate alınmayacağı, Bakanlar Kurulunun, bu surette
tespit edilen had ve tutarları yarısına kadar artırmaya veya indirmeye yetkili
olduğu hükmü yer almaktadır. Aynı maddenin (3) numaralı fıkrasında da 103 üncü
maddede yer alan vergi tarifesinin gelir dilimi tutarları hakkında da yukarıdaki
hükmün uygulanacağı öngörülmüştür.
Bu hüküm göz önüne alınarak Gelir Vergisi Kanununun 21, 23/8, 31, 47, 48,
mükerrer 80, 82, 86 ve 103 üncü maddelerinde yer alıp, 2010 yılında uygulanan
had ve tutarların 2010 yılı için % 7,7 (yedi virgül yedi) olarak tespit edilen
yeniden değerleme oranında1 arttırılması suretiyle belirlenen ve 2011
takvim yılında uygulanacak olan had ve tutarlar aşağıdaki şekilde tespit
edilmiştir.
1.1. Gayrimenkul Sermaye İratlarında Uygulanan İstisna
Tutarı
Gelir Vergisi Kanununun 21 inci maddesinde yer alan mesken kira gelirleri
için uygulanan istisna tutarı, 2011 takvim yılında elde edilen kira gelirleri
için 2.800 TL olarak tespit edilmiştir.
1.2. Hizmet Erbabına İşyeri veya İşyerinin Müştemilatı Dışında Kalan
Yerlerde Yemek Verilmek Suretiyle Sağlanan Menfaatlere İlişkin İstisna Tutarı
Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin 8 numaralı bendinde yer alan,
işverenlerce işyeri veya işyerinin müştemilatı dışında kalan yerlerde hizmet
erbabına yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlere ilişkin istisna tutarı,
2011 takvim yılında uygulanmak üzere 10,70 TL olarak tespit edilmiştir.
1.3. Sakatlık İndirimi Tutarları
Gelir Vergisi Kanununun 31 inci maddesinde yer alan sakatlık indirimi
tutarları, 2011 takvim yılında uygulanmak üzere; birinci derece sakatlar için
700 TL, ikinci derece sakatlar için 350 TL, üçüncü derece sakatlar için 170 TL
olarak tespit edilmiştir.
1.4. Basit Usule Tabi Olmanın Genel Şartlarından Olan İşyeri Kira
Bedeline İlişkin Tutar
Gelir Vergisi Kanununun 47 nci maddesinin (2) numaralı bendinde yer alan
yıllık kira bedeli toplamı, 2011 takvim yılında uygulanmak üzere büyükşehir
belediye sınırları içinde 4.600 TL, diğer yerlerde 3.200 TL olarak
uygulanacaktır.
1.5. Basit Usule Tabi Olmanın Özel Şartlarını Belirleyen Hadler
Gelir Vergisi Kanununun 48 inci maddesinde yer alan hadler, 2011 takvim
yılında uygulanmak üzere yeniden değerleme oranında artırılmıştır.
Buna göre;
- 1 numaralı bent için 64.000 TL ve 96.000 TL,
- 2 numaralı bent için 32.000 TL,
- 3 numaralı bent için 64.000 TL ,
olarak uygulanacaktır.
1.6. Değer Artışı Kazançlarına İlişkin İstisna Tutarı
Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 80 inci maddesinde yer alan değer artışı
kazançlarına ilişkin istisna tutarı, 2011 takvim yılı gelirlerine uygulanmak
üzere 8.000 TL olarak tespit edilmiştir.
1.7. Arızi Kazançlara İlişkin İstisna Tutarı
Gelir Vergisi Kanununun 82 nci maddesinde yer alan arızi kazançlara ilişkin
istisna tutarı, 2011 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 19.000 TL olarak
tespit edilmiştir.
1.8. Tevkifata ve İstisnaya Konu Olmayan Menkul ve Gayrimenkul
Sermaye İratlarına İlişkin Beyanname Verme Sınırı
Gelir Vergisi Kanununun 86 ncı maddesinde yer alan tevkifata ve istisnaya
konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarına ilişkin beyanname verme
sınırı, 2011 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 1.170 TL olarak tespit
edilmiştir.
1.9. Gelir Vergisine Tabi Gelirlerin Vergilendirilmesinde Esas Alınan
Tarife
Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinde yer alan gelir vergisine tabi
gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife, 2011 takvim yılı
gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere aşağıdaki şekilde yeniden
belirlenmiştir.
9.400 TL'ye kadar |
% 15 |
23.000 TL'nin 9.400 TL'si için 1.410 TL, fazlası |
% 20 |
53.000 TL'nin 23.000 TL'si için 4.130 TL (ücret gelirlerinde 80.000 TL'nin
23.000 TL'si için 4.130 TL), fazlası |
% 27 |
53.000 TL'den fazlasının 53.000 TL'si için 12.230 TL (ücret gelirlerinde
80.000 TL'den fazlasının 80.000 TL'si için 19.520 TL), fazlası |
% 35 |
2. Kar Hadleri Emsallerine Göre Düşük Olarak Tespit Edilmiş Bulunan Emtia
İçin Özel Hadler
Milli piyango bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi kar hadleri emsallerine
göre düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtia için özel hadler belirleme
yetkisi Gelir Vergisi Kanununun 48 inci maddesi ile Maliye Bakanlığına
verilmiştir. Bu yetki kullanılarak 2010 yılı için 273 Seri No.lu Gelir Vergisi
Genel Tebliği2 ile belirlenen tutarlar yeniden artırılmıştır.
Buna göre, anılan maddelerin ticaretini yapanların, 2011 takvim yılında da
basit usulden yararlanabilmeleri için; alış, satış veya hasılatlarının
31/12/2010 tarihi itibariyle aşağıda belirtilen hadleri aşmaması
gerekmektedir.
Emtianın Cinsi |
Büyükşehir Belediye Sınırları Dışında Kalan
Yerlerde |
Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde Kalan
Yerlerde |
Yıllık Alım Ölçüsü (TL) |
Yıllık Satış Ölçüsü (TL) |
Yıllık Alım Ölçüsü (TL) |
Yıllık Satış Ölçüsü (TL) |
Değerli Kağıt |
100.000 |
117.000 |
140.000 |
160.000 |
Şeker - Çay |
80.000 |
100.000 |
96.000 |
129.000 |
Milli Piy. Bileti, Hemen
Kazan, Süper Toto vb. |
80.000 |
100.000 |
96.000 |
129.000 |
İçki (Bira ve Şarap Hariç) - İspirto- Sigara-Tütün |
80.000 |
100.000 |
96.000 |
129.000 |
Akaryakıt ( LPG hariç ) |
117.000 |
129.000 |
160.000 |
180.000 |
Belirtilen bu malların alım satımı ile uğraşanlar hakkında, basit usulün özel
şartları bakımından yukarıdaki hadler dikkate alınmak suretiyle, 136 Seri No.lu
Gelir Vergisi Genel Tebliğindeki3 hesaplamalar doğrultusunda işlem
yapılacaktır.
3. Basit Usule Tabi Mükelleflerde Gün Sonunda Toplu Belge Düzenleme
Uygulaması
Basit usulde vergilendirilen mükelleflerle ilgili 215 Seri No.lu Gelir
Vergisi Genel Tebliği4 ile getirilen, belge vermedikleri günlük
hasılatları için gün sonunda tek bir fatura düzenlemesine ilişkin uygulamanın,
31/12/2011 tarihine kadar devam etmesi Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci
maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden uygun görülmüştür.
4. 2010 Takvim Yılında Elde Edilen Bir Kısım Menkul Sermaye İradının
Beyanında Dikkate Alınacak İndirim Oranı İle İstisna Uygulaması
Gelir Vergisi Kanununun 76 ncı maddesinin 5281 sayılı Kanunun 44 üncü
maddesiyle yürürlükten kaldırılan ikinci fıkrasında, Gelir Vergisi Kanununun 75
inci maddesinin ikinci fıkrasının (5), (6), (7), (12) ve (14) numaralı
bentlerinde yer alan menkul sermaye iratlarına (döviz cinsinden açılan hesaplara
ödenen faiz ve kâr payları, dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul
kıymetler ile döviz cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilenler
hariç) fıkrada belirtilen indirim oranının uygulanması suretiyle bulunacak
kısmın, bu iratların beyanı sırasında indirim olarak dikkate alınacağı
belirtilmişti.
Gelir Vergisi Kanununun indirim oranı uygulamasına yönelik 76 ncı maddesinin
ikinci fıkrası 1/1/2006 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak
üzere 5281 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmakla birlikte, anılan Kanunun
geçici 67 nci maddesinin (9) numaralı fıkrası hükmü gereğince 1/1/2006
tarihinden önce ihraç edilen her nevi tahvil ve Hazine bonolarından elde edilen
gelirlerin vergilendirilmesinde 31/12/2005 tarihinde yürürlükte olan hükümler
esas alınacağından, indirim oranı uygulaması ile ilgili olarak aşağıdaki
açıklamaların yapılmasında yarar görülmüştür.
İndirim oranı; Vergi Usul Kanununa göre o yıl için tespit edilmiş olan
yeniden değerleme oranının, aynı dönemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu
ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranına bölünmesi suretiyle tespit
edilmektedir.
Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre 2010 yılı için tespit edilmiş olan yeniden
değerleme oranı % 7,7'dir. Bu dönemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu
ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranı ise % 8,24'dür.
Buna göre, 2010 yılında elde edilen bir kısım menkul sermaye iradının
beyanında uygulanacak indirim oranı (%7,7 / % 8,24=) % 93,4 olmaktadır.
4.1 İndirim Oranı Uygulanarak Beyan Edilecek Menkul Sermaye
İratları
Gelir Vergisi Kanununa 5281 sayılı Kanunla eklenen geçici 67 nci maddede,
menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılması ve elde
tutulması sürecinde elde edilen gelirler ile mevduat faizleri, repo gelirleri ve
katılım bankalarından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine yönelik
düzenlemelere yer verilmiş, mevduat faizleri, repo gelirleri ve katılım
bankalarından elde edilen gelirler üzerinden yapılacak tevkifata ilişkin
açıklamalara 45 numaralı Gelir Vergisi Sirkülerinde ayrıntılı olarak yer
verilmiştir.
Bu çerçevede, geçici 67 nci maddenin (4) numaralı fıkrası uyarınca, 75 inci
maddenin ikinci fıkrasının (7), (12) ve (14) numaralı bentlerinde yazılı menkul
sermaye iratlarından 1/1/2006 tarihinden itibaren ödemeyi yapanlarca % 15
oranında vergi tevkifatı yapılmakta olup, bu gelirlerin beyanı ve indirim oranı
uygulanması söz konusu değildir.
Diğer taraftan, anılan maddenin (9) numaralı fıkrası gereğince, geçici 67 nci
maddenin yürürlük tarihinden önce ihraç edilmiş olan her nevi tahvil ve Hazine
bonoları ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul
kıymetlerin elde tutulması veya elden çıkarılması suretiyle sağlanan gelirlerin
vergilendirilmesinde bu madde hükümlerinin uygulanmayacağı, bu gelirlerin
vergilendirilmesinde 31/12/2005 tarihi itibarıyla geçerli olan hükümlerin
uygulanacağı belirtilmiştir.
Bu kapsamda, 2010 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iratlarından,
1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan ve Gelir Vergisi Kanununun 75 inci
maddesinin ikinci fıkrasının (5) numaralı bendinde sayılan her nevi tahvil ve
Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme İdaresince
çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler indirim oranı uygulanmak
suretiyle beyan edilecektir.
Dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetler ile döviz
cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilen menkul sermaye
iratlarının beyanında indirim oranı uygulanmayacaktır.
Ayrıca, ticari işletmelere dahil kazanç ve iratlar için indirim oranı
uygulanması söz konusu değildir.
4.2 01/01/2006 Tarihinden Önce İhraç Edilen Devlet Tahvili ve Hazine
Bonolarından Elde Edilen Gelirlerde İstisna Uygulaması
Gelir Vergisi Kanununun geçici 59 uncu madde hükmü ile 31/12/2007 tarihine
kadar, 26/7/2001-31/12/2005 tarihleri arasında ihraç edilen Devlet tahvilleri ve
Hazine bonolarının faiz gelirleri ve elden çıkarılmasından sağlanan diğer
kazançlar toplamının 2001 yılında 50 milyar lirası, 2002 ve izleyen yıllarda bu
tutarın veya artırılmış tutarın her yıl için belirlenen yeniden değerleme
oranında artırılması ile bulunacak tutar gelir vergisinden istisna
edilmiştir.
Bu hüküm uyarınca, 1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan Devlet tahvili
ve Hazine bonolarından elde edilen gelirlere ilişkin istisna uygulaması
31/12/2007 tarihinde son bulduğundan, söz konusu menkul kıymetlerden 2010 takvim
yılında elde edilen faiz gelirleri ile alım-satım kazançlarıyla ilgili olarak
yukarıda bahsi geçen geçici 59 uncu maddede yer alan istisnanın uygulanması söz
konusu değildir.
Tebliğ olunur.
‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑
1 12.11.2010 tarih ve 27757 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 401
Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile açıklanmıştır.
2 29/12/2009 tarih ve 27447 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
3 2/5/1982 tarih ve 17682 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır
4 6/12/1998 tarih ve 23545 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.