Sayın Yetkililer,
Kurumlar vergisi mükellefleri, Vergi Usul Kanunu’nun
iktisadi kıymetlerin değerleme esaslarının belirlendiği 258 ve sonrası
hükümleri gereğince iktisadi kıymetlerini değerlemekte ve kurumlar vergisi
matrahları değerleme sonrası belirlenmektedir.
Kurumların değerleyecekleri iktisadi kıymetler arasında
döviz mevduat hesapları, dövizli alacaklar, dövizli avanslar gibi hesaplar da
yer almakta olup, kur değişiklikleri nedeniyle oluşan TL karşılığı kazanımlar,
kurumlar vergisi matrahına ilave edilmekte; dövizli borçlar ise matrahtan
indirilmektedir.
I-
2021/14
SAYILI TEBLİĞ İLE GETİRİLEN DÜZENLEMELER
1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 4 üncü
maddesinin üçüncü fıkrasının (1) numaralı bendinin (g) alt bendine dayanılarak
çıkarılan ve 21.12.2021 tarihinde yayımlanan Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi
Hakkında 2021/14 sayılı Tebliğ ile;
·
yurtiçi yerleşik tüzel kişilerin 31.12.2021 tarihinde mevcut olan ABD
Doları, Euro ve İngiliz Sterlini cinsinden döviz tevdiat hesabı ve döviz
cinsinden katılım fonu hesabı bakiyelerinin, hesap sahiplerinin talep etmesi
halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk Lirasına çevrilmesi,
·
vade sonunda Türk Lirası mevduat hesabı sahibine
anapara ve faiz ile kur farkı üzerinden hesaplanan tutarın banka tarafından
ödenecek faiz veya kar payından yüksek olması durumunda, kur farkı üzerinden
hesaplanan tutardan faiz veya kar payı düşülerek hesaplanan tutarın mevduat
sahibine ödenmesi
imkanı getirilmiştir.
II- 7352 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN İSTİSNA
UYGULAMALARI
29.01.2022
tarihli resmi gazetede yayımlanan 7352 sayılı Kanun’un 2 nci maddesiyle
Kurumlar Vergisi Kanunu’na geçici 14 üncü madde eklenerek;
·
Türk
Lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında
dönüşüm kuru üzerinden Türk Lirasına çevrilen hesaplarla ilgili olarak,
·
bu suretle elde edilen Türk Lirası varlığının bu
kapsamda açılan en az üç ay vadeli Türk
Lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda
kurumlar
vergisinden istisna edilmiştir.
II.1- 2021 Yılı Dördüncü Geçici
Vergi Beyannamesinin Verilme Tarihine Kadar Dönüşüme Tabi Tutulan Yabancı
Paralar
Kurumların 31.12.2021 tarihli bilançolarında yer
alan yabancı paralarını, 2021 yılı dördüncü geçici vergi beyannamesinin verilme
tarihine kadar, dönüşüm kuru üzerinden Türk Lirasına çevirmeleri ve bu suretle
elde edilen Türk Lirası varlığını, bu kapsamda açacakları en az üç ay vadeli Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri
halinde;
·
bu fıkra kapsamındaki yabancı paraların
(31.12.2021 tarihli bilançoda yer alan yabancı paraların) dönem sonu
değerlemesinden kaynaklanan kur farkı
kazançlarının 01.10.2021 ila 31.12.2021 tarihleri arasındaki döneme isabet eden
kısmı ile,
·
2021 yılı dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin
beyannamenin verilme tarihine kadar Türk
Lirasına çevrilen hesaplarla ilgili oluşan
kur farkları ile,
·
söz konusu hesaplardan dönem sonu
değerlemesinden kaynaklananlar da dahil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz, kar payı ile diğer kazançlar
kurumlar
vergisinden istisna tutulmuştur.
II.2- 2022 Yılı Sonuna Kadar
Dönüşüme Tabi Tutulan Yabancı Paralar
Kurumların 31.12.2021 tarihli bilançolarında yer
alan yabancı paralarını 2021 yılı dördüncü geçici vergi beyannamesinin verilme
tarihinden sonra, 2022 yılı sonuna kadar dönüşüm kuru üzerinden Türk Lirasına
çevirmeleri ve bu suretle elde ettikleri Türk Lirası varlığını en az üç ay vadeli Türk Lirası mevduat ve
katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda;
·
oluşan kur
farkı kazançlarının; Türk Lirasına çevrildiği tarih ile geçici vergi dönemi
sonundaki tarih arasına isabet eden kısmı ile,
·
dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da
dahil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz
ve kar payları ve diğer kazançlar
kurumlar
vergisinden istisna edilmiştir.
II.3- Dönüşüme Tabi Tutulan
Altın Hesapları
Kurumların 31.12.2021 tarihli bilançolarında yer
alan altın hesabı ve 2022 yılı içinde
açılacak altın hesabı bakiyelerini, 2022 yılı sonuna kadar dönüşüm fiyatı
üzerinden Türk Lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edecekleri Türk Lirası
varlıklarını, en az üç ay vadeli Türk
Lirası mevduat ve katılma hesaplarında
değerlendirmeleri halinde;
·
Türk Lirasına çevrildiği tarihte oluşan kazançlar ile,
·
dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da
dahil olmak üzere, vade sonunda elde edilen faiz ve kar payları ile diğer kazançlar
kurumlar vergisinden
istisna edilmiştir.
III- TÜRK LİRASI MEVDUAT ve
KATILMA HESAPLARINDA VADEDEN ÖNCE ÇEKİM
Yukarıda
belirtilen şartlarda Türk Lirası mevduat veya katılma hesabına çevrilen
hesaplar nedeniyle geçici veya dönem sonu vergi matrahlarına uygulanan istisna
tutarları, bu hesaplardan vadeden önce çekim yapılması halinde; zamanında
tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme
faiziyle birlikte tahsil edilecektir.
IV- GELİR VERGİSİ MÜKELLEFLERİNDE İSTİSNA
Yukarıda yer
alan istisna hükümleri, aynı şartlarda geçerli olmak üzere, bilanço esasına
göre defter tutan gelir vergisi mükelleflerinin kazançlarına da uygulanacaktır.
Bilgilerinize sunulur.
Saygılarımızla
Gaziantep, 31.01.2022