Sayın Yetkililer,
Yeniden
yapılandırma hükümleri çerçevesinde gelir ve kurumlar vergisinde matrah
artırımına ilişkin Kanunda yer alan açıklamalar aşağıda özetlenmiştir.
1- Matrah
Artırımının Sonuçları ve Artırım Dönemleri
2016, 2017, 2019, 2019 ve 2020 yıllarına ilişkin vergiye esas olan matrahlarını (mali kar) artıran
gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, stopaj
uyguladıkları matrahlarını da artırmak şartıyla (md: 5/1-a) Kanunda
belirlenen süre ve şartlarda yükümlülüklerini yerine getirmeleri halinde,
·
artırımda
bulundukları yıllar için gelir ve kurumlar vergisi incelemesine alınmayacaklar
·
artırımda
bulunulan vergi türleri için daha sonra tarhiyat
yapılmayacaktır. (md: 5/1)
Matrah artırımında bulunan mükelleflerin yıllık gelir ve kurumlar
vergisine mahsuben daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergilerin iadesi ile ilgili taleplerine
ilişkin inceleme ve tarhiyat hakkı saklıdır. (md: 5/1-ı)
2- Matrah Artırımında Müracaat Süresi
Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, 2021 Ağustos
ayının sonuna kadar matrah artırımı konusunda bağlı
oldukları vergi dairesine müracaat edeceklerdir. (md: 5/1-a)
Başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini bir
aya kadar uzatmaya Cumhurbaşkanlığı yetkilidir. (md:9/17)
3- Matrah Artırım Oranları
Kanunda asgari matrah artırım oranları :
·
2016
yılı için %35
·
2017
yılı için %30
·
2018
yılı için %25
·
2019
yılı için %20
·
2020
yılı için %15
olarak belirlenmiştir. (md: 5/1-a)
4- Matrah Artırımında Asgari Tutarlar
Matrah artırımı yapılacak ilgili dönemde;
·
zarar
beyan edilmiş,
·
indirim
veya istisnalar nedeniyle matrah oluşmamış,
·
beyanname
verilmemiş
olması halinde artırılacak asgari matrah
tutarları belirlenmiştir. (md:5/1-b)
4.1. Kurumlar Vergisi Mükelleflerinde Asgari Matrah
Artırım Tutarları
Mükellefçe artırılan matrah tutarları;
·
2016
yılı için 94.000 TL’den
·
2017
yılı için 99.600 TL’den
·
2018
yılı için 105.800 TL’den
·
2019
yılı için 112.400 TL’den
·
2020
yılı için 127.500 TL’den
az olamayacaktır. (md: 5/1-c)
4.2. Gelir Vergisi Mükelleflerinde Asgari Matrah
Artırım Tutarları
4.2.1.
Bilanço Esasına Göre Defter Tutan
Mükellefler ile Serbest Meslek Erbabı İçin
Mükellefçe artırılan matrah tutarları;
· 2016
yılı için 47.000 TL’den
·
2017
yılı için 49.800 TL’den
·
2018
yılı için 52.900 TL’den
·
2019
yılı için 56.200 TL’den
·
2020
yılı için 63.700 TL’den
düşük olamayacaktır. (md: 5/1-b)
4.2.2.
İşletme Hesabı Esasına Göre Defter Tutan Mükellefler
İçin
Mükellefçe artırılan matrah tutarları;
·
2016
yılı için 31.900 TL’den
·
2017
yılı için 33.200 TL’den
·
2018
yılı için 35.250 TL’den
·
2019
yılı için 37.500 TL’den
·
2020
yılı için 42.500 TL’den
düşük olamayacaktır. (md: 5/1-b)
4.2.3.
Gayrimenkul Sermaye İradı Sahipleri İçin
Matrah artırımında
bulunacak gelir vergisi mükellefinin sadece gayrimenkul sermaye iradından
oluşan gelirinin bulunması durumunda asgari matrah artırım tutarları;
·
2016
yılı için 9.400 TL’den
·
2017
yılı için 9.960 TL’den
·
2018
yılı için 10.580 TL’den
·
2019
yılı için 11.240 TL’den
·
2020
yılı için 12.740 TL’den
düşük olamayacaktır. (md: 5/1-b)
Gayrimenkul sermaye iradları için
belirlenen istisna tutarları, matrah artırımında indirim konusu
yapılamayacaktır. (md: 5/1-b)
4.2.4.
Basit Usulde Vergilendirilen Mükellefler
İçin
Mükellefçe artırılan matrah tutarları;
·
2016
yılı için 4.700 TL’den
·
2017
yılı için 4.980 TL’den
·
2018
yılı için 5.290 TL’den
·
2019
yılı için 5.620 TL’den
·
2020
yılı için 6.370 TL’den
düşük olamayacaktır. (md: 5/1-b)
4.2.5.
Birden Fazla Gelir Unsuru Bulunan Gelir
Vergisi Mükellefleri
Birden fazla gelir unsuru bulunan
mükellefler, ilgili gelir unsurları itibarıyla matrah artırımı yapacaklardır.
(md:5/1-b)
4.3. Artırılan
Matrahın Yetersiz Olması Durumu
Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin artırımda
bulundukları dönemlere ilişkin daha önce beyan ettikleri matrahlara, yukarıda
gösterilen artırım oranlarının uygulanması durumunda asgari artırım tutarlarına
ulaşılamıyorsa, asgari matrah artırım
tutarları esas alınacaktır. (md: 5/1-b, 5/1-c)
4.4. Matrah
Artırılan Döneme Ait Kesinleşmiş İlave Tarhiyatlar
Matrah artırımında bulunulacak dönemle
ilgili olarak bu Kanunun yayımı tarihinden önce yapılıp kesinleşmiş bulunan
ikmalen, res’en gibi tarhiyatların bulunması durumunda; Kanunda gösterilen
matrah artırım oranları, beyan edilen ve ilave edilen tarhiyat toplamına uygulanacaktır. (md: 5/1-j)
4.5. Kıst
Döneme Ait Matrah Artırımında Asgari Tutarlar
İşe başlama ve işi bırakma gibi nedenlerle
kıst dönemde faaliyette bulunulması halinde asgari matrah, faaliyette bulunulan ay sayısı (ay kesirleri tam ay) dikkate
alınarak bulunacaktır. (md: 5/1-i)
5- Matrah Artırımında Vergileme Oranları
5.1. Beyan
ve Ödemelerin Zamanında Yapılmış Olması
Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin;
· artırımda
bulundukları yıla ait yıllık beyannamelerini kanuni süresinde vermiş,
· tahakkuk
eden vergilerini süresinde ödemiş,
· artırımda
bulundukları vergi türleri için bu Kanunun “kesinleşmiş alacaklarda tahsilatın
hızlandırılması” veya “kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklarda
tahsilatın hızlandırılması” hükümlerinden yararlanmamış
olması halinde artırılan matrahlar %15 oranında vergilendirilir. (md: 5/1-ç)
Artırım konusu yıllarda istisna, indirim
ve mahsup nedeniyle ödenmesi gereken verginin bulunmaması halinde de bu hüküm
uygulanır. (md: 5/1-ç)
5.2. Beyan
ve Ödemelerde Sürelere Uyulmaması
Yukarıda belirtilen beyanname verme ve
ödeme sürelerine uyulmamış olması halinde artırılan matrahlara %20 oranı uygulanacaktır. (md: 5/1-ç)
5.3. Artırılan
Matraha Uygulanacak Vergi ve Fonlar
Artırılan matrahlar yukarıdaki vergiler
dışında herhangi bir vergiye tabi tutulmayacak ve artırılan matrahlar üzerinden
ayrıca herhangi bir vergi alınmayacaktır. (md: 5/1-ç)
6- Kurumlar Vergisi Mükelleflerinin 193
Sayılı Kanun’un Geçici 61’inci Maddesine Göre Tevkifata Tabi Olması
Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin
beyan ettikleri matrahların tamamı veya bir kısmı kanuni düzenlemeler gereğince
stopaja tabi tutulabilmekte, stopaja tabi tutulan bu matrahlar üzerinden
gelir/kurumlar vergisi hesaplanmamaktadır.
6.1. Gelir Vergisi Kanunu, Geçici 61
24.04.2003 tarihinden önce yapılan
müracaatlara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgesi sahibi kurumlar
vergisi mükelleflerinin yatırım indirimi uygulamasında, istisna tutarı %19,8
oranında tevkifata tabi tutulmaktadır.
6.2. Matrah Artırımında Vergi Tevkifatına Tabi
Tutulmuş Kazanç Olması Durumu
6.2.1. Kurumlar
Vergisi Mükelleflerinin Tevkifatları Beyan Etmiş Olmaları Durumu
Kurumlar vergisi matrah
artırımında vergi incelemesi ve tarhiyata muhatap olmamak için tevkifata tabi
tutulmuş matraha ait tevkif edilen
vergilerin de Kanunda belirlenen oranlarda (%35, %30, %25, %20) artırıma
tabi tutulması gerekmektedir. (md: 5/1-d)
Kurumlar vergisi
mükellefinin tevkifata tabi matrahı dışında kurumlar vergisi uygulanan
matrahının bulunması halinde; bu matrahların da yukarıdaki oranlarda
artırılması şarttır. (md:5/1-f)
6.2.2. Kurumlar
Vergisi Mükelleflerinin Tevkifatları Muhtasar Beyanname ile Beyan Etmemiş
Olmaları Durumu
Matrah artırımında vergi incelemesi ve
tarhiyata muhatap olmamak için tevkifata tabi matrahların 2021 Ağustos ayı sonuna kadar 2016 yılı için 47.000 TL, 2017 yılı
için 49.800 TL, 2018 yılı için 52.900 TL, 2019 yılı için 56.200 TL, 2020 yılı
için 63.750 TL’den az olmamak üzere; Kanunda belirlenen oranlarda (%35, %30,
%25, %20, %15) artırıma tabi tutulması şarttır. (md: 5/1-e)
Bu şekilde artırılan tevkifat matrahları
üzerinden %15 oranında vergi hesaplanacaktır.
(md: 5/1-e)
7.
Daha Önce Yapılan Tevkifatların Matrah Artırımına İlişkin Vergilere Mahsubu
Matrah artırımında bulunan gelir ve
kurumlar vergisi mükellefleri için tahakkuk ettirilen vergilerden, bu
mükelleflerin daha önce tevkifat yoluyla ödemiş oldukları vergiler mahsup edilemeyecektir. (md: 5/1/g)
8.
Matrah Artırımı Uygulanan Dönemlere Ait Zararların Sonraki Yıllarda Mahsubu
Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin
2021 yılına devreden zararlarının mevcudiyetinin bulunması halinde matrah artırımında
bulunulan yıllara ait zararlarının
%50’si, 2021 ve izleyen yıllar karlarından mahsup edilemeyecektir. (md: 5/1-ğ)
Örneğin 2019 yılında 500.000 TL zarar, 2020
yılında 200.000 TL kar beyan eden bir işletmede, 2021 yılına 300.000 TL geçmiş
yıl zararı devrolmuştur.
Bu işletmenin 2019 yılına ilişkin matrah
artırımında bulunması halinde, 2021 yılında indirim konusu yapılabilecek geçmiş
yıl zararı 150.000 TL olarak dikkate alınacaktır.
9. Matrah Artırılan Dönemden Önceki Döneme Ait İstisna/İndirim Tutarları
ve Geçmiş Yıl Zararları
Matrah artırımında bulunulan yıldan önce
oluşmuş ve sonraki yıllarda matrahtan indirilecek istisna ve indirim tutarları
ile geçmiş yıl zararları, artırılan
matrahtan indirilemeyecektir. (md: 5/1-h)
Yukarıdaki örnekte matrah artırımının 2020
yılı için yapılması halinde (200.000 x 0,15 =) 30.000 TL tutarındaki matrah
artırımı 2019 yılı zararından mahsup edilemeyecek, 30.000 TL’nin vergisi
ödenecek, 2021 yılına 300.000 TL tutarında geçmiş yıl zararı devredilecektir.
10.
Daha Önce Başlanılmış Vergi İncelemeleri ve Takdir İşlemleri
Matrah artırımında bulunulan dönemle
ilgili daha önce başlanılmış vergi
incelemeleri ve takdir işlemlerine devam edilecektir. (md:5/7)
İnceleme ve takdir işlemleri başlamış ve
matrah artırımında bulunulmuş dönemlere ilişkin inceleme ve takdir işlemleri 2021 Temmuz ayının sonuna kadar sonuçlanmazsa
inceleme ve takdir işlemlerine son
verilecektir. (md:5/7)
İnceleme ve takdir
işlemlerinin 2021 Temmuz ayının sonuna kadar sonuçlanması halinde; inceleme raporları ve takdir
komisyonu kararlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarihten önce
matrah artırımında bulunulmuş olmak şartıyla matrah artırım hükümleri uygulanacak;
ancak inceleme ve takdir sonucu bulunan farkın artırılan matrah tutarından
yüksek olması halinde fark tutar üzerinden cezalı tarhiyat yapılacaktır. (md: 5/7)
2021 Temmuz ayı sonuna kadar
sonuçlandırılan vergi incelemelerinde tarhiyat öncesi uzlaşma hükümleri
uygulanmayacaktır. (md: 5/7)
11.
Daha Önce Başlanılmış Vergi İncelemesi Konusunun VUK md 359 Kapsamında Olması
·
Mükellefin
matrah artırım talebi, vergi incelemesinin tamamlanmasına kadar bekletilir,
artırıma ilişkin tahakkuk işlemleri yapılmaz. (md.5/9-b)
·
Vergi
incelemesinin 09.06.2021 tarihinden önce veya 09.06.2022 tarihine kadar
başlanılmış olması halinde; vergi incelemesi veya takdir işlemleri 01.07.2022
tarihine kadar sonuçlandırılmak durumundadır. (md.5/9-c)
·
Vergi
incelemesi 01.07.22 tarihine kadar sonuçlanmaz ise inceleme ve takdir
işlemlerine devam edilmez, mükellefin matrah artırım talebi yerine getirilir.
(md.5/9-c)
·
01.07.2022
tarihine kadar VUK 359 fiillerinin tespit edilmemesi halinde, mükellefin matrah
artırım talebi yerine getirilir. (md.5/9-ç)
·
01.07.2022
tarihine kadar VUK 359 tespiti halinde, yapılan matrah vergi artırım talepleri
dikkate alınmaz. (md.5/9-e) Tarhiyat öncesi uzlaşma talebi dikkate alınmaz.
(md.5/9-c)
·
İnceleme
ve takdir işlemlerinin sonuçlandırılmasından maksat, rapor ve kararların vergi
dairesi kayıtlarına intikal etmesidir. (md.5/9-c)
12.
Artırılan Matrahlarda Geçici Vergi
Artırılan matrahlar için geçici vergi hesaplanmayacaktır.
(md: 5/4-c)
13.
Matrah Artırımlarında Diğer Hususlar
13.1. Madde Hükümlerinden Yararlanamayacaklar
Defter, kayıt ve belgelerini yok edenler
veya defter sayfalarını yok ederek yerine başka yaprak koyanlar veya hiç yaprak
koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte
olarak düzenleyenler; terör suçundan hüküm giyenler; terör finansmanı veya
aklanması kovuşturması bulunanlar Kanunun matrah artırımına ilişkin
hükümlerinden yararlanamazlar. (md: 5/9)
13.2. Artırılan Matrahlara İlişkin Vergilerin
İndirim/İade Konusu
Matrah artırımına ilişkin vergiler gelir
ve kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider ve maliyet unsuru olarak
kabul edilmeyecek, indirim, mahsup, iade konusu yapılmayacaktır. (md:5/4-b)
13.3. Artırılan Matrah Tutarlarında Hatalı
Hesaplamalar
Matrah artırımlarında hatalı matrah
tutarlarının hesaplandığının daha sonra tespiti halinde; eksik tahakkuk eden
vergiler ilk taksit ödeme süresinin sonunda tahakkuk etmiş sayılacak (tahakkuk
ettirilecek) ve Kanunda belirlendiği şekilde tahsil edilecektir. (md: 5/11)
13.4. Damga Vergisi, Usulsüzlük Cezaları
Matrah artırımına ilişkin verilen
beyannameler için damga vergisi alınmayacaktır. (md: 5/8)
Matrah artırılan dönemler için, dönemle
ilgili daha önce verilen beyannamelerin kanuni süresinde verilmediğinin tespiti
halinde usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları alınmayacaktır. (md: 5/10)
13.5. Matrah Artırılan Döneme Ait Defter ve
Belgeler
Matrah artırımında bulunulması, defter ve
belgelerin muhafaza ve ibrazına ilişkin hükümlerin uygulamasına engel değildir.
(md:5/4-ç)
13.6. Defaten veya Taksitli Ödeme Hükümleri
Amme alacakları tahsil dairelerine defaten
veya 2021
Eylül ayından başlamak üzere ikişer aylık dönemler
halinde azami 6 eşit taksitte
ödenmelidir. (md: 5/4-a)
Cumhurbaşkanı ilk taksit ödeme süresini
bir aya kadar uzatmaya yetkili kılınmıştır. (md: 9/16)
13.7. Mahsuben Ödeme
Maliye Bakanlığından mükelleflerce
alınacak vergi iadelerinin, bu Kanun gereğince Maliye Bakanlığına bağlı tahsil
dairelerine ödenmesi gereken amme alacaklarının taksit ödemelerine mahsubu
mümkündür. (md: 9/5)
Borç tutarından daha eksik mahsup
yapılması halinde, eksik tutarın 1 ay içinde ödenmesi istenecek, eksik ödenen
tutar için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesindeki gecikme zammı
hesaplanacaktır. Bu durumda Kanun ihlal edilmiş sayılmayacaktır. (md: 9/5)
13.8. Ödemelerde Aksamalar
Artırılan matraha ilişkin
vergilerin Kanunda belirtilen şekilde ödenmemesi halinde, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen oranın bir kat fazlası oranında uygulanacak
gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsiline devam edilecektir. Taksitlerin
süresinde ödenmemesi, matrah artırım hükümlerinin ihlali anlamına
gelmeyecektir. (md: 5/4-a, 9/6)
Ödemenin %10’unu aşmamak
şartıyla 10 TL’ye kadar eksik ödemeler Kanun ihlali sayılmayacaktır. (md: 5/12,
9/7)
13.9.- Uygun
görülmesi halinde, Maliye Bakanlığına kredi kartıyla ödeme yapılabilecektir.
(md: 9/4)
Saygılarımızla
Gaziantep, 26.06.2021