Sayın Yetkililer,

 

Kanun, işletmedeki fiili durumla kayıtlı durum arasındaki tutarsızlıkları gidermek üzere 6 ncı madde ile düzenlemeler yapmıştır.

Yapılan düzenlemede fiilen mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine-teçhizat ve demirbaşların kayıtlara alınma şartları belirlenmiş, fiili ve kaydi eşitlik sağlanması amaçlanmıştır.

Ancak fiili ve kaydi eşitsizlik; özellikle makine-teçhizat ve demirbaşlarda maliyet bedellerinin düşüklüğünden de kaynaklanabilmektedir. Daha önce yürürlüğe giren 4811 sayılı Kanunda stok affıyla ilgili olarak, makine-teçhizat ve demirbaşların değer düşüklüğü de af kapsamındayken; 6736 sayılı Kanunda, aynı 6111 sayılı Kanunda olduğu gibi sadece kayıtlarda yer almayan makine-teçhizat ve demirbaşlardan bahsedilmiştir.

 

1-    Emtia, Makine-Teçhizat, Demirbaşların Değer Tespitleri

Stoklarda yer almayan emtia ve yukarıdaki iktisadi kıymetlerin değerleri mükelleflerce veya meslek kuruluşlarınca rayiç bedel olarak tespit edilecektir. (md: 6/1-a)

 

Müşavirliğimize göre; inşaat işletmeleri için ticari mal konumundaki taşınmazlar ile üretimde kullandıkları malzemeler veya yarı mamuller, Kanuna göre emtia hükmündedir.

Teslimleri kdv’den müstesna olan kıymetler için bu uygulamadan yararlanılması mümkün değildir.

 

2-    Emtia, Makine-Teçhizat, Demirbaşların Bildirimi, Bildirimin Sonuçları

Mükellefçe veya meslek kuruluşlarınca belirlenen rayiç değerler, bir envanter listesi halinde 2016 Kasım ayının sonuna kadar vergi dairelerine bildirilecektir.

Bildirilen iktisadi kıymetler, bildirilen değerleri üzerinden işletme kayıtlarına alınacaktır. (md: 6/1-a)

Bildirim konusu iktisadi kıymetler için, 3065 sayılı Kanunun belgesiz mal bulundurulması halinde vergi sorumluluğuna dair 9 uncu maddesinin 2 nci fıkrası hükmü uygulanmayacaktır. (md: 6/1-c)

 

3-    Özel Tüketim Vergisine Tabi Mallar

Alış belgeleri ibraz edilemeyen ve özel tüketim vergisinin konusuna giren malların işletme kayıtlarına alınması için, bu malların beyan tarihindeki miktarı ve emsal bedeli üzerinden özel tüketim vergisi beyannamesi verilecektir. (md: 6/1-d)

 

3.1. Özel Tüketim Vergisi Beyannamesinin Verilme ve Ödenme Süresi

Maddeden yararlanmaya yönelik beyanname, 2016 Kasım ayının sonuna kadar ayrı bir beyanname ile beyan edilecek ve aynı süre içinde ödenecektir. (md: 6/1-d) Müşavirliğimiz, süresinde ödenmeyen vergilerin 6183 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde takip edileceği düşüncesindedir.

 

3.2. Maddeden Yararlanmanın Sonuçları

Kanunun 6 ncı maddesinin 1 inci fıkrasındaki hükümlerden yararlanan mükelleflere; ÖTV Kanununun 4 üncü maddesinin 3 üncü fıkrasında öngörülen vergi ziyaı cezası ve geçmişe yönelik vergi cezası uygulanmayacaktır. (md: 6/1-d)

 

4-    Kayıtlara Alınacak Emtia ve İktisadi Kıymetler İçin Verilecek Katma Değer Vergisi Beyanı

4.1. Katma Değer Vergisi Beyannamesi

Beyanname sorumlu sıfatıyla düzenlenecek ve ayrı bir beyanname ile beyan edilecektir. (md:6/1-c)

 

4.2. Katma Değer Vergisinde Ödeme Süresi

Hesaplanan katma değer vergisi beyanname verme süresi içinde ödenecektir. (md: 6/1-c) Müşavirliğimiz, kdv’nin süresinde ödenmemesinin kanuni ihlal anlamına gelmediği, 6183 sayılı Kanuna göre takip edileceği görüşündedir.

 

4.3. Katma Değer Vergisi Oranı

4.3.1. Genel Orana Tabi İktisadi Kıymetlerde Oran

Genel orana tabi emtia, makine-teçhizat ve demirbaşlarda katma değer vergisi oranı %10 olarak alınacaktır. (md: 6/1-c)

 

4.3.2. İndirimli Orana Tabi Emtia ve İktisadi Kıymetlerde Oran

İndirimli orana tabi emtia, makine-teçhizat ve demirbaşlarda katma değer vergisi oranı, tabi oldukları oranın yarısı olarak belirlenecektir. (md: 6/1-c)

 

5-    Ödenen Katma Değer Vergilerinin İndirim Konusu

Emtia üzerinden ödenen katma değer vergileri genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılacaktır.

(Müşavirliğimiz; beyana konu emtianın iade hakkı doğuran işlemlerde kullanılması halinde, yüklenen verginin hesabında dikkate alınarak iade konusu yapılabileceği düşüncesindedir.)

Makine-teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen katma değer vergileri ise indirim dolayısı ile iade konusu yapılmayacak, gelir veya kurumlar vergisi matrahının belirlenmesinde gider olarak dikkate alınacaktır. (md: 6/1-c)

 

6-    Emtia, Makine-Teçhizat, Demirbaşların Muhasebe Kaydı

Bilanço usulüne tabi mükellefler kayıtlarında, emtia için ayrı, makine-teçhizat, demirbaş için ayrı karşılık hesabı açacaklar; işletme usulüne tabi mükellefler ise kayıtlarına aldıkları emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydedeceklerdir. (md: 6/1-b) Müşavirliğimize göre, işletme usulüne tabi mükellefler, kayıtlarına aldıkları makine-teçhizat, demirbaşları da defterlerinin gider kısmına kaydetmek durumundadırlar.

 

6.1. Emtia İçin Ayrılan Karşılık Hesapları

Kayıtlara alınan emtia için açılan özel hesaplarda takip edilen karşılıklar, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde sermayenin unsuru sayılır ve vergilendirilmez. (md: 6/1-b)

 

 6.2. Makine-Teçhizat ve Demirbaş Hesapları

Envantere kaydedilen makine-teçhizat ve demirbaşlar için ayrılan karşılık hesabı birikmiş amortisman addolunur. (md: 6/1-b)

Dolayısı ile kayıtlara alınan kıymetler için amortisman hesaplanmaz. (md: 6/1-a)

 

6.3. Örnek Uygulamalar

·        Kayıtlara alınan emtia kaydı:

     -----------------------------/----------------------------

Ticari Mallar/Hammadde

İndirilecek KDV

                               Emtia Karşılık Hesabı

                               Ödenecek Vergi ve Fonlar

         ----------------- -----------/-----------------------------

 

·        Kayıtlara alınan makine-teçhizat, demirbaş kaydı:

                 ------------------------/-------------------------

Tesis-Makine Cihaz/Demirbaş

Diğer Olağanüstü Gider ve Zararlar

                          Tesis-Makine Cihaz/Demirbaş Karşılık Hesabı

                           Ödenecek Vergi ve Fonlar

------------------------/------------------------

Tesis-Makine Cihaz/Demirbaş Karşılık Hesabı

                           Birikmiş Amortismanlar Hesabı

                     -------------------------/--------------------------

 

7-    Kayıtlara Alınan Kıymetlerin Satışı

Kayıtlara alınan kıymetler deftere kaydedilen değerden daha düşük bedelle satılamayacaktır. (md: 6/1-ç)

 

8-    Mahsuben Ödeme

Maliye Bakanlığından mükelleflerce alınacak vergi iadelerinin, bu Kanun gereğince Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine ödenmesi gereken amme alacaklarının taksit ödemelerine mahsubu mümkündür. (md: 10/5)

Borç tutarından daha eksik mahsup yapılması halinde, eksik tutarın 1 ay içinde ödenmesi istenecek, eksik ödenen tutar için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesindeki gecikme zammı hesaplanacaktır. Bu durumda Kanun ihlal edilmiş sayılmayacaktır. (md: 10/5)

 

 

Saygılarımızla

Gaziantep, 22.08.2016