Sayın Yetkililer

Yeniden yapılandırma hükümleri çerçevesinde gelir ve kurumlar vergisinde matrah artırımına ilişkin Kanunda yer alan açıklamalar aşağıda özetlenmiştir.

 

1- Matrah Artırımının Sonuçları ve Artırım Dönemleri

2006, 2007, 2008 ve 2009 yıllarına ilişkin vergiye esas olan matrahlarını (mali kar) artıran gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, stopaj uyguladıkları matrahlarını da artırmak şartıyla (md: 6/5) Kanunda belirlenen süre ve şartlarda yükümlülüklerini yerine getirmeleri halinde,

· artırımda bulundukları yıllar için gelir ve kurumlar vergisi incelemesine alınmayacaklar

· artırımda bulunulan vergi türleri için daha sonra tarhiyat yapılamayacaktır. (md: 6/1)

Matrah artırımında bulunan mükelleflerin yıllık gelir ve kurumlar vergisine mahsuben daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergilerin iadesi ile ilgili taleplerine ilişkin inceleme ve tarhiyat hakkı saklıdır. (md: 6/11)

 

2-Matrah Artırımında Müracaat Süresi

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, 2011 Nisan ayının sonuna kadar matrah artırımı konusunda bağlı oldukları vergi dairesine müracaat edeceklerdir. (md: 6/1)

Başvuru süresini bir aya kadar uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. (md:168)

 

3-Matrah Artırım Oranları

Kanunda asgari matrah artırım oranları :

· 2006 yılı için %30

· 2007 yılı için %25

· 2008 yılı için %20

· 2009 yılı için %15

olarak belirlenmiştir. (md: 6/1)

 

4-Matrah Artırımında Asgari Tutarlar

Matrah artırımı yapılacak ilgili dönemde;

· zarar beyan edilmiş,

· indirim veya istisnalar nedeniyle matrah oluşmamış,

· beyanname verilmemiş

olması halinde artırılacak asgari matrah tutarları belirlenmiştir. (md: 6/2, 6/3)

 

 

4.1-Kurumlar Vergisi Mükelleflerinde Asgari Matrah Artırım Tutarları

 

Mükellefçe artırılan matrah tutarları;

· 2006 yılı için 19.110 TL’den

· 2007 yılı için 20.650 TL’den

· 2008 yılı için 22.440 TL’den

· 2009 yılı için 24.460 TL’den

az olamayacaktır. (md: 6/3)

 

 

4.2-Gelir Vergisi Mükelleflerinde Asgari Matrah Artırım Tutarları

4.2.1.Bilanço Esasına Göre Defter Tutan Mükellefler ile Serbest Meslek

Erbabı İçin

Mükellefçe artırılan matrah tutarları;

· 2006 yılı için 9.550 TL’den

· 2007 yılı için 10.320 TL’den

· 2008 yılı için 11.220 TL’den

· 2009 yılı için 12.230 TL’den

düşük olamayacaktır. (md: 6/2)

4.2.2.İşletme Hesabı Esasına Göre Defter Tutan Mükellefler ile Diğer Gelir Vergisi Mükellefleri (Ücretli, Kar Payı Sahibi, Gayrimenkul

Satış Karı Sahibi, vs) İçin

Mükellefçe artırılan matrah tutarları;

· 2006 yılı için 6.370 TL’den

· 2007 yılı için 6.880 TL’den

· 2008 yılı için 7.480 TL’den

· 2009 yılı için 8.150 TL’den

düşük olamayacaktır. (md: 6/2)

4.2.3.Gayrimenkul Sermaye İradı Sahipleri İçin

Matrah artırımında bulunacak gelir vergisi mükellefinin sadece gayrimenkul sermaye iradından oluşan gelirinin bulunması durumunda asgari matrah artırım tutarları;

· 2006 yılı için 1.910 TL’den

· 2007 yılı için 2.064 TL’den

· 2008 yılı için 2.244 TL’den

· 2009 yılı için 2.446 TL’den

düşük olamayacaktır. (md: 6/2)

Gayrimenkul sermaye iradları için belirlenen istisna tutarları, matrah artırımında indirim konusu yapılamayacaktır. (md: 6/2)

4.2.4.Basit Usulde Vergilendirilen Mükellefler İçin

Mükellefçe artırılan matrah tutarları;

· 2006 yılı için 955 TL’den

· 2007 yılı için 1.032 TL’den

· 2008 yılı için 1.122 TL’den

· 2009 yılı için 1.223 TL’den

düşük olamayacaktır. (md: 6/2)

 

4.3-Artırılan Matrahların Yetersiz Olması Durumu

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin artırımda bulundukları dönemlere ilişkin daha önce beyan ettikleri matrahlara, yukarıda gösterilen artırım oranlarının uygulanması durumunda asgari artırım tutarlarına ulaşılamıyorsa, asgari matrah artırım tutarları esas alınacaktır. (md:6/2, 6/3)

 

4.4-Matrah Artırılan Döneme Ait Kesinleşmiş İlave Tarhiyatlar

Matrah artırımında bulunulacak dönemle ilgili olarak bu Kanunun yayımı tarihinden önce yapılıp kesinleşmiş bulunan ikmalen, res’en gibi tarhiyatların bulunması durumunda; Kanunda gösterilen matrah artırım oranları, beyan edilen ve ilave edilen tarhiyat toplamına uygulanacaktır. (md: 6/13)

 

4.5-Kıst Döneme Ait Matrah Artırımında Asgari Tutarlar

 

İşe başlama ve işi bırakma gibi nedenlerle kıst dönemde faaliyette bulunulması halinde asgari matrah, faaliyette bulunulan ay sayısı (ay kesirleri tam ay) dikkate alınarak bulunacaktır. (md: 6/12)

 

5-Matrah Artırımında Vergileme Oranları

5.1-Matrah Artırılan Dönemlere İlişkin Beyan ve Ödemelerin Zamanında Yapılmış Olması

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin;

· artırımda bulundukları yıla ait yıllık beyannamelerini kanuni süresinde vermiş,

· tahakkuk eden vergilerini süresinde ödemiş,

· artırımda bulundukları vergi türleri için bu Kanunun “kesinleşmiş alacaklarda tahsilatın hızlandırılması” veya “kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklarda tahsilatın hızlandırılması” hükümlerinden yararlanmamış

olması halinde artırılan matrahlar %15 oranında vergilendirilir. (md: 6/4)

Artırım konusu yıllarda istisna, indirim ve mahsup nedeniyle ödenmesi gereken verginin bulunmaması halinde de bu hüküm uygulanır. (md: 6/4)

 

5.2-Diğer Durumlarda Vergileme Oranı

Yukarıda belirtilen beyanname verme ve ödeme sürelerine uyulmamış olması halinde artırılan matrahlara %20 oranı uygulanacaktır. (md: 6/4)

 

5.3-Artırılan Matraha Uygulanacak Vergi ve Fonlar

Artırılan matrahlar yukarıdaki vergiler dışında herhangi bir vergiye tabi tutulmayacak ve artırılan matrahlar üzerinden herhangi bir fon alınmayacaktır. (md: 6/4)

 

6-Artırılan Matrahların Stopaja Tabi Matrah Olması

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin beyan ettikleri matrahların tamamı veya bir kısmı kanuni düzenlemeler gereğince stopaja tabi tutulabilmekte, stopaja tabi tutulan bu matrahlar üzerinden gelir/kurumlar vergisi hesaplanmamaktadır.

6.1-Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarında Yer Alan Düzenlemeler

6.1.1.Gelir Vergisi Kanunu, Geçici 61

24.04.2003 tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgesi sahibi kurumlar vergisi mükelleflerinin yatırım indirimi uygulamasında, istisna tutarı %19,8 oranında tevkifata tabi tutulmaktadır.

6.1.2.Kurumlar Vergisi Kanunu, md 15/3

Türkiye’de kurulu

ü menkul kıymetler yatırım fonları veya ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançları,

ü portföyü Türkiye'de kurulu borsalarda işlem gören altın ve kıymetli madenlere dayalı yatırım fonları veya ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançları,

ü girişim sermayesi yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları,

ü gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları,

ü konut finansmanı fonları ile varlık finansmanı fonlarının kazançları

üzerinden dağıtılsın dağıtılmasın, kurum bünyesinde %15 oranında tevkifat yaplmaktadır.

6.1.3.Gelir Vergisi Kanunu, geçici md 67/8

ü Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan menkul kıymetler yatırım fonları ve

ü menkul kıymetler yatırım ortaklıklarının kurumlar vergisinden istisna edilmiş olan portföy kazançları

dağıtılsın veya dağıtılmasın %15 oranında tevkifata tabi tutulmaktadır.

 

 

6.2-Matrah Artırımında Vergi Tevkifatına Tabi Tutulmuş Kazanç Olması Durumu

6.2.1.Kurumlar Vergisi Mükelleflerinin Tevkifatları Beyan Etmiş Olmaları Durumu

 Kurumlar vergisi matrah artırımında vergi incelemesi ve tarhiyata muhatap olmamak için tevkifata tabi tutulmuş kazançlar üzerinden tevkif edilen vergilerin Kanunda belirlenen oranlarda (%30, %25, %20) artırıma tabi tutulması gerekmektedir. (md: 6/5)

6.2.2.Kurumlar Vergisi Mükelleflerinin Tevkifatları Muhtasar Beyanname İle Beyan Etmemiş Olmamaları Durumu

Matrah artırımında vergi incelemesi ve tarhiyata muhatap olmamak için tevkifata tabi matrahların 2011 Nisan ayı sonuna kadar 2006 yılı için 9.555 TL, 2007 yılı için 10.325 TL, 2008 yılı için 11.220 TL, 2009 yılı  için 12.230 TL’den az olmamak üzere; Kanunda belirlenen oranlarda (%30, %25, %20, %15) artırıma tabi tutulması şarttır. (md: 6/6, 6/7)

 

Bu şekilde artırılan tevkifat matrahları üzerinden %15 oranında vergi hesaplanacaktır. (md: 6/6)

 

7-Daha Önce Yapılan Tevkifatların Matrah Artırımına İlişkin Vergilere Mahsubu

Matrah artırımında bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için tahakkuk ettirilen vergilerden, bu mükelleflerin daha önce tevkifat yoluyla ödemiş oldukları vergiler mahsup edilemeyecektir. (md: 6/8)

 

8-Matrah Artırımı Uygulanan Dönemlere Ait Zararların Sonraki Yıllarda Mahsubu

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin 2010 yılına devreden zararlarının mevcudiyetinin bulunması halinde matrah artırımında bulunulan yıllara ait zararlarının %50’si, 2010 ve izleyen yıllar karlarından mahsup edilemeyecektir. (md: 6/9)

Örneğin 2008 yılında 500.000 TL zarar, 2009 yılında 200.000 TL kar beyan eden bir işletmede, 2010 yılına 300.000 TL geçmiş yıl zararı devrolmuştur.

Bu işletmenin 2008 yılına ilişkin matrah artırımında bulunması halinde, 2010 yılında indirim konusu yapılabilecek geçmiş yıl zararı 150.000 TL olarak dikkate alınacaktır.

 

9-Matrah Artırılan Dönemden Önceki Döneme Ait İstisna/İndirim Tutarları ve Geçmiş Yıl Zararları

Matrah artırımında bulunulan yıldan önce oluşmuş ve sonraki yıllarda matrahtan indirilecek istisna ve indirim tutarları ile geçmiş yıl zararları, artırılan matrahtan indirilemeyecektir. (md: 6/10)

Yukarıdaki örnekte matrah artırımının 2009 yılı için yapılması halinde (200.000 x 0,15 =) 30.000 TL tutarındaki matrah artırımı 2008 yılı zararından mahsup edilemeyecek, 30.000 TL’nin vergisi ödenecek, 2010 yılına 300.000 TL tutarında geçmiş yıl zararı devredilecektir.

 

10-Daha Önce Başlanılmış Vergi İncelemeleri ve Takdir İşlemleri

Matrah artırımında bulunulan dönemle ilgili daha önce başlanılmış vergi incelemeleri ve takdir işlemlerine devam edilecektir.

İnceleme ve takdir işlemleri başlamış ve matrah artırımında bulunulmuş dönemlere ilişkin inceleme ve takdir işlemleri 2011 Mart ayının sonuna kadar sonuçlanmazsa inceleme ve takdir işlemlerine son verilecektir.

İnceleme ve takdir işlemlerinin 2011 Mart ayının sonuna kadar sonuçlanması halinde; inceleme raporları ve takdir komisyonu kararlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarihten önce matrah artırımında bulunulmuş olmak şartıyla matrah artırım hükümleri uygulanacak; ancak inceleme ve takdir sonucu bulunan farkın artırılan matrah tutarından yüksek olması halinde fark tutar üzerinden cezalı tarhiyat yapılacaktır. (md: 9/4)

2011 Mart ayı sonuna kadar sonuçlandırılan vergi incelemelerinde tarhiyat öncesi uzlaşma hükümleri uygulanmayacaktır. (md: 9/4)

 

11-Artırılan Matrahlarda Geçici Vergi

Artırılan matrahlar için geçici vergi hesaplanmayacaktır. (md: 9/1-c)

 

12-Matrah Artırımında Diğer Hususlar

12.1-Madde Hükmünden Yararlanamayacaklar

Defter, kayıt ve belgelerini yok edenler veya defter sayfalarını yok ederek yerine başka yaprak koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler Kanunun matrah artırımına ilişkin hükümlerinden yararlanamazlar. (md: 9/6)

12.2- Artırılan Matrahlara İlişkin Vergilerin İndirim/İade Konusu

Matrah artırımına ilişkin vergiler gelir ve kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider ve maliyet unsuru olarak kabul edilmeyecek, indirim, mahsup, iade konusu yapılmayacaktır. (md: 9/1-b)

12.3- Artırılan Matrah Tutarlarında Hatalı Hesaplamalar

Matrah artırımlarında hatalı matrah tutarlarının hesaplandığının daha sonra tespiti halinde; eksik tahakkuk eden vergiler ilk taksit ödeme süresinin sonunda tahakkuk etmiş sayılacak (tahakkuk ettirilecek) ve Kanunda belirlendiği şekilde tahsil edilecektir. (md: 9/8)

12.4- Damga Vergisi, Usulsüzlük Cezaları

Matrah artırımına ilişkin verilen beyannameler için damga vergisi alınmayacaktır. (md: 9/5)

 

Matrah artırılan dönemler için, dönemle ilgili daha önce verilen beyannamelerin kanuni süresinde verilmediğinin tespiti halinde usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları alınmayacaktır. (md: 9/7)

12.5- Matrah Artırılan Döneme Ait Defter ve Belgeler

Matrah artırımında bulunulması, defter ve belgelerin muhafaza ve ibrazına ilişkin hükümlerin uygulamasına engel değildir. (md:9/1-ç)

12.6- Defaten veya Taksitli Ödeme Hükümleri

Amme alacakları tahsil dairelerine defaten veya 2011 Mayıs ayından başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde azami 18 eşit taksitte ödenmelidir. (md: 18/1-b)

Bakanlar Kurulu ilk taksit ödeme süresini bir aya kadar uzatmaya yetkili kılınmıştır. (md: 168)

 

Taksitli ödeme tercihi halinde 6, 9, 12, 18 eşit taksit seçeneklerinden biri tercih edilmelidir. (md: 18/3-b)

Taksitli ödeme tercihi halinde ödenecek tutar aşağıdaki katsayılarla çarpılarak belirlenir ve taksit sayısına bölünür. (md: 18/3-c)

 

- 6 taksit için 1,05

- 9 taksit için 1,07

- 12 taksit için 1,10

- 18 taksit için 1,15

Hesaplanan tutarın ilk taksit ödeme süresi içinde defaten ödenmesi halinde, bu tutara Kanunun yayımlandığı tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz uygulanmaz. (md: 18/3-a)

12.7- Mahsuben Ödeme

Maliye Bakanlığından mükelleflerce alınacak vergi iadelerinin, bu Kanun gereğince Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine ödenmesi gereken amme alacaklarının taksit ödemelerine mahsubu mümkündür. (md: 18/5)

Borç tutarından daha eksik mahsup yapılması halinde, eksik tutarın 1 ay içinde ödenmesi istenecek, eksik ödenen tutar için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesindeki gecikme zammı hesaplanacaktır. Bu durumda Kanun ihlal edilmiş sayılmayacaktır. (md: 18/5)

 

12.8- Ödemelerde Aksamalar

Artırılan matraha ilişkin vergilerin Kanunda belirtilen şekilde ödenmemesi halinde, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen oranın bir kat fazlası oranında uygulanacak gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsiline devam edilecektir. (md: 9/1-a)

Ödemenin %10’unu aşmamak şartıyla 5 TL’ye kadar eksik ödemeler Kanun ihlali sayılmayacaktır. (md: 19/2)

Uygun görülmesi halinde, Maliye Bakanlığına kredi kartıyla ödeme yapılabilecektir. (md: 18/4)

Bilgilerinize sunulur.

Saygılarımızla

Gaziantep, 26.02.2011