Sayın Yetkililer

30.03.2006 tarih ve 5479 sayılı Kanunla, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için yatırım teşvik belgesine bağlı yatırım indirimi istisnası uygulamasının kaldırılmasından sonra, 06.10.2006 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2006/10921 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” yürürlüğe sokulmuş ve adı geçen Bakanlar Kurulu Kararı’na istinaden düzenlenen 2006/3 sayılı Tebliğe ekli listelerde yer alan teşvik belgesine bağlı yatırımlar için gümrük vergisi muafiyeti, katma değer vergisi istisnası ve faiz desteği uygulamaları getirilmiştir.

Daha sonra 28.02.2009 tarihinden geçerli olmak üzere 5838 sayılı Kanunla Kurumlar Vergisi Kanunu’na 32/A maddesi eklenmiş, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için “YATIRIMLARDA VERGİ İNDİRİMİ” müessesesi yürürlüğe girmiştir.

Bakanlar Kurulu, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesi ile kendisine verilen yetkiyi 14.07.2009 tarih ve 2009/15199 sayılı Kararıyla kullanarak,
1- bölgesel yatırımlar
2- büyük ölçekli yatırımlar
konularında düzenlemeler gerçekleştirilmiş ve teşvik unsurlarını belirlemiştir.

Diğer taraftan, aynı Kararla 2006/10921 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı yürürlükten kaldırılmış; gümrük vergisi muafiyeti ile katma değer vergisi istisnası uygulaması “genel teşvik sistemi” adı altında bazı yatırım harcamaları için muhafaza edilmiştir.

2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’na yönelik olarak Müşavirliğimizce yapılan çalışmada;

1. Teşvik edilecek bölgesel ve büyük ölçekli yatırımlar ve teşvik edilen sektörler
2. Bölgesel ve büyük ölçekli yatırımlarda destek unsurları
3. Tekstil sektöründe taşınma desteği
4. Genel teşvik sisteminden yararlanacak sektörler ayrı ayrı değerlendirilmiştir.

II.2.3- Teşvikten Yararlanacak Kullanılmış Makine ve Techizatlar

Bakanlar Kurulu Kararında kullanılmış makine ve techizatın teşvikten yararlandırılması konusu sadece “ithal edilen makine ve techizatlar” için öngörülmüştür.

Eski, Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Olarak İthal Edilecek Maddelere İlişkin Tebliğ hükümleri uyarınca ithali mümkün olan makine ve techizat (karayolu nakil vasıtaları hariç) ile proje bazında yapılacak değerlendirme sonucu Hazine Müsteşarlığınca uygun görülen kullanılmış komple tesislerin ithalatları teşvikten yararlandırılmıştır.

Tekstil, hazır giyim ve konfeksiyon yatırımlarında ise kullanılmış makine ve techizat ithaline izin verilmemiştir.


II.2.4- Teşvikten Yararlanmanın Başlangıç Tarihi

Yatırımcıların teşvik belgesine müracaat tarihinden sonra gerçekleştirdikleri yatırım harcamaları teşvik kapsamından yararlanacak, müracaat tarihinden önce gerçekleştirilmiş bulunan yatırım harcamaları ise yararlanamayacaktır.

Yatırıma başlanıldığının kabul edilebilmesi için arazi-arsa alımı, altyapı hazırlığı, inşaata başlama, makine teçhizat alımı gibi harcamaların başlatılması ve bölgesel teşvik uygulamalarında toplam yatırımın en az % 10’unun, büyük ölçekli yatırımlarda ise 5 milyon TL’lik kısmının gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

II.2.5. Teşvikten Yararlanan Makine ve Techizatların Devri ve Nakli

Yatırım tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesi kapsamındaki makine ve techizatın devir, satış, ihraç veya kiralanması; söz konusu yatırım mallarının teminini müteakip beş yılı doldurmuş olması halinde serbesttir. Beş yılını doldurmamış makine ve techizatın devri, Hazine Müsteşarlığının iznine tabidir.

Diğer taraftan, büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel uygulama kapsamında gerçekleştirilen yatırımların, işletmeye geçiş tarihinden itibaren asgari beş yıl süre ile bulunduğu bölgede faaliyette bulunması gerekmektedir. Ancak, Müsteşarlıktan izin alınmak ve yatırım konusunun taşınılacak bölgede desteklenecek konular arasında yer alması kaydıyla yatırımlar, beş yıllık süre dolmaksızın diğer bölgelere taşınabilecektir.


II.3- YATIRIMLARIN TEŞVİKİNDE DESTEK UNSURLARI

Bakanlar Kurulu, yatırımların teşvikinde altı ana teşvik unsuruna yer vermiştir.
1- Vergi indirimi
2- Sigorta primi işveren hissesi desteği
3- Yatırım yeri tahsisi
4- Faiz desteği
5- Gümrük Vergisi Muafiyeti
6- KDV İstisnası

Yukarıdaki teşvik unsurlarından “faiz desteği” sadece III üncü ve IV üncü bölgede yapılacak yatırımlar için öngörülmüştür.


II.3.1- Vergi İndirimi

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesi ile vergi mevzuatımıza giren “vergi indirimi” müessesesinde; teşvik belgesine bağlanmış yatırım harcamaları sonucu elde edilen kazançlara, “yatırıma katkı tutarı” na ulaşana kadar “indirimli vergi oranı” uygulanmaktadır.

Dolayısı ile indirimli vergi uygulamasında teşvikli yatırım dışındaki daha önce mevcut olan yatırımlardan elde edilen kazançlara indirimli vergi oranı değil, mevcut vergi oranı uygulanacaktır.

Bu durumda, tevsi yatırımlardan (mevcut işletmeye ilave yatırımlarda) elde edilen kazancın işletme bütünlüğü çerçevesinde ayrı olarak tespit edilebilmesi halinde, indirimli vergi oranı bu kazanca uygulanabilecektir.

Elde edilen kazanç ayrı bir şekilde tespit edilemiyorsa, indirimli oran uygulanacak kazanç; yapılan tevsi yatırım tutarının, dönem sonunda aktife kayıtlı toplam sabit kıymet tutarına (devam eden yatırımlara ait tutarlar dahil) oranlanması suretiyle belirlenecektir.

Bu hesaplama sırasında, işletme aktifinde yer alan sabit kıymetler, yeniden değerlenmiş tutarları ile dikkate alınacaktır.


Yatırıma Katkı Tutarı ve Oranı

Yatırıma katkı tutarı, tahsilinden vazgeçilen vergi tutarıdır. Bir başka deyişle yatırımın Devletçe karşılanacak tutarıdır.

Yatırıma katkı oranı, tahsilinden vazgeçilen verginin (yatırım katkı tutarının) toplam yatırım harcamasına bölünmesi sonucu bulunacak oranıdır.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesinde, yatırıma katkı oranının bölgesel uygulamalarda en fazla % 25, büyük ölçekli yatırımlarda en fazla % 45 olacağına hükmedilmiştir. (Daha sonra bu oranlar 5904 sayılı Kanun’la 31.12.2010 tarihine kadar başlayan yatırımlar için % 60 ve % 70 olarak belirlenmiştir.)


Bakanlar Kurulu, yatırıma katkı oranlarını aşağıdaki gibi belirlemiştir.

Aynı Mükellef Tarafından Farklı İllerde Yapılan Yatırım Harcamaları

Farklı illerde, aynı mükellef tarafından yapılan yatırımlarda yatırıma katkı oranı ve indirimli vergi oranı toplam yatırımın her bir ile isabet eden oranına göre hesaplanacak ve ilgili ilin yatırıma katkı oranı ve indirimli vergi oranı uygulanacaktır.


İndirimli Vergi Uygulamasının Başlangıç ve Süresi

İndirimli vergi uygulamasına yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden (başka bir deyişle yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçtiği geçici vergi döneminden) itibaren başlanacaktır.

İndirimli vergi uygulaması, elde edilen kazançların tahsilinden vazgeçilen vergilerin tutarına (yatırıma katkı tutarına) ulaşılıncaya kadar devam edecektir.


II.3.2- Katma Değer Vergisi İstisnası

Teşvik belgesi kapsamında uygun görülen makine ve techizatın yerli teslimleri ve ithalatları katma değer vergisinden istisna edilmiştir.

Teşvik belgesi almak için müracaat edilmiş, ancak teşvik belgesine bağlanmamış makine ve techizatın ithalatında, Hazine Müsteşarlığının görüşü alınarak ödenecek kdv ve gümrük vergisi kadar teminat verilmek suretiyle ithalat yapılmasına izin verilmiştir.

II.3.3- Gümrük Vergisi Muafiyeti

Bakanlar Kurulu Kararında; gümrük vergisinden muaf tutulacak ithalatlar (teşvik belgesi kapsamındaki yatırım malları, gemi ve elli metrenin üzerindeki yat inşa yatırımları gibi) ile gümrük vergisinden muaf tutulmayacak ithalatlar (makine ve techizat bedelinin yüzde beşini geçmemek kaydıyla yedek parçalar, otobüs, treyler, mobilya, hammadde, ara malı gibi) teker teker sayılmıştır.

Diğer taraftan proje bazında yapılacak değerlendirme sonunda Hazine Müsteşarlığınca uygun görülen kullanılmış komple tesisin ve Eski, Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Olarak İthal Edilebilecek Maddelere İlişkin Tebliğ hükümleri uyarınca ithali mümkün makine ve techizatın (karayolu nakil vasıtaları hariç) ithalatı da gümrük vergisinden muaf tutulabilecektir.


II.3.4- Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği

Bakanlar Kurulu, asgari ücrete tekabül eden sigorta primi işveren hissesi desteği uygulamasında 2010 yılı sonuna kadar başlanılan yatırımlarla, 2010 sonrasında başlanılan yatırımlar olarak ikili uygulama belirlemiştir.

2010 yılından sonra başlanılan yatırımlar için sigorta primi desteği sadece III üncü ve IV üncü bölgelere verilmiş olup, bu desteğin uygulama süreleri aşağıda gösterilmiştir.

31.12.2010 tarihine kadar başlanılan yatırımlarda sigorta primi işveren hissesi desteği uygulama süreleri;

I inci bölgede 2 yıl
II nci bölgede 3 yıl
III üncü bölgede 5 yıl
IV üncü bölgede 7 yıl olarak

31.12.2010 tarihinden sonra başlanılan yatırımlarda sigorta primi işveren hissesi desteği uygulama süreleri;

III üncü bölgede 3 yıl
IV üncü bölgede 5 yıl
olarak belirlenmiştir.

Sigorta primi işveren hissesi desteğinden faydalanacak yatırımlardaki işçi sayısı; (a) komple yeni yatırımlarda, işletmeye geçiş tarihinden itibaren sağlanan işçi sayısı; (b) diğer yatırımlarda, (tevsi, modernizasyon gibi) yatırıma başlama tarihinden önceki son altı aylık dönemde çalıştırılan ortalama işçi sayısına, yatırımın tamamlanmasını müteakip ilave edilen işçi sayısı olarak belirtilmiştir.


II.3.5- Faiz Desteği

Faiz destekleri, III üncü ve IV üncü bölgelerde yatırım teşvik belgesine bağlanmış yatırımlarda kullanılacak kredilerde (en fazla 500 bin TL ile sınırlı) ve bölge ayırımı yapılmaksızın araştırma, geliştirme ve çevre yatırımları için kullanılacak kredilerde (en fazla 300 bin TL ile sınırlı) uygulanacaktır.

Faiz desteği bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlar için bankalardan kullanılacak en az bir yıl vadeli krediler için uygulanacaktır.

Teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının yüzde yetmişbeşinin üzerindeki krediler için ödenecek faiz ve kar payı destek kapsamına alınmayacaktır.

Faiz destek puanları, III üncü ve IV üncü bölgelerle, araştırma ve geliştirme ve çevre yatırımlarında kullanılacak krediler için Türk Lirası veya döviz kredisi olmasına göre ayrı ayrı belirlenmiş olup, Hazine Müsteşarlığınca uygun görülmesi halinde uygulanacaktır.

Aynı teşvik belgesi kapsamındaki yatırım için faiz desteği uygulamasına yönelik olarak birden fazla banka talepte bulunamayacaktır.

Bakanlar Kurulu kullanılmış makine ve techizat yatırımları için kullanılacak kredilerde faiz desteği uygulamasına izin vermemiştir.


II.3.6- Yatırım Yeri Tahsisi

Bakanlar Kurulu, bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlar ile büyük ölçekli yatırımlar için yatırım yeri tahsis edilebileceğine hükmetmiş, konuyla ilgili usul ve esasları belirleme yetkisini Maliye Bakanlığına vermiştir.




III- TEKSTİL, KONFEKSİYON ve HAZIR GİYİM, DERİ ve DERİ MAMULLERİ SEKTÖRLERİNDE TAŞINMA DESTEĞİ

I inci ve II nci bölgelerdeki illerde faaliyette bulunan işletmelerin IV üncü bölgelerdeki illere bütünüyle 31.12.2010 tarihine kadar taşınması ve en az elli kişilik istihdam sağlaması halinde;

1. Kurumlar vergisi ve gelir vergisi beş yıl süre ile % 75 oranında indirimli olarak uygulanacaktır.
2. çalışanların asgari ücrete tekabül eden sigorta primi işveren hissesinin tamamı taşınma tarihinden itibaren beş yıl süre ile bütçeden karşılanacaktır.
3. Yatırım yeri tahsis edilebilecektir.
   
   

Tesislerin taşınma işleminin 2009 yılı sonuna kadar tamamlanması halinde, taşınma giderleri bütçeden karşılanabilecektir.




IV- GENEL TEŞVİK SİSTEMİNDEN YARARLANACAK YATIRIM HARCAMALARI

2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında, genel teşvik sisteminden yararlanmayacak sektörlerle (teşvik edilmeyen yatırımlar), teşviki şarta bağlı yatırımlar iki liste halinde sayılmıştır. (EK:4)

Teşvik edilmeyecek yatırımlar içinde sayılmayan ve teşviki şarta bağlı yatırımlardan şartları yerine getirilen yatırım harcamalarından, en az 500 bin TL tutarındaki harcamalar genel teşvik sisteminden yararlanacaklardır.

Genel teşvik sisteminden faydalanabilmek için harcamaların yatırım teşvik belgesine bağlanması zorunlu olup, bu harcamalar;

1. Gümrük vergisi muafiyetinden ve
2. Katma değer vergisi istisnasından

yararlanacaklardır.




V- 2009/15199 SAYILI BKK ÖNCESİNDE ALINAN TEŞVİK BELGELERİNİN DURUMU

Daha önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri ile ilgili uygulamalara, teşvik belgesinin dayandığı karar ve ilgili diğer kararlar çerçevesinde müktesep hak olarak devam edilecektir.

Daha önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında devam etmekte olan yatırımların, bu Kararda öngörülen ilgili yatırım konusuna ait asgari kapasiteleri ve bakiye kısımlarının asgari yatırım tutarını sağlaması halinde, yatırımların bakiye kısımlarına bu Kararın lehe gelen hükümleri uygulanmak üzere yeni teşvik belgesi düzenlenebilecektir.

Bilgilerinize sunulur.