İDEAL 2008/20sayılı
Duyurumuzda da belirttiğimiz gibi, Katma Değer Vergisi Kanunu Tebliğlerinin önemli
bir kısmı; katma değer vergisi tevkifatlarının belirlenmesine, değiştirilmesine
veya kaldırılmasına yöneliktir. Bu durum kdv tevkifatı konusunun karmaşık bir
hale gelmesine neden olmuştur. Nitekim Maliye Bakanlığı da Tebliğlerde yer alan
düzenlemelerin sistematik bir biçimde yeniden düzenlenmesi çalışmalarına
başlamış ve bir takım yeni düzenlemeleri de içeren taslak bir metin
hazırlamıştır. 06.11.2008 tarihli bu taslak henüz Tebliğ haline
getirilememiştir.
Müşavirliğimiz bu Duyurusunda, bugün itibarıyla geçerli
olan kdv tevkifat uygulamalarını esas almış, her tevkifat konusunu kendi içinde
değerlendirerek, konuyla ilgili çeşitli tarihlerde yapılan değişiklikleri
göstermiştir.
Katma Değer
Vergisi Tevkifatı Konusunun KDV Kanunundaki Yeri
Katma
Değer Vergisi Kanunu’nun 9’
uncu maddesi ile
mükellefin ikametgahının, işyerinin, kanuni ve iş merkezinin Türkiye’de
bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde, vergi alacağının
emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanların
verginin ödenmesinden sorumlu tutulması konusunda Maliye Bakanlığı'na yetki
verilmiştir.
Maliye Bakanlığı, çeşitli tarihlerde yayımladığı tebliğler ile
katma değer vergisinde tevkifat uygulamasına yönelik düzenlemeler
yapmıştır.
Bakanlığın katma değer vergisinde tevkifat uygulaması getirdiği
konularda, katma değer vergisinin ödenmemesinden doğan müteselsil sorumluluğa
ilişkin genel hükümler uygulanmayacaktır.
51 sayılı KDV Genel
Tebliğinde de
belirtildiği gibi; katma değer vergisi tevkifatı uygulayanlar, tevkifat
tutarını beyan edip ödemiş olmaları şartıyla, bu işlemlerle ilgili olarak
önceki safhalarda ortaya çıkan katma değer vergisinin hazineye intikal etmemesi
nedeniyle sorumlu tutulmayacaklardır.
Diğer taraftan 70 seri nolu
KDV Genel Tebliğinde, sorumlu sıfatıyla vergi dairesine nakden veya
mahsuben katma değer vergisi ödeyenlerin bu işlemlerle ilgili iade ve mahsup
talepleri haklarında olumsuz rapor bulunan mükelleflerden mal ve hizmet
alışları olsa dahi genel esaslara göre yerine getirileceği belirtilmiştir.
Katma Değer Vergisinde
Tevkifat Uygulanacak Mükellefler
Katma değer vergisi tevkifat uygulamasında satış yapılan birimin
ticari işletme olması yeterlidir. Ticari işletmenin nihai tüketici konumunda
olması tevkifat uygulamasına engel olmayıp, ticari işletme konumunda olmayan
nihai tüketicilere yapılan satışlarda kdv tevkifatı uygulanmayacaktır.
I- FASON OLARAK YAPTIRILAN TEKSTİL
ve KONFEKSİYON İŞLERİNDE
TEVKİFAT UYGULAMASI
Maliye Bakanlığı kendisine verilen
yetkiyi, ilk kez 51 nolu KDV Genel Tebliği ile kullanmış ve 10.01.1996 tarihinden itibaren fason
olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işleri ile hurda metal alımlarında kdv
tevkifatı yapılmasını uygun görmüştür.
Tekstil ve konfeksiyon sektöründeki
sorumluluk uygulaması, 105 seri nolu KDV Genel Tebliği ile 01.07.2007 tarihinden itibaren son bulmuştur.
Daha sonra, 107 sayılı Katma Değer Vergisi
Genel Tebliği ile 05.01.2008 tarihinden
itibaren tekstil ve konfeksiyon sektöründe tevkifat uygulaması yeniden
başlatılmıştır.
I.1. Tevkifat Kapsamındaki İşlemler
51
nolu KDV Genel Tebliği
ile fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işlerinde katma değer
vergisi tevkifatı uygulaması getirilmiş ve fason imalatın şartları aşağıda
gösterildiği şekilde belirlenmiştir.
·İmal edilecek mal ile ilgili ana hammadde
başta olmak üzere hammaddeler fason iş yaptıranlarca temin edilmelidir.
·Fason olarak yapılan işlerde fason işi
yapanlar tarafından kullanılan iplik, tela, fermuar, düğme, astar ve benzeri
her türlü yardımcı madde ve malzemeler, fason hizmet bedeline dahil edilmeli, fason
iş için kullanılan bu madde ve malzemeler için ayrıca fatura düzenlenmemelidir.
·Fason işlerdeki mamullerde bir bütün
olarak imal edilme şartı aranmayacak, üretim aşamaları itibariyle kısmi olarak
da fason iş yaptırılması mümkün olacaktır.
·Fason iş yapanlar, başkalarına fason iş
yaptırabilecek, ancak her iki fason iş de tevkifat kapsamında olacaktır.
53
seri nolu KDV Genel Tebliği
ile tevkifat konusu işlemlerle ilgili açıklamalara devam edilerek
·çanta ve ayakkabı dışında deriden mamul
giyim eşyasının fason işlerin,
·ütüleme, çözgü, haşıl, dikim, kesim,
kapitone, traşlama, zımpara, şardon, yakma, ram, nakış ve benzeri bütün işlerin,
·perde, mobilya kumaşı, havlu, oto koltuk
kumaşı, çuval ve benzerleri ile bunların imalinde kullanılacak iplik veya
kumaşa verilen fason hizmetler
·boya ve kimyevi maddelerin işi yaptıranlar
tarafından temin edildiği boya, apre, baskı ve kasarlama işlerinin
tevkifat kapsamında olduğu açıklanmıştır.
58
seri nolu KDV Genel Tebliğinde ise
·fason
olarak yaptırılan yıkama işlerinde kullanılan kimyevi maddelerin fason iş
yaptıranlar tarafından temin edilip, fason iş yapanlara verilmesi halinde
tevkifat yapılacağı, aksi durumda tevkifat uygulanmayacağı belirtilmiş,
·Fason
olarak yaptırılan kapitone işlerinde astarın üzerine tatbik edilen elyaf, tül
ve telanın astarla birlikte fason iş yaptıranlar tarafından temin edilip, fason
iş yapanlara verilmesi halinde tevkifat uygulanacağı, bu malzemelerin astar
hariç fason iş yapanlarca temini ve kullanımı halinde ise tevkifat
uygulanmayacağı; dolayısıyla kapitone işleminin fason iş sayılabilmesi ve
tevkifata tabi tutulabilmesi için astarın fason iş yaptıranlar tarafından temin
edilmesinin şart olduğu
belirtilmiştir.
I.2. Tevkifat Uygulamasını
Yeniden Başlatan 107 Sayılı KDV Genel Tebliği
105
sayılı KDV Genel Tebliği
ile 01.07.2007 tarihinden itibaren uygulanmasına son verilmiş olan fason
tekstil ve konfeksiyon işlerinde kdv tevkifatı işlemlerine, 107 sayılı KDV
Genel Tebliği ile 05.01.2008 tarihinden itibaren yeniden başlanılmıştır.
Tevkifat uygulaması, İDEAL 2008/20’de de belirtildiği gibi,
daha önceki genel tebliğlerde yer verilen açıklamalara uygun olarak
yürütülecektir.
I.3.
Tevkifat Oranı
51 seri nolu KDV Genel Tebliğinde fason
olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işlerinde tevkifat oranı 2/3 olarak
belirlenmiş, uygulamanın sona erdiği 01.07.2007 tarihine kadarbu oran üzerinden kdv tevkifatı
yapılmıştır.
05.01.2008 tarihinden itibaren yeniden
başlatılan fason işlerde tevkifat oranı 1/2
olarak uygulanacaktır.
I.4.
İade Uygulaması
107 seri nolu KDV Genel Tebliği ile fason
olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işlerinde tevkifat uygulamasından
doğan katma değer vergisi alacaklarının, münhasıran vergi inceleme raporu ile iade
edileceği belirtilmiştir.
Aynı tebliğde, aynı işlem dolayısıyla tevkifat
ve indirimli oran nedeniyle KDV iade alacağının doğması halinde, öncelikle
tevkifattan doğan KDV alacağının nakden veya mahsuben iade edileceği
açıklanmıştır.
II- HURDA METAL ALIMLARINDA
TEVKİFAT UYGULAMASI
Yukarıda da belirtildiği gibi, Maliye
Bakanlığı katma değer vergisinde tevkifat uygulaması konusundaki yetkisini ilk
kez 51 nolu KDV Genel Tebliği ile kullanmıştır. 51 seri nolu KDV Genel Tebliği
ile gerçek usule tabi mükelleflerden yapılacak hurda metal alımları kdv
tevkifatına tabi tutulmuştur.
ü10.01.1996
tarihinde 51 seri nolu KDV Genel Tebliği ile uygulamaya sokulan hurda metal
alımlarında tevkifat uygulaması; metal hurda ve atıkların tesliminin 5035
sayılı Kanunla katma değer vergisi istisna
kapsamına alınmasıyla 01.01.2004 tarihinden itibaren (hurda külçeleri
hariç; 12.07.2008) istisnadan
vazgeçenler dışında sona ermiştir.
Ayrıca 89 sayılı KDV Genel
Tebliği ile getirilen hurda metallerin ithalindeki kdv tevkifatı uygulaması da
91 seri nolu KDV Genel Tebliği ile istisna kapsamına alınmıştır.
Dolayısıyla hurda metal
alımlarında ve ithalinde tevkifat uygulaması bugün itibarıyla KDV Kanununun 18
inci maddesi gereğince istisnadan vazgeçenler için uygulanmaktadır. Bir başka
deyişle, istisnadan vazgeçenler dışında
tevkifat uygulaması sona ermiştir.
51
seri nolu KDV Genel Tebliği
ile hurda metalin gerçek usule tabi mükellefler arasında her el değiştirmesi
katma değer vergisi tevkifatına tabi tutulmuştur.
Hurda
Kavramı
53 seri nolu KDV Genel Tebliğinde, hurda kavramına metal kırpıntılar, metal
talaşları, mamul veya yarı mamul madde üreten imalathane ya da fabrikalardan
çıkan standart dışı metal ürünler, izabe tesislerinden çıkan standart dışı
metal hammaddeler, hadde bozukları ve benzerlerinin dahil olduğu belirtilmiş ve
tamir-bakımdan sonra aynı amaçla kullanılması mümkün olan kullanılmış metal
eşya teslimlerinde tevkifat uygulanmayacağı belirtilmiştir. Hurda gemilerden
yapılan sökümlerde de bu hususa göre hareket edilmesi uygun görülmüştür.
86 seri nolu KDV
Genel Tebliğinde
“hurda” kavramına bir kez daha
açıklık getirilerek, yukarıda sayılan metallerin yanı sıra çelik, çinko, pik,
sarı, bronz, nikel, kızıl, lehim, mangan-tutya, antimon ve benzeri her türlü
metaller ile bu metallerin alaşım, bileşim ve curufları, imalathane ya da
fabrikalarda imalat sırasında elde edilen metal kırpıntı, döküntü ve talaşlar
ile standart dışı çıkan metal ürünler, izabe tesislerinden çıkan standart dışı
metal hammaddeler, yarı mamuller, hadde bozuklukları ve benzerlerinin de dahil
edildiği belirtilmiştir.
Hurda Gemilerden Sökülen Hurdalar
58 seri nolu KDV Genel Tebliğinde ise, hurda gemilerden sökülen sac
aksamın, sökenler tarafından tesliminde tevkifat uygulanmayacağı, tevkifatın
bunların sonraki safhalarda el değiştirmelerinde sözkonusu olduğu
belirtilmiştir.
Tevkifat uygulaması
Dışında Bırakılanlar
70 nolu KDV Genel
Tebliği ile
genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve köyler ile
bunların teşkil ettiği birlikler ve kamu iktisadi teşebbüsleri tarafından
yapılan hurda metal teslimleri katma değer vergisi tevkifatı dışında
bırakılmıştır.
89 seri nolu KDV
Genel Tebliği
ile getirilen düzenlemede ithal edilen hurda metallerin yurt içindeki ilk satış
ve teslimleri tevkifat uygulaması kapsamından çıkarılmıştır. Satıcı tarafından
düzenlenecek faturada bu hususa ilişkin şerh düşülmesi ve ithalata ilişkin
belgelerin bir fotokopisinin alıcıya verilmesi suretiyle tevkifat
yapılmayacaktır.
Hurda Külçeleri
85 seri nolu KDV Genel Tebliği ile hurda olarak alışlarında tevkifat uygulanan demir,
bakır, alüminyum, pirinç, kurşun, teneke gibi metallerin külçe haline getirilerek satılması da 01.04.2002 tarihinden itibaren
tevkifat kapsamına alınmıştır.
86 seri nolu KDV Genel Tebliğinde metallerin hurda veya külçe halinde ithal edilmesinin,
sonraki aşamalarda tevkifat yapılmasına engel teşkil etmediği belirtilmiştir.
5766 sayılı Kanunla KDV Kanununun 17/4-g maddesindeki
“(hurda metalden elde edilen külçeler dahil)” ibaresi metinden çıkarılmış ve 07.06.2008 tarihinden itibaren hurda
metalden elde edilen külçelerin yurtiçi teslimi ve ithali genel hükümler
çerçevesinde katma değer vergisine tabi tutulmuştur.
110 seri nolu KDV Genel Tebliği
ile hurda
metalden elde edilen külçe teslimleri 12.07.2008
tarihinden itibaren kdv tevkifat kapsamına tekrar alınmıştır. Böylece diğer
hurda metal teslimleri kdv istisnasından vazgeçen mükellefler tarafından
uygulanmak durumunda iken, hurda
metalden elde edilen külçe teslimlerinin tamamı tevkifata tabi tutulmuştur.
Tevkifat Kapsamı Dışındaki
Metaller
87 seri nolu KDV Genel Tebliğinde; işlenmemiş elektrolit olan
külçe çinko, birincil (primer) alüminyum, rafine edilmiş kurşun, elektrolitik
bakırdan gibi birincil metal mahiyetindeki ürünlerin tesliminin tevkifata tabi olmadığı
belirtilmiştir.
II.2. Tevkifat Oranı
51 seri nolu KDV Genel Tebliğinde hurda metal alımlarında teslim bedeli üzerinden hesaplanan
katma değer vergisinin 2/3'ünün
alıcı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmek üzere vergi tevkifatına tabi
tutulacağı, 1/3'ünün ise satıcıya ödeneceği belirtilmiştir.
85 seri nolu KDV Genel Tebliği ile hurda
metal alışlarında tevkifat oranı değiştirilmiş ve 01.04.2002 tarihinden itibaren teslim bedeli üzerinden hesaplanan
katma değer vergisinin % 90'ının
alıcı tarafından tevkifat uygulanmak suretiyle sorumlu sıfatıyla beyan
edilmesi, % 10'unun ise satıcıya ödenmesi hüküm altına alınmıştır.
II.3.
İade Uygulaması
53 seri nolu KDV Genel Tebliğinde hurda metal teslimleriyle ilgili
tevkifat uygulamasından doğan iade alacaklarının 15 TL’lik kısmının teminat ve
tasdik raporu aranmaksızın iade edileceği; bu tutarın üzerindeki iadelerin ise
teminat mektubu, YMM tasdik raporu veya vergi inceleme raporuna istinaden
yerine getirileceği belirtilmiş; 58 seri nolu KDV Genel Tebliğinde ise iadenin
mahsuben talep edilmesi halinde teminat ve inceleme raporu aranmaksızın mahsup
taleplerinin yerine getirileceği belirtilmiş ve hurda metal ihracından doğan
iadelere ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.
86 seri nolu KDV Genel Tebliğinde ise nakden iadelerde sınır 2.000
TL’ye yükseltilmiş ve mükelleflerin SSK prim borçlarına mahsubuna imkan
tanınmıştır.
III- HURDA veya ATIK KAĞIT,
PLASTİK, CAM TESLİMLERİNDE SORUMLULUK UYGULAMASI
Maliye Bakanlığı
Ø81 nolu KDV Genel Tebliği ile 01.03.2001
tarihinden itibaren atık kağıt ve hurda plastik teslimlerinde,
Ø86 nolu KDV Genel Tebliği ile 05.07.2002
tarihinden itibaren hurda veya atık cam
teslimlerinde
katma değer vergisi tevkifatı uygulaması getirmiştir.
Hurda veya atık kağıt, plastik ve cam
malzemelerde tevkifat uygulaması, bu teslimlerin 5035 sayılı Kanunla katma
değer vergisinden istisna edilmesiyle 01.01.2004
tarihi itibarıyla son bulmuştur.
Ancak KDV Kanunu’nun 18 inci maddesi gereğince
mükelleflerin istisna uygulamasından vazgeçmeleri mümkün olup, hurda kağıt,
plastik ve cam teslimlerinde tevkifat uygulaması, istisnadan vazgeçenler için devam edecektir.
Diğer taraftan 97 seri nolu KDV Genel
Tebliği ile tevkifat uygulamasında alt
sınır getirilmiş, hurda kağıt, plastik ve cam teslim bedeli ve hesaplanan
katma değer vergisinin, V.U.K.’ndaki alt sınır altında olması halinde tevkifat uygulamasının yapılmayacağı
açıklanmıştır.
81 seri nolu KDV
Genel Tebliği
ile; kağıt, karton, mukavva ile plastik malzeme üretiminde kullanılan atık,
hurda veya kırpıntı kağıtlar ile plastik maddeler tevkifat kapsamına
alınmıştır.
86 seri nolu KDV
Genel Tebliği
ile hurda metal, hurda plastik ve atık kağıt teslimleri için getirilen tevkifat
uygulamasının kapsamına, hurda veya
atık cam teslimleri de dahil edilmiştir.
97
seri nolu KDV Genel Tebliğinde, plastik esaslı malzeme imalatında hammadde olarak kullanılan pet
kırıkları, plastik çapak, plastik granül ve benzeri ürünlerin istisna kapsamına
girmediği; dolayısıyla tevkifat kapsamında olduğu açıklanmıştır.
III.2. Tevkifat Oranı
81 ve 86 seri nolu KDV Genel Tebliğlerinde; atık kağıt,
hurda plastik ve cam teslimlerinde, teslim bedeli üzerinden hesaplanan katma
değer vergisinin % 90'ının alıcı
tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmek üzere vergi tevkifatına tabi
tutulması, %10'unun ise satıcıya ödenmesi uygun görülmüştür.
III.3.
İade Uygulaması
81 seri nolu KDV Genel Tebliğinde; hurda metal
teslimleriyle ilgili olarak 53 seri nolu Tebliğde yer alan iade uygulamalarının
(tevkifat uygulamasından doğan iade alacaklarının 15 TL’lik kısmının teminat ve
tasdik raporu aranmaksızın iade edileceği, bu tutarın üzerindeki iadelerin ise
teminat veya tasdik raporu ile yerine getirileceği) geçerli olduğu belirtilmiş,
86 seri nolu KDV Genel Tebliğinde kdv tevkifat uygulamasından doğan iade
alacaklarının 2.000 TL’lik kısmının teminat ve tasdik raporu aranmaksızın iade
edileceği; bu tutarın üzerindeki iadelerin ise teminat mektubu, YMM tasdik
raporu veya vergi inceleme raporuna istinaden yerine getirileceği belirtilmiş vemükelleflerin SSK prim borçlarına mahsubuna imkan
tanınmıştır.
IV- AKARYAKIT TESLİMLERİNDE
SORUMLULUK UYGULAMASI
Maliye Bakanlığı, Katma Değer Vergisi
Kanunu’nun 9 uncu maddesine dayanarak, 68 seri nolu KDV Genel Tebliği ile 01.07.1998 tarihinden itibaren bazı akaryakıt satıcılarının akaryakıt
teslimlerinin tevkifat kapsamına alınmasını uygun görmüştür.
IV.1 Tevkifat Kapsamındaki
İşlemler
68
ve 85 seri nolu KDV Genel Tebliğlerinde;
Øithalatçılar, rafineriler, akaryakıt
dağıtım firmaları ve akaryakıt bayileri dışında kalan akayakıt satıcılarının
Øgerçek usule tabi katma değer vergisi
mükelleflerine ve kamu kurum ve kuruluşlarına yapılan,
Økatma değer vergisi ödenmeksizin yurda
getirilen petrol ürünleri (motorin, benzin ve fuel oil) teslimlerinin
katma değer vergisi tevkifatına tabi
olduğu belirtilmiştir.
Dolayısıyla yukarıda gösterilen akaryakıt
satıcılarının
Økatma değer vergisi ödeyerek satın aldığı
petrol ürünlerini satışları ve
Økatma değer vergisi ödememiş olsa dahi
gerçek usulde katma değer vergisi mükellefleri ve kamu kurum ve kuruluşları
dışındaki kişilere teslimleri
kdv tevkifatına tabi olmayacaktır.
IV.2 Tevkifat Oranı
68 seri nolu KDV Genel Tebliğinde,
akaryakıt teslimlerinde kdv tevkifat oranı %
90 olarak belirlenmiştir.
V- BİR KISIM KURUM ve KURULUŞLARCA ALINAN BAZI HİZMETLERDE
SORUMLULUK UYGULAMASI
Maliye Bakanlığı KDV Kanunu’nun 9 uncu
maddesindeki yetkiye dayanarak, vergi alacağının emniyet altına alınması
amacıyla 01.11.2003tarihinden itibaren bir kısım kurum ve
kuruluşların aldığı bazı hizmetleri tevkifat kapsamına almıştır. 89 seri nolu
KDV Tebliği ile getirilen bu ilk düzenleme, 91 seri nolu KDV Tebliği ile
yeniden düzenlenmek suretiyle yürürlükten kaldırılmıştır.
V.1- Tevkifatın Sorumlusu
Kurum ve Kuruluşlar
91 seri nolu KDV Genel Tebliği ile tevkifatın sorumlusu kurum ve
kuruluşlar 28.02.2004 tarihi itibarıyla aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
·Genel bütçeye dahil daireler, katma
bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve bunların teşkil ettikleri
birlikler,
·Döner sermayeli kuruluşlar,
·Kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları,
·Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,
·Üniversiteler (vakıf üniversiteleri
hariç),
·Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz
emekli ve yardım sandıkları,
·Bankalar ve özel finans kurumları,
·Kamu iktisadi teşebbüsleri (Kamu İktisadi
Kuruluşları, İktisadi Devlet Teşekkülleri),
·Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar
·Organize sanayi bölgeleri ile menkul
kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil bütün borsalar,
·Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda
sayılan kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum,
kuruluş ve işletmeler
95 seri nolu
KDV Genel Tebliği ile yapılan
düzenleme ile 01.08.2005 tarihinden
itibaren yukarıdaki kuruluşlara
·hisse senetleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsasına
kote edilmiş şirketler
ilave edilmiştir.
V.2- Tevkifat Kapsamındaki
İşlemler
Yukarıdaki kurum
ve kuruluşlar 91 seri nolu KDV Genel Tebliği uyarınca, birbirlerine
karşı ifa ettikleri hariç olmak üzere, aşağıda belirtilen hizmetlerde katma değer vergisi tevkifatı
yapmakla zorunludur. (Ancak aşağıdaki hizmetlere ait her bir işlem bedelinin
Vergi Usul Kanunu'na göre o yıl için geçerli fatura düzenleme sınırını aşmadığı durumda tevkifat
yapılmayacaktır. Tespit edilen tutarı aşan işlemlere ait katma değer vergisinin
tevkifat zorunluluğundan kaçınmak amacıyla, bedelin parçalara ayrılmaması
gerekmektedir.)
·yapım
işleri ile bu işlere ilişkin mühendislik - mimarlık ve etüt-proje hizmetleri,
·temizlik,
bahçe ve çevre bakım hizmetleri,
·özel
güvenlik hizmetleri,
·makine,
teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri,
·her
türlü yemek servisi,
·danışmanlık
ve denetim hizmetleri
95
seri nolu KDV Genel Tebliğindeki düzenlemeler gereğince, hisse
senetleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsasına kote edilmiş şirketler sadece
- yapım işleri
- temizlik, çevre ve bahçe hizmetleri
- özel güvenlik hizmetleri
- yemek servis hizmetlerinde
katma değer vergisi tevkifatı uygulayacaklardır.
91 seri nolu KDV Genel Tebliği gereğince, tevkifat kapsamına giren bu işlemlerin tamamı
"hizmet" mahiyetinde olup,
yukarıda sayılan kurum ve kuruluşların, tevkifat kapsamına giren hizmetlerde
kullanılacak olanlar da dahil olmak üzere piyasadan yapacakları her türlü mal
alımında tevkifat uygulanmayacaktır.
Ancak kapsama giren hizmetleri ifa
edenlerin bu amaçla kullandıkları mal, madde ve malzemelere ait tutarlar hizmet
bedelinden düşülmeyecek, tevkifat, kullanılan malzemelere ait tutarlar da dahil
olmak üzere toplam bedel üzerinden hesaplanacaktır.
Maliye Bakanlığının yukarıdaki hizmetlerde
ve tevkifat oranlarında farklı tarihlerde farklı uygulamalar getirmiş olması
nedeniyle, alınan hizmetler aşağıda tek tek ele alınmıştır.
İade
Uygulaması
91 seri nolu KDV Genel Tebliğinde
tevkifata tabi hizmetleri ifa edenlerin tevkifattan doğan katma değer vergisini
nakden veya mahsuben iade alabilecekleri, iadenin miktarına bakılmaksızın
sadece banka teminat mektubu veya inceleme raporu karşılığında yerine
getirileceği belirtilmiş; 95 seri nolu Tebliğle 1.000 TL’yi aşmayan vergi
borçlarına mahsup taleplerinin inceleme raporu ve teminat aranmaksızın yerine
getirileceği açıklanmıştır.
İade uygulaması hizmet türüne göre de
farklılık göstermekte olup, ilgili bölümlerde iade uygulamasına ait özel düzenlemeler
yer almıştır.
V.2.1- Yapım İşleri ile Bu İşlere İlişkin
Mühendislik-Mimarlık ve Etüt-Proje Hizmetleri
91
seri nolu KDV Genel Tebliğinde yapım işleri; bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havalimanı,
rıhtım, liman, tersane, köprü, tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yapı,
boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil hattı, baraj, enerji santrali,
rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak ıslahı, taşkın koruma ve dekapaj gibi
her türlü inşaat işleri ve bu işlerle ilgili tesisat, imalat, ihrazat, nakliye,
tamamlama, (boya badana dahil) her türlü onarım, restorasyon, çevre
düzenlemesi, sondaj, yıkma, güçlendirme ve montaj işleri ile benzeri yapım
işleri olarak tanımlanmıştır.
Ayrıca, yapım işleri ile birlikte ifa
edilen mimarlık ve mühendislik, etüt ve proje, harita ve kadastro, imar
uygulama, her ölçekte imar planı hizmetleri ve benzeri hizmetler de tevkifat kapsamındadır.
Ancak, bu hizmetler yapım işlerinden ayrı olarak danışmanlık ve benzeri
hizmetler adı altında verildiği takdirde bu hizmetler danışmanlık ve denetim
hizmetleri kapsamında değerlendirilecektir.
Maliye Bakanlığı 91 seri nolu KDV Genel
Tebliği ile 01.03.2004 tarihinden itibaren yüklenicileri tarafından tamamen
veya kısmen alt yüklenicilere (taşeronlara) veya daha alt yüklenicilere
devredilmiş ve devredilecek yapım işlerinde, işi devreden her yüklenicinin,
kendisine ifa edilen hizmete ait katma değer vergisi üzerinden tevkifat yapmasını
uygun görmüştür. Alt yüklenicilere uygulanan tevkifat, yukarıda sayılan kurum
ve kuruluşlarca yapım işinin asıl yüklenicisine tevkifat uygulanmasına engel teşkil
etmeyecektir.
41
seri nolu KDV Sirküleri
ile vergiden istisna olan işlerin alt yüklenicilere devredilmesi ve alt
yüklenicilerin yaptığı işlemin istisna kapsamına girmemesi halinde, alt
yüklenicilerin gerçekleştirdikleri işlemler üzerinden hesaplanan katma değer
vergisinin genel esaslar çerçevesinde tevkifata tabi tutulacağı belirtilmiştir.
99
seri nolu KDV Genel Tebliği
gereğince 30.04.2006 (bu tarih dahil) tarihinden önce ihalesi tamamlanmış yapım
işlerine ilişkin olup, 17.03.2006 tarihinden sonra düzenlenecek faturalarda
gösterilen KDV tutarı tevkifata tabi
tutulmayacaktır.
Tevkifat
Oranı
91 seri nolu KDV Genel Tebliğinde yapım işleri ve bu
işlere ilişkin mühendislik,
mimarlık ve etüt-proje hizmetlerinin 1/3 oranında tevkifata tabi
tutulması kararlaştırılmıştır.
99 seri nolu KDV Genel Tebliği ile 14.07.2006tarihinden
itibaren tevkifat oranı 1/6
olarak açıklanmış olup, kapsama giren yapım işleri dolayısıyla düzenlenecek
fatura ve benzeri belgelerde gösterilen bedel üzerinden hesaplanan katma değer
vergisinin 5/6'sının işi yapanlara ödenmesi, 1/6'sının ise işi yaptıran kurum,
kuruluş ve işletmeler tarafından 2 nolu KDV Beyannamesi ile sorumlu sıfatıyla
beyan edilmesi uygun görülmüştür.
Yapım İşlerinde İade
95 seri nolu KDV Genel Tebliğinde 2005
Ağustos ayından itibaren yapım işleriyle ilgili tevkifattan doğan mahsuben iade
taleplerinin YMM tasdik raporu karşılığında da yerine getirilmesine imkan
tanınmış; tasdik raporunda mal ihracı için öngörülen limitin geçerli olacağı
belirtilmiş; YMM tasdik raporuyla mahsuben iadenin vergi ve SSK borçları için
geçerli olduğu açıklanmıştır.
96 seri nolu Tebliğde ise 2005 Ağustos
döneminden önceki dönemlere ait olup da neticelenmemiş iadelerden
başlamak üzere yapım işlerinden doğan kdv iadelerinin, YMM tasdik
raporuyla iadesine imkan tanınmıştır.
V.2.2- Temizlik, Çevre ve Bahçe Bakım Hizmetleri
91 seri nolu KDV
Genel Tebliğinde
temizlik, çevre ve bahçe bakım hizmetleri
- bina temizliği,
- sağlık kuruluşlarının hijyenik temizliği
ve hastane atıklarının imhası,
- çöp toplama ve toplanan çöplerin imhası
- park ve bahçeler ile mezarlık alanlarının
temizliği ve bakımı,
- haşere mücadelesi,
- demiryolu ve kara nakil vasıtalarının
temizliği
olarak tanımlanmıştır.
Bina temizliğine; binaların müştemilat ve
eklentileri dahil iç ve dış cephesinin temizliği ve her türlü mefruşatının
(halı, perde, koltuk, süs eşyası vb.) bina içinde veya dışında yaptırılan
temizliği dahildir. Ayrıca, havlu, çarşaf, elbise, çamaşır gibi eşyaların kuru
temizlettirilmesi veya yıkattırılması da temizlik hizmetleri kapsamında
tevkifata tabi tutulmuştur.
Tevkifat
Oranı
91 seri nolu KDV Genel Tebliği gereğince temizlik, çevre ve bahçe bakım hizmetleri%50 oranında tevkifata tabidir.
95 seri nolu KDV Genel
Tebliğiyle 01.08.2005 tarihinden itibaren temizlik hizmetleri tevkifat oranı 2/3 olarak değiştirilmiş, bahçe ve
çevre bakım hizmetlerinde tevkifat oranı ise 1/2 olarak uygulanmaya devam etmiştir.
V.2.3- Özel Güvenlik Hizmetleri
91 seri nolu KDV
Genel Tebliğinde
güvenlik hizmetleri; sabotaj, yangın,
hırsızlık, soygun, yağma, yıkma tehditlerine karşı caydırıcı ön tedbirlerin alınması
ile giriş çıkış kontrolü, danışma hizmeti, santral, trafik hizmeti, yangınla
mücadele, değerli evrak, nakit, maden gibi kıymetlerin bir yerden başka bir
yere taşınması, ikaz-ihbar, ilk yardım, alarm izleme ve koruma hizmetleri
olarak tanımlanmıştır.
104 seri nolu KDV
Genel Tebliği
ile yukarıda sayılan kurum ve kuruluşların yanı sıra bütün KDV mükelleflerine verilen özel güvenlik hizmetlerinin 01.05.2007tarihinden itibaren tevkifat uygulaması kapsamına alınması uygun
görülmüştür.
Tevkifat
Oranı
91 seri nolu KDV Genel Tebliği gereğince özel güvenlik hizmetleri1/2 oranında tevkifata tabi tutulmuştur.
104 seri nolu KDV Genel Tebliği ile özel güvenlik
hizmetlerinde uygulanacak tevkifat oranında değişiklik yapılarak, bu
hizmetlerin tamamında tevkifat oranı 01.05.2007
tarihinden itibaren4/5 olarak
uygulanmaktadır.
V.2.4- Makine, Teçhizat,
Demirbaş ve Taşıtlara Ait Tadil, Bakım ve Onarım Hizmetleri
Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtların
bakım hizmetleri, 91 seri nolu KDV Genel
Tebliğinde, bunların kendinden beklenen görev ve işlevleri sağlamak için
belli aralıklarla veya gerektiği zaman yapılan faaliyetler; makine, teçhizat,
demirbaş ve taşıtların onarımı ise bozulmuş, eskimiş araçların kullanılabilir
hale getirilmesi olarak tanımlanmıştır. Bu hizmet sırasında bakımı yapılan
şeyin belli aksam ve parçalarının değiştirilmesi de hizmetin ayrılmaz bir
parçası olarak kabul edilmiştir.
Dolayısıyla bakım ve onarım hizmetleri
yalnızca işçilik hizmetinden ibaret değildir. Bu hizmetlerin gereği olarak
yapılan mal, malzeme ve parça teslimleri de bakım ve onarım hizmetine dahil
edilecektir.
Tevkifat
Oranı
91 seri nolu KDV Genel Tebliği gereğince makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım
ve onarım hizmetlerine ilişkin bedel üzerinden hesaplanan katma değer vergisi1/3 oranında tevkifata tabi tutulmaktadır.
V.2.5- Yemek Servis Hizmetleri
91
seri nolu KDV Genel Tebliği
gereğince yemek servis hizmetlerinde sorumluluk uygulaması; Tebliğde sayılan
kurum ve kuruluşların personel, öğrenci, hasta, müşteri, misafir, yolcu sıfatı
taşıyan kişilerin yemek ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yapacakları hizmet
alımlarını kapsamaktadır. Ayrıca bu kuruluşların kokteyl, davet, toplu yemek
vb. hizmet alımları da tevkifata tabi tutulmuştur.
Bu amaçla yapılan hizmet
alımlarının tevkifat yapmakla sorumlu kurum veya kuruluşlara ait bir yerde
hazırlanması (pişirilmesi) veya tüketilmeye hazır halde temin edilmesi tevkifat
uygulanmasına engel değildir.
Bazı şirketlerin üreterek
pazarladıkları ve oluşturulan sisteme dahil işyerlerinde yeme içme hizmeti
teminine imkan veren yemek (karne-bilet) çeklerinin bedeli üzerinden hesaplanan
katma değer vergisi tevkifata tabi tutulmayacaktır. Ancak, yemek servis hizmetinin
hizmeti alan kuruluşun bünyesinde ve doğrudan yemek çekini satan firma
tarafından verilmesi halinde tevkifat uygulanacağı tabiidir.
Öte yandan, tevkifat yapmak zorunda olan
kuruluşların kendi personeli vasıtasıyla hazırladığı yemekler için piyasadan
yiyecek maddeleri ve bu işle ilgili çeşitli malzemeleri satın alması tevkifata
tabi değildir.
Tevkifat
Oranı
91 seri nolu KDV Genel Tebliği gereğince yemek servis hizmetlerineilişkin
bedel üzerinden hesaplanan katma değer vergisi1/3 oranında
tevkifata tabidir.
95 seri nolu KDV Genel
Tebliğiyle 01.08.2005 tarihinden
itibaren tevkifat oranı 1/2
olarak değiştirilmiştir.
V.2.6- Danışmanlık ve Denetim
Hizmetleri
91
seri nolu KDV Genel Tebliği gereğince; Tebliğde sayılan kurum ve kuruluşlara teknik, ekonomik,
mali ve hukuki alanda sunulan danışmanlık ve denetim hizmetleri tevkifata tabi
tutulmaktadır.
Tebliğde sayılan kurum ve kuruluşlara
sunulan piyasa etüt- araştırma ve ekspertiz hizmetleri ile bu kuruluşlara
yapılan herhangi bir teslim ya da hizmet kapsamında veya bu teslim ya da
hizmetin devamı niteliğinde verilen ve bedeli ayrıca belirlenen eğitim
hizmetleri danışmanlık hizmeti kapsamında değerlendirilecektir.
Avukatların hukuki ihtilaflarla ilgili
olarak yargı mercileri nezdinde veya yargı kararlarının sonuçları ile ilgili
olarak vekalet akdi çerçevesinde (icra vb.) verdikleri hizmetler prensip olarak
tevkifat kapsamına girmemektedir.
Avukatların verdikleri danışmanlık
hizmetleri ise tevkifata tabidir. Avukatlarla yapılan sözleşmede avukatlık ve danışmanlık
hizmetleri birlikte yer alıyorsa bu iki unsur ayrı ayrı ücretlendirilmediği
takdirde yapılan toplam ödeme üzerinden tevkifat uygulanacaktır.
Maliye Bakanlığı 93 seri nolu KDV Genel Tebliği ile
-uluslararası gözetim şirketleri tarafından
ifa edilen gözetim hizmetleri de denetim hizmeti olarak
-yapı denetim kuruluşlarının sunduğu yapı
denetim hizmetlerinin de denetim hizmeti olarak
tevkifata tabi tutulacağını
hüküm altına almıştır.
99
seri nolu KDV Genel Tebliği ile yapı denetim kuruluşlarının 91 seri nolu KDV Genel Tebliğinin
(A/2) bölümünde sayılan kurum ve kuruluşların yanı sıra 14.07.2006 tarihinden itibaren bütün
KDV mükelleflerine verdikleri yapı denetim hizmetlerinde KDV tevkifatı
uygulanması uygun görülmüştür.
Tevkifat
Oranı
91 seri nolu KDV Genel Tebliği gereğince danışmanlık ve denetim hizmetlerineilişkin bedel üzerinden hesaplanan katma değer vergisi1/2 oranında tevkifata tabidir.
14.07.2006 tarihinden itibaren yapı denetim
kuruluşlarının bütün KDV mükelleflerine verdikleri
yapı denetim hizmetlerinde uygulanacak tevkifat oranı da 99 seri nolu KDV Genel
Tebliğinde 1/2 olarak açıklanmıştır.
V.3- Yurtdışından
Sağlanan Hizmetler
15
ve 91 seri nolu KDV Genel Tebliğleri gereğince; Türkiye'de ikametgahı, işyeri kanuni merkezi ve iş merkezi
bulunmayan firmaların ifa ettikleri her
türlü hizmete ait katma değer vergisinin tamamı hizmetten yararlanan muhatap/kurum tarafından sorumlu
sıfatıyla ödenecektir.
·95 seri nolu KDV Genel Tebliği ile 01.08.2005
tarihinden itibaren; hurda metallerden elde edilenler dışındaki bakır külçelerinin tesliminde
·104 seri nolu KDV Genel Tebliği ile 04.05.2007
tarihinden itibaren hurda metallerden elde edilenler dışındaki alüminyum ve çinko külçelerinin tesliminde
tevkifat uygulamasını kararlaştırmıştır.
Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/1
maddesinde sayılan kurum ve kuruluşlar (tarımsal amaçlı kooperatifler hariç),
sermayelerinin % 51 veya daha fazlası kamuya ait işletmeler ve özelleştirme
kapsamındaki kuruluşlar ile bu ürünlerin ilk üretici veya ithalatçılarının bu
kapsamdaki teslimleri 95 seri nolu KDV Genel Tebliği gereğince tevkifat kapsamı dışında bırakılmıştır.
97 ve 104 seri nolu KDV Genel Tebliğleriyle; bakır,
alüminyum ve çinko külçelerinin tesliminde, faturada gösterilen işlem bedeli ve
KDV toplamının, Vergi Usul Kanunu’nun 232 nci maddesine göre belirlenen fatura düzenleme sınırının altında olması
halinde tevkifat uygulanmaması uygun görülmüştür.
VI.2- Tevkifat Oranı
Maliye Bakanlığı 95 ve 104 seri nolu KDV Genel Tebliğleri
ile hurda metallerden elde edilenler dışındaki bakır, alüminyum, çinko
külçelerinin tesliminde % 90
oranında tevkifat uygulanarak, alıcılar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan
edilmesini uygun görmüştür.
VI.3- İade Uygulaması
95 seri nolu KDV Genel Tebliğinde kdv
tevkifat uygulamasından doğan nakden ve mahsuben iade alacaklarının hurda
metal, cam, plastik, kağıt uygulamasındaki gibi olacağı (2.000 TL’lik kısmının
teminat ve tasdik raporu aranmaksızın, üzeri iadelerde teminat mektubu veya YMM
raporu veya vergi inceleme raporu) belirtilmiştir.
VII-
BAKIR, ALÜMİNYUM, ÇİNKO ve ALAŞIMLARINDA SORUMLULUKUYGULAMASI
VII.1- Tevkifat Kapsamındaki
İşlemler
Maliye Bakanlığı,
·96 seri nolu KDV Genel Tebliği ile 01.12.2005
tarihinden itibaren; bakır ve bakır alaşımlarından mamul; anot, katot, her
çeşit takoz (biyet), slab, platina, kütük, granül, filmaşin, levha, boru, prinç
çubuk, lama, her türlü tel ve benzerlerinin tesliminde
·104 seri nolu KDV Genel Tebliği ile 04.05.2007
tarihinden itibaren alüminyum ve çinko ürünleri ile alaşımlarının
tesliminde
tevkifat uygulanmasını kararlaştırmıştır.
Ancak, bakır telin plastik, cam, kâğıt, emaye, vernik ve
benzeri izolasyon malzemeleri ile kaplanması suretiyle elde edilen
"izoleli iletken" teslimleri bu kapsamda değerlendirilmeyecek ve 97
seri nolu KDV Genel Tebliğindeki düzenlemeler doğrultusunda bunlar için tevkifat uygulanmayacaktır.
96 seri nolu KDV Genel Tebliğinde, Katma
Değer Vergisi Kanunu’nun 17/1 maddesinde sayılan kurum ve kuruluşlar (tarımsal
amaçlı kooperatifler hariç), sermayelerinin % 51 veya daha fazlası kamuya ait
işletmeler ve özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar ile bu ürünlerin ilk üretici
veya ithalatçılarının bu kapsamdaki teslimlerinde tevkifat uygulanmayacağı belirtilmiştir.
Daha sonra 97 ve 104 seri nolu KDV Genel Tebliğleri ile
tevkifat kapsamına giren bakır, alüminyum, çinko ürünlerinin ithalatçıları
tarafından yurt içindeki teslimlerindeki istisna kaldırılarak, 05.01.2006 tarihinden itibaren bunlar için de tevkifat uygulanması uygun görülmüştür.
97 ve 104 seri nolu KDV Genel Tebliğleri ile; bakır,
alüminyum ve çinko ürünlerinin tesliminde, faturada gösterilen işlem bedeli ve
KDV toplamının, Vergi Usul Kanunu’nun 232 nci maddesine göre belirlenen fatura düzenleme sınırının altında olması
halinde tevkifat uygulanmaması uygun görülmüştür.
105 seri nolu KDV Genel Tebliğinde yapılan düzenleme ile alüminyum profil ve alüminyum
levha teslimlerinde kdv tevkifatı uygulaması, 01.07.2007 tarihinden itibaren yapılacak teslimlerde :
- bunları doğrudan slab, billet, külçe gibi ham
maddelerden imal edenler tarafından yapılacak ilk teslimleri ile
- bunları ithal edenler tarafından yapılacak ilk
teslimlerinde,
uygulanacak,
- profil
ve levhanın ilk üreticileri ve ithalatçılarından sonraki safhalardaki
teslimleri ise
KDV tevkifatına tabi
tutulmayacaktır.
VII.2- Tevkifat Oranı
Maliye Bakanlığı 96 ve 104 seri nolu KDV Genel Tebliğleri
ile bakır, alüminyum ve çinko ürünlerinin tesliminde % 90 oranında tevkifat uygulanarak, alıcılar tarafından sorumlu
sıfatıyla beyan edilmesini uygun görmüştür.
VII.3- İade Uygulaması
96 seri nolu KDV Genel Tebliğinde kdv tevkifat
uygulamasından doğan nakden ve mahsuben iade alacaklarının hurda metal, cam,
plastik, kağıt uygulamasındaki gibi olacağı (2.000 TL’lik kısmının teminat ve
tasdik raporu aranmaksızın, üzeri iadelerde teminat mektubu veya YMM raporu
veya vergi inceleme raporu) belirtilmiştir.
VIII-
İŞGÜCÜ HİZMETLERİNDE SORUMLULUK UYGULAMASI
VIII.1- Tevkifat
Kapsamındaki İşlemler
Maliye Bakanlığı, Katma
Değer Vergisi Kanunu’nun 9 uncu maddesinin verdiği yetkiye dayanarak, 96 seri nolu KDV Genel Tebliği ile 01.12.2005 tarihinden itibaren; katma
değer vergisi mükelleflerinin alt işverenlerden veya bu konuda faaliyette
bulunan diğer işletmelerden temin ettikleri işgücü hizmetine ait katma değer
vergisinin tevkifata tabi tutulacağını belirtmiştir.
91 seri nolu Katma Değer
Vergisi Genel Tebliğinin (A) bölümüne göre hizmet alımlarında tevkifat
uygulaması gereken kurum, kuruluş ve işletmelerin bu bölümde belirtilen türden işgücü hizmeti vermeleri halinde işgücü
hizmet bedelleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisi tevkifata tabi
olmayacaktır.
97 seri nolu KDV Genel Tebliği ile işgücü hizmeti alımlarında tevkifat uygulayacak
kuruluşlar kapsamına 05.01.2006 tarihinden itibaren kdv mükelleflerinin yanı
sıra, kdv mükellefi olmasalar dahi 91 seri nolu KDV Genel Tebliğinin (A/2)
bölümünde sayılan kurum, kuruluş ve işletmeler de dahil edilmiştir.
Buna göre, gerçek usulde vergilendirilen kdv
mükellefleri ile kdv mükellefi olmasalar dahi 91 seri nolu KDV Genel Tebliğinin
(A/2) bölümünde sayılan kurum, kuruluş ve işletmelerin faaliyetlerinin
yürütülmesi ile ilgili işlemlerde kullanacakları işgücü temin hizmeti
alımlarında tevkifat uygulanacaktır.
97 seri nolu KDV Genel Tebliğinde işgücü
hizmetlerinde sorumluluk uygulamasının “eleman temini” şeklindeki hizmetleri
kapsadığı, eleman temin hizmeti dışındaki hizmet ifalarının bu kapsamda
değerlendirilmeyeceği belirtilmiştir.
VIII.2- Tevkifat Oranı
Maliye Bakanlığı 96 seri nolu KDV Genel
Tebliği ile 01.12.2005 tarihinden itibaren işgücü hizmetine ait katma değer
vergisinin % 90'ının tevkifata tabi
tutulmasını uygun görmüştür.
VIII.3- İade Uygulaması
96 seri nolu KDV Genel Tebliğinde kdv
tevkifat uygulaması nedeniyle iadesi gereken katma değer vergisinin nakden ve
mahsuben iadesinin miktarına bakılmaksızın sadece banka teminat mektubu veya
vergi inceleme raporu karşılığında yerine getirileceği belirtilmiştir.
IX. PAMUK, TİFTİK, YÜN VE
YAPAĞI İLE HAM POST VE DERİ TESLİMLERİNDE KDV TEVKİFAT UYGULAMASI
IX.1- Tevkifat Kapsamındaki
İşlemler
107
seri nolu KDV Genel Tebliği
ile; pamuk, tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri teslimlerinde 05.01.2008 tarihinden itibaren kdv tevkifatı
uygulanacaktır.
IX.2- Tevkifat Oranı
107 seri nolu KDV Genel Tebliğinde; pamuk,
tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri teslimlerinde KDV tevkifat oranı 1/2
olarak belirlenmiştir.
108
nolu KDV Genel Tebliği ile 27.02.2008 tarihinden itibaren tevkifat oranı 0,90
olarak değiştirilmiştir.
IX.3- İade Uygulaması
107 seri nolu KDV Genel Tebliğine göre satıcıların
tevkifat uygulamasından doğan KDV alacaklarının iadesinde, mal ihracında iade
uygulamasına ilişkin usul ve esaslar geçerli olacaktır. İade talebi bir dilekçe
ile yapılacak dilekçeye;
- tevkifata tabi ürünlerin
satış faturalarının dökümünü gösteren liste,
- iade talebinin yapıldığı döneme
ilişkin indirilecek KDV listesi
eklenecektir.
İade yapılabilmesi için alıcının bu
tevkifatla ilgili 2 nolu KDV beyannamesini vergi dairesine vermiş olması
zorunludur.
X. BÜYÜK VE KÜÇÜKBAŞ HAYVAN
ETLERİ, SAKATAT VE BAĞIRSAKLARDA KDV TEVKİFAT UYGULAMASI
X.1- Tevkifat Kapsamındaki
İşlemler
Maliye Bakanlığı,Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9 uncu maddesinin verdiği yetkiye
dayanarak, 108 seri nolu KDV Genel
Tebliği ile 27.02.2008 tarihinden
itibaren büyük ve küçükbaş hayvanların etlerinin (sakatat ve bağırsak dahil) teslimlerinde kdv tevkifatı yapılmasını
uygun görmüştür.
Ancak bu kapsamdaki tevkifat uygulamasında
faturada gösterilen işlem bedelinin hesaplanan kdv ile birlikte Vergi Usul
Kanunu’nun 232 inci maddesine göre belirlenen fatura düzenleme sınırının (2009
yılı için 670 TL) altında olması halinde tevkifat uygulanmayacaktır.
Diğer taraftan KDV Kanununun 17/1 inci
maddesinde sayılan kurum ve kuruluşların (tarımsal amaçlı kooperatifler hariç),
sermayelerinin % 51 veya daha fazlası kamuya ait işletmelerin ve özelleştirme
kapsamındaki kuruluşların bu bölümde belirtilen teslimlerinde de tevkifat uygulanmayacaktır.
110
seri nolu KDV Genel Tebliği ile 91 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (A/2) bölümünde sayılan kurum
ve kuruluşlara olan teslimler 12.07.2008
tarihinden itibaren tevkifat kapsamına alınmıştır.
X.2- Tevkifat Oranı
Maliye Bakanlığı 108 seri nolu KDV Genel
Tebliği ile 27.02.2008 tarihinden itibaren büyük ve küçükbaş hayvanların
etlerinin (sakatat ve bağırsaklar dahil) teslimlerinde katma değer vergisinin 1/2 ’sinin tevkifata tabi tutulmasını
uygun bulmuştur.
X.3- Satıcı Firmaların
Yükümlülüğü
108 seri nolu KDV Genel Tebliği gereğince
satıcılar, tevkifat uygulanan satışları ile satış yaptıkları alıcılara ait bir
listeyi izleyen ayın 15 inci gününün
mesai saati bitimine kadar bağlı oldukları vergi dairesine vermek
zorundadırlar.
Buna göre tevkifat uygulanan her satış
faturası itibariyle;
-faturanın tarih ve
numarası,
-tevkifat uygulanan malın
cinsi, miktarı, tutarı,
-teslimin tabi olduğu KDV
oranı, toplam hesaplanan KDV tutarı, alıcı tarafından tevkif edilen ve satıcı
tarafından beyan edilecek KDV tutarları,
-alıcının kimlik bilgileri
ile bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi kimlik numarası
bir liste halinde düzenlenerek satıcı
mükellefler tarafından doğruluğu imza ve kaşe tatbik edilmek suretiyle
onaylanacak ve yukarıda belirtilen süre içinde vergi dairesine verilecektir.
Belirtilen süre içinde bu listeyi vermeyen
veya eksik veren satıcılar, alıcının tevkifat tutarını beyan etmemesi veya beyan
etmekle birlikte vergi dairesine ödememesi halinde Hazineye intikal etmeyen
vergi tutarlarının ödenmesinden alıcılar ile birlikte müteselsilen sorumlu
olacaktır.
X.4- İade Uygulaması
108 seri nolu KDV Genel Tebliğinde
tevkifattan doğan iade uygulamasının pamuk, tiftik, yün, yapağı, ham post, deri
teslimlerindeki uygulama gibi olacağı belirtilmiştir.
Buna göre satıcıların tevkifat
uygulamasından doğan KDV alacaklarının iadesinde, mal ihracında iade
uygulamasına ilişkin usul ve esaslar geçerli olacaktır. İade talebi bir dilekçe
ile yapılacak dilekçeye;
- tevkifata tabi ürünlerin
satış faturalarının dökümünü gösteren liste,
- iade talebinin yapıldığı
döneme ilişkin indirilecek KDV listesi
eklenecektir.
İade yapılabilmesi için alıcının bu
tevkifatla ilgili 2 nolu KDV beyannamesini vergi dairesine vermiş olması
zorunludur.
XI. TURİZM ACENTESİ ve
REHBER ve BENZERLERİNE ALIŞVERİŞ YERLERİNCE VERİLEN KOMİSYONLARDA TEVKİFAT
UYGULAMASI
XI.1- Tevkifat Kapsamındaki
İşlemler
110
seri nolu KDV Genel Tebliğiile turizm acentesi, rehber ve
benzerlerinin turist kafilelerini alışveriş etmeleri için belirli dükkan ve
mağazalara götürmeleri karşılığında aldıkları komisyon üzerinden hesaplanan
katma değer vergileri 12.07.2008
tarihinden itibaren tevkifat kapsamına alınmıştır.
XI.2- Tevkifat Oranı
110 seri nolu KDV Genel Tebliğinde
tevkifat oranı 2/3 olarak
belirlenmiştir.
XI.3- Satıcılarda Bildirim
Zorunluluğu
110 seri nolu KDV Genel Tebliğinde
satıcıların, büyük ve küçükbaş hayvan etlerinin teslimindeki bildirim
yükümlülüklerini yerine getirecekleri belirtilmiştir.
Bu durumda satıcılar, tevkifat uygulanan
komisyon bedelleri ile ilgili bir listeyi izleyen
ayın 15 inci gününün mesai saati bitimine kadar bağlı oldukları vergi
dairesine vermek zorundadırlar.
Buna göre tevkifat uygulanan her satış
faturası itibariyle;
- faturanın tarih ve
numarası,
- tevkifat uygulanan malın
cinsi, miktarı, tutarı,
- teslimin tabi olduğu KDV
oranı, toplam hesaplanan KDV tutarı, alıcı tarafından tevkif edilen ve satıcı
tarafından beyan edilecek KDV tutarları,
- alıcının kimlik bilgileri
ile bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi kimlik numarası
bir liste halinde düzenlenerek satıcı
mükellefler tarafından doğruluğu imza ve kaşe tatbik edilmek suretiyle
onaylanacak ve yukarıda belirtilen süre içinde vergi dairesine verilecektir.
Belirtilen süre içinde bu listeyi vermeyen
veya eksik veren satıcılar, alıcının tevkifat tutarını beyan etmemesi veya
beyan etmekle birlikte vergi dairesine ödememesi halinde Hazineye intikal
etmeyen vergi tutarlarının ödenmesinden alıcılar ile birlikte müteselsilen
sorumlu olacaktır.
XI.4- İade Uygulaması
110 seri nolu KDV Genel
Tebliği gereğince tevkifat uygulamasından
doğan KDV alacaklarına ilişkin nakden veya mahsuben iade talepleri, miktarına
bakılmaksızın, münhasıran banka teminat mektubu veya vergi inceleme raporu ile
yerine getirilecektir. Teminat mektupları olumlu vergi inceleme raporu ile
çözülecektir.
İade talebi bir dilekçe ile yapılacak ve dilekçeye;
– tevkifata tabi
hizmetlere ilişkin fatura veya benzeri belgelerin fotokopileri veya bu
belgelere ait bilgilerin dökümünü gösteren liste,
– iade talebinin
yapıldığı döneme ilişkin indirilecek KDV listesi
eklenecektir.
İade yapılabilmesi için alıcının bu tevkifatla ilgili
2 nolu KDV beyannamesini vergi dairesine vermiş olması zorunludur.
73
seri nolu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile basit usulde vergilendirilen mükelleflerce;
- fason olarak yaptırılan
tekstil ve konfeksiyon işlerinde,
- hurda metal alımlarında,
- 68 seri nolu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinde belirtilen akaryakıt
alımlarında,
sorumluluk uygulaması kapsamında tevkifat
yapılmaması uygun görülmüştür.
Buna göre, basit usulde vergilendirilen
mükelleflere yapılan teslim ve hizmetlere ait katma değer vergisinin, malı
teslim eden veya hizmeti yapan mükelleflerce genel hükümler çerçevesinde beyan
edilerek ödenmesi gerekmektedir.
Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin tevkifat kapsamına giren teslim ve hizmetlerinde
ise alıcılar tarafından tevkifat uygulanacaktır.
XIII-
TEVKİFAT UYGULAMASINDA BELGE DÜZENİ
Tevkifat kapsamına giren hizmetleri ifa
eden mükellefler düzenleyecekleri faturada işlem bedelini, hesaplanan katma
değer vergisini, tevkifat miktarını ve tahsil edilecek toplam meblağı
göstereceklerdir. Örneğin 100 bin liralık tevkifata tabi bir iş için tevkifat
oranının 1/3 olduğu da dikkate alınırsa, fatura;
İşlem Bedeli 100
KDV18
Toplam118
Tevkif Edilen KDV (1/3)6
Tahsil Edilecek Top. Tutar112
şeklinde düzenlenecektir. Bu fatura satıcı
açısından, işlem üzerinden tevkifat uygulandığını tevsik eden belge mahiyetini
de taşımaktadır.
IXV-
TEVKİFAT UYGULAMASINDA BEYAN
IXV.1. Hizmeti İfa Eden
Mükelleflerde Beyan
Tevkifat kapsamına giren hizmetleri ifa eden mükellefler,
KDV Beyannamesinin Tablo 2 “Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemler” bölümünde yer
alan “teslim ve hizmet bedeli sütununa” işlem bedelinin
tamamını, “kdv oranı”
sütununa işlemin tabi olduğu vergi oranını, “tevkifat oranı” sütununa alıcı
için öngörülen tevkifat oranını yazacaklardır. “Hesaplanan kdv” sütununa ise
işlem bedeli üzerinden hesaplanan verginin tamamı değil, tevkifattan sonra
kalan kısım yazılacaktır.
Tevkifata ait alış ve
giderler dolayısıyla yüklenilen vergilerin harcamaların yapıldığı dönemlerde
genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılabileceği tabiidir.
Tevkifata tabi hizmetleri
ifa eden mükellefler iade talep etmeleri halinde, hizmetin yapıldığı dönem
beyannamesinin Tablo 9 “Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” bölümüne işlem
bedelinin tamamını ve alıcı tarafından tevkif edilen vergi tutarını
yazacaklardır.
IXV.2. Hizmeti Satın Alan Mükelleflerde
Beyan
Alıcı, teslim bedeli
üzerinden hesaplanacak katma değer vergisinin satıcıya ödenmeyen kısmını
(tevkif edilen kdv), teslim veya hizmetin yapıldığı dönemde sorumlu sıfatıyla 2 nolu katma değer vergisi beyannamesi ile
beyan ederek, vergi dairesine ödeyecektir.
Sorumlu sıfatıyla beyan edilecek bu vergi, genel hükümler
çerçevesinde ilgili dönemde I nolu kdv beyannamesinde indirim konusu
yapılabilecektir.
51, 53 ve 58 sayılı KDV Genel Tebliğlerinde tevkifata tabi
mal ve hizmet alımlarının kdv beyanları ile ilgili mükellefiyetlerine ilişkin
düzenlemelere aşağıda yer verilmiştir.
Tevkifata tabi işi yapana ödenen katma değer vergisi,
ilgili faturanın deftere kaydedildiği dönemde indirim konusu yapılacaktır. Tevkifata
tabi mal veya hizmet alanlar, beyan edilen tevkifata ait tahakkuk fişi ile
verginin ödendiğine dair vergi dairesi alındılarının kaşeli ve imzalı
fotokopilerini, beyannamenin verildiği tarihi izleyen ayın ilk 10 günü içinde
satıcıya intikal ettireceklerdir. Satıcılar bu tarihe kadar belgelerin
gelmemesi halinde durumu aynı ayın 20'nci gününe kadar alıcının vergi dairesine
bildireceklerdir.)
2 nolu beyanname ile beyan
edilen bu verginin, sadece beyan edilmekle yetinilmesi söz konusu olmayıp,
beyanname uyarınca tahakkuk eden verginin aynı süre içerisinde ödenmesi
gerektiği tabiidir.
Beyannamenin vergi
dairesine verilmesinden sonra, tahakkuk fişi ile birlikte verginin nakden
ödenmesi halinde, ödemeyi gösteren vergi dairesi alındılarının kaşeli ve imzalı
fotokopilerinin, beyannamenin verildiği tarihi izleyen ayın ilk on günü içinde
satıcıya intikal ettirilmesi şarttır. Tahakkuk eden vergi için mahsup talebinde
bulunulmuşsa tahakkuk fişi ile birlikte mükellefe aşağıda örneği verilen yazı
gönderilecektir.
Birden fazla kişi veya
kuruluştan tevkifata tabi mal veya hizmet alan mükellefler bu şekilde beyan
edip ödedikleri vergilerden, her bir mükellefe ait kısmı "../../.... tarih
ve .... sayılı fatura ile tarafımıza yapmış olduğunuz teslim ve/veya hizmete
ait ............ tutarındaki katma değer vergisi tevkifatı, beyanımız üzerine
................... vergi dairesince ../../.... tarih ve ....... sayılı
tahakkuk fişi ile tahakkuk ettirilmiş ve aynı vergi dairesine ../../....tarih
ve .... sayılı makbuzla ödenmiştir." şeklinde bir yazı ile kendisinden
tevkifat yapılan mükellefe bildireceklerdir. Bu yazının yukarıda belirtilen
kişiler tarafından ve aynı şekilde imzalanması gerekmektedir.
Sorumlu sıfatıyla beyan
edilen ve tahakkuk eden vergi için mahsup talebinde bulunulmuşsa yazının
"...aynı vergi dairesine" ifadesinden sonraki bölümü "tahakkuk
eden vergi için ../../.... tarihli dilekçe ile mahsup talebinde
bulunulmuştur" şeklinde düzenlenecektir.
Sorumlulara ait 2 nolu
katma değer vergisi beyannamesi ile beyan edilen tutarlar, aynı döneme ait I nolu
katma değer vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılabilecektir.
İndirim için, tevkifat
tutarının beyan edildiği 2 nolu beyannamenin vergi dairesine verilmesi
yeterlidir. Beyan edilen tutarın vergi
dairesine ödenmemesi indirimi engellemez. Ancak ödemenin kanuni süre içinde
yapılmaması halinde 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılacağı
tabiidir.
2 nolu beyanname ile beyan
edilen tevkifat tutarının ödenmeyip, 1 nolu beyannamede de indirim konusu
yapılmaması, vergi dairesine süresinde yatırılmayan tevkifat tutarının gecikme
zammı ile birlikte takibine engel değildir.
Aynı şekilde, tevkifat
tutarı 2 nolu beyanname ile beyan edilmezse, 1 nolu beyannamede indirim konusu
yapılmasa bile gecikme faizi ile birlikte cezalı tarhiyat uygulanacağı tabiidir.
Tekstil ve konfeksiyon
sektöründeki fason işler ile hurda metal alımları dışında, Katma Değer Vergisi
Kanunu’nun 9'uncu maddesine göre sorumlu sıfatıyla ödenmesi gereken vergilerin
beyanı eskiden olduğu gibi, her bir işlem için ayrı ayrı verilecek 2 nolu katma değer vergisi beyannameleri ile
beyan edilecektir.
Birden fazla kişi veya kuruluşa tevkifat
uygulayan mükellefler, 2 nolu beyannameye tevkifat uyguladıkları kişi veya
kuruluşların dökümünü gösteren bir liste ekleyecekler, bu liste işletme yetkilileri
tarafından isim ve unvan kaşeleri kullanılarak ve düzenleme tarihi de belirtilerek
imzalanmak suretiyle tasdik edilecektir.
XV. FAZLA VE YERSİZ TEVKİF EDİLEN VERGİNİN İADESİ
93 sayılı KDV Genel Tebliğinde, 91 seri nolu
Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde düzenlenen “bir kısım kurum ve
kuruluşlarca alınan bazı hizmetlerde sorumluluk uygulaması”nda bazı hatalardan
bahsedilmiş ve tevkifat uygulamalarının düzeltilmesiyle ilgili aşağıdaki
açıklamalara yer verilmiştir.
Müşavirliğimiz, katma değer vergisi
tevkifat uygulamalarının tümünde olabilecek hataların aynı şekilde giderilmesi
gerektiği düşüncesindedir.
XV.1- Tevkifata Tabi Olmadığı Halde Tevkifat Uygulanan ve
MükellefiTarafından Verginin Tamamının Beyan Edildiği
İşlemler
Yersiz tevkifat uygulanan mükellef, sorumludan tevkifatın
mahiyetini ve miktarını gösteren bir belge alarak sorumlunun bağlı olduğu vergi
dairesine dilekçe ile başvuracak ve verginin tamamını beyan ettiği halde yersiz
uygulanan tevkifat nedeniyle verginin tamamını tahsil edemediğini belirterek bu
verginin iadesini isteyecektir.
Tevkifatın yersiz olduğunun anlaşılması
halinde vergi dairesi, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesinden tevkifata konu
işlem bedelinin tamamen beyan edilip edilmediğini yazı ile soracak, gelen
cevaptan işlemin tevkifatsız olarak beyan edildiğinin anlaşılması üzerine
yersiz olarak tevkif edilen ve ödenen vergi, mükellefe red ve iade edilecektir.
XV.2. Tevkifata Tabi Olmadığı Halde
Tevkifata Tabi Tutulan ya da Yüksek Tevkifat Oranı Uygulanan ve Mükellefi
Tarafından Verginin
Tamamı
Beyan Edilmeyen İşlemler
Tevkifata tabi olmadığı halde tevkifata
tabi tutulan ya da yüksek tevkifat oranı uygulanan ve mükellefi tarafından
tamamı beyan edilmeyen işlemlerde de yukarıda açıklanan şekilde işlem
yapılacaktır.
Yapılan düzeltme işlemi sonucunda iade
edilen katma değer vergisi tutarı mükellef tarafından iadenin gerçekleştiği
döneme ait KDV beyannamesinin "İlave edilecek KDV" satırında beyan
edilecektir. Bu düzeltme işlemi sonucunda vergi ziyaı söz konusu olmadığından
ceza ve gecikme faizi uygulanmayacaktır.
XV.3- Tevkifata Tabi Olan ve Tevkifata Tabi Tutulan, Ancak
Mükellefi Tarafından Verginin Tamamının Beyan Edildiği
İşlemler
Tevkifata tabi olan ve tevkifata tabi
tutulan, ancak verginin tamamı beyan edilen işlemlerde düzeltme talebi tevsik
edici belgelerle mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine yapılacaktır. Vergi
dairesi düzeltme talebini yerine getirmek için sorumlunun vergi dairesinden de
bilgi alarak işlemi sonuçlandıracaktır.
XV.4- Genel Bütçeli Kuruluş Saymanlıkları
Tarafından Yapılan Tevkifatlarda Düzeltme
Genel bütçeli kuruluş saymanlıkları
tarafından yapılan hatalı tevkifatlar yukarıda belirtilen esaslar çerçevesinde
ödemeyi yapan saymanlıklarca düzeltilecek ve gereken durumlarda iade edilecektir.
Bu şekilde yapılacak red ve iade
işlemlerinde Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin eki 29 örnek numaralı
"Düzeltme ve İade Belgesi"nin ödeme belgesine bağlanması gerekmektedir.
Bu çalışma, İdeal Yeminli Mali Müşavirlik Ltd. Şti./Gaziantep tarafından hazırlanmış olup; tümü ya da bir kısmı şirketin yazılı izni olmaksızın çoğaltılamaz, dağıtılamaz, özetlenemez ve yayınlanamaz.