Sayın Yetkililer

 

27.02.2008 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 5736 sayılı Kanunla, tarhiyat aşamasındaki bazı alacakların yeniden uzlaşma konusu yapılmasına imkan verilmiştir.

 

I- KANUN KAPSAMINA GİREN ALACAKLAR

 

I.1- Tarhiyat Aşamasındaki Alacaklar

      Tahakkuk etmiş yani kesinleşmiş alacaklar Kanun kapsamına girmemektedir.

     

      Dolayısı ile 5736 sayılı Kanunun konusunu ikmalen, res’en veya idarece tarh edilen, bir başka deyişle tarhiyat aşamasındaki alacaklar oluşturmaktadır.  

 

      27.02.2008 tarihi itibariyle aşağıdaki aşamalardan herhangi birinde bulunan kesinleşmemiş kamu alacakları Kanun kapsamına girmektedir.

 

 

1-     Tarhiyat öncesi uzlaşmalarda , uzlaşma günü verilmiş olmakla birlikte, henüz uzlaşma günü gelmemiş alacaklar.

2-     Diğer uzlaşma taleplerinde, henüz uzlaşma günü verilmemiş veya uzlaşma günü gelmemiş alacaklar.

3-     Uzlaşılmamış ancak uzlaşmanın vaki olmadığına dair tutanaktaki nihai teklifin kabulü için verilen sürenin bitmediği alacaklar.

4-     Vergi Mahkemelerine dava açma süresi içinde bulunulan alacaklar.

5-     Vergi Mahkemelerinde dava aşamasında olan alacaklar.

6-     İtiraz veya temyiz başvuru süreleri içinde bulunulan alacaklar.

7-     İtiraz veya temyiz (Bölge İdare, Danıştay) aşamasındaki alacaklar.

8-     Nihai yargı kararının henüz taraflardan hiçbirine tebliğ edilmediği alacaklar.  

9-     Karar düzeltme başvuru süresi içinde bulunulan alacaklar.

 

Görüldüğü gibi, 27.02.2008 tarihi itibariyle, henüz uzlaşma komisyonuna müracaat edilmemiş tarhiyatlar için, Kanundan yararlanılmayacaktır.

 

Diğer taraftan, yukarıdaki aşamalardan henüz uzlaşma günü verilmemiş veya uzlaşma günü gelmemiş tarhiyatlarda uzlaşma, genel hükümlere göre gerçekleştirilecek; mükellefin talebinin olması halinde 5736 sayılı Kanundaki taksitlendirme imkanı kullanılabilecektir.

 

Aynı şekilde, uzlaşılamamış ancak nihai teklifin kabulü aşamasında bulunan alacaklarda, mükellefin talebi üzerine taksitlendirme imkanı uygulanabilecektir.

 

I.2- Kanun Kapsamına Giren Vergi ve Cezalar

İkmalen, re’sen ve idarece tarh edilen vergi, resim, harçlar, fon payları, bunlara bağlı vergi ziyaı cezaları, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları, 5736 sayılı Kanun kapsamındadır.

 

Diğer taraftan, il özel idareleri ile belediyelere ait vergi, resim ve harçlar ile kaçakçılık ve kaçakçılığa iştirak konusu vergi ve cezalar Kanun kapsamı dışındadır.

 

İthalde alınan katma değer vergisi, kaynak kullanım destekleme fonu kesintileri, trafik cezaları gibi alacaklar da 5736 sayılı Kanunun konusuna girmemektedir.

 

 

 

II- KANUNUN UYGULAMA ŞEKLİ

      5736 sayılı Kanun, yargı aşamasında bulunan bazı kamu alacaklarının yeniden uzlaşma yoluyla tahsilini amaçlamakta, uzlaşma aşamasındaki tarhiyatların da yine uzlaşma komisyonları eliyle Kanun hükümlerinden yararlanmasına olanak sağlamaktadır.

 

 

II.1- Dava Açma veya Yargı Aşamasında Uzlaşma Komisyonlarına Başvuru  

 

      Daha önce uzlaşma komisyonuna girip de uzlaşılamamış alacaklar da dahil olmak üzere, dava açma veya yargı aşamasında bulunulan tarhiyatlarda, Kanundan yararlanmak isteyen mükellefler, 31.03.2008 tarihine kadar uzlaşma komisyonlarına müracaat etmek zorundadırlar.

 

      Uzlaşma talebinde bulunan yukarıdaki mükelleflerle uzlaşma sağlanması halinde, bu mükelleflerin 5736 sayılı Kanundan yararlanmaları için;

 

·        dava açma aşamasında olanların dava açmamaları,

·        yargı aşamasında olanların ise davadan vazgeçmeleri

şarttır.

 

Yargı aşamasında bulunan mükellefler, davadan vazgeçme dilekçelerini uzlaşma komisyonuna verecekler ve bu dilekçeler ilgili yargı merciine gönderilecektir.

 

II.2- Henüz Uzlaşma Günü Verilmemiş veya Uzlaşma Günü Gelmemiş Alacaklarda Müracaat

 

      27.02.2008 tarihinden önce uzlaşmaya müracaat edilmiş, ancak henüz uzlaşma günü gelmemiş alacaklarda uzlaşma, genel hükümlere göre sonuçlandırılacaktır.

 

      5736 sayılı Kanun hükümlerinden faydalanarak taksitle ödeme imkanını kullanmak isteyen mükellefler bu taleplerini; uzlaşma gününde, uzlaşma komisyonuna yazılı olarak bildireceklerdir.

 

II.3- Nihai Teklif Kabulü Aşamasındaki Alacaklarda Müracaat

      Uzlaşmanın vaki olmadığına dair yazılan nihai teklifin kabulü için henüz süresi geçmemiş alacaklarda; 5736 sayılı Kanundan yararlanmak isteyen mükellefler, dava açma süresi içinde yazılı başvuruda bulunarak, nihai teklifte yazılı tutarı kabul etmek ve dava açmamak şartı ile Kanun hükmünden faydalanacaklardır.

 

 

III- KANUNUN UYGULAMA SONUÇLARI   

      5736 sayılı Kanun, uzlaşma komisyonları eliyle uygulanan bir Kanundur.

 

III.1- Uzlaşmanın Gerçekleşmesi Halinde Sonuçlar

1-     Uzlaşılacak alacak ve cezalar kesinleşecektir.

2-     Uzlaşma tarihine kadar olan alacaklara gecikme zammı uygulanacaktır.

3-     Mükellefler borçlarını 18 eşit taksitte ödeyecektir.

4-     Taksit tutarlarına, ilk taksit ödeme süresinin başlangıç tarihinden itibaren her ay ve kesri için ayrı ayrı % 02 oranında faiz hesaplanacaktır.

5-     İlk taksit, uzlaşma tutanağının düzenlendiği ayı takip eden ay içinde ödenecektir.

 

5736 sayılı Kanuna göre uzlaşma sağlanarak takside bağlanan alacaklarda, taksitlerin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde;

·     son taksit ödeme süresi sonuna kadar her ay ve kesri için ayrı ayrı % 5 oranında,

·     sonraki aylar için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen oranda

gecikme zammı uygulanacaktır.

 

Ödenmeyen veya eksik ödenen taksitin son taksit olması halinde, bu tutara uygulanacak % 5 oranındaki gecikme faizi izleyen ay için uygulanacak, sonraki aylara 6183 sayılı Kanundaki gecikme zammı oranları tatbik edilecektir.  

 

III.2- Uzlaşmanın Gerçekleşmemesi Halinde Sonuçlar

      5736 sayılı Kanun uyarınca oluşturulan uzlaşmadan sonuç alınamaması halinde

·      yargı aşamasından önceki aşamalarda bulunan alacaklar için mükellefler dava açabilecekler (VUK ek md 7)

·      yargı aşamasında olan alacaklar için yargı süreci devam edecektir.

 

III.3- Uzlaşılan Tutarlara İlişkin Yapılmış Tahsilatlar

      5736 sayılı Kanun konusuna giren alacaklara ilişkin olarak, 27.02.2008 tarihinden önce yapılmış tahsilatlar, uzlaşılan tutarlara ve gecikme faizlerine mahsup edilecek, fazla tahsilat iade edilecektir.

 

 

IV- 5736 sayılı Kanunun Uygulanmasına İlişkin Müşavirliğimiz Görüşleri

Tahsilatın hızlandırılmasıyla ilgili olarak, bu güne kadar çeşitli kanunlar yürürlüğe girmiştir. Bu kanunların hepsinde vazgeçilen vergi asılları, cezalar, gecikme zamları, ödeme süreleri gibi şartlar tek tek belirlenmiştir.

 

5736 sayılı Kanunla, önceki kanunlara göre çok farklı bir yöntem izlenmiş; özellikle dava aşamasındaki alacaklarda vazgeçilecek vergi tutarlarının belirlenmesi, uzlaşma komisyonları eliyle idareye bırakılmıştır.

 

Dava aşamasındaki alacaklar, muhtemelen uzlaşma yolu denenmiş, ancak uzlaşma sağlanamamış  alacaklardır. Dolayısı ile tarh edilen bu alacakların tekrar aynı şartlarda uzlaşmaya konu edilmesi büyük ihtimalle yine uzlaşamama ile sonuçlanacaktır.

 

Müşavirliğimiz, 5736 sayılı Kanun’un tahsilatla ilgili amacına ulaşabilmesi için, uzlaşma komisyonlarının daha cazip şartlar sunması ve vergi asıllarından önemli ödünler vermesi gerektiğini düşünmektedir.

 

Gecikme zammından vazgeçilmemesi nedeniyle, geçmiş yıllar vergi asıllarında daha fazla indirim yapılması ve yargı aşamalarından mükellefin lehine devam eden süreçlerde, bu indirimlerin yükseltilmesi, Müşavirliğimize göre Kanun’un başarısı için şarttır.

 

Müşavirliğimiz, yukarıdaki sebeplerle Maliye Bakanlığının birer iç genelge ile uzlaşma komisyonlarını yönlendireceğini ve vazgeçilecek alacak asılları ile cezalar konusunda uygulanacak oranları belirleyeceğini tahmin etmekte; alacakların 18 taksite bölünmesinin Kanunun başarısı için yeterli olmayacağını düşünmektedir.

 

Bilgilerinize sunulur.

 

Saygılarımızla,

Gaziantep, 04.03.2008