Avans kar payı dağıtımı müessesesi, 5520 sayılı
Kurumlar Vergisi Kanunuyla ilgili açıklamaların yer aldığı 03.04.2007 tarihli
ve 1 sayılı Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin 15.6.6 ncı bölümünde ele alınmış
ve tanımlanmıştır.
I- Getirilen
Yeni Uygulamaya İlişkin Açıklamalar
Sermaye Piyasası Kanunu’nun 15
inci maddesi ile halka açık şirketlerde uygulanan avans kar payı dağıtımı, Kurumlar
Vergisi Kanununun hiçbir maddesinde yer almamış olup, Türk Vergi Sistemine 1
seri nolu KVK Genel Tebliği ile getirilmiştir.
Bilindiği gibi, ortakların
Şirket bünyesinden kullandığı kaynaklar, bugüne kadar örtülü kazanç hükümlerine
tabi tutularak, faiz uygulamaları yapılmıştır.
1 sayılı Kurumlar Vergisi Genel
Tebliği ile getirilen yeni uygulamada; geçici vergi dönemlerinde elde edilen
karların, kar dağıtımının avansı olarak ortaklara dağıtılmasına izin verilmiş
ve örtülü kazanç hükümlerinden uzak tutulmuştur.
II- Avans Kar
Payı Dağıtımı Uygulamasının Şartları
“Geçici vergi dönemleri
itibariyle kar payı dağıtımı” olarak tanımlayabileceğimiz avans kar payı
dağıtımını gerçekleştirmek için, bazı şartların yerine getirilmesi gerekmektedir.
1 seri nolu KVK Tebliğinde bu şartlar şöyle sıralanmıştır.
1- Ana sözleşmede konuyla ilgili düzenlemelerin yer alması
ve
2- Genel kurul ve yönetim kurulu kararlarının alınması
II.1- Ana
Sözleşmede Yer Alacak Hükümler
Avans kar payı dağıtmak isteyen kurumların ana
sözleşmelerinde;
·avans kar payı dağıtılabileceğine ve
·yıllık karın, avans kar payını karşılamaması veya yıl sonunda zarar
doğması halinde, avansın geri çağrılmasına
ilişkin hükümlerin bulunması gerekmektedir.
II.2- Genel
Kurul Kararı
Genel
kurul;
·ilgili yılla sınırlı olmak üzere avans kar payı dağıtımının yapılmasına
ve
·avans kar payı dağıtımında yönetim kurulunun yetkili kılınmasına
karar
vermek durumundadır.
II.3- Yönetim
Kurulu Kararı
Yönetim
kurulunun;
·avans kar payı dağıtımına karar verilen her geçici vergi dönemi için
·ilgili geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verileceği tarihe
kadar
kar
payı dağıtımı hakkında karar alması gerekmektedir.
Aynı
hesap dönemi içinde birden fazla avans kar payı ödemesi yapılması durumunda;
sonraki geçici vergi dönemlerinde ödenecek avans kar payı hesaplanırken, önceki
dönemlerde ödenen avans kar payları indirilecektir.
III- Avans Kar
Payı Dağıtımında Parasal Sınır
1
sayılı KVK Genel Tebliğinin 15.6.6 ncı bölümünde, dağıtılacak avans kar payı
tutarlarına sınırlar getirilmiştir.
III.1- Yıllık Beyanname Veren Mükelleflerde Sınır
Geçici Vergi Dönemlerinde Avans Kar Payının Sınırı
Yıllık beyanname veren mükellefler, geçici vergi
dönemleri itibariyle en fazla aşağıdaki formüle göre hesaplanacak kar payını
avans olarak dağıtabileceklerdir.
[ticari kar- (geçmiş yıl zararları + kanunlara ve
esas sözleşmeye göre ayrılmak zorunda olan yedek akçeler + vergi ve mali
karşılıklar)] / 2
Toplam
Avans Kar Payının Sınırı
1
seri nolu KVK Genel Tebliğinde, bir hesap dönemi içinde dağıtılabilecek toplam
avans kar payı; [önceki yıl dönem karı - (geçmiş yıl zararı + kanunlara ve esas
sözleşmeye göre ayrılmak zorunda olan yedek akçeler + vergi ve mali
karşılıklar)] / 2 formülü ile hesaplanacak tutarla sınırlandırılmıştır.
III.2 Birden Fazla Takvim Yılına
Yaygın İnşaat ve Onarım İşi Yapan Kurumlarda Sınır
Gelir
Vergisi Kanunda belirtilen esaslara göre, birden fazla takvim yılına yaygın
inşaat ve onarım işlemlerini yapan mükellefler ise, en fazla aşağıdaki formüle
göre hesaplanacak kar payını avans olarak verebileceklerdir.
[devam
eden işlerin hak edişleri – (devam eden işlerin maliyetleri + geçmiş yıl zararı
+ kesinti yoluyla ödenen vergiler + kanunlara ve esas sözleşmeye göre ayrılmak
zorunda olan yedek akçeler)] / 2
IV- Avans Kar
Payı Dağıtımında Vergi Kesintisi Uygulaması
Avans kar payı dağıtımı yapılması halinde, dağıtılan
kar payları üzerinden, elde edenin hukuki niteliğine göre vergi kesintisi
yapılacaktır. (örneğin tam mükellef kurumlara yapılan kar payında tevkifat uygulanmayacaktır)
Vergi tevkifat oranı %15’dir.
Kesilen vergiler, avans kar payı dağıtımının
yapıldığı aya ait muhtasar beyanname ile beyan edilecektir. Müşavirliğimiz, yönetim kurulunun kar
payı dağıtım kararını aldığı ayın, kar dağıtımının yapıldığı ay olarak dikkate
alınması gerektiği düşüncesindedir.
V- Avans Kar
Paylarının Kurum Ortakları Tarafından Beyan Edilmesi
Avans kar paylarının, kurum ortakları tarafından kar
payı olarak edinildiği tarih; kurumun yıllık safi karının kesinleştiği ve kar
payı dağıtımının nakden veya hesaben dağıtımının tamamlandığı tarihtir.
Çünkü, dönem sonunda zarar oluşması veya kurum
karının dağıtılan toplam avans kar payından düşük olması halinde, aşağıdaki
bölümde de açıklandığı gibi, dağıtılan kar paylarının iadesi söz konusu
olacaktır.
Avans kar paylarının kurum ortakları tarafından
beyan edileceği dönem, ilgili hesap dönemine ilişkin beyannamenin verildiği
hesap döneminin sonunu geçemez.
VI- Avans Kar
Paylarının Geriye Çağrılması
Kurumlar vergisi beyannamesinde ya da birden fazla
takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işlerinin bitiminde, zarar doğması veya
safi kazancın avans olarak dağıtımı yapılan kardan düşük olması halinde, avans kar
payı dağıtmış kurumlar;
·dağıtımı yaptıkları kar payının kazançla karşılanamayan kısmını
·izleyen hesap döneminde kurumlar vergisi beyannamesinin verilme
süresinin sonuna kadar
geriye çağırmak zorundadırlar.
Geriye çağrılan avans kar payları üzerinden şirket
tarafından kesinti yoluyla ödenmiş olan vergiler, bu işlemin yapıldığı
vergilendirme döneminde, mahsup veya iade edilecektir.
Avans kar paylarının geriye çağrılması durumunda;
ortaklardan geri istenilen kar payı tutarları için, transfer fiyatlandırması
yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümleri uygulanmayacaktır.
Bu çalışma, İdeal Yeminli Mali Müşavirlik Ltd. Şti./Gaziantep tarafından hazırlanmış olup; tümü ya da bir kısmı şirketin yazılı izni olmaksızın çoğaltılamaz, dağıtılamaz, özetlenemez ve yayınlanamaz.