1 nolu
Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği'nde kar dağıtım tablosunun düzenlenme
amacı; özellikle sermaye şirketlerinde dönem karından, ödenecek vergilerin,
ayrılan yedeklerin ve ortaklara dağıtılacak kar paylarının açıkça gösterilmesi
ve şirketlerinhisse başına temettü
tutarının hesaplanması olarak belirtilmiştir.
I- KAR DAĞITIM TABLOSUNUN BİÇİMSEL
YAPISI
Kar dağıtım
tablosunun biçimsel yapısı 1 nolu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği'nde
aşağıdaki gibi belirlenmiş olup, önceki dönem ve cari dönem bilgilerini
kapsayacak şekilde düzenlenmektedir.
A- DÖNEM KARININ DAĞITIMI
Dönem Karı
( - )
Ödenecek vergi ve yasal yükümlülükler
Net Dönem Karı
( - ) Geçmiş
yıl zararı
( - )
1.tertip yasal yedek akçe
( - ) İşletmedebırakılması ve tasarrufu zorunlu yasal fonlar
Dağıtılabilir
Net Dönem Karı
Ortaklara birinci temettü
Personele
temettü
Yönetim kuruluna
temettü
Ortaklara ikinci
temettü
2. tertip yasal
yedek akçe
Statü yedekleri
Olağanüstü
yedekler ( dağıtılmamış karlar )
Diğer yedekler
Özel fonlar
B- YEDEKLERDEN DAĞITIM
Dağıtılan Yedekler
2. tertip yasal
yedekler
Ortaklara pay
Personele pay
Yönetim kuruluna
pay
C- HİSSE BAŞINA KAR
D-HİSSE BAŞINA TEMETTÜ
II- KAR
DAĞITIM TABLOSUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR
II.1
- Dağıtılabilir Net Dönem Karı
Yukarıdaki tabloda,
şirketin gelir tablosunda yer alan
dönem karından hareketle dağıtılabilir net dönem karına nasıl ulaşılacağı
gösterilmiştir.
Şirket genel kurulu;
dağıtılabilir net dönem karının tamamını temettü olarak dağıtabileceği gibi, dağıtılabilir
karın tamamını yedek olarak tutabilir veya bir kısmının dağıtımına, bir
kısmının yedek akçe olarak şirket bünyesinde bırakılmasına karar verebilir.
Kar dağıtımına
karar verilmesi halinde, yine T.T.K.'nun 466 ncı maddesi gereğince; 1 inci
temettü dışındaki dağıtılan karlar için, 2 ncitertip yasal yedek akçe ayrılması gerekliliği unutulmamalıdır.
II.2 - Yedeklerden Dağıtım
Yukarıdaki
tablodan da görüleceği gibi, daha önceki dönemlerde dağıtılmayarak yedeklerde
bekletilen kaynakların, genel kurul kararı ile; ortaklara, personele veya
yönetim kuruluna veyabunlardan sadece
birine veya birkaçına dağıtılmasına karar verilebilir.
Bu durumda,
yine T.T.K.'nun 466 ıncımaddesi
gereğince; dağıtılan bu yedeklerden 2 nci tertip yasal yedek akçe ayrılması
gerekliliği unutulmamalıdır.
II.3 - Hisse Başına Kar
Dağıtım konusu kardan, hisse başına düşen
miktardır.
II.4 - Hisse Başına Temettü
Dağıtılan kardan, pay alanlara düşen kısımdır.
III- YEDEK
AKÇE VE TEMETTÜLER
III.1 - Birinci Tertip Yasal Yedek Akçe
Türk Ticaret Kanunu'nun 466 ncı maddesi
gereğince, ödenmiş sermayenin% 20'sini bulana kadar, her yıl safi karın
% 5'i olarak hesaplanan ve ayrılması zorunlu
olan kanuni yedek akçedir.
III.2 - İkinci Tertip Yasal Yedek Akçe
Türk Ticaret Kanunu'nun 466 ncı maddesi
gereğince, dağıtılmasına karar verilen kardan ortaklar için hesaplanan 1 inci temettü ayrıldıktan sonraki kısmın % 10'uolup, ayrılması zorunludur.
III.3 - Ortaklara Birinci Temettü
Türk Ticaret Kanunu'nun 466 ncı maddesi
gereğince, ödenmiş sermayenin % 5'i olarak
hesaplanacak temettü tutarı olup, üzerinden ikinci tertip yedek akçe ayrılmaz.
III.4
- Ortaklara İkinci Temettü, Personele Temettü, Yönetim Kuruluna Temettü
Genel kurul,
şirket ana sözleşmesindeki düzenlemeler gereğince; ortaklara dağıtılan 1 inci
temettü dışında, yine ortaklara, personele veya yönetim kuruluna kar dağıtımına
karar verebilir.
Genel kurul,
şirket ana sözleşmesinde yer almasa dahi personele veya yönetim kuruluna kar
payı verilmesine karar verebileceği gibi; ana sözleşmede yer alsa dahi personele
veyayönetim kuruluna kardağıtmamaya
karar verebilir. ( T.T.K. md. 468, 469 )
Dağıtımına
karar verilenbu temettüler için, ikinci tertip yasal yedek akçe
ayrılması zorunluluğunu burada bir kez daha hatırlatıyoruz.
III.5
- Statü Yedekleri / İhtiyari Yedek Akçe, Olağanüstü Yedekler / Dağıtılmamış
Karlar, Diğer Yedekler, Özel Fonlar
Genel kurul, dağıtılabilir karın bir kısmını temettü
olarak dağıtmaya, bir kısmını da yedek olarak ayırmaya karar verebileceği gibi,
tamamını yedek olarak ayırmaya da karar verebilir.
Bu yedekler; T.T.K.'nun 467 nci maddesinde
tanımlanmış ihtiyari yedek akçe ( statü yedekleri ) olabileceği gibi, genel
kurul kararı ile kararlaştırılan veya ana sözleşme gereğince ayrılması gereken
diğer yedekler veya kıdem tazminatları karşılığı gibi özel fon niteliğinde olan
yedeklerdir.
Bu çalışma, İdeal Yeminli Mali Müşavirlik Ltd. Şti./Gaziantep tarafından hazırlanmış olup; tümü ya da bir kısmı şirketin yazılı izni olmaksızın çoğaltılamaz, dağıtılamaz, özetlenemez ve yayınlanamaz.