Sayın Yetkililer

Bilindiği gibi, amortismana tabi iktisadi kıymetin satılması halinde, alınan bedel ile bunların kayıtlı değeri arasındaki fark, kar/zarar hesabına geçirilir. Amortisman ayrılmış olanların değeri, ayrılmış amortismanlar düşüldükten sonra kalan meblağdır. 

Vergi Usul Kanununun 328 nci maddesinde, amortismana tabi iktisadi kıymetin satılması halinde, satış karının pasifte geçici bir hesapta azami 3 yıl süreyle tutulabileceği belirtilmiştir.

 

Yenileme Fonu Ayrılmasının Şartları 

-   Bilanço esasına göre defter tutulmuş olmalıdır.

-   Yenilemenin zaruri olması veya bu konuda karar alınmış olması gereklidir.

-  Satın alınacak iktisadi kıymetin, daha önce satılanla aynı nitelikte olması şarttır.

 

Yenileme Fonunun Kullanılma Süresi 

Satıştan doğan kar yenileme giderlerini karşılamak üzere, yukarıdaki şartlara da uyulması koşuluyla, pasifte geçici bir hesapta azami 3 yıl süreyle tutulabilir. 

Her ne sebeple olursa olsun bu süre içinde kullanılmamış olan kar, üçüncü yılın vergi matrahına eklenir. 

Üç yıldan önce işin terki, devri veya işletmenin tasfiyesi halinde, bu kar o yılın vergi matrahına ilave edilir.

 

Geçici Vergide Yenileme Fonu Uygulaması 

Geçici vergi uygulamasıyla ilgili olarak 217 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir.

 

İktisadi Kıymetin Satılması 

Amortismana tabi iktisadi kıymetin satılmasından kaynaklanan kar, yenileme fonuna alınabilecek ve o geçici vergi döneminin matrahına eklenmeyecektir.

 

Yeni İktisadi Kıymetin İktisabı 

Yeni iktisadi kıymet iktisap edilmesi halinde, yenileme fonuna aktarılan kar, bu kıymete ilişkin olarak geçici vergi dönemlerinde ayrılacak amortismanlara mahsup edilecektir. 

 

Yabancı Para ile Yapılan Satışlar 

Yabancı para cinsinden yapılan satışlarda, satış karı satış tarihinde oluşacağından, ortaya çıkacak kur farkı gelirleri yenileme fonu ile ilişkilendirilmemelidir. 

 

Yenileme Fonu Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmalıdır. 

5024 sayılı Kanunla Vergi Usul Kanununda yer alan yeniden değerleme değer artış fonu ve maliyet artış fonuna ilişkin düzenlemeler yürürlükten kaldırılmış ve Vergi Usul Kanununun geçici 25 inci maddesinin uygulanması sırasında bu fonlar 31.12.2003 tarihli bilançolardan yok edilmiştir. 

Müşavirliğimiz, Vergi Usul Kanununun 328 inci maddesinin hala yürürlükte olması nedeniyle, yenileme fonunu bu kapsamda düşünmemektedir. Dolayısıyla, enflasyon düzeltmesi uygulanan dönemlerde bilançolarda yer alan yenileme fonlarının ayrıldıkları tarih itibarıyla düzeltilmesi gerektiği görüşündedir.  

Ancak Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesinde yabancı paraların parasal kıymet olarak dikkate alınacağı belirtilmektedir. 

Bu nedenle yabancı para cinsinden yapılan satışlarla ilgili olarak yenileme fonuna alınan kar, enflasyon düzeltmesine tabi tutulmamalıdır. 

Bilgilerinize sunulur. 

Saygılarımızla

Gaziantep, 14.01.2005