Sayın Yetkililer

Vergi Usul Kanununun 323 ncü maddesinde şüpheli alacakların tanımı yapılmış, karşılık ayrılması ve zarar olarak dikkate alınabilmesi için gerekli olan şartlar belirtilmiştir.

 Bir alacağın şüpheli alacak sayılabilmesi için, ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesiyle ilgili olması şartıyla,

-         dava veya icra safhasında bulunması

-         yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacaklar

olması gereklidir.

Bu tür alacaklar için, değerleme gününün tasarruf değerine göre pasifte bir karşılık ayrılabilmektedir. 

Ayrıca, bir alacağın şüpheli hale gelebilmesi ve karşılık ayrılabilmesi için, alacağın teminata bağlı olmaması gerekmektedir. Alacağın bir kısmı teminatlı ise, teminattan geri kalan kısmı için karşılık ayrılabilmektedir. 

Mal alımına yönelik olarak verilen avanslar daha önce gelir hesaplarına aktarılmadığından, karşılık ayrılarak gider yazılamamaktadır.   

 

Katma Değer Vergisinde Şüpheli Alacak Karşılığı  

05.05.2004 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 334 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin V inci bölümündeki düzenlemeler gereğince; katma değer vergisinin, işletme alacaklarının bir unsurunu teşkil etmesi ve doğrudan doğruya mal/hizmet tesliminden kaynaklandığından hareketle,

ü     alacağın ilgili dönemin kayıtlarına girmesi ve 

ü     katma değer vergisi beyannamesinde beyan edilmesi

şartı ile, şüpheli alacak karşılığı ayrılabilecektir. 

 

Döviz Cinsi Alacaklarda Şüpheli Alacak Uygulaması

32 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Karara İlişkin 91/32-5 sayılı Tebliğin 22 nci maddesinin v-i bendine göre, döviz cinsinden olan alacakların şüpheli alacak sayılabilmesi için ayrıca gerekli olan koşullar belirtilmiştir. Bu bende göre ihtilaf nedeniyle dava açılmış olması mücbir sebep olarak kabul edilmiş ve bunun ispatı için:

-         Yurtdışından temin edilecek belgelerin dış temsilciliklerimizce onaylanması veya

-         Lahey Devletler Özel Hukuku Konferansı çerçevesinde hazırlanan Yabancı Resmi Belgelerin Tasdik Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre onaylanmış olması

şartı getirilmiştir.  

Şüpheli hale gelen döviz cinsinden olan alacaklar için karşılık ayrılması durumunda, değerleme gününde hesaplanan kur farkları dikkate alınarak, önce kur farkı geliri hesaplanacak, daha sonra aynı tutarda karşılık ayrılarak, bu tutar zarara intikal ettirilebilecektir.

  

Şüpheli Hale Gelen Alacağın Zarar Olarak Dikkate Alınabilmesi İçin Aranan Şartlar 

Şüpheli hale gelen bir alacağın zarar olarak dikkate alınabilmesi için:

-         Bu alacak için değerleme gününün tasarruf değerine göre pasifte karşılık ayrılmış olmalıdır.

-         Karşılığın, alacağın şüpheli hale geldiği hesap döneminde ayrılmış olması gerekmektedir. Alacağın şüpheli hale geldiği dönemde karşılık ayırmayan işletmeler, daha sonraki dönemlerde bu alacak için karşılık ayıramazlar.

 

Geçici Vergi Dönemleri ve Şüpheli Ticari Alacaklar 

217 sayılı Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde, şüpheli hale gelen alacağın içinde bulunduğu hesap dönemi aşılmamak şartıyla, geçici vergi dönemlerinden herhangi birinde karşılık ayrılabileceği belirtilmiştir.

  

Şüpheli Ticari Alacaklar Enflasyon Düzeltmesine Tabi Değildir. 

Şüpheli ticari alacaklar, 328 seri nolu Vergi Usul Genel Tebliğinde parasal kıymetler arasında yer almıştır. Bu nedenle düzeltmeye tabi değildir. 

V.U.K.’nun mükerrer 298 inci maddesinde parasal olmayan karşılıkların düzeltmeye tabi tutulacağı belirtilmiştir. Dolayısıyla şüpheli ticari alacak karşılığı da düzeltilmeyecektir.

 Bilgilerinize sunulur. 

Saygılarımızla

Gaziantep, 14.01.2005