Kayıt Dışı Çekler ve Banka Kayıtlarına Dayandırılacak Tahsilatlar
Sayı
:
2004/72
İlgili
:
Yönetim, Muhasebe
Sayın Yetkililer,
Kayıt dışı ekonomi, ülkemizde yıllardan beri
süregelen bir gerçek olup, bu gerçek haksız rekabet ortamları oluşturmakta ve
gelir dağılımını bozmaktadır.
Ne yazık ki bu konuda radikal önlemler alınmamakta,
zaman zaman yapılan düzenlemelerle kayıt dışı ekonomi önlenmeye
çalışılmaktadır. Katma değer vergisinde müteselsil sorumluluk, Bankalar Kanunu,
Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin korunması Hakkında Kanununda
yapılan değişiklikler bunlara örnek olarak verilebilir.
10 Milyar
TL’yı Aşan Ticari İşlemler
Getirilen en son uygulamalardan biri de 10 milyar
lirayı aşan ticari işlemlerin banka kayıtlarına dayandırılması zorunluluğudur.
01.08.2003 tarihinden itibaren getirilen bu sınır, fatura tutarı olarak
belirlenmiştir.
Ancak, kayıt dışı ekonomiyi alışkanlık haline
getiren bazı işletmelerin, bu uygulamaları zorladıkları ve haksız rekabet
nedeniyle diğer işletmelerin de zaman zaman bu firmalara uymak zorunda
kaldıkları da bir gerçektir.
Ciro Edilmeyen
Çeklerin Kabulü
Bazı işletmeler, kayıt dışı faaliyetleri nedeniyle
edindikleri çekleri tahsile vermeyerek riskleri üzerlerinden atmaktadırlar.
Bu işletmeler, bu çekleri kendileri için düzenlenen
fatura karşılığında cirosuz olarak vermekte ve karşı firmadan kayıtlarında
nakit tahsilat olarak yer almasını talep etmektedirler.
Bu durumda, çeki tahsile veren işletme, hem gerçek
satışını yaptığı firmadan,hem de çeki
düzenleyen firmadan tahsilat yapmış olmakta; dolayısı ile, çeki düzenleyen
firmaya faturasız satış yaptığı gibi bir sonuç yaratmaktadır.
Sonuç olarak, kayıt dışı ekonomiden sağlanan çekin
riski, bunu kabul eden firmaya yansıtılmış olmaktadır.
Müşavirliğimiz, birlikte çalıştığı firmalara bu tür
çekleri almamalarını; haksız rekabet nedeniyle (almaya hazır başka rakiplerin
olması ve bu sebeple satış yapılmaması halinde) almak zorunda oldukları durumda
ise, çekle yaptıkları bu tahsilatı kayıtlarına alırken çeki alıcı firma ile ilişkilendirmelerini
ve nakit tahsilat olarak göstermemelerini tavsiye etmektedir.
10 Milyar
TL’lık Satışların Parçalanması
01.08.2003 tarihinden sonra uygulamaya konulan
düzenlemeyle ilgili olarak, bazı işletmeler faturaların parçalanmasını ve
yaptıkları ödemelerin kayıtlara 10 milyar liranın altında alınmasını talep
etmektedirler.
Müşavirliğimizce yapılan denetimlerde bu tür
kayıtlara rastlanmakta ve yakın tarihlerde aynı firma için düzenlenmiş olan bu
faturalar, yapılan uygulamayı açıkça göstermektedir.
Müşavirliğimiz, birlikte çalıştığı firmalara, tahsil
ettikleri nakitleri tahsilat yapılan firmaları da belirtmek suretiyle banka
hesaplarına yatırmalarını ve daha sonra kullanmalarını tavsiye etmektedir.
Kayıt Dışı
Ekonomi Konusunda Yapılacak Çalışmalar
Müşavirliğimiz, Maliye Bakanlığının önümüzdeki
günlerde kayıt dışı ekonomiyle ilgili olarak :
Øişletmelerin katma değer vergisi beyanlarını ve katma değer vergisi
ödemeyen işletmelerin gerekçelerini
Øtahsilat/ödemelerdeki kasa/banka kayıtlarını
incelemeye alacağını tahmin etmekte ve
firmalarımızın yukarıdaki konularda daha dikkatli ve titiz olmalarını tavsiye
etmektedir.
Bu çalışma, İdeal Yeminli Mali Müşavirlik Ltd. Şti./Gaziantep tarafından hazırlanmış olup; tümü ya da bir kısmı şirketin yazılı izni olmaksızın çoğaltılamaz, dağıtılamaz, özetlenemez ve yayınlanamaz.