Sayın Şirket Yetkilileri

Geçici vergi uygulaması ile ilgili olarak Maliye Bakanlığınca 217 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği hazırlanmış ve konuyla ilgili esaslar belirlenmiştir.

Geçici vergi uygulamasında dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan biri olan yatırım indirimi konusunda; yukarıdaki Tebliğde belirlenen uygulama esaslarını hatırlatmakta herhangi bir hataya meydan vermemek için zorunluluk görülmüştür.


Yatırım İndiriminde "Taahhüt Edilen Yatırım Harcamaları"

Bilindiği gibi, yatırım indirimi konusu, Gelir Vergisi Kanunu’ nun Ek 1 ila 6 ncı maddelerinde yer almaktadır.

Diğer taraftan, yatırım indirimine ilişkin düzenlemeler, 4369 sayılı Kanunla köklü değişikliklere uğramış olup, bu değişikliklerden en önemlilerinden biri de taahhüt edilen yatırım harcamasının indirime tabi tutulması müessesesidir.

Bu müessese, 4369 sayılı Kanunla 01.01.1999 tarihinden sonraki tarihli yatırım teşvik belgeleri için getirilmiş olup, geçici vergide yatırım indirimi uygulaması konusu da bu değişiklik paralelinde iki ayrı başlık altında ele alınmıştır.

1999 TARİHİNDEN ÖNCEKİ TARİHLİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNDE YATIRIM İNDİRİMİ UYGULAMASI

Yukarıda da belirtildiği gibi, bu teşvik belgelerinde, taahhüt edilen yatırım harcaması için yatırım indirimi uygulaması söz konusu değildir.

Bu tür teşvik belgeli yatırımlarda, yatırım indirimi uygulaması aşağıdaki gibi yapılacaktır.

Bir önceki yıl kazancının yetersiz olması nedeniyle indirilemeyen yatırım harcaması tutarı

veya daha önceki yıllarda yapılan yatırım indiriminden sonra indirilemeyen kısım

endeksleme yapılmak suretiyle geçici vergi dönemlerinde yatırım indiriminden yararlanabilecektir.

Bu uygulamada, geçici vergi dönemlerinde yapılan yatırım harcamalarının da dikkate alınacağı tabiidir.

Bu uygulamada dikkat edilecek önemli bir konu, 01.01.1995 - 31.12.1997 arası tarihleri taşıyan teşvik belgelerinde endekslemenin üç yılla sınırlı olmasıdır. (1998 ve sonraki tarihli teşvik belgelerine süresiz endeksleme imkanı verilmiştir.)


1999 TARİHİNDEN SONRAKİ TARİHLİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNDE YATIRIM İNDİRİMİ UYGULAMASI

Bilindiği gibi, 4369 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle; yukarıdaki teşvik belgelerinde, taahhüt edilen yatırım harcaması için de yatırım indirimi uygulaması söz konusudur.

Diğer taraftan, 4369 sayılı Kanunla değişik Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 120 nci maddesinde ".... geçici vergi matrahının hesabında, yıllık beyannamede kazancın yetersiz olması nedeniyle indirilemeyen tutar hariç, harcama yapılmadıkça yatırım indirimi uygulanamaz" denilmektedir.

Yukarıdaki düzenlemeler bir arada ele alındığında, teşvik belgesinin beyanname verme tarihinden önceki veya sonraki tarihi taşımasına göre farklı durumlar ortaya çıkmaktadır.

Teşvik Belgesinin Beyanname Verme Tarihinden Önceki Tarihi Taşıması Durumu

Teşvik Belgesinin gelir vergisi için 31 Mart, kurumlar vergisi mükellefleri için 30 Nisan tarihinden önceki tarihi (yani 01.01 - 31.03 veya 01.01 - 30.04 tarihleri arasındaki tarihi) taşıması durumunda; mükellefler bir önceki yıla ait kazançlarının beyanında, gelecek dönemde yapmayı taahhüt ettikleri yatırım harcamasını yatırım indirimine tabi tutabilecektir.

Teşvik Belgesinin Beyanname Verme Tarihinden Sonraki Tarihi Taşıması Durumu

Bu tarihi taşıyan teşvik belgeli mükellefler, içinde bulundukları yıla ait geçici vergi beyannamelerinde, taahhüt ettikleri yatırım harcamasını G.V.K. mükerrer 120 nci maddesi gereğince yatırım indirimine konu edemeyeceklerdir.

Bir başka deyişle, içinde bulundukları yıla ait geçici vergi dönemlerinde fiilen yapmış oldukları yatırım harcamaları kadar yatırım indiriminden faydalanacaklardır.

Taahhüt Edilen Yatırım Harcamaları Geçici Vergi Dönemlerinde Vergiye Tabidir

Şayet bir sonraki yıl için taahhüt edilen yatırım harcaması bir önceki dönem kazancında yatırım indirimine tabi tutulmuşsa; bir sonraki takvim yılındaki geçici vergilerde, taahhüt edilmiş ve yatırım indirimine tabi tutulmuş kazançların tutarına ulaşıncaya kadar bir kez daha yatırım indirimine tabi tutulmayacaktır.

Bir başka deyişle, daha önceki takvim yılı kazancı için yatırım indirimine tabi tutulan kazançlar, daha önce indirim konusu yapıldığından; bir sonraki takvim yılındaki geçici vergi dönemlerinde vergiye tabi tutulacaktır.

Kazancın Taahhüt Edilen Yatırım Harcamasından Düşük Olması

Yıl kazancının yetersiz olması nedeniyle, yatırım harcamasının (geçmiş yıllardan devreden ve cari yıl yatırım harcaması toplamının) indirime tabi tutulmaması durumunda; indirilemeyen tutar endeksleme yapılmak suretiyle bir sonraki yıl geçici vergi dönemlerinde yatırım indiriminden yararlandırılacaktır.



Taahhüt Edilen Yatırım Harcamasının %10’dan Düşük Olarak Gerçekleşmesi

Gelir Vergisi Kanunu’nun 4369 sayılı Kanunla değişik Ek md. 4 hükmü gereğince; indirime konu edilen yatırım harcamalarının, yapılması öngörülen yatırım harcamalarından %10’ u geçen bir orandan düşük olması halinde, eksik yapılan yatırım harcaması dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, 6183 sayılı A.A.T.U.H.K.’ un 48 inci maddesine göre belirlenen tecil faizi ile birlikte cezasız tahsil olunacaktır.

Bilgilerinize sunulur.

Saygılarımızla,

Gaziantep, 03.01.2003