Sayın Yetkililer

 

7524 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’na 32/C maddesi ilave edilmiş ve vergi mevzuatımıza 2025 yılı ve izleyen vergi dönemlerinde elde edilen kazançlara uygulanmak üzere, “yurtiçi asgari kurumlar vergisi” müessesesi getirilmiştir.

 

Asgari kurumlar vergisi uygulamasına geçmeden önce, kurumlar vergisinin hesaplanmasını hatırlatmakta yarar var.

 

 

 

I-   KURUMLAR VERGİSİNİN HESAPLANMASI

 

Bilindiği gibi, kurumlar vergisi hesaplanırken, basit olarak mükellefin ticari karına kanunen kabul edilmeyen giderler ilave edilmekte, Kanunda yer alan indirim ve istisnalar düşüldükten sonra vergi matrahına ulaşılmaktadır.

 

Bu şekilde belirlenen matraha, daha sonra kurumlar vergisi oranı uygulanmakta; ancak mükellefin Kanun’dan doğan vergi oranında bazı indirim haklarının bulunması durumunda, (imalatçı, ihracatçı olması, teşvik belgesi kullanması gibi) indirimli vergi oranı uygulanmaktadır.

  

 

I.1. Kurumlar Vergisi Matrahına Ulaşımda İndirilecek İstisna ve İndirimler

 

Bilindiği üzere, kurumlar vergisi matrahına ulaşılırken, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun aşağıdaki maddelerinde ve Gümrük Vergisi Kanunu, Serbest Bölgeler Kanunu gibi diğer Kanunlarda yazılı indirim ve istisnalar kurum kazancından indirilmektedir.

 

Kurumlar Vergisi Kanununda sayılı belli başlı indirim ve istisna hükümleri, hatırlanmak amacıyla aşağıda belirtilmektedir.

 

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun;

·  9 uncu maddesi gereğince matrahın tespitinde her yıla ilişkin zararlar ayrı ayrı gösterilmek şartıyla matrahtan indirilmektedir.

·  5 inci maddesinde taşınır ve taşınmazların sat, kirala, geri al uygulamalarından ve her türlü varlık ve hakların satışı ve geri alınmasından kaynaklanan kazançlar ile iştirak hisseleri, kurucu senetleri, intifa senetleri, yatırım fonları katılma paylarının satışından doğan kazançlardaki istisnaların da olduğu, yaklaşık 20 bend halinde yazılı istisnalar,

·   5/B maddesinde yazılı sınai mülkiyet haklarındaki istisnalar,

·  10 uncu maddesinde belirtilen şirketlerin nakdi sermaye artışları, Kızılay ve Yeşilay Derneklerine yapılan bağışlar, kamu yararına çalışan vakıf ve derneklere yapılan bağışlar vs’nin de olduğu yaklaşık 10 bendde sayılı indirimler,

·   geçici 14 üncü maddesinde yer alan kur korumalı mevduat hesaplarına ilişkin kazançlar

gibi Kanunda yer verilmiş olan istisna ve indirimler kurum kazancının tespitinde, mükelleflerin beyan ettikleri kazançlarından indirildikten sonra vergi matrahına ulaşılmaktadır.

 

 

 

II-    ASGARİ KURUMLAR VERGİSİ

 

II.1. Vergi Matrahının Tespitinde İndirilecek İstisna ve İndirimler

 

Kurumlar vergisi matrahının tespitinde, yukarıda örnekleri verilen indirim ve istisnaların tamamının kurum kazancından indirilmesine müsaade edilmişken, asgari kurumlar vergisi matrahının tespitinde sadece aşağıdaki indirim ve istisnaların indirilmesine müsaade edilmiştir.

 

a)     Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-a bendinde sayılı katılma payları kazançları,

b)    Kanunun 5/1-ç bendinde yer alan A.Ş.’lerin çıkardıkları pay senetlerinin itibari değeri aşan kısmı,

c)     Kanunun 5/1-i bendinde belirtilen kooperatif ortaklarının kooperatifiyle ödedikleri bazı bedeller,

d)    Kanunun 5/1-j bendinde yazılı taşınır ve taşınmazların sati kirala, geri al uygulamasından doğan kazançlar,

e)     Kanunun 5/1-k bendinde belirtilen her türlü varlık ve hakların varlık kiralama şirketlerine satışı ve geri alınmasından kaynaklı geliriler,

f)      Kanunun 5/1-d bendinde gösterilen Türkiye’de kurulu fon ve ortaklıkların portföy ve yatırım fonu işletmeciliğinden doğan kazançlar,

g)    Kanunun 10/1-g bendinde yazılı girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarların beyan edilen gelirin % 10’unu aşmayan kısmı,

h)    Gemi Sicili Kanunu ve Serbest Bölgeler Kanunu kapsamında vergiden istisna edilen kazançlar,

i)     Teknoparklardaki kazanç istisnaları ile Arge ve tasarım indirimleri.

 

Görüldüğü gibi, kurum kazancının vergilemesinde, Kurumlar Vergisi Kanunu ve diğer Kanunlarda yazılı indirim ve istisnalar indirilirken; asgari kurumlar vergisi oranının uygulanacağı matrahın tespitinde sadece Kanunun 32/C maddesinde yer alan yukarıdaki indirim ve istisnaların indirilmesine müsaade edilmiştir.

 

 

II.2. Asgari Kurumlar Vergisi Oranı

 

Kurumlar Vergisi Kanunu’na ilave edilen 32/C maddesinde, asgari kurumlar vergisi oranı % 10 olarak belirlenmiştir.

 

Dolayısı ile Kurumlar vergisi mükellefleri, Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre hesaplanan kurumlar vergisini, Kanunun 32/C maddesine göre hesapladıkları asgari kurumlar vergisi ile karşılaştıracaklar ve büyük olan tutarı ödeyeceklerdir.

 

 

II.3. Asgari Kurumlar Vergisinden İndirilecek Vergiler

 

Mükellefin hesaplanan asgari kurumlar vergisinin büyük olması, yani hesaplanan asgari kurumlar vergisini ödeyecek olması durumunda; 32/C maddesinin 3 üncü fıkrası gereğince, hesaplanan asgari vergiden aşağıdaki vergiler indirildikten sonra ödenecek asgari vergi hesaplanacaktır.

  

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun

a)     02.08.2024 tarihinden önce alınmış olan teşvik belgelerindeki, 32/A maddesi gereğince kullanılan yatırıma katkı tutarları nedeniyle alınmayan vergiler,

b)    32/8 inci maddesi gereğince üretim faaliyetlerinden elde edilen kazançlara uygulanan 1 puan indirimi,

c)     32/7 nci maddesi gereğince ihracattan elde edilen kazançlara uygulanan 5 puan indirimi,

d)    32/6 ncı maddesi gereğince paylarının en az % 20’si halka arz edilen kurumlarda 2 puan indirimi

hesaplanan asgari kurumlar vergisinden indirilecektir.

  

Bilgilerinize sunulur.

 

Saygılarımızla

Gaziantep, 22.08.2024